CHRISTlLÏJR-flïSTÖRISGH
422,
Toestanden in
Indië.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Xrijdag-
avond ten 3 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50
Enkele no miners- 0,05
I?. G
l itgever
W IJTMAN,
jVCIÜDEyLTBTJRGh
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1-
regels 1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Daar is wat naar Indië gegaan! Wij hebben
niet zoozeer het oog op de militairen, die in
de laatste jaren naar Indië vertrokken, om
dien gruwejijken oorlog in Atjeh te helpen
strijden. Dat was het schuim uit Europa,
waarmee men op nieuw Indië heeft vergiftigd.
Neen, wij denken aan vroegere tijden, toen,
op enkele uitzonderingen na, het schuim uit
Nederland naar Indië werd gestuurd. Wat hier
niet deugen wilde werd naar de Oost gezonden.
Geen wonder, dat in Indië toestanden ge
boren werden, waarvan wij ons geen denkbeeld
kunnen vormen. Daar is zoo langzamerhand
een Indische zedeleer ontstaan, waarbij men
daar nog fatsoenlijk en braaf man is, doch
waarvan men Gode zij dank! in Nederland nog
„gruwt. En wie daar nog vasthouden aan Gods
geboden, hebben het zwaar te verantwoorden.
Zij hooren daar niet thuis en hebben dubbel
genade noodig, om den standaard van Gods
waarheid en Gods wet omhoog te houden.
Daar komt wat uit Indië! Rijke Nabobs, die
in 's Hage, Arnhem en andere plaatsen in Ne
derland Indisch geld verteeren en Indische
weelde ten toon spreiden. Wij hopen maar, dat zij
geen Indische toestanden in ons vaderland
overbrengen.
En onder de Indische specialiteiten, waarmee
Nederland in de laatste jaren verrijkt is, bezit
ten wij ook Multatuli, Multatuli wel bekend.
Multatuli, die gloeiende boeken over onrecht
in Indië heeft geschreven. Multatuli die tranen
heeft geweend(?) en doen weenen bij de drama's
die hij heeft opgevoerd, en die, bij al de ver
diensten, die zij zeker hadden, toch ook dit verkeer
de bezaten, dat zij op effect waren berekend.
Multatuli, wiens particulier leven een eigenaar
dig cachet op zijn schrijven heeft gedrukt en
een eigenaardig licht daarop werpt. Multatuli,
onder wiens vrienden men voor weinige jaren
no"" niet gaarne werd gerekend, althans niet
gaarne werd genoemd, maar die nu de held van
den dag is geworden, die overal lezingen houdt,
en zich niet ontziet om dan, tot zelts de Zalig
sprekingen des Heeren te misbruiken, om zijne
godslasterlijke theoriën te prediken.
Wij verwachten van zijne lezingen hetzelfde
rIs van die gemaskerde bals in 's Hage en
elders, die zoo hoog in onze liberale bladen
zijn geroemd en geprezen. Alleen, men was
er nor* niet vrij genoeg. Wel zeker, men
durfde achter het schild van een masker nog
niet genoeg doen. Dagbladpers, Koningin der
aarde, zooals gij u zelt zoo gaarne noemt, hebt
gij, zoo schrijvende, de toekomst berekend en
uwe roeping gevoeld? Zoo voortgaande zullen
spoedig Indische toestanden ook in Nederland
worden overgeplaatst.
En die zijn huiveringwekkend. De heer J.
Esser uit 's Hage ligt een tip van den sluier
op, om ons te doen zien welke dingen in onze
Oost geschieden en die niet luide genoeg door
gansch Nederland kunnen worden verkondigd.
Hij geeft ons- in »de Heraut" de volgende
ontzettende mededeeling onder den titel: Een
tweeden Kerstdag te Batavia.
Vroeger meende men, dat de Europeaan, wilde
hij een zedelijk overwicht over den inlander in
onze Oost bewaren, den godsdienst moe3t eerbie
digen en een zeker fatsoen bewaren.
Thans schijnt men dit niet meer noodig te
achten en Mohamedaan en Heiden er aan te
willen gewénnen, dat alles geoorloofd is en alles
er door kan wat niet crimineel strafbaar is.
Immers, men oalzietzich niet, openlijkde Chris
telijke feestdagen te veranderen in dagen van zin
genot, met bespotting van het heilige. Ik moet dit
althans afleiden uit het programma van het tweede
groote Nachtfeest, bij gelegenheid van het Kerst
feest gegeven in het café van O. I. Servais te
Batavia.
Daarin wordt door dezen roekeloozeu man aan
gekondigd, dat hij, in navolging van het bal
Mabille in Parijs, eene landelijke danspartij zal
geven in de Champs Elyseés van Batavia, waarbij
de muziek zich zonder ophouden den ganschen
nacht zal doen hooren en wel door 100 muzi
kanten, waarhij allerlei dwaze vertooningen zullen
worden uitgevoerd door een acrobaat, dien hij noemt
II Signore Frompe la Mort, en zullen te zien zijn
een kerstboom in vlammen, spook en duiveldans,
en //alle concurrentie, zelfs die der hel, wordt
gedefiëerd".
De ondernemer verklaart een ballon te hebben
opgezonden, waardoor hij meent zeker te kunnen
zijn, dat het op den dag van het groote feest niet
zal regenen (de Godtergende wijze waarop hij zijne
lichtzinnigheid bot viert, zal ik hier niet verhalen.)
Wat heerlijk en lekker is, stelt hij tevens goed
koop verkrijgbaar, en de prijs voor het feest is
slechts f 1 voor kinderen de helft
Wel te recht zegt het program ^hoe is het
mogelijk Hoe is het mogelijk, dat het publiek te
Batavia zich laat toespreken als bestond bet louter
uit gemeene kroegloopers.
Gansch Nederland mag die woorden //hoe is
het mogelijk welherhalen.
Een kerstboom in vlammen, de hel uitgedaagd
en de hemel bespot inde hoofdplaats van Neêrlandsch-
IndiëEn dat ten aanschouwe van een Mohame-
daansche bevolking, die deze dingen niet wil, die
den Nederlander reeds meer dan genoeg minacht
om zijn vloeken, zijn jenever en zijn opium.
Maar waarom zouden deze dingen ons verwon
deren, waar's-Gravenhage voor gaat met hare Fêtes
de nuit
Het program van Servais kondigt ook aan als
//wonderbare surprise" de verschijning ^in het genie,
dat al deze vermakelijkheden aan Batavia bezor
Dit klinkt in mijn hart als eene profetie van 1
wonderbare autwoord, dat God bereid heeft vc
allen, die Hem niet in erkentenis houden en in
voetstappen van Beltsasar wandelen, geleid door t
genius van het heidendom. Dat antwoord we
geschreven op den muur vau het paleis van Ba
en was wellicht te Batavia, voor hen die 't zaj
te lezen in de vlammen van den brandenden keri
boom
Voor ditmaal genoeg. Ieder leze en oordee
Is het wonder, dat men elders in een niuilkru
wet een zegen zien zou? Dat zijn beestachti
heden, waarvan de daders gemuilkorfd moest
worden. Men doet het de honden, om vc
doodelijke beten bewaard te worden. Dat
in het belang van het algemeen welzijn! Hi
moet vrijheid zijn! Hier mogen dolle honch
bijten, zooveel zij willen
Middelburg, 26 Maart 1879.
De leiders van het volkspetitionnement te J^lissi
(jen, zijn gelijk op vele plaatsen bedacht op uitbreidi
van hun arbeid. Om een steentje aan te dragen
den opbouw van den tempel der volksontwikkeli
op den bodem der Geschiedenis en der Heilige Schr
wordt door een lltal heeren een weetcblaadje v<
het volk uitgegeven, waarin op bevattelijke, eenvo
dige wijs de geschiedenis van het heden en het v<
leden wordt behandeld.
Dat dit blaadje moge bijdragen om de grenzen t
werkzaamheid van onze vrienden te Vlissiugen l
langrijk uit te breiden
Da Middelburgsche Courant deelt mede dat het g
schenk aan Mr. D. van Eek, bij gelegenheid t
zijn dertigjarig lidmaatschap der Kamer, hem d<
kiezers en vrienden geschonken, bestaat uit een m
denstuk van zilver en kristal, versierd met toepa's
lijke zinnebeelden. Dit geschenk werd der. jubila
overhandigd door eei e commissie bestaande uit
heeren mr. D. A. Berdenis van Rerlekom. mr. 1
A. van Hoek, mr. F. M. C. vaD Deinse enP. For!
Wels.
Aan deze heeren, benevens aan eenige zijner pc
tieke vrienden werd d< or den beer van Eek een dii
aangeboden
In de lokalen der voormalige Rijstpellerij in
Seisstraat te Middelburg, zal een Kunst- of Mar gar i
boterfabrie/c worden gevestigd. De zaak zal on<
de leiding van den heer M. Proos worden gedrev
Als commissarissen zullen optreden de heeren G.
berts Lz. en M. Chijsen-
De Middelburgsche Courant waaraan wij dit beri<
onileeuen voegt aan deze mededeeling toe: Tegen
bezwaren, die velen nog tegen het gebruik van kun
boter hebben, voeren de voorstanders van dit r
betrekkelijk nieuwe product der Nederlandsche uijv
heid de volgende gegevens aan, die voor dc Vu
baarheid van dat fabrikaat als surrogaat der natuurli
boter pleiten.
De kunstboter bestaat hoofdzakelijk uit dezel
stoffen, die de natuurlijke boter vormen. Behalve r
tuurlijke boter, zijn melk en margarine (eene stof d
smelting uit rundervet verkregen) hare hoofdbestai
deelen. Een product dat alzoo in hoofdzaak overe
komt, dat zïndelijker bewerkten beter gekneed woi
dan dit met de natuurlijke boter het geval is, 1
