CHRISTELIJK-HISTORISCH BLO.
SEMËEBTEBftDEH.
.V. 466,
Zaterdag 12 Juli.
Middelburg, 11 Juli 1879.
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per duie maanden francof 1,50
Enkele nominers0,05
Uitgever
P. G. W IJ T M A N,
tb
MIDDELBURG.
Prijs der Advertenïtën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1-
sgels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
De derde Dinsdag in Juli is voor velen een
gewichtigd^ dag.
't Is dan weder verkiezing.
Aan de Juni-verkiezing voor de Tweede
Kamer, aan die voor de Provinciale Staten mo
gen zoovelen tot hun leedwezen geen deel nemen.
Maar als 'tin Juli om de twee jaar er op aan
komt, om allerwege de Gemeenteraden te ver
nieuwen, dan treedt er eene veel breedere
schare kiezers op.
Als zij ten minste van hun recht gebruik
maken, eu hun plicht vervullen.
't Gebeurt niet zelden, dat iemand met een
bedroevend klein getal stemmen in den Raad
komt.
't Is voor menig Raadslid om schaamrood
te worden, als hij bedenktslechts zoo'n beetje
mijner medeburgers geven er om, dat ik in den
Raad zit.
't Is voor menig burger om zich voor 't hoofd
te slaan, als hij zich gekrenkt of benadeeld ge
voelt, en dan zich moet verwijten ik ben te
sloffig geweest om te zorgen, oin te stemmen
toen het tijd was.
Velen zijn er zoo zachtjes aan gewoon ge
raakt, de overheid te beschouwen als eene soort
van vijandige macht, die jaarlijks een onafwijs-
baren aanval op ieders beurs doet. Daar is ook
wel eenige reden voor, als men ziet hoe eene
partijregeering hier en daar huishoudt. Toch
komen er op onze stads- en dorpsbegrootingen
eu rekeningen tal van posten voor, die in ieders
oog gerechtvaardigd zijn. Over het algemeen
moeten wij trouwe en ijverige Raadsleden dank
baar zijn voor hun zorgen, en hen loonen door
achting en medewerking, want men kan niet
zeggen dat het presentiegeld eene vergoeding
voor hunne veelvuldige bemoeiingen is.
Is het nu een blijk van waardeering voor
den trouwen plichtsvervuiler, als slechts een
handjevol vrienden hem opnieuw kiezen, en de
meesten zeggen hij komt er toch?
Herkiezen van aftredende leden is een alge
meen gebruik geworden. Men wil er den oude,
dien men kent, en wel door een ander zou
willen vervangen zien, niet uitknikkeren. Dat
is echter 't woord niet. Een raadslid zit voor
zes jaar, en is die tijd om, dan heeft hij geener
lei aanspraak op verlenging van dien tijd, tenzij
hij zich die hebbe waardig gemaakt.
Wie geen vrede heeft met de aftredenden,
kieze anderen. Ieder Nederlander, in het volle
genot van burgerlijke en burgerschapsrechten,
drie-en-twintig jaar oud, en het laatste jaar in
de gemeente gewoond hebbende, is verkiesbaar.
Eene kerkelijke kieswet, die vordert dat zoo
veel namen worden ingevuld als er cijfers op
het biljet staan, bevordert de verkeerde meening,
dat elk kiezer zooveel namen zou moeten op
schrijven als er personen aftreden. Niemand
behoeft zijn briefje vol te maken met de namen
van mannen, die er bij hem niet door kunnen,
uit vreeze dat het anders ongeldig zou zijn.
Schrijf uwe mannen op het biljet. Hebt gij
er maar één, 't is ook goed. Maar ga niet aan
't aanvullen met namen, die een door u bestre
den beginsel vertegenwoordigen.
Want beginselen komen er bij te pas. Meer
dan gij denkt.
Nu wel niet bij straatverlichting en straat
reiniging, niet bij 't gelijk zetten der klok met
die van 't naaste station, maar aan de armenzorg,
aan de politie met het groot getal harer heilzame
of lastige verordeningen, aau 't bepalen vau jaar
markten enz. kan men al heel spoedig bemer
ken in welke richting de gemeentezaken, die
u dagelijks raken, gestuurd worden.
Een klein rukje aan 't roer naar de door u
gewenschte zijde, één trekje aan den teugel om
in 't rechte spoor te blijven; over twee jaar zoo
noodig nog een; over vier jaar nog een en....
neen, zoo gauw gaat het niet. Achter den
berg- wonen ook menschen, zegt de Duitscher
en uwe medeburgers hebben ook rechten.
Maar vergeet niet, kiezer, alleen op den der
den Dinsdag in Juli moogt gij als er geen
herstemming of tusschentijds aftreden plaats
heeft met uwe hand even aan roer en teugel
grijpen.
Het groote belang der Gemeenteraads-verkie
zingen ligt ook alweer in het onderwijs.
Ook al wordt de schoolwet van 1878 nog
eens uitgevoerd, dan zal altoos het Gemeente
bestuur in onderwijszaken veel te zeggen heb
ben. 't Zal de onderwijzers en de onderwijze
ressen toch aanstellen, en wezenlijk, er hangt
veel vanaf of dat menschen zijn »die wel naai
de kerk gaan", of dat het menschen zijn, die
een heel anderen invloed uitoefenen door woord
en voorbeeld, dan nuttig is. 't Zal ook de
schoolgebouwen en onderwijskosten voor een
deel blijven betalen, en hoe dat gaat leert het
volgende voorbeeld.
In eene gemeente onzer provincie is een be
stuur, dat, bij opheffing eener oude handelsin
stelling in die gemeente, de edele, schoone stelling
uitsprak, dat van gemeentewege niet mag wor
den geconcurreerd tegen personen, die met goed
gevolg dezelfde zaken doen, welke tot dusver door
de gemeente gedreven werden, 't Was juist het ge
val dat de oude gemeente-zaak wat achteruitging,
omdat de nieuwe particuliere zaken voor 't publiek
voordeeliger waren. Nu is er in diezelfde ge
meente eene school, die niet zoo floreerde als s'
bestuur wenschte, en daarnaast stond al eenig<
jaren eene andere, niet minder in degelijkheid, ii
bloei toenemende, en voordeeliger voor de ouder
bovendien. Wat doet nu 't gemeentebestuur
Het verneemt naar het schoolgeld op de vrij
school, laat dan openlijk bekend maken da
men op zijne school voor f 10 minder terech
kan, en laat doorschemeren dat men binnenkor
op verderen afslag zal kunnen rekenen.
Wat zal 't nageslacht van zoo iets zeggen t
Wij verwachten dat nu de burgers dier.gemeento
zeggen zullen wij herkiezen geen een
mannen, die tot zoo iets instaat zijn. De min
gegoede kiezers zullen geen lust hebben om hè
te kort van zoo'n gemeente-school te helpei
aanvullen, en de meergegoede kiezers zullen tocl
geen vrede hebben met de aanbieding van eei
aalmoes, die *t Gemeentebestuur uit den zal
der burgers neemt. Wie zou zich niet schamet
gebruik te maken van een koopje, op zulk een*
wijze verkregen 1
Met den besten wil kunnen de Raadslede?
de schoolwet niet veranderen, maar hare togj
passing minder ondragelijk maken dat kun
nen zij. J
Zij kunnen de openbare zedelijkheid zeer be
vorderen.
Zij hebben de uitgaven te regelen voor ge
meente-werken, naar welker nut wel eens schou
derophalend gevraagd wordt.
't Komt er niet op aan tot welke kerk
want daar wordt wel eens te veel naar gevraagd
de man behoort, dien gij als Raadslid uwe sten
geeft, als het maar een kundig man is, vai
wien gij recht en billijkheid verwachten kunf
Als zijn wij 't met de roomschen lang niet een
over vele zaken van hoog belang, wij kunne]
met hen wel samen gaan ter stembus, waa
het de bestrijding van een gemeenschappelijke]
vijand geldt.
Zelfs op een moderne kunnen wij met ee:
goed geweten stemmen, als wij maar wete:
dat hij wil medewerken om den tweespalt we<
te nemen, die in zoovele gemeenten eene oorzaa
van veel bitterheid is.
Van de 494 stemgerechtigden voor de Provincial
Staten in de gemeente Middelburg maakten, hede
338 van hun kiesrecht gebruik.
Op 27 Juni stemden 347 kiezers.
De provinciale staten van Friesland hebben dinsds
tot lid van de Perste Kamerin plaats van wijlen jhr. mi
G. R. Cr. van Swinderen, benoemd jhr. J. H. F.
van Swinderee te Balk, thans lid van de Tweec
Kamer voor het hoofdkiesdistrict Dokkum.
Alzoo zal binnen korten tijd eene verkiezing mL
A
