- El RIST E LIJK'RISTOItlSflH SLID.
Politieke Photografiën.
447,
fi>insdag 27 Mei,
jXMT ZUIPEM,
Verschijnt eiken Baandag, Woensdag en /dag
avond ten S ure, behalve op Christelijke fe itdagen
Prijs per drie maanden franco1»®>0
Enkele no miners..- 0,05
P. G
Uitgever
WIJTMAN,
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Zoo luidt de titel eener brochure, door een
liefhebber der lichtbeeldkunst, die vermoedelijk
lid der Tweede Kamer is, en zeker zonder veel
moeite te Sneek een uitgever voor zijn album
vond. Wie hij is, die zich achter den naam
Lavater Jr. verbergt, weten wij niet; hij woont
en staat te ver van ons af,-dat wij hem zou
den kennen.
Hij geeft, of liever hij zegt te geren, de
phots^rafiën der Kamerleden, die in Juni aan
de beurt van aftreden zijn. Hij erkent de
navolger te z^jfh van Sagittarius, die in 1869
de portretten der toenmaals aftredende Kamer
leden >in natuurlijke kleuren schilderde," maar
met licht en schaduw naar welgevallen speelde,
en zijne figuren, al naar gelang zijner syrnpa-
t er grooter of kleiner voor was, in eene
liefelijke of minder aanlokkelijke omgeving
plaatste."
Met zekere zedigheid zegt de schrijver dat
hij slechts 1) photografeerde, en verontschuldigt
zich voor het minder goed uitvallen van som
mige portretten, daar bij 't afwisselend weer,
het parlementair atelier den eenen dag beter
dan den andere voor het werk geschikt bleek."
Wij krijgen dus portretten te zien, ongekleurd,
minder mooi dan die Sagittarius ons in der
tijd leverde, maar getrouwer, negens bijgeholpen
en volstrekt niet geflatteerd" of opgesmukt.
Met- belangstelling bekeken wij de portretten,
en zagen daaraan al dadelijk dat de liefkebber-
photograaf zich een modern toestel heeft aan
geschaft, en scherpe beelden heeft vervaardigd.
Zoo'n toestel maakt het bijwerken zoo goed als
overbodig.
Of nu de portretten, al zijn 't geen gegroe
peerde figuren, maar afzonderlijke photografiën,
nu goed zijn?
Niemand ter wereld kan er meer aan af of toe
doen, om een persoon in een gunstig of ongun
stig daglicht te plaatsen, dan juist de photograaf.
Op ieder moet niet hetzelfde licht vallen.
Zet iemand met een vol gelaat zoodanig, dat
hij al het licht van voren krijgt, en zijne trek
ken zullen flauw zijn, alle uitdrukking missen.
Geef iemand met diepe trekken het licht van
ter zijde, en zijne groeven en rimpels zullen
verbazende verhoudingen aannemen. Laat het
licht uit de hoogte op uwen man dalen, en
zijn oog zal somber, zijn lip hangende lijken.
Welnu, »het licht viel steeds en op allen
van dezelfde zijde."
Dat's genoeg gezegd om Lavater Jr. verder
niet als photograaf aan te bevelen.
1) Letterzetter pas op, laat die laatste s niet weg. 1
De oude Lavater, de gelaatkundige, bekeek
zijne lieden zeker niet allen van dezelfde zijde.
De zaken en personen slechts van een kant
bezien, heet onder ons nog altoos eenzijdigheid
of oppervlakkigheid.
Laat ons eens zien wat de photograaf van
onzen afgevaardigde, Jhr. J. L. de Jonge ge
maakt heeft. Neen, dat mogen wij niet zeggen.
Laat ons zien waar hij hem gezet heeft. Ook
niet. Laat ons dan maar eens zien hoe het
portret is uitgevallen, dat van Aoopliberaal
standpunt genomen is.
Maar wij zien twee portretten!
Toch niet.
Het portret van Jhr. de Jonge is op heel
dun papier, waaronder dat van Mr. D. van
Eek is geplakt, en er nu doorschijnt.
Dat 's mogelijk eene nieuwigheid in de pho-
tographie, en een ander soort van spel dan dat
van Sagittarius, die tien jaar geleden »met
licht en schaduw naar welgevallen speelde."
Ziehier, lezer, hoe dan het portret van Jhr. de
Jonge en overigens uitziet.
i, De lieer de Jonge de kleine ineengedrongen
figuur op de derde bank, tweede rij rechts; de man
met //onschuldig" uiterlijk, baardeloos, met bijzonder
hoog voorhoofd, bijna geheel kaal, behalve op 't ach
terhoofd, dat nog de restes 1) van 't eenmaal lage blonde
haar vertoont; met grooten mond en vooruitstekende
kin, gerimpelde wangen en ingevallen bovenlip is
een godzalig man in optima forma 2)zijn rechtzinnig
christelijk gemoed geeft hem aanspraak op een eere
plaats onder ds partijgenooten van dr. Abraham Kuy-
perwaar het slechts pas geeft, springt hij voor de
geestelijke bescherming van ons Christenvolk in de
bres; met zalvenden toon en bijbelsche beeldspraak
tracht bij de vergadering immer op de voorschriften
van 't Nieuwe Testament, als de bron van alle wijs
heid, ook voor den modernen wetgever, te wijzen. In
's Lands raadzaal, gelijk op de Zendingsfeesten of bij
openbare bidstonden, gaat de Jonge voor in godsver-
eering en opdracht van de vaderlijke zorg voor het
Nederlandsche volk aan liooger gezag. Daarmee is
niet gezegd dat hij zelf niets voor 's Lands belang
doet of in de practijk onbruikbaar zou zijnwant
het moet worden erkend dat hij b. v. in de zaak der
bestrijding van het misbruik van sterken drank
als voorzitter der Nederlandsche afschaffingsvereeni-
ging geheel zijn terrein een gewaardeerd voor
vechter is, In zaken van landbouw, veeteelt en der-
gelijken is de Jonge ook een man van ondervinding.
Doch zoo veel dienst hij daaromtrent zou kunnen
bewijzen, zoo weinig nut sticht hij waar 't hooger
belangen geldtop het gebied van onderwijs of volks
opvoeding toch is de heer de Jonge de meest reac
tionaire 3) begrippen toegedaan; bij behoorde tot de
onderteekenaren van de bekende anti-revolutionaire
1) Overblijfsels.
2) Getopt en gedraaid.
3) Verouderde.
onderwijs-nota hij is de incarnatie van het behoud 1)
een man uit lang vervlogen dagen.
De heer de Jou ge behoort ook al niet tot de talent
volste sprekers; hij wil te mooi praten en vertelt
daardoor somwijlen de zonderlingste ongerijmheden
in de onmogelijkste beeldspraakhij heeft veel zeg-
gings-, maar luttel weinig overredingskracht; een
zangerig, gemoedelijk psalmzoet orgaan, dat aleeen
door de krachtige uitspraak van de r iets hards
erlangt. Hij spreekt niet hij preekt."
Gij kent hem zeiven, oordeel nu, lezer, of het
gelijkt, en let wel op deze woorden: zop weinig
nut sticht hij xoaar t hooger belangen geldt. Tus-
schen hetgeen Jhr. de Jonge en de photograaf
onder hooger belangen verstaan, ligt eene diepe
klove.
Of Lavater Jr. moet een uitstekend redenaar
zijh, öf de meeste kamerleden zijn heel middel
matige sprekers, althans zij bevallen aan den
photograaf over 't geheel niet bijzonder, er zijn
er maar enkelen, die naar zijn zin praten, zoo
dat wij moeten uitroepenzijn er dan onder
de talrijke, geleerde, practische, boven allesjni.t-
stekende liberalen nog zóó weinig flinke spie
kers te vinden
Geprezen worden de mannen, die maar een
paar maal 'sjaars het woord voeren, en gehe
keld worden zij, die de belangen van hun dis
trict bespreken, 't Is of zij alleen maar naar
den Haag dienen te gaan tot bevordering van
de belangen der liberale" partij, tot bevesti
ging barer macht.
Als 'Fin de Kamer werkelijk gaat zooals
Lavater Jr. 't ons afbeeldt, als de sprekers toch
zoo dikwijls in hun boekje kijken, als speciali
teiten, die slechts in enkele vakken bijzonder
't huis zijn, daar zooveel goeds doen indien
zij namelijk tot de liberale" partij behooren
dan zou ongetwijfeld Wolbers, die op 't Zuider-
zendingsfeest ook zijn papier voor zich had, en
hoofdzakelijk zijn leven wijdt aan de belangen
van den icerhnan en aan de studie van onze
overzeesche bezittingentrouw voorstander onzer
beginselen als hij is, er volstrekt geen van de
minste geweest zijn.
Ons volk heeft eene fout begaan, in zooverre
het hem niet voldoende steunde, omdat hij geen
lange rede voor 't vuistje hield.
Het portret van den goeden, godvruchtigen
en eerbiedwaardigen Saaymaus Vader, die door
allen als een vader werd geacht, ook om zijn
eerlijkheid in 't belijden van zijn anti-revolutio
naire beginselen", komt niet in de verzameling
voor, evenmin als dat van andere heereu, die
zich niet herkiesbaar stelden, of te kort zaten
om gephotografeerd te worden.
Heel het werk van Lavater Jr. is eene zeer
behendige poging ten dienste der t> liberale" partijs
Het behoud, in levenden lijve.
