MENGELWERK.
HANDELSBERICHT!-N.
is nu met s^vcitu
pogiug gewaagd om den generaal zelf te dooden. Een
man te paard loste op den generaal een pistoolschot
zonder hem ecliter te kunnen treilen.
Treurig is die toestand, want een land dat
zoolang in spanning was, aan bevolking behoefie
heeft en desniettemin zoovele krachtige mannen
in een z waren en langdurigen oor.og verloor,
en, wat vooral in aanmerking komt, veel schuld
en weinig geld heeft, zulk een land heeft meer dun
een ander de zegeningen ces vredes noodig. Ook uit
een handelsoogpunt. Kooren toch was het belang-«jk-
ste artikel van uitvoer. Zonder Russisch kooren kon
Europa niet blijven bestaan. Maar zie, daar komen
nu de Noord-Amerikanen met hun vlugge schepen in
het tekort voorzien, drukken de markt en benadeelen
allermeest do- Russen. Dat wordt vour dezen een
donker vooruitzicht, waarmee ook in de politieK dient
gerekend te worden, wijl geld do zenuw van den oor
log is. Soldaten zonder roebels voeren niets uit en
smelten als sneeuw voor de zon.
Maar erger dan dit .dies is bet zedebederf vooral
van de hoogere standen en het ambtenaars-personeel.
Want het nihilisme is niet dood en zelfs niet bedwon
gen. Het werkt in 't duister en weet z'ch zuo goed
te verschuilen, dat de krachtigste en slim.de politie
met de handen iu 't haar zit. Zelfs tusschen den
Czaar en zijn oudsten zoon en optolger moet hetgeen
vredezijn. De zoon ziet het anders in dan de vader en
wil daarom ook een anderen weg inslaan. Wat er
van dit alles worden moet, kan niemand zeggen. I)it
is zeker, dat, is men weleeus bevreesd geweest voor
de overmacht van den noordscheu kolos, die vrees
provisioneel achterwege kan blijven. Eèn geluk echter
valt Rusland ten deel: de pest is zoo goed als gewe
ken. De middelen tot haar bedwang zijn door God
gezegend. Een verademing tevens voor Europa eu
heel de wereld.
Engeland's koningin vertrok ov.-r Cherbourg naar Italië,
en Eugelauds staatslieden hebben voortdurend talrijke
vragen in het Lagerhuis te beantwoorden, over de
oorlogen in Afghanistan, en Zoeloeland en over den
toekomstigen oorlog met Birmah. Meestal bekende
zaken wordeu hierbij verhandeld. Slechts moeien we
mededeeleu dat aan Birmah geen ultimatum is ge
zonden, en dat Engeland op Birmah's daden wachteu
zal'.
Frankrijk gaat met zijn ouderwijs den anti-chris-
telijken weg op. Hoe jammer, dat met liet christelijk
onderwijs op zoo onverantwoordelijke wijze is omge
sprongen. De geestelijkheid beeft het zich ten deele
te wijten dat over hare onderwijzers en hare scholen
zoo onbarmhartig de staf wordt gebroken- Maar ook
in Frankrijk evenals in zeker ander land is het voor
't oogenblik niet de vraag: onderwijs in kerkdijken,
of in wereldschen geest, maar vrijheid van onderwijs.
Wat geeft den Frauscheu Staat, het recht zich te bemoeien,
met de wijze waarop het onderwijs wordt gegeven,
hetzij dan goed of slecht, indien d^ onderwijzers aan
de eischen voldoen en de soholeu bruikbaar zijn. Dat
is de zaak der ouders. Waarom moeten alle Room-
sche en Protestantsche geestelijken uit dc besturen der
scholen worden geweerd? Waarom worden lieden, die
men jaren lang duldde, nu op eens, als onbruikbaar,
aan den dijk gezet?
Waarom? Omdat de liberale republiek thans heerscht.
en zich, bewust vau haar macht, de groote kracht
die voor de toekomst in het onderwijs schuilt, wenscht
ten nutte te maken.
Zij denkt aan het: Geef mij de jeugd en ik zal
meester yan de toekomst zijn.
Ecu Zomlag iu <lcn vreemde.
Uit een Reisverhaal.
Hij, die met een gezond lichaam en een opgeruira-
den geest, met een blauwen, door de zon verlichten
hemel boven zich en naast ee« getrouwen vriend
Saksisch Zwitserland doorkruist heeft, zal zonder mijne
verzekering wel willen geloovendat men iu dit ge
deelte van Duiischland heerlijke dagen kan doorbren
gen. Ook wij, mijn reisgenoot R. en ik, hadden daar
op onze reis bij iedere schrede mogen ervaren, dat
de Heer goed is; want alles vereenigde zich om ons
Zijne macht en wijsheid in de werken zijner handen
te doen opmerken.
't Schijnt echter weldat de mensch aan natuur
schoon alleen niet genoeg heeft. Te midden van
de wonderen der schepping ontstaat niet zelden een
zekere honger naar godsdienstig voedsel voor deu
geest, 't Ging ons althans zoo, toen wij ruim eene
week ons iu de aanschouwing van de statige Elbe,
van woeste rotsachtige dalenruischende wouden
en huppelende bergstroompjes verlustigd hadden.
In weerwil daarvan, of liever juist daardoor, ver
langden wij naar den Zondag, waarop wij te Dresden,
de fraaie residentie van Saksen, rijkelijk voedsel voor
deu geest hoopten te viuden. Immers, als men in de
men des Zjndags behoefte aan een opwekkend woord,
dat ons van de séjiooi.e werken Gods op aarde opleidt
tot de onzicnibare heilgoederen des hemels. Onze hoop
zou ook vervuid worden, ofschoon, iu weerwil van de
vele voortreffelijke predikers van Dresden, niet op de
wijze, waarop wij het verwacht hadden.
Toen een kei lieer vau hei logement oi s des zondags
morgens ht onto ijl bracht, vroegen wij, wie de be-
roemdste predikant, te Dresden was. De man zette een
gezicht, alsof wij item over de Ghineesche spraakkunst
ondervraagd hadden eu stotterde: „Predikant? De
beroemdste predikant? Ach, mijn lieve heeren,
hoe zou ik dal weteu?"
„Nu, bij wien gaan de tneiischen dan het meest
ter ketk
„Weet ik o ,k niet, meneeren
doe laat begint dan de voornaamste godsdienst
oefening
„Ach lieve heeren, ik ben r<eds twee zomers in
dit hotel, maar dat heeft mij nog nooit iemand ge
vraagd. Maar ik zal u den uLtrkellner zenden."
Deze kwaui in de volle bewustheid vau het gewicht
van zijn ambt, eu met een gezicht, alsof hij zeggen wilde
ik weet. alles! „Wat is er van uw believen?"
vroeg hij.
„überkelluerwij wilden wel naar de kerk,
kunt gij 0D3 ook zeggen, wanneer dc dien t begint?"
Hij zag ons met een bijna niedelijJeiiden blik aan.
Wij waren blijkbaar in zijne achting gedaald. Maar,
wij logeerden toch op eeue deftige kamer, wij zouden
aan het diner deelnemen en dan het drinkgeld!
Hij bedacht zich een oogenblik en antwoordde zeer
beleefd: „Wel ja, zeker, natuurlijk, ik zal u terstond
bescheid brengen." Na een kwartier kwam hij terug,
maar zijne inlichtingen waren zoo onduidelijk, dat
wij besloten óns zelve:, te helpen. Of wij er niet aan
dachten de courant te raadplegen, dau wel of de
redactie vau het nieuwsblad liet beneden zich achtte
er ee« kerkbriefje in op te nemen herinner ik mij
niet meer. Kortom, wij stapten op. Eerst kwamen wij
aan de deur vau een Gerelormeerde kerk, die reeds
gesloten was. Maar wij werden hier zeer aangenaam
door een maatregel der polieie verrast. De uaasie om
trek van deze eu van alle kerken was gedurende de
g idMieustoefeuing geüeel afgezet, zoodai de gemeente
niet door het geraas van rijtuigen kon gestoord wor
den, g lijk dikwijls elders geschiedt, 't Ware te wen-
sehen dn zulk eeu maatregel algemeen kon in-
gevo<rd worden.
Wij wandelden verder en kwamen aan een bedehuis
waar wij vele meuscheu zagen binnengaan. Nog klon
ken gezang en orgelspel, maar toen wij binnentraden,
bestefg de predikant reeds den predikstoel. Hij begon
te spreken: o wee! alwe-r een luim van het noodlot!
Wij verstonden zeer weinig van de woorden des leven-
digeu manswant hij sprak de taal onzer broeders
vau den linkeroever van den Rijn, en wel zoo schie
lijk eu met zulk een eigenaardigen tongval, dat het
Frausch hetwelk wij op de school geleerd hadden
ons de dienst weigerde. Ontevreden op ons zeiven
slopeu wij, terwijl een meisje, dat in onmacht ge
vallen was, uit de kerk gedragen werd, mede naar
buiten en zetteden onzen tocht voort. Eindelijk kwamen
wij aan een Luihersche kerk. Door een zijdeur be
reikten wij eene galerijwaar eeu allerbeleedst heer
ons met veel strijkauijes, in een bijna vorstelijk, met
kussens eu gordijnen voorzien gestoelte bracht, In
deze kerk zouden wij gevonden h°bben wat wij
zochten (wij merkten dit aan het weinige dat wij
nog hoorden), maar wij waren te laat gekomen.
De predikant was reeds aan 't slot zijner rede. Hij
hield zijne intrêepreek en vermaande tot getrouw kerk
bezoek, hetgeen trouwens wel noodig was, want men
zag dat er velen niet waren en daardoor helaas! niet
hoorden, wat voor hen bestemd was.
Eenigszius ontstemd over al onze teleurstellingen,
verlieten wij ook deze kerk.
Buiten scheen de zon vroolijk en warm, en toen wij
op het Bruhlsche Terras gekomen waren, zagen wij
een bonte menigte dooreen golven. De Elbe was met
stoombooten^ schepen en kleinere vaartuigen als be
zaaid. Aan den oever wandelden rijk gekleede men-
schen heen en weer. De goede inwoners van Dresden
pronkten met hun zondagsch gewaad, want men be-
hoefde niet voor regen te vreezen. Overal zag men
eeu opgeruimd en vroolijk volkje. Overal was het
groeten en buigen, zien en zich laten zien, benijden
en nijd verwekken. De eeu schepte vermaak in den
ander, maar het meest in zich zeiven.
Onder het ruischen van heerlij e muziek keken wij
ons reisboek van Baedeker in eu ontdekten, dat pre
cies om één uur in dc (Katholieke) hofkerk klassieke
kerkmuziek gemaakt werd. Om dien dag alle gezindten
rechtte laten weervaren,'togen wijnaarde hofkerk. Maar
welk een ander tooneel dan in de kerk, die wij hel
laatst verlieten, vertoonde zich hier aan ons oog!
Ofschoon nog wel een half uur voor den aanvang
vaa het concert, was de kerk reeds stampvol inen-
8chenvooral van den deftigen siand. bat de meeste
aanwezigen Protestanten warenzagen wijtoen de
De preek was nog niet geëindigd^SB
wiens gezicht eveu suikerzoet en oabeteekeir^H?
als zijne woorden, sprak met een buigzame
luidende stem over Jezus intocht in Jeruzalem e'in|
daaruit hei niet ongewone thema: de macht der trane
gekozen. Een predikant in een stadje in Tbiiringe
dien ik op eene reis als student over de ópwèkkii
van de dochter van Jaïrus hoorde prediken, behai
delde juist hetzelfde onderwerp. Zijne rationalistisc
denkwijze kwam sterk uit in zijue bewering, dat i
tranen der buisgeuooten van Jaïrus den Heer tot hu
bewogen hadden en verder hield hij eene aandoe
lijke toespraak over deu dood van eene jonge docht
in deu bloei des levens. Uitgenomen, wij studei
ten, weende de geheele io de kerk vergader
menigte heete tranen. De pater in de hofke
bracht het „in de betooning. des gecstes eu der krrjh
niet zoover; want ieder wachtte slechts op zïjh am
en de muziek die dan volgen zou en waarom ml
eigenlijk gekomen was. Eindelijk kwam het vurig v!
langde slot. De vergadering werd eerst nog een weln
met wijwater besprengd, 't geen mijnen slreng-cah
nistïschcn raedgezel eenig gewetensbezwaar veroorzaak
maar mij bij de heerschende hitte een welkome ve
frisscking was. Nu kwam de muziek, en welke muzie!
Ja, dat was inderdaad heerlijk! Vooral het „Ave, A
deum corpus etc.", dat mij heden ten dage nog
't harte klinkt, schokte mij van 't hoofd tot de voete
Ik gevoelde dat ik door deze loueD naar het kru
op Golgotha eu van het kruis opwaarts tot den vo
van den troon Gods gevoerd werd. Zelfs mijn ande
zoo anti-katholieke reisgenoot gaf mij bij het uitgas
te kennen, dat hij in deze Roorasche kerk, in weel
wil van het wijwater, inderdaad gesticht was.
Wij waren dan met den uitslag van onzen zwei
tocht loch nog tamelijk tevreden, en toen wij na d
maaltijd een prachtige wandeling in de omstreken v
Dresden gedaan en daarbij oud en nieuw gewisse
hadden, kwamen wij 's avonds met een gevoel vi
voldaanheid iu 't hotel terug, omdat wij een aaug
namen, hoewel toch ook wonderlijken Zondag-dstT
gebracht hadden.
B u r »- c 1 ij k e n s t a ii <1.
$2i<ldclburg. (Van 1621 Maart). Ondertrouw
R. van der Klip jm. 24 j. met. C. R. Bos. jd. 25
Bevallen M. A. Ludwich, geb. Pols, z. M.
Schouten, geb. Kostense, d. J. Grootjan», geb. Watti
d. A. L. Soetans. geb. Braat, d. L. Bossckaart, ge
Booue, d. z._ (tweel.) W* A. Klinge, g' b. Bosdij
z. M. C. Lambert, geb. de Oude, z. VY. C. van d
Waijen Pieterszeu, geb. Vergouwe, d. (leven!.)
Overleden: J. M. van Velthovcn, z. 2'/sj. Ill Vt
meulen, z. 6 j. G. C. Broeke, man van A. VY. Sn
33 j. P. Koeleman, vrouw van S. Vinke, 28 j. T.
Seeoolt, vrouw van J. A. Emoud, 47 j. J. A. V<
maat, mrn van S. de Keijzer, 40 j. A. A. Varel, m;
van P. Hekelbeeke, 76 j. T. de Rijke, wed. van
Gerritsen, 85 j M. J. Bordeau, wed. van M<
72 j, M. A. Breewegen, wed. van A. Komraers, 1
j, M. R. J. Haga, d. 3 ra. M. C. van Teijlingen,
8 j. en 11 m.
Ylissiiigeti. (Van 1522 Maart 1879.) G
huwd: L. J. Janssen, jm, 28 j. met A, P. Rond
jd. 24 j.
Bevallen G. J. Ballieul, geb. Ureel, z. C. Dii
gemause, geb. Vogel, d. A. C. Scheurleer, geb. v
Aken, d. L. Stroo, geb. de Rijcke, d. E. van Oil
fen, geb. van Bochove, z. S. de Rijke. geb. Simonse,
J. Stroo, geb. Kegge, z. J. M. Kleineeder, geb.
Swart, z. (levenl.) E. Ilarink, geb. Valk, z.
Overleden B. J. Streefkerk, jd. 46 j. S. Waujc
d, 2 w. A. E. van den Bosch, d. 4. j. M. P. B
jd. 54 j. A. Wouters, jd. 64 j. C. Jacobse, d. 6
J. Ie Feber, z. 13 w.
Goes (Van 1522 Maart 1879.) Gehuwd
de Dreu, jm. 23 j. met L. Korstanje, jd. 24 j.
Kwaak, wedr. van P. Douw, 65 j. met B. Baijen
jd. 58 j.
Bevallen J. B. Fouw, geb. den Boer, d. P. Ye
meule geb. Strijd, d. J. J. Schrijver, geb. Peeters,
Overleden: P. Schipper, d. 1 ra. M. P. Reijen
d. 1 ra. P. van de Pas, man van M. S. Schellaa
81 j. J van der Mark, man van G. de Koning,
j. G. Geene z. 2 m.
(nmaiiuiarkteii enz
Rotterdam, 24 Maar?. TARWE, De toevoer van
land sche Witte was minder groot dan de vorige wei
doch wederom 10 a 20 cent lager door trngen koopli
VloamSche, Zeeuwsche, Flakkeeselie en Uverraaast
de beste f9,a f9,60 dito mindere f7,50 a f8,70
ROGGE, lnlandsche wederom flauw en mindi
soorten 10 cent lager. Vlaamsche en Zeeuwsche f 6
f 6,70 Overmaasclie en mindere soorten f 5,50 a f 6
