CilRISTELIJR-flISTORISCH BHD.
KUPPEIJE Ei lA VBO
9
JJjT IHItl *i«ï?
W
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50
Enkele nommers- 0,05
Uitgever
Gr. W IJ T M A N,
tb
ATI DDELBUR(
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Zooals ieder weet is Kappeijne de zetschipper
der liberale" partij, zij koos hem tot haren
hoofdman en leider; door haar dry ven werd
hem het roer van ons land in handen gegeven,
en ieder weet hoe lang en hoe dikwijls te voren
zijn aanvaarden van het bewind werd bericht en te
gengesproken, hoe lang de koning aarzelde, als
het ware buiten's lands niet tl vinden was, toen
het er op aan kwam, om aan dat dry ven toe
te geven.
Nu gelegd kan worden dat Kappeijne zijne
eerste reis heeft volbracht, nu bladeren reeders
in de scheepsrekening en verantwoording, in
logboek en journaal; de passagiers vertellen hoe
zij 'tgehad hebben, en plaatsten tot nog toe'
de gebruikelijke advertentie niet in de courant;
de bemanning vergelijkt het leven aan boord
üog eens met de monsterrol, en kan al vast
zeggen, dat de »wet op de huishouding en
tucht" door den schipper streng is gehandhaafd;
de weerkundigen nemen het extract-journaal ter
hand, en maken hunne gevolgtrekkingen uit
den gevolgden koers, de stormen en de tem
peratuur, daarin vermeldde groote schare der
deelhebbers och laat die maar zwijgen,
't is zeker bijbrokken voor deze en de volgende
reis. Overal staan de vrachten laag.
Het algemeen gevoelen is, dat de reis bitter
is tegengevallen.
Wij spreken nu niet over hetgeen ons tegen
viel, wij hebben van den beginne ons leedwezen
betuigd over de handelingen der meerderheid,
wy hebben 't voorzien, dat het eind der reis
voor ons zou uitloopen op verdriet en dubbel
betalen.
De meerderheid is teleurgesteld, de libera
len" zijn volstrekt niet tevreden, over hun
zetschipper.
Reeds half de reis liep het geschil hoog
tusschen hem en den heer van Houten, die op
dat oogenblik wel had willen wegloopen, maar
voor dezen was er, als altoos op zee, geen
achterdeurtjevan Houten is ook eigenlijk niet
de man om te deserterenmaar wel om met
beslistheid te zeggen: ik ga met u niet meer
meê.
De heer van Houten had gaarne gezien dat
zijn vriend Kappeijne iets had gedaan, iets had
Voorgesteld, iets had beloofd ten minste, om
de stuitende ongelijkheden weg te nemen uit
ons kiesstelsel, om te breken met een stelsel,
dat gegrond is op kunstvaardig geknutselde kies
districten, om recht en billijkheid te doen ze
gevieren over het belang der thans bevoorrechte
en lieerschende klasse. Maar daartegenover hield
de minister stokstijf vol, dat de mannen in de
Kamer het volk vertegenwoordigenen bij elke
beslissing van gewicht slechts het belang van
het land werd behartigd.
Zoo'n standje op reis haalt echter niets bij
de ontevredenheid der liberalen" over de
schoolwet. Zij waren scheep gegaan en moes
ten meevaren met Kappeijne, die wel dwars door
den stroom der petitionnarissen heen zeilde,
maar niet, o gruwel, uit het kielwater van
Heemskerk kon blijven.
Die ontevredenheid der bemanning over den
stuggen schipper, die nog al beloofd had dik
wijls zijn volk te zullen raadplege#, en bijv.*al
de amendementen van zijn vriend Moens liet
over boord waaien, die ontevredenheid over
zijn herhaald, kortaf: neen, zij haalt niets bij
de uitvoerige aanklacht, opgesteld en publiek
gemaakt door den professor Buys.
Mijnheer Buys heeft de reis niet meegemaakt,
hy heeft jje brieven en boeken nagezien en ver
geleken, n/ci hij is geen man, dien men met een
barsch gezicht en eene matrozenaardigheid van
zich afstoot. Hij vraagt niet naar zeemans/ia?*-
digheid in moeilijke oogenblikken, maar naar
gezagvoerdersbekwaa?nheid.
De liberalen" zijn nu beer en meester, zy
hebben hnn besten en kundigsten voorganger
tot leidsman aangesteld, zij hebben hem gedwee
gehoorzaamd, en toch zijn zij niet gevorderd.
Is hun stelsel tot eeuwige onvruchtbaarheid
gedoemd; zoo vraagt prof. Bu£o of ligt
het aan de ongunstige omstandighedenof aan 't
gemis van krachtige persoonlijkheden aan het
hoofd van de regeering? Wij willen ons in één
woord beroepen op uw bestuur, de schatkamers
openen, in uwe dagen gevuld, en het werk uwer
handen laten getuigen van hetgeen eene regee-
riug vermag, die de meerderheid aan hare2ijde
heeft.
Kijk, dat zijn lastige vragen, vooral als zy
7an de vrienden komen.
't Zal ons benieuwen of Kappeijne even goed
zulke vragen kan beantwoorden, als rapporten
schrijven.
Maar er is hem nog al meer gezegd en ge
vraagd: De waarde van eene regeering wordt
ten slotte niet bepaald door het aantal vellen
druks, dat zij voor het staatsblad gereed maakt,
maar door hetgeen zij doet tot bezieling van
de natie. Welnu, wij hadden van dat meest
noodige meer verwacht: meer ziel, meer vuur,
meer warmte. Met krachtige, dikwijls harde
hand leidt gij de Kamersmaar, wat wij u
bidden mogen, zeg ons duidelijker dan tot nog
band 1
;n sB
zou
toe: welk beginsel leidt ui Immers als vii
mannen willen wij niet aan uw persoonmai
enkel aan uw beginsel onderworpen zijn.
Zoo vraagt dan prof. Buys met kracht
klem, wat Kappeijne eigenlijk wil; niet dat 1
't hem nooit heeft hooren zeggen, maar rii
zelden is de draad, welke al Kappeijne's hal
delingen samenbindt en ze tot eenheid maat
aan het oog zijner vrienden ontsnapt. Zij w
ten niet waarom hij alles doet, en waarheen t
ze voeren wil. Zij gelooven dat hij t geloi
mist aan de kracht zijner beginselen. Zy hu
den het er voor dat hij aan 't schipperen i
om te kunnen blijven zitten aan de minister
tafel, en aan Kappeijne die eenmaal zeid*
ik zou niet graag minister zijn, ma!
als ik het was dan zou 't zyn
aan dienzelfden Kappeijne wordt nu herinnei
een woord van van Houten: gij zit daar mai
niet om minister te zijn maar indien i
ooit eene plaats aan die tafel innam, dan zo
het geheel en uitsluitend zijn om tot standi
brengen, hetgeen ik van deze banken li<vj
vraagd! En daarbij zegt prof. Buys: iede
't hoorde moest zeggen: wat van Houten
zegt, gelooft hij, en wat hij gelooftzou7"
doen.
Pas op, Kappeijneof van Houten komt
uwe plaats.
Zegt niet prof. Buys met opgeheven vingei
het gezag van den minister is volkomen, in ai
het vertrouwen, dat hij inboezemt, is h(
niet.
Hoort, hoe ellendig het er volgens de
professor bij ons uitziet: Onze Nederlandscb
maatschappij is in allerlei opzichten in d
war; oud en jong vragen hunnen weg, zond*
dien te kunnen vinden. Men is er in de laatsi
reeks van jaren in geslaagd om het zelf vei
trouwen van de natie op schier elk gebied t
ondermijnen, om tcowerkleinen of te vernietige
alles wat vroegei'Svaarde had in haar oog.
Juist, mijnheer Buys, zoo is 't, en nas
waarheid zegt gij toch gevoelt de natie di
het anders kan en moet zijn.
Maar met het stelsel van de liberalen" ka
't niet.
Met K .ppeijne zou 't kunnen als hij zie
bekeert.
Thorbecke wordt door prof. Buys gepreze
om t geloof aan zijn staatsrecht, de Roo o
tgeloof aan zijn stelsel van landsverdedigin
van Houten om }t geloof aan zijn hervorming
plannen, er is nog een hooger en eerbiet
waardiger geloof.
Dat worde het deel van Kappeijne en zij
vrienden
Wij onderschrappen hier en daar.
