GEMENGDE BERICHTEN.
bh1
BUITENLAND.
het eerevoorzifterschap i? aaugebodeu aan en zeer
gracieuselijk aangenomen door prins Hendrik.
De hoogleeraar verklaart zich stipt aan de op
dracht te hebben gehouden, de he aren zijn geho
noreerd door de gevolgen zijner bemoeiingen,
indien men vertegenwoordigers der burgerij had
gekozen zou men in een labyrinth gekomen
zijn spreker dankt voor het vertrouwen en meent
thans gedefungeerd te hebben.
Dit zonderlinge patois komt voor in het Utrechtsch
Dagblad van 17 December.
Na den val van Plevna is medelijden met den
Turk, die zoo dapper zijn bodem tegen indringers
verdedigt, meer algemeen geworden. Men spreekt niet
zeer vriendelijk van den overwinnaar. Ziehier b. v.
het oordeel der Arnhemsche Courant
„De verdeeling vtia Turkije is slechts de
wederopvoering van hef oude, Russisch-Pruisisch-
Oostenrijksche stuk, uit de vorige eeuw, de verdeeling
van Polen. „Oostenrijk zal, als loon voor zijne neutra
liteit" (neutraliteit Bosnië en Herzcgowina ver
krijgen." Edelmoedige Russische adelaar, die een deel
van den buit, welken bij alleen veroverd heeft, aan
den hongerigen kameraad, den Oostenrijkschen ade
laar, gunt En zal er niets overschieten voor dezen
kameraad-adelaar, den derden in het Keizersbond, wan
neer hij „deze voorwaarden goedgekeurd" zal hebben?
Zal deze niets verkrijgen „als loon voor zijn neutra
liteit Geen Bohemen b. v. of Denemarken
Wat wij in de vorige eeuwen met Polen hebben zien
gebeuren, wat wij in onze beschaafde, humane eeuw,
de eeuw der Kuliur, hebben zien gebeuren o. a. met
Denemarken, en wat wij nu zien gebeuren met Turkije,
is waarlijk voor de kleine en zwakke Staten van
Europa wel een reden om niet in te stemmen met
de vrengdekreten der Russen en der russophilen.
Turkije, strijdende voor zijn zelfstandigheid, onaf
hankelijkheid, voor zijn nationaliteit, voor de integriteit
van zijn grondgebied, streed en strijdt voor ons,
kleine volke.», allen. Het streed, »oor zoo ver zijne
krachten het oelieten, voor het evenwicht van Europa,
voor hetgeen er, na Engeland's katoenpolitiek en
Prankrijk's macheloosmaking, i»<>g van het evenwicht
vau Europa, was. overgebleven. Elke zelfstandige
kracht in ons werdddeei, welke verdwijnt, levert on9
meer en meer over j«,n de willekeur van de Heilige
Alliantie van 1877, den beruchten drie-Kcizers-
Bond."
Tot zoover de Aruhem^he Courant. Ook wij zien
Rusland niet aan voor een onberispelijken heilige. Zijn
politiek is niet minder c^u (Re van andere groote
staten een politiek van ontuchtigheid en bedrog,
o.« steunende op het recht vn (jen gterkste. Mede
lijden met den verslagen natur?enoot kennen ook
wij. Maar de Turken hebben met het zwaard
zich een weg gebaand. Voor vie» eeuwen reeds ver
overden zij niet het zwaard het geheele zuidoosten
van Europa, en. voor twee jaien kwamen zij,
ook weder met het, zwaard de Buvaren bekeeren.
Eu nu staat er ergens dat hij die het "vaard ueemt
door het zwaard zal vergaan. Zou het i;^t kunnen
zijn dat God de Heer thans gericht houdt £oo jaj
dan zouden onze Turkophilen 't mis hebben.
meeuten zijn, waar ze in geen tien jaar zijn nagezien-
Neen, vraag de officieren.
Een goed idéé wie zijn dat
l)at weet ik nietik heb er nooit van gehoord.
Wat, kent gij uw eigen kameraden niet, met
wie gij op het slagveld tent en bed, gevaar en ver
moeienis zult moeten deeleu
Majoor ik zweer bij mijn sabel dien ik
niet heb, omdat een rustend schutter kenbaar is aan
een volstrekt gemis van elk wapen dat ik ze niet
ken, al val ik over hen maar ik weet raad, ze staan j
in den Staatsalmanak. Laat ons zien. Binuenlandsche
Zaken, Hoofdstuk VII, 5, dienstdoende
rustende schutterijenach dat valt tegen, alleen
de majoors staan in dezen grooten ambtenaars-catalo
gus Majoor dau weet ik geen middel, hoe je er
ooit achter komt wie je officieren zijn. Ik zou je
raden, noodig ze bij advertentie Een Majoor-kom-
mandant, geen gelegenheid hebbende om zijn officieren
te leeren kennen, zoekt langs dezen meer en meer
gebruikelijken weg in keunis te komeo met zoodanige
heeren, die bij zijn bataillon rusten als officier, ten
einde na kennismaking tot een diner over te gaan
in 't belang vau 's lauds defensie. Toezending van
portretten gewenscht, om te beoordeeleu of het een
diner met dames kan zijn
Er moet toch een middel zijn om te vernemen
wie onder mij dienen
Dienen Rusten. Ja, weet je wat, schrijf aan
je chef
Mijn chefP ik heb er geen.
't Is waar, dat is gek enfin, schrijf naar den
Haag, daar kan men u althans helpen aan 't eenige
wat van de rustende schutterij te vinden is aan
eenige vellen beschreven papier!"
Te Rotterdam doet zich een geval voor van veel
belang voor de ondei*wijs-wci*cl«l. Een hoofd
onderwijzer op een d*r openbare scholen aldaar wilde
een boek invoeren op zijn school en verzocht aan de
Commissie voor het openbaar onderwies, overeenkom
stig zijn instructie, daartoe verlof. De Commissie wei
gerde het verlof, „wij! het iioek haar ongeschikt
voorkwam op dè betrokken school."
Toen hebben de ambtgenooteu van den onderwijzer
met hem een nadere missive aan de Commissie gericht,
waarin als hun tneening wordt te kennen gegeven,
dat deze haar opdracht heeft overschreden en allee i
met het oog op art. 23 der wet op het lager onder
wijs bepaalde boeken van de school kan weren. De
Commissie antwoordde, dat haar „het. recht is ver
leend om de keuze der boeken en der leermiddelen
te beoordeeleu." De hoofdonderwijzers hebben zich
nu op den Raad beroepen.
De Held. en N. Diep. Ct. geeft een vermakelijke
schets van den toestand onzer rustende ftcliut'
terfj.
Een nieuwbenoemde majoor dier soort van schut
terij wordt daariu opgevoerd, vol verwachtingen en
goede voorueraeus. Een zijner luitenants echter slaat aan
deze alle vrij wel den bodera in en antwoordt o. a.
op de vraag, wat de rustende majoor te doen heeft
„Dat is zeer duidelijk een diner geven, is het
eenige wat gij doen kunt voor de defensie.
Aan wie ik kan toch niet aUe schutters
vragen mijn huis en mijn beurs ziju daartoe niet
ruim genoeg.
Buitendien herneemt de rustende luitenant
weet niemand wie gij zoudt moeten uitnoodigen.
In sommige gemeenten zullen 'le staten wel zijn bij
gehouden, maar ik geef u jn woord, dat er ge-
ïicrli, School en lending
Ber. tot pred. bij de Ned. Herv. Gem. te
Meeuwen A. H. Overman Herwijnen.
Zutfen H. van Dralen Lagenh.uizen.
Waarde Ilogge Waterlandk.
Hooge-Zwalne C. van Dick Arkel.
Bed. voor het ber. tot pred. bij de N. H. G. te
Nisse J. P. P. Clinge Doornbos Rijssen.
Charlois II. A. J. Lülge Nederh. a R.
De heer W. K. C. Schrier te Domburg is be
noemd tot Hulponderwijzer aan de openbare school
te Yerseke,
De heer P. H. Hugenholtz Jr. van Amsterdam
trad Maandag avond voor een talrijk gehoor te
Utrecht op om de vrije gemeente der toekomst te
schetsen.
De vrije gemeente stelt zich ten doel de kerk te
doen verdwijnen, in zooverre zij in strijd is met het
vrijmachtig protestantsch beginsel. Volgens Jezus'
ideaal zoo redeneerde spreker kon ieder die
rt*i heid van gemoed bezat, het burgerschap van het
koninkrijk Gods verwerven. Maar langzamerhand won
het denkbeeld veld, dat wie de kerk niet tot moeder had
ook God niet tol vader hebben kon. Godsdienstige over-
tuiging werd een opgelegde dogmatische leer, leerstuk
ken werden vastgesteld en het geloof daaraan door
strenge tucht gehandhaafd. Zoo ontstond de roorasch-
kaïholieke kerk en zoo kreeg ook langzamerhand de
protfcstautscho kerk de pretensie van de alleen zalig
makende te zijn. Met dit beginsel moet voor goed
gebroken worden. Daartoe moet de vrije gemeente
een 7.umr menschelijke vereeniging zijn. Hare
leden hebboi zich af te vragen wat er nog bruik
baars is in fie oude kerk. De sacramenten kunnen
leeren dat de godsdienstige mensch nooit de taal der
poëzie en syrabo\iek missen kan. De oude kerk kan
het streven en zoeken der menschheid tiaar godsdien
stige waarheid leeren. De inhoud heeft een vorm noo
dig om zich te openbaren, en ook de vrije gemeente
zou naar symbolen .noeten zoeken.
Of we dan niet breken moeten met alle kerkelijk
leven Is het gemeenteleven niet overbodig, vindt
niet ieder persoon in zijn eigen gemoed bevrediging
vau godsdienstige behoeften? Er zijn mogelijk men-
schen, die zóó hoog staan, zegt spreker, b. v. een
Spinoza. Maar dat zijn uitzouderingeu, voor de groote
meerderheid is godsdienstig leven onmisbaar. De vrije
gemeente wil die gemeenschap niet verkrijgen door 't
afleggen eeuer belijdenis. Op den voorgrond moet
staan dat zij is eeu vrije godsdienstige gemeenschap
van vrije personen. Geboren uit godsdienstigen aau-
drang moet zij ook een godsdienstig karakter dragen,
en dat zal zij kunnen door godsdienst-onderwijs en
godsdienstige samenkomsten.
Dat godsdienstonderwijs wenschte hij echter anders
te hebben ingericht dan op de ouderwtsche fcatechi-
satie, waar het meestal bestond in eene doode opeen-
hooping van bijbelteksten en het machinaal van bui
ten leeren van vragen en antwoorden. Neen, de
godsdienst is een element in de kuituurhistorie der
wereld en men geve dus het onderwijs in die weten-
schap de plaats, die het toekomt. Men ga met zijne
leerlingen na al wat er groots en edels is in
de godsdiensten der oudheid men behaudele
met hen de geschiedenis van den Israëlietischen gods
dienst in dier voege, dat zij eerst recht de groote
beteekenis die Jszus' optreden heeft, leeren begrijpen
men wijze hen voorts op den invloed, dien de chris
telijke leer op de geschiedenis der wereldbeschaving
heeft gehad en thans nog uitoefent. Spr. gaf echter
toe, dat van één onderwijzer niet gevergd kon worden
om met alle onderdeelen van die uitgebreide weten
schap volkomen op de hoogte te zijn. Hij wenschte
daarom ook voor het godsdienstonderwijs de verdeeling
van den arbeid te zien toegepast en speciale kursussen
aan dat onderwijs gewijd, opgericht te z'en. Maar
dan moest men voor dat onderwijs ook niet langer
behoeven te bedelen om de snipperuren, die het school
onderwijs ongebruikt laat, maar moeten er vaste uren
voor worden aangewezen.
In de godsdienstige samenkomsten der vrije gemeen
te wenschte de spreker de elementen van de teger
woordige godsdienstoefening de godsdienstige
spraak, het lied en het gebed, te behouden. Maar-
de stof tot de toespraken worde niet uitsluitend uit
deü bijbel geput. In deu bijbel is een schat van
ware en schoone gedachten te vinden, maar de rede
naar behoude zich de vrijheid voor om ook van het
schoone, dat hij elders ontmoet, gebruik te maken
De zedelijke verheffing van het individu is 't waarom
het hem te doen moet zijn. Het gebed mag op
de samenkomst niet ontbreken hoe inniger het is/*
hoe meer het tot 't gemoed dringt, des te beter zal
het aan zijn doel beantwoorden. Van het godsdien
stig lied der vrije gemeente eindelijk gelde niet het'i
gezegde van Buskeu Huet over ons tegenwoordig ge
zang „Wai is dat. voor geloei van runderen Zooveel
mogelijk moet bij het zingen het schoonheidsgevoel
tot zijn recht komen en ook de inhoud der liederen
moet beantwoorden aan de eischen der poëzie.
Wij meenden het programma der nieuwe Hervor
ming, door een harer apostelen geschetst, onzen lezers
niet te mogen onthouden.
Landbouw.
Het Hoofdbestuur der Friesche Maatschappij
van landbouw heeft besloten een Commissie van drie
personen, onr'er welke twee landbouwers, naar Dene
marken te zenden, ten einde aldaar de zuivelbereiding
in haar geheelen omvang na te gaan en deswege tc\»
rapporteeren. Een som van f 800 is daarvoor b'
schikbaar gesteld.
Door het Bestuur van den polder deu-
„Vier Bannen" van Duivelend is aanbesteed het
maken en inwerkingstellen eener stoommachine met
centrifugaalpomg, ter bemaling van deu polder. Het
werk is aangenomen door de maatschappij De Prins e
van Oranje, te 't -Hage voor f 46-796. Hiermede zal'1
het waterschap een belangrijke verbetering ondergaan;
in het naburige Schouwen laat zich de uitstekende
werking der stoombemaling reeds zoo goed waardee-
reu dat zelfs de vroegere tegenstanders daarvan nage
noeg allen bekeerd zijn. (A- RC/.j e
Van verschillende zijden wordt gewaarschuwd^
om nauwkeurig toe te zien bij het onl vangen van,r_
goudgeld, daar er valsche stukken in omloop zijn, v
De stukken die verdacht zijn zien er uit wending goetP*
uit, maar zijn gescheurd en dof van klank.
Het NederlancLch Schoolmuseum zal Maandag
a. s. 24 Dec., in een bovenzaal van het Palei9 *ooin
Volksvlijt te Arasterdam, plechtig geopend worden.
Nabij het gehucht Volthe (Drenthe) is eenig
decimeters beneden den beganen grond een Hunnebet
ontdekt.
Een sigarenhandelaar te Rotterdam is spoorloo
verdwenen, zijn gezin en een te kort van f 8000 acl
terlatende. i
In verschillende dagbladen wordt medegedeel
dat dr. A. Kuyper voor het beroep naar Oosthei
(traQtement f 6000) heeft bedankt. Alleen dan zc
het beroep aangenomen zijn indien het gemeente""!0
bestuur daar een post- en telegraafkantoor had ge-'18!
vestigd. Iets wat door de regeering geweigerd is. 'r
De Groningsche Courant deelde het eerst dit bf
richt mede, en deze bron is niet al te best te vf gjf
trouwen. Men geloove dus daaraan vooreerst niet. 6.5-
Te Doetinchem brandde een stoom-houtzaa1
molen af.
Een Eriesche boer van Leeuwarden naar M
sum gaande is van f 800 beroofd en deerlijk ge8lage"'
De dader is gearresteerd. '0
In de Pransche Kamer is door den nieuv^3
minister van onderwijs, Bardoux, eeu wetsontw»-
iogediend tot invoering van kosteloos lager ondeg**§i
3.P?
Hoe is de Nota der Porte, aan de MogeC'n
gezonden, tot het aanknoopen van vredes-on"
lingen ontvangen
onj
