r
ïterh, $dtoal en
brandende lantaarn- die diep bfcwogen menigte
Mndelijk die treurende vorst bij de lijkkist van zijn
JU Hier dit oogejblik is nimmer te vergeten.
"Hpmtreut ile aankomst in den Haag meldt het
Brkvf'e ongeveer half vijf kondigden kanonschoten de
jPll- '^ering aan van den trein, wie her stoffelijk over—
van den betreurden Prins Hendrik uit Luxemburg
,r \rwaarts bracht. Terwijl de vier bataljons van het
3'gerneét grenadiers en jagers aan weerszijde u van den
«c doorweg war- n geschaard en de geweren presenteerden,
j!(i 'eed de trein, getrokken door een met rouwvlaggen
Versierde locomotief, het Rhijnspoor.wegstatiou binnen,
v/b Opgewacht door een tal van boöf'd- en andere
_^'s\>fficieren van het leger.de schutterij eude scherpschutters
nrerliet Z. AI. de Koning hier den trein en begaf zich
r naar Hoogstdeszelfs paleis terug. De lijk waggon was
Jf.-jmet zwart laken, met zilveren ornamenten geborduurd,
1'«^bedeki en voorzien van de koninklijke kroon.
Z. VI. de ivoning had zich bij het binnenkomen
,.D' Smet de hand aan den steek op het balcon van den
r' ^salonwageu geplaatst. Daarbuiten weerklonk het
trompetgeschal van de op het station in slagorde
i, eopgi-stelde batterijen eu hussaien-eskadrons.
De generaals der verschillende wapens en staven,
c'*de hoofd- eu andere officieren van de dienstdoende
schutterij, het departement van Oorlog, de krijgs-
een schiesschool, van de intendance en verdere militaire
instellingen alsmede die, welke niet bij de dienstdoende
3 troepen zijn ingedeeld, bevonden zich aan weerszijden
1 van het hofsalon, dat Z. M. binnentrad. Nadat de
"J koning en de met den trein gekomen autoriteiten
l0.', waaronder de president van het Luxeraburgsche be-
wind met de deputatiën uit het groothertogdom
Waren uitgestegen, werd de rouwwagen voor Z. AI.
den koning gebracht.
aj De Ivoning trad nader bij en salueerde, vveenende
31 van aandoening, op plechtige wijze het stoffelijk
,0 - overschot.
nC Na liet vrtrek des Knnings verdrongen zich als
q ':het ware schier alle officieren voor den lijkwagen oin
pT^een laats!en blik op de kist te werpen.
Door duizenden oogen nagestaard,verdween de trein
amet het stoffelijk omhulsel van den diep betreurden
Prins ten laatste uit het gezicht.
Te Delft werd het stoffelijk overschot plechtig door
**de autoriteit eu ontvangen en door het garnizoen
onder saluutschoten begroet.
'l' Het lijk werd in de vestibule, tot rouwkamer inge-
:L? richt en met zwart fluweel eu damast bekleed, ge-
l\ plaatst.
In de vier hoeken der rouwkamer staan zilve.-eu
'\P^uelabres, elk met zes brandende kaarsen. De
J ee re wacht van het 4e regement infanterie heeft voor
dé lijk kamer post gevat.
Het vorstelijk lijk bleef in het station tot zaterdag
morge: toen de lijkkoets, gevolgd door de leden van
het Vorstelijk huis, een aantal buitenlaudsche gezan-
ten, en omringd door duizenden belangstellenden het
stoffelijk overschot naar zijn laatste rustplaats henen
bracht.
hj Ds. van Koetsveld, hofprediker van Z. 3VI. den
k, Koning, sprak bij die gelegenheid het volgende
//Het is een heilige grond, broeders, waarop wij
J staan, de heiligste in het vaderland, want hier, onder
onze voeten, spreekt het stof der dooden. Het fluistert
ons de geschiedenis toe van Nederland en Oranje.
Van den edelen Zwijger af rusten zijne vorsten hier.
Twee slechts in den vreemde de een als Koning, de
andere als balling; de eerste getuige van Neerlands
grootheid, de laatste van zijneu val eu zijne opstanding.
En gansch die vaderlai.dsche geschiedenis iu doods-
1 beenderen predikt het ons „Zoo gaat de wereld
voorbij. God alleen is groot.'
„Juist eene halve eeuw laug bleven deze kelders
gesloten." Zij openden zich opnieuw voor 60 jaren,
i En nu, helaas? Het is voor de zestiende maal in
1 die jaren. Heden staan zij alweer open, om een der
edelste zonen van Oranje te ontvangen. Wie hij was,
weten wij alleu. Ziju vroeger zeemansleven, <.e getuigen
er van staan hier in 't rond. Van den lateren si ede
houder getuigt het weeneud Luxemburg. Kloek en
kalm, altoos zorgvol en werkzaam, voor allen goed
en vroom, was hij een voorbeeld hoe de rijkdom van
het leven niet in de lengte, maar in de breedte en
vooral in de diepte schuilt.
„Maar in de eerste plaats was hij 's Konings
trouwste broeder en tevens ziju eerste en beste onder
daan. Het heugt mij nog, hoe in een moeielijk tijds
gewricht, het jaar 1853 ik hem geluk wenschte met
ziju eerste huwelijk, en hij mij antwoorddeNu voor
al gevoel ik mijne roeping, om getrouw naast de
kroon te staan, en toen hij onlangs zijne tweede
gade herwaarts bracht, sprak hij aan de grens tot
haar Gij zult straks een klein land zien, dat geze
gend en groot is door de vrijheid.
„En wat hij als mensch en christen is geweest,
O al ware het de armste der armen, dien wij hier
ten grave brengen, het zou meer dan een vorstelijke
,1- kroon wegen, om zóó, na een onvermoeid, onberispe-
lijlc leven, heen te gaan zonder een enkelen vijand na
te laten.
Ach waarom, waarom toch, onverbiddelijke dood,
hem nog zoo vroeg, zoo plotseling ontrukt? Zouden
niet duizenden en duizenden in Nederland en Luxem
burg hém een uur van hun leven hebben willen
overdoen; en hoe lang ware hij dan nog bij ons en
onze kindereu gebleven Maar de dood legt ons d
kille hand op den mond eu verwijst ous naar onzen
Meester, die God, Dien de ontslapenen aanbad in
den storm, onder Wiens machtige hand hij het hoofd
boog bij het verlies zijner geliefde A mal ia, iu Wiens
genade zijü ootmoed sterk was Ook wij buigen het
hoffd en zwijgen.
„Vaarwel dan, Hendrik de Goede, trouwe zoon
van Oranje, sieraad en vreugde van uw huis, zege
nende engel voor de armen eu voor gansch Nederland!
„Toen iü het midden van den nuchc de dood zoo
stil en onverwacht over uw: sponde nederdaalde, was
het, alsof hij het ontroerde vaderland toefluisterde
zalig de dooden, die inden ïiéere sterven, Zij rusten
van hunnen arbeid; en hunne werken volgen met hen.
Treuren wij dan niet als zij die ge ene hope hebben.
De gedachtenis der dooden is de kracht der levenden,
en de tranen van rouw een vruchtbare dauw op
hunnen akker. Daardoor sterke de Almachtige in de
eerste plaats U, onzen geéerbiedigden Koning, thans
met eene geliefde zuster die in den vreemde
hem bewesnt, alleen overgebleven van iiet drietal
broeders. Ook deze steun moest IJ ontvallen, maar de
liefde bleef u bij, buiten en binnen uw paleis
en de liefde Gods, wij bidden dat die u sterke, u
heilige, tot gij eerst iu hoogen ouderdom tot uwe
vaderen wordt verzameld.
„Grijze vorst, die reeds zóóveel hebt overleefd
Vrede zij uw levensavond, te midden uwer dooden, die
u wenken, maar ook uwer levenden, die u verblijden,
en waarvan eerst hel vierde geslacht u ten grave
brenge
„Jeugdige Prins Gij beweent hier uw voorbeeld,
een edele naast den troon. Wees en blijf dat uog
lang!
„Vorsten en gezanten van verre Brengt daarhenen
de getuigenis over, dat het kleine Nedeilaud nog
groot is, waar het zulke edele zoneu heeft, en de
liefde van een trouw volk de eenige, maar ook on
overwinnelijke lijfwacht is rondom den troon van
Oranje-Nassau.
„En terwijl wij bij 't scheiden van dit graf, ge
sticht door zulk eene nagedachtenis, ous als zondige
stervelingen ootmoedig nederbuigen voor U, den Heer
van leveu ec dood, bidden alle harten,- dat Gij de
arme weduwe troost, die wij niet troosten kunnen
haar, zoo diep in rouw, na zoo korten, zaligen droom
Leer haar en leer ons aden, door Christus te leven
in Uwe genade, en te sterven op Uw woord.
Amen 1"
Aan de liof berichte» der laatste dagen ontlee-
nen wij het volgende
De Vorstelijke familie bracht kort na de aankomst
van Prinses Hendrik in den Haag aan H. K. H, tn
aan Prins F reder ik Karei róuw visit es.
Prins Alexander bracht zaterdag een bezoek aan de
Koning en de Koningin.
Prins Frederik Karei van Pruisen vertrok Zaterd'g
namiddag naar Berlijn, uitgeleide gedaan door den
hofmaarschalk van wijlen Prins Hendrik, den gezant
van Duitsehland bij ons hof, en door mr. O. Th.
baron van Lijnden van 'Sandenburg.
Z. AI. verleende. Zaterdag aan verschillende ver
tegenwoordigers van vreemde Hoven audiëntie.
Te Utrecht zijn donderdag, gedenkdag der Unie
van Utrecht, de statuten vastgesteld der vereeniping
Ecu «ciiool met den Bijbel.De vergadering
werd, bij ongesteldheid van dr. Kuyper, geleid
floor den heer de Savornin Lobman. Onder de bepalingen
die eenige wijziging ondergaan hebben is ook deze,
«lat in plaats van een jaarlij kscheij afsland vau 20 pet.
der ontvangsten van de cornice's aan het hoof Icomité,
den 17den Augustus van ieder jaar eene inzameling
zal worden gehouden, waarvan de opbrengst aan het
hoofdcomité wordt overgemaakt. De 17de Augustus
is de datum der onderwijswet. De heer Elout van
Soeterwoude is tot eere-voorzitter benoemd.
Niets verdrietelijker dan het den menschen, hoe ge
ook uw bes* doet, niet naar den zin te kunnen maken.
Dit ondervindt thans de iiiiiiistci' Tak. Hij diende
indertijd een ontwerp iu, om den voorgeschreven
spoorweg StavorenLeeuwarden te doen aanleggen.
Doch de 2de Kamer verwierp het, wijl Bolsward niet
aan de lijn kwam.
Daarop zétte de Minister zich opnieuw aan den
arbeid en wijzigde zijn ontwerp in voorgeschreven zin.
De 2de Kamer vond dit na goed. Maar zie, daar
komt de 1ste Kamer en stemt met 17 tegen 11 stera
men de buiging van de lijn langs Bolsward af.
Arme Bulswarders. arme Minister
De 2de Kamer dient nu toe te geven. Ander9 is
er kans, dat de spoorweg er in 't geheel niet komt.
Intusschen is er een kostbaar jaar te loor gegaao.
Al weder statistiek.
Van 1867 tot 1878 zijn alleen in Nederland 300
raillioen aan jenever u'tgegeven, waarvan wegens den
accijns 200 millioen in de schatkist vloeiden.
Jammer dat het gebruik van een artikel, waarin
zooveel wordt omgezet en dat zulke voordeelen aan
de schatkist opleven, zoo noodloitig is.
Nog betreurenswaardiger echter is het, dat die
drank niet wordt gébruikt ondank", maar wegens zijne
noodlottige eigenschappen. Als de jenever niet dron
ken maakte, geen mensch zou misschien het onsma
kelijke vocht drinken.
öe Schelde zit, behalve voor Vlissingen, vol ijs.
De Spoorboot zoowel als de Kollandsche booten
hebben den dienst gestaakt.
De 9ioomboot.dieu3t op de Westerschelde wordt
alleen van Vlissingèn op Breskens volgehouden.
Bij de verkiezing voor een lid van den gemeente
raad te ScrootSkcrke waren uitgebracht 53 stemmen.
Alet 37 stemmen werd de heer P. Alelis Pz. ge
kozen. Op de heer J. de Wolf waren 11 stemmen
uitgebracht.
Ds. Koch heeft een groot stuk in De Hervor
ming doen opnemen, om te betoogeu, dat de moderne
richting te Middelburg niet achteruitgaat. Aanleiding
daartoe is het berichtje, voorkomende in ens no. 388,
waarin wij vermeldden dat ds. Koch was ontslagen
van de verplichiing om in de weekbeurt op te treden.
Wij begrijpen niet hoe zijne aandacht op ons be
richtje moest gevestigd worden door eene briefkaart
uit Zandpoort; wij zonden hem toch het bewuste
nummer van ons blad, zooals wij altoos doen, ais
iémands persoon of belang door ons besproken wordt,
en wij weten dat hij het anders waarschijnlijk niet
in handen krijgt.
Ds. Koch beschuldigt ons van scheeve en
onware voorstelling, waardoor een klad
op de vrienden der moderne richting in zijne woon
plaat s geworpen wordt.
Hij zegt dat er weinig waarde kan gehecht worden
aan courantartikels, ingegeven door p a r t ij z u c h t,
eu niet in de eerste plaats waarheid bedoelende.
Hij haalt de geschiedenis der weekbeurt op. Deze
was eerst gewijd aan uitlegging der geheele Heilige
Schrift. Die „kapittelpreek" werd vervangen door
prediking over eeue bloemlezing, met veel zorg uit
den Bijbel gekozen, en eindelijk kwarn er van be
handeling van een te voren bepaald onderwerp niets
meer. De dinsdagavondbeuit is dus gelijk geworden
aan eene zóndagsbeurt, behalve dat zij veel minder
wordt bezocht, onverschillig van welke richting de
predikant is.
Altoos volgens Ds. Koch is de oorspronkelijke
bedoeling der weekbeurt bewaard gebleven in de
samenkomsten, die door de orthodoxen worden
gehouden in de zaal, welke zij in de Bogardstraat
gesticht hebben, en in die der vereeniging „Evan
gelische vooruitgang,"' door de modernen opgericht
tot bevordering van degelijke kennis op godsdienstig
gebied, naar de behoeften van dezer. tijd. De gevolg
trekking, waartoe hij komen wil, is ueze de gods
dienstoefening in de week heeft haar reden van be
staan verloren.
Daarbij komen nu persoonlijke redenen, die maken
dat het Ds. Koch moeielrk valt om dinsdags, eens
in de zes weken, op te treden. I)e dinsdag is voor
hem de eenige dag, die an 't bezoek der gemeente
kan gewijd worden bovendien kan hij alleen op dien
dag kwee kelingen der Rijkskweek»ehool voor Onder
wijzers ter catechisatie ontvangen. Wat het zwaarste
is, moet het zwaarste wegen, en daarom moest de
godsdienstoefening, „schaars bezocht, alleen door een
klein aantal goede vrienden bijgewoond," ten slotte
zwichten voor die catechisatie, welke „van meer
waarde"' is.
Ook de opkomst bij de orthodoxe predikanten is in
de weekbeurt veel minder dan vroeger, al meenen zij
dat die toch uog voldoendp genoeg is, era er geen
anderen arbeid voor achter te stellen of na te lateD.
Sedert Ds. Koch van het „hooggtstoelte" was afge
daald, is naar zijn getuigenis hel getal zijner hoor
ders niet verminderd.
Het is eetie onwaarheid, dat de moderne
richting te Middelburg achteruitgaai. Dat achter
uitgaan heeft met het sluiten van eene
kwijnende weekbeurt niets te make In egendeel, het
ledental van „Evangelische Vooiuitgang" neemt toe,
evenals het aantal leerlingen, aan moderne predikanten
toevenrouwd. „Dit gtldt evenzeer voor bet bijwonen
dir openbare godsdienstoefeningen, waar die op ge-
