ClieiSTBLIJK-9IST0RISCB BHD.
460.
Zaterdag- 28 Juni.
Op de Plaats Rust.
UIDEN,
Verschij ut eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten S ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50
Enkele nommers- 0,05
Uitgever:
G. W IJ T M A N,
te
MXDDEr/BTJR-G-.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
i
Aan eenige rust hebben wij na den strijd
behoefte, en in dat wij sluiten we een aantal onzer
vrienden in, die in de laatste dagen zichgedrougen
gevoelden tot meer dan gewone krachtsinspanning,
tot vergaderen, bespreken, schrijven, verzenden,
bezoeken en wat niet al meer, dat buiten den
gewonen kring der dagelijksche bezigheden valt.
Maar de uitslag van den strijd heeft dan ook
de moeite beloond, en wij zijn er dankbaar
voor.
't Is wel waarschijnlijk dat het courantenle-
zend publiek, dus bijna iedereen, recht blij is dat
de dagen van spanning vooreerst voorbij zijn, en
de postambtenaren zullen daarover ook niet
treuren. Een woord van waardeering van dit
zoo nuttig personeel mag wel eens worden uit
gesproken. Er zijn vrachten papier aan tiendui
zenden adressen verzonden.
Vermoeiend is het telkens uiteenzetten en
bestrijden van beginselen, die, hop meer bet
beslissend oogenblik nadert, in bepaalde perso
nen eeue gestalte verkrijgen, zoodat, zonder
dat iemand het helpen kan, meer dan aange
naam is, de strijd een persoonlijk karakter
aanneemt, en gaat gelijken op eene worsteling
man tegen man.
Tegen het nadeel, aan zulk een strijd onaf
scheidelijk verbonden, weegt echter ruim het
voordeel op, dat het werkelijk denkend deel
der natie zich uitbreidt. Meer en meer leert
het volk nadenken over de waarde der strijdende
beginselen, als belichaming daarvan zijn voor
stellingsvermogen te hulp komt, als het ziet hoe
die beginselen zich uitspreken in de daden van
bekende mannen.
Voor velen was de verkiezingsstrijd niet meer
dan eene weinig vermoeiende wandeling ter
stembus, en, sprak hun hart zich uit in dien
enkelen geschreven naam, zij hebben toch met
hart en ziel den tijd van spanning mede doorleefd,
die voor ons, Zeeuwen, altoos een dag langer
duurt dan voor de meesten onzer landgenooten.
Voor velen ook waren de laatste dagen, dagen
des gebeds, en is de uitkomst eene verhooring.
Daardoor zijn wij aangemoedigd tot voortgaan.
Wij konden onze wenschen brengen voor onzen
God, en dat sterkt.
Aan het nederleggen der wapens, aan een
terugtocht, aan een rusten op lauweren is geen
denken.
Zullen de mannen, die ons in den Haag ver
tegenwoordigen, eenige honderden slapers ver
tegenwoordigen
Zij zouden wijs doen, door voor zulk eene
eer te bedanken.
Hebben wij allen voor één gestemd, opdat
die ééne alles voor ons doen zou
De kracht der bestuurders onzer kiesvereeni-
gingen is niet opgegaan in het werk van drie
of vier weken, en de kracht onzer kiezers is
niet verbruikt in een of twee gangen naar
't raadhuis.
En de kracht van 't volk achter de kiezers,
dat voor zoo'n groot deel tot de onzen behoort
Er is veel te doen.
Onze party is in eer en aanzien gestegen.
Wij bereikten een hoog stemmencijfer.
Meer en meer gevoelt het volk, dat het recht
aan onze zijde is.
Het aanzien, dat onze partij geniet, vinde
minder zijn grond in een cijfervinde dien
grond meer in toenemende krachtin veldwin
nende overtuiging.
Toen professor Buys in Januari 1.1. Kappeijne
duchtig de les las, heeft hij ook ons een ern
stig verwijt toegevoegd. Wel niet geheel ver
diend, maar wij zouden 't nog verder kunnen
verdienen. Hij zeide ongeveer het volgende:
Waarom hebt gij, die zoo talrijk zijt, er niet
voor gezorgd, toen de Bijbel geen plaats meer
vond op de school, dat hij plaats vond in het
hart van den onderwijzer?
Gij hebt schatten over voor bijzondere
scholen, maar waarom hebt gij, bij het bestaande
gebrek aan onderwijzers, niet meer jongelingen
uit de uwen op allerlei wijzen aangemoedigd tot
het kiezen van die roeping, waarom hebt gij
ze niet meer gesteund? Gij zoudt dan veel
meer onderwijzers op uwe zijde hebben gehad,
en een levend bolwerk hebben opgeworpen
tegen uwen vijand.
Daar is veel waars in die woorden, de oude
Christelijke normaalschool te Nijmegen is veel
te weinig gesteundin elke provincie had er
al lang zulk eene moeten zijn.
Wij moeten de beschuldiging van prof. Buijs
nog breeder opvatten, en zeer spoedig zorgen
dat ze dan ook niet worde verdiend.
Over 't algemeen hebben protestanten te veel
op met hun akker, met hunne koopmanschap.
Het geld uit de openbare kas, waarover de
liberalen" te beschikken hebben, lokt nu vele
protestanten, die hnnne richting zijn toegedaan,
tot wetenschappelijke betrekkingen.
Naar diezelfde mate worden orthodoxe pro
testanten afgeschrikt.
De roomschen vinden in den steun hunner
kerk een voldoenden waarborg, om zich aan
haren dienst te wijden, zij hebben voor onder
richt, opvoeding en leiding der geesten perso
neel genoeg.
Wij echter trekken aan het kortste eindje.
Wij laten ons te zeer afschrikken, omdat wy
door de poort van het staatsonderwijs niet
kunnen en niet mogen ingaan.
't Is echter nu bij vernieuwing gebleken dat J
onze party een toekomst heeft.
Van onze zijde moet men zich voorbereiden
op het innemen der plaats, die ons in de maat-
schappij toekomt.
De oude schrik moet niet blijven vastzitten,
Er is bij ons tamelijk wel gezorgd voor gods-
dienstige leiding. Voor zondagschool en christe-
lijke school heeft ons volkje een warm hart,
van deze inrichtingen wordt een goed gebruik 1
gemaakt, en zij, die daaraan werkzaam zijn^.|
kunnen zich zeer verdienstelijk maken, door 1
nog meer dan tot dusver de lust tot studie by
de kinderen van den beginne af aan op te
wekken.
Met lofEelyken ij ver loopen personen en vereeni» f
gingen als het ware elkander in den weg, bij de
pogingen om te voorzien in de open-T
staande predikantsplaatsen, en 't is nogi's^^fC
uit te rekenen, wanneer die behoorlijk z #8
bezet zijn. - geT^Vyftp,
Maar kan onze party waardiglijk optrede.
als zij in al hare onderdeelen voldoende voorzi(yieinl
is van onderwijzers en predikanten? k hev<
De pogingen om haar daarvan te voorzit^^-
moeten slechts de belofte zijn van hetgeen Napoleon
wenscht tot stand te brengen, uook
Gaat men echter even buiten school en kentra"
en vraagt men wat de niet ver daarbuiten,eft
liggende jongelingsvereeniging voor de maat-ikt
schappij belooft, dan zien wy, bij een blik in^e
de bibliotheek alleen, dat de vriendelyke gevers
eerder de leden tot degelijke kerkeraadsleden dan
tot degelijke mannen in de maatschappij willen
zien opgroeien, en dan zien wy bovendien dat
vele ouders voor hunne zonen Igeen ander
onderricht verlangen dan dat der lagere school
en der catechisatie, dat zij op hoogere oplei
ding al heel weinig prijs stellen.
Hoe ver is het er nog van daan, dat wij in
ons vaderland de plaatsen zouden bezetten, die
ons naar onze getalsterkte toekomen
Wij moeten ons minder hechten aan akker
en koopmanschap, en over de muren der kerk
heenzien. Waarlijk, de vensters onzer kerken
staan wat te hoog. N
Ieder die kinderen heeft, ieder die op jonge
lieden invloed kan uitoefenen, beseffe te dezen
opzichte zijne dure roeping.
Gaat onze partij vooruit, het zij ons reden
van dank, en geen aanleiding tot rust.
Hebben wij iets gewonnen,toch nog niet
zooveel als billijk is.
Onze leuze is vrijheid.
Welnu, als de gewenschte vrijheid ons eens
ten deel viel, zouden wij dan genoeg onder-