IR1S TIL IJ 1-9IST0RISG1 BLAD.
V. 437.
Zaterdag 3 Mei.
Middelburg, 2 Mei 1879.
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maixdag, Woensdag en Vrijdag-
wond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50
Enkele noDiiners- 0,05
Uitgever:
P. G. W IJ T M A N,
TE
MIDDELBURI
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
De Standaard wekt tegen de aanstaande verkiezingen
ofi tot propaganda, tot voortplauten onzer meeniugen,
uitbreiden van oifzen kring.
Propaganda, zoo ongeveer luidt het betoog, is,
bovenal op geestelijk terrein, het beslissend waar
merk, waaruit blijken moet, of ge leefihet waarmerk
van deugdelijkheid, waarin ge beproefd moet wordeu,
het keu merk van den adel die u bezielt.
Propaganda is slecht, ja, als ze met slechte mid
delen wordt gedreven; en door de jezuieten, die dit
schoone woord lange jaren in pacht namen, kwam
het, bij de roekt-loosheid van hun manier rau doen,
soms in kwaden reuk. Maar wat behoeft dat u af te
schrikken, die er niet aandenkt, om een middel aan te
grijpen, dat het licht niet mag zien en geen andere
propaganda hedoelt, dan door de kracht van het woord
ea de macht der overtuiging?
Indien men ons vraagt, wat de term, wat de leus,
wat het woord is, waardoor we kunnen ontkomen aan
de onhoudbare positie die niet van „zetels verovereu"
maar van „getuigen/' weten wil, dan aarzelen we
geen oogenblik, maar roepen u uit de volle borst
toe diijft propaganda
Propaganda niet alleen al3 ge stemt, maar ook eer
ge stemt, en ook als ge niet stemt. Propaganda in uwe
kiesvereeniging, in uwe meetings, in uwe circulaires, j
in uwe courantartikelen Maar propaganda ook in i
uw eigen gezin, in den kring uwer vrienden, bij heel
uw omgang, in elk gesprek. Een propaganda, waartoe
niet alleen kiezers, maar ook niet-kiezers meewerken
door ouden zoowel als jongeren door vrouwen even j
goed als mannen gedreven en geen rust kennend, j
zoolang de laatste belijder van den Christus er niet
even diep als gij van overtuigd is, dat elk staatsbe
leid ten verderve voert en elke wet onrecht werkt en
elke bestuursdaad geoordeeld is, die Gods Woord niet
als de springader van levenswijsheid eert, zoo dikwijls
het aankomt op het stuk van beginselen
Als instrument voor propaganda wordt door de
Standaard voornamelijk de kiesvereenigiug genoemd.
Onze kieswet sluit menigen burger, tot oordeelen
bevoegd en bekwaam, buiten den kring der kiezers.
Onze belijdenis is steeds geweest, dat deze Staten-
Generaal daarom geen vertegenwoordiging van het
volk is, overmits ze gekozen is door een kiezersgroep
die, èn wat aantal èn wat gehalte betreft, het zedelijke
recht mist om in naam der natie te spreken. De
scheiding tusschen k'ezers en niet-kiezers, zooals de
wet die stelt, wordt door ons gewraakt, en zullen we dan
nu de ongerijmdheid zoo ver drijven, zeiven in onze
kiesvereenigingen toe te passen wat we in den Slaat
afkeuren
In de formatie onzer kiesvereenigingen moei een
protest belichaamd worden tegen de tyrannie dei-
kiezers-aristocratie, dan zullen onze tien lallen, honderd-
tallen worden, en de kiesvereenigiug een middenpunt
van bezield en kernachtig leven.
Onze kiesvereenigingen hebben over 't algemeen te
onbeduidende bezigheid. Het stellen van een candi-
daat, van een naam die meestal uitdrukking van een
beginsel is, maar die niet naar de Kamer gaat, is
eene te armelijke bezigheid voor eene vereeniging.
Hoe geheel anders zou het worden als de kiesver
eenigingen hare werkzaamheid èn naar inhoud, èn
wat kader betreft, konden uitbreiden. Indien de
aanhangige kwestiën door leden van het hoofdbestuur
of door daartoe gekozen sprekers konden worden
toegelicht in districtsafdeelingen, indien ook daar de
candidaat kon besproken worden, dan zouden de
kwijnende clubjes uit hun doodslaap opwaken, en
kringen worden van beteekenis, daardoor zon de kracht
verhoogd worden en de uitgave ingekrompen. Neemt
Dokkum tot voorbeeld, daar telt de kiesvereeniging
tusschen de zeven en acht honderd leden. Hoe ge
makkelijk en aangenaam wordt daar .de last gedragen,
en wat kracht wordt daar ontwikkeld.
Zal onze Zeeuwsche Antirevolutionaire kiesvereeni
ging weldra hare zuster iu het Noorden op zij
straven Dat hangt geheel van de antirevolutionairen
in onze provincie af.
De gelegenheid daartoe is geopend.
De Tweede Kamer heeft met 44 tegen 28 stemmen
besloten de kanalenwet aan de orde te stelleu.
De regeering drong gelijk maandag, ten sterkste
op het in behandeling nemen van deze wet aan. Vele
sprekers waren weinig daartoe genegen, cm de
onbekende finaaciëele gevolgen, die deze wet na zich
slepen zal.
Zeer ter snede; nu de Tweede Kamer besloten heeft
de kanalenicet in behandeling te nemen, komt een
inzender in het Utrechtsch Dagblad met een adres
waarin ook o. a. het volgende voorkomt:
„dat een kunstmatige en kostbare waterweg Am
sterdam nooit gelijk zal stellen met Vlissingen,
't welk reeds door kostbare havens en spoorwegwer-
ken, aan open zee gelegen, door kostelooze vaarwaters
dwars door Nederland met Duitschland langs den
korsten weg is verbonden, zoodat het iadingsvermogen
der Rijnschepen, die te Vlissingen kunnen komen, veel
grooter is dan van die, welke Amsterdam ooit knunen
bereiken; en het aandeel van België in de algemeene
Rijnscheepvaart reeds aanzienlijker is geworden dan
dat van Nederland, wegens het niet gebruik maken
van alles watVlissingen aanbiedt;
„dat verder, sedert de havens aan de Middellaudsche
en Adriatische zeeën tengevolge der doorgaving van
de landengte van Suez, voor het verkeer tusschen
Zuid-Duitschland en Azië, met uarae Oost-Indië. en
door de afschaffing der dilferentieele rechten aldaar,
een groot voordeel hebben verkregen boveu Neder-
landsche havens, het van overwegend belang is deze
nadeelen door de gunstige ligging van Vlissingen
zooveel mogelijk te verminderen, door bij de lage
zeevrachten, lage riviervrachteu ie voegen
„dat eindelijk bij de handelspolitiek, welke in het
Duitsche rijk zal zegevieren en ouder meer ten doel
heeft dilferentieele rechten van in- en uitvoer (zeker
ook door differentieele tarieven voor het goederen
vervoer op de groote door den staat genaaste of te
naasten spoorwegen) eigene havens boven die van
naburige staten te verheffen en te bevoordeelen, de
vrije en goedkoope Rijnvaart over Vlissingen de eenige
handelsweg is, waarop door Nederland aan die on
billijkheid en kunstmatige mededinging het
hoofd kan worden geboden, in plaats van door een
even kunstraatigen als kostbaren waterweg;
„dat zij daarom de door de regeering voorgestelde
kostbare kanaalverbinding van Amsterdam door de
Geldersche vallei met de boven-Waal wel van eenig
belang achten voor den bloei van den Amsterdam-
schen handel, maar niet zoozeer voor dien van geheel
Nederland, al moet die ook geaclit worden in nauw
verband te staan met dien der hoofdstad
„dat zij zich dikwijls ernstig afvragen, vooral in
deze dagen van kwijnende welvaart, of de staatsuit
gaven, o. a. door de begrootingen van oorlog en marine
veroorzaakt, op den duur de krachten der natie niet
te boven gaan, zij daarom overtuigd zijn, dat
nieuwe uitgaven teu behoeve van den handel en de
scheepvaart, welke niet dringend worden gevorderd,
aangezien Vlissingen daarin reeds voorziet, als bij
uitnemeudheid improductief, slechts zullen bijdragen
tot vermeerdering van de natiouale schuld en daar
door tot verhooging der nationale belastingen.
„Redenen waarom zij u verzoeken uwe goedkeu
rende stem te onthouden aan het kostbare ontwerp
vaa een Rijn vaart kanaal door de Geldersche Vallei,
dat weinig tot verbetering van de binnenlandse]
scheepvaart, meer in 'l belang van Amsterdam's to
komst zal strekken, waarvan slechts een deel Vt
Neerlands handel afhankelijk is."
Voor 31 December 1879 zal de gewone tienjarig
volkstelling opnieuw moeten plaats hebben.
Bij koninklijk besluit is eene commissie 'ngestei
om de regeering aangaande de regeling van deze zas
voor te lichten, en daarna ook de voorschriften bï
treffende de bevolkingsstat]gtiek te herzien.
Tot leden dezer commissie zijn benoemd de heeren
Fock, commissaris des koniugs in deprovinc'eZuil-Ho
land, tevens voorzitter; jhr. mr. G. de Bosch Kern
per, oud-referendaris bij bet departement van binnei
landsche zaken; mr. P. F. van Gooth, griffier d
staten van Noord-Brabant; mr. H. ^Jacobi, griffi
der staten van Noord-Holland; A. Duparc, commit
ter provinciale griffie van Friesland, en tot secre'tar
L. J. Brinckman, adjunct-commies bij het depart*
ment van binnenlandsche zaken.
De Willem Barents, ons Noordpoolscheepje, zal ee
tweeden tocht naar de Noordpoolzee ondernemen o
3 Juni e. k.
Het grootsche plan om onze residentie tot een ze\
haven te maken heeft bij den gemeenteraad góè&rhns
ring verkregen. Een subsidie van 2 millioen zq( doa
de gemeente verleend worden, mits(en o
dit mits komt het voornamelijk aan) dat voor 188
wettelijke zekerheid verkregen zij dat binnen zeve
jaren de voltooiing van de haven, van het kanai
naar de Maas en vau alle andere in het plan bi
grepen werken afgeloopen zal zijn en daarna het or
derhoud en de exploitatie dier werken buiten bezwaa
van den Haag zal plaats hebben,
Woensdag morgen vertrok van Ter Neuzen nat
Gorinckem de 87e compagnie, Ve afdeeling vesting
artillerie, later gevolgd door de 2e en 3e compagn;
van het 2e bat. 3e reg. infanterie, .met bestemmin
naar Bergen op Zoom. Het nu vertrokken garnizoe
had drie jaren daar verblijf gehouden. Een detache
ment infanterie uit Middelburg is jl. Zondag aangt
komen, om, met nog eenige gebleven artilleristen, 1
zameu ongeveer 30 manschappen, tijdelijk de nood
zakelijke diensten waar te nemen.
In eene algemeene vergadering van iugelande
van het waterschap Schouioen te Zierikzee gehoudei
is o. a. beslotcu tot het aangaan eener geldleening b
het Gemeente-crediet te Amsterdam, tot een bedra
van f92,500, tegen eene aimuiteit van 6 pet. 'sjaar
gedurende 34 jaren, ter voortzetting van buiteugewon
werken van de onderzeesche oeververdediging aan he
district. Flaauwers van het waterschap.
Iu eene te 's Heer Arendskerke gehouden vergadi
ring van afgevaardigden bij'het waterschap voor d
uitwatering door de sluis in de Piet, is, naar d
Goesche Courant verneemt, met groote meerderhei
van stemmen besloten, afwijzend te beschikken op hi
verzoek der Breede watering bewesten Yerseke, oi
ongeveer 1400 hectaren, tot dien polder behoorend
te laten uitwateren door den sluis van denSchengi
polder.
„Alles zou ons moeten bedriegenzoo zegt <3
Standaard van heden „indien de heer J. van Oofi
ooit Goesch candidaat werd.''
