(UIRISmiJHISTORISCH BLAD.
Dinsda.fr 28 «Januari.
In Stilheid Werken
Niet Stilzitten.
Middelburg, 27 Januari 1879.
-V. 397.
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag, VVopjnsdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per niura maanden francof 1,50
Enkele nomniers- 0,05
Uitgever:
P. Gr. W IJ T M A N,
te
MIDDELBURG.
Paus der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1f.
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
doch
In der tijd be.stonden er te Middelburg twee
afdeelingen van het Anti-schoolwet Verbmd.
Dat verbond bestaat niet meer, en is nu on
langs, op 23 Januari, den gedenkdag der Unie
van Utrecht, naar wij hopen op waardige wijze,
vervangen door een duurzaam verbond van de
Plaatselijke Comités, die alom het volkspeti
tionnement hebben geleid. Maar eene der ge
noemde Middelburgsche afdeelingen, grooten-
deels uit Christelijk Gereformeerden bestaande,
is blijven voortleven als Vereeniging tot Be
vordering vau Christelijk Onderwijs.
Deze in stilheid werkende vereeniging nu,
tracht kinderen van on- en minve mogende
ouders te doen deelen in de zegeningen der I
christelijke school. In het afgeloopen ja r .er-
zamelde zij omstreeks f 109, en daarmede kon
zij voor elf kinderen geheel of geleeltei.jk het j
schoolgeld betalen.
Ontegenzeggelijk is het, dat behoeftige ouders
het meeste last van de nieuwe schoolwet zullen
hebben. De kinderen van bedeelden zullen tot
schoolbezoek worden gedwotigen, en da trom is
het noodig, in afwachting van de dingen, die
komen zullen, alvast handen aan het werk te
slaan.
In eigen kring verspreidden de leden der
Vereeniging tot Bevordering van Christelijk On
derwijs eene circulaire, en de inschrijvingen
daarop deden de jaarlijksche ontvangst tot
f 320 stijgen.
Nu is men er op bedacht, om ook in ruime
ren kring giften, van bijv. 10 ets. per maand
te vragen, ten einde nog meer kinderen aan
het gewenschte onderwijs te kunnen helpen.
Met genoegen lazen wij in de circulaire, dat
het voornemen bestaat, om ook kinderen, vol
gens keuze der ouders, te zenden naar de school
voor on- en minvermogenden, als de pogingen
van den N. H. Kerkeraad tot het stichten van
zoodanige school mogen gelukken.
Op welke school de kinderen dan ook zullen
gaan, altoos zal er geld bij te passen zijn.
Houdt zich nu genoemde kerkeraad voorna
melijk bezig met het verzamelen van giften
voor een gebouw, het is intusselien goed dat
anderen aan het andere eind beginnen, en
voor schoolgeld gaan zorgen.
Als in den kring der Chr. Gereformeerden
f 320 wordt verzameld, hoeveel zal er dan
in dien der Ned. Hervormden bijeen te brengen
zijn?
Er ontsta een edele naijver tusscheD beide
gemeenten in het geven en arbeiden voor de
schoolzaak, die beiden even dierh ,r is. Er
worde eene recht broederlijke samenwerking
aanschouwd, waar het aankomt op het ruilen
en aanvullen van elkanders gaven en krachten.
Znlk eene samenwerking, tot bestrijding van
den gemeensc!?nppelijken vijand, werd, bij behoud
van de rechten en vrijheden der gewesten, door
de Unie van Utrecht bedoeld in 1579, zulk
eene samenwerking worde nu aanschouwd, bij
eerbiediging van de rechten en vrijheden der
kerkgenootschappen, als ge7olg van het school
plak kaat van 1878.
In den laatsten tijd heeft de Middelburgsche Cou
rant over verscheidene zaken haar misnoegen uitge
sproken.
Dat misnoegen trof eerst de Arasterdamsche kerk
voogden, die weigerden toe te laten, dat eene commissie
van letterkundigen een kraus zou leggen op het graf
van Vondel. Wil men met alle geweld een krans aan
Vondel wijden, dan staat zijn standbeeld in 't Von
delspark, en daar is gelegenheid en plaats in overvloed
om een krans van metaal of steen aan te brengen,
zooals nu o >k zal gedaan worden. VVij begrijpen
zeer goed dat men te Amsterdam ihet geen room-
schen opschik in de kerk gediend is, en liet kerkge
bouw niet de geschikte plaats acht voor plechtigheden
en redevoeringen, die met den godsdienst niets te
maken hebben. Groote mannen te waardeeren en te
eeren is nog iets anders dan móiischenvergoding in
de kerk.
Vervolgens zet de Middelburgsche een zuur ge
zicht tegen den opper-ceremoniemeester van Z. M.
den Koning. Hoogs1 waarschijnlijk omdat hij Baron
van Wassenaar Catwijck heel, en een vurig voorstan
der der christelijk nis'orische beginselen is, moet
alles, wat die ceremoniemeester doet, worden afgekeurd.
Zulk een man kan nieis goeds doen, dat spreekt van
zelf. Als ieder in zijn eenmaal vastgesteld pegratn
iets bedillen wil, toont hij zijn gezag, en hij heeft
gelijk ook. Per ongeluk heeft, hij ook al niet veel
met kransen op, en daar schij t nu de Middelburg
sche bijzonder op gesteld ie zijn, vooral als het een
krans is, aangeboden door zeeofficieren.
Wanneer predikanten elkanders richting en plannen
bestriwlen en een door niemand begeerd professor, in
eene aardige woordspelling, eens een zetje krijgt,
dan ziet dn Middelburgsche zoo zuur als azijn over
al die broederlijkheid dan vertelt ze in eens alles
wat zij van „l>rr-d<-r Calvtj.i" en „broeder Servetus"
weet, en haalt zij hervormers en inquisiteurs door
elkander.
Als wij eens telkens mei broeder Robespierre voor
den dag kwamen, als er sprake is van de „grocte
beginselen van 1789." van der liberalen vrijheul, ge
lijkheid en broederschap, hoe zou zij dat
vinden
't Schijnt ecliter dat de officieren der marine, in
de oogen der van lijfstraf afkeerige Middelburgsche
Courai t, halve heiligen zijn Zij mogen mat rozen laten
afranselen naai hartelust, omdat de wei het toch nog
toelaat, zelfs kvvarlieimeesters of bevelhebbers van
tloep'm mogen jongens valsche tikken op de kneukels
geven, want dat ranseien en tikktn, hoe smartelijk en
dikwijls herhaald, gebeurt mei de liuoge wijshtid,
alleen aan i e mannen der mari. e eigen.
richting van een CBaristelijk ftlllitais* Tehuis.
Zekere heer V. T., waarschijnlijk een militair, heeft
toen uitvoerig aangetoond, hoe de soldaat, zondet
zulk een Tehuis, reeds alles kan vinden, wal hij tot.
ontspani.ing, onderricht en stichting behoeft.
Toch is er, naar wij vernemen, sedert nog wat bij',
gekomen.
In 't paardenspel wordt nu en dan een ChineescV
feest vertoond.
De keizer van China wordt dan, met paard en al,
d 'or een aantal zijner oud-rdanen rondgedragen.
Eigenlijk zijn die onderdanen soldaten van Z. M
Willem lil.
Zeker krijgen zij voor die gelegenheid eea oosterscK
gewaad over hun soldaten pakje heen, want, als wi
't wel hebben, mag een militair, beneden den rah^
van officier, zijne uniform niet voor eene andere klee^
ding verwisselen.
Het wonderlijkste is nog dat de manschappen*
twaalf a twintig in getal, tot dfze plechtigheid wordei
gekommandeerd alsof het dienst, ware.
't ls geen boer wijs tp maken hoe een soldaat,
zich al kan of moet amuseeren.
't Is nog niet, lang if leden dat wij een w lordje
meespraken in den strijd, «evoerd over de op
Vrijdag morgen te half zes, reed de trein om het lij!
van Prins Hendrik te vervoeren in het station t
Luxemburg voor. Hij bestond, behalve uit d
locomotief en tender, uit den lijkwagen, twee person
nenwagens, een solouvvagen der directie erpêitri
wonen bagagewagen. Zoodra de kist in den lijkwage!
was geplaatst, vertrok de trein onder het. doffe dreunen*
van het geschut en het spelen van treurliederen. De;
lijkwagen was gedekt met een zwart laken, waarop
een groote zilveren kroon rustte. De trein werd ver
gezeld door den Luxemburgschen minister- president,
den heer van Blockhausen, in ambtsgewaad en eenige,
afgevaardigden. Overai langs den weg bevonden zich tab
van belangstellenden, terwijl ook op de Belgische
stations de militaire eerbewijzen aan den doode werden'
gebracht en de autoriteiten zich op het perron bjvonden,,
Te 2 uren te 's Bosch aangekomen, werd de trein<
aldaar opgewacht door Z. .VI. deu Koning, die een,
half uur te voren aldaar was aangekomen met een-
trein, bestaande uit een gewonen bagagewagen, den(
koninklijken salon wagen, twee passagierswagens en een
koninklijken bagagewageu. j
Z. M. droeg de tenue van opperbevelhebber der
marine en was vergezeld door den tweeden chef van
het militaire huis, schout-bij nacht jLr. van Capellen,
de vice-admiraals Pels Rijeken en Uhleubeck, den
lr.it. kol. graaf Dumonceau, adjudant baron vat
Heeckeren van Molecaten, ordonnance-Officier.
Z. M. wa3 bij zijne aankomst te 's Bosch door
den commissaris des konings iu de piovincie Noord-
Brabant en den burgemeester van :s Bosch ontvangen
in de wachtkamer eerste klasse, die gedrapeerd was
met vlaggedoek, waariusschen rouwfloers is gestrengeld,
Het portret, van Jeu koning en het bors:beeld van
koning Willem II waren eveneens met vlaggedoek er
rouwfloers omgeven. Een voor deze gelegenheid in crayor
geteekend portret van wijl°n prins Hendfik was ondei
een immortellenkrans opgehangen en met rouwfloer;
omstrengeld.
Het geheele garnizoen was rondom het siatioi
opgesteld, terwijl de officieien zich op het perrot
bevonden en het muziekkorps der infanterie treur
liederen uitvoerde. Op de ijsvlakte tegenover he
station was een talrijke menigte aanwezig.
Toen de trein uit Luxemburg voor het station t
*s Bosch aankwam kon de koning ternauwernood zijl
gevoel bedwingen. Onder het spelen van een treu]
m irsch door de muziek bracht, Z. M. een bezoek aa
den lijkwagen.
De indruk van het oogenblik was overweldigenc
He sombere trein, dat met rouwteekenen getooide st
tion, die plechtige muziek, die met rouwfloers or
