H R S T E L IJ R-!l IS T 0 ft IS d 1! I! I, 111.
1B77.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag- j
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen. I -p <3.
Prijs per drie maanden francof 2,j
Enkele no miners- 0,07 j
Uitgever
W IJTMA IV,
MIDDELBUR( 4.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1-
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
en DE HEER PIK.
»De Financier, eene wekelij ksche Beurs-cou-
rant, onder Hoofdredactie van J. Pik te Gronin
gen," is Neêrland's Bladen weer met één
komen vermeerderen.
Het eerste nr. werd ons door eeu onbekende
hand toegezonden, met de vraag is op dit stuk
iets te antwoorden
Deze vraag heeft zeker betrekking op hetgeen
hier volgen laten
z,Er is een tijd geweest dat liet ter leen geven van
tegen genot van intrest tot de meest onge-
lorloofde practijken werd geacht. Wie men van die
nisdaad verdacht, werd met smaad en hoon bejegend
;n uit fatsoenlijke kringen gjeweerd. Aristoteles heeft
in vele geschriften over dien vermeenden gruwel
scherp uitgelaten Cato ging zelfs zoo ver, dat
het norno» van iutrcol aan UlOOTCI geiyu ..iAC:
conciliën van Nicea, Carthago, Tours, Aken, Pa-
ijs er. Pavia, het vooroordeel getrouw, hebben het
op rente uitzetten" verboden op staffe van verdoe-
lenis. De bijbel is niet vreemd geweest aan het be-
órderen eener dwaling, in vele gevallen zoo noodlottig
ls algemeen. De kerkvaders, die hun veto uitspraken
ver een gebrmk, door bijna ieder gevloekt, beriepen
ich dan ook op bijbelplaatsen.
Tot het einde der middeleeuwen was de geldhandel
ijna uitsluitend in handen der Israëlieten, die het
noroordeel misschien trotseerden op grond van het
iet al te humane voorschrift van hun profeet, te
nden in Deutern. XXUI vs. 20: „Aan den vreemde
ilt gij woekeren, maar aan uwen broeder zult gij
et woekeren, opdat enz." De vervolging waaraan
Joden hebben blootgestaan is ongetwijfeld voor
n groot deel te wijten aan hun bedrijf als geld-
.ndelaars."
Wanneer echter de vraag ook doelt op wat
rder in het drie kolommen lange stak volgt,
veroorloven we ons in de eerste plaats de
merkiug, dat de Hoofdredacteur ontzettend
ed met zichzelven staat.
iNi den bijbel laat hij al de Nederlandsche
^.den, die op financieel gebied mee spreken,
revue passeeren. Eéti voor één breekt hij
enkele woorden over allen den staf.
iet één deugt dannatuurlijk,
dat van Mijnheer dan, hetgeen zijn sporen
verdienen moet.
hier het zonden-register
^eeveringh is verouderd
;er's oveizicht mangelt het aan zelfstan-
feel, het levert slechts copie werk. Het
van 't Effectenblad moet zich bij andere
:en, behelpen met een redacteur van min-
Een vierde De Kapitalist is een on-
blaadje." Een vijfde Het nieuwe Al-
[Ctenblad redeneert niet, het is voor den
j gewonen geldbelegger niet te genieten of ten min
ste zonder veel nut." Een zesde »de Nieuwe
Financier was eenmaal goed, maar heeft zijne
waardigheid weggeworpen en zich verkocht aan
den leugen op financieel gebied." Een zevende
»de Nederlandsche Financier dient voornamelijk
de bankers, en is dus geen raadgever voor geld
beleggers. Het wordt daarenboven tegenwoordig
geredigeerd op eene wijze, die beneden alle critiek
is." Na op gelijke wijze nog een paar buitenland-
sche bladen te hebben besproken, zegt de schrij
ver Ziedaar in hoofdzaak den toestand onzer
financieele pers beschouwd."
Door een belangeloos en nederig mensch staat
er niet bij.
Doch wie het in twijfel trekt of er in
Groningen een onbaatzuchtig, door en door
knap, met het lot der geldbeleggers bewogen
mensch is opgestaan, heeft metterdaad geen
-"uit: ucu
ïen moed heeft om op finaneiëel gebied eerst
den Bijbel en daarna allo hier meesprekende
Nederlaudsche bladen in den ban te doen,
is wel wat te wachten Zoo Iemand staat niet
slechts ontzettend goed met zichzelven, maar
ook ontzettend hoog.
Wie weet of het niet tot aanbeveling moet ver
strekken, datde» Financier" in haar eerste no. vóór
alles last gevoelen, dat de H. Schrift bij haar min
der dan luttele waarde heeft, dat met de be
velen, dc profetiën, de beweerde regeering
Gods waardoor ongedachte wendingenniet voor
geziene gebeurtenissen en dientengevolge jinantieele
misrekeningen zouden kunnen ontstaan) niet zal
gerekend worden.
Maar in ernst is er dan iets te ant
woorden" op de bewering, dat de bijbel niet
vreemd geweest is aan bet bevorderen der dwa
ling, dat men zijn geld niet op rente mag geven?
Hebben de Israëlieten, wat de geldbelegging
aan personen buiten hunne geloofsgemeenschap
betreft, misschien deze dwaling getrotseerd op
grond van het niet al te humane voorschrift
Aan den vreemde zult gij woekeren?"
In een volgend nommer over geldbelegging en
de II. Schrift.
Middelburg, 23 November 1877-
In de zitting van den gemcciiter.iiid van
Slitldeibiio'g Woensdag geliouden is een voorstel
tot verkoop van grond aan deu Koudekerkschcn
weg, waarover in de vorige zitting de stemmen had
den gestaakt, verworpen. Burgemeester en wethouders
zullen nu in de volgende vergadering een nieuw
voorstel ter tafel brengen.
In dezelfde zitting werden eenige verzoeken om
wachtgeld, pensioen, verhooging vau jaarwedden e z.
behandeld, en opnieuw afwijzend beschikt op een nader
schrijven van jhr. A. W. Teding van Berkhout, be
treffende het aanleggen van een s raat op het terrein
van liet voormalige gasthuis, als zijnde te bezwarend
voor de gemeente.
In de vergadering van den gezieeskaafiicligeïi
in Zeeland te Middelburg gehouden werd door
dr. Hazenberg de weuschelijkheid ter 9prake gebracht,
dat de gemeentebesturen bij de wet mochten worden
verplicht om in de oehoefte aan verloskundige hulp,
die in vele gemeenteu helaas ontbreekt (uien zie het
Zuiden No. 214) te voorzien.
Gisteren hield de Tweede M.Jisnei* een zitting
eu maakte een aanvang met de behandeling der In
dische begrooting voor 1878. Wij stellen ons voor
bij de aanstaande zittingen der kamer, minder ccn
volledig verslag te leveren dan wel enkele hoofdpun
ten vau de debatten voor ouze lezers te resumeeren.
Wij raeeneu dat, om den tijd der verschijning en om
de beperkte ruimte van "Ons blad, deze wijze van be
handeling verkieslijk zal zijn.
Twee gewichtige vraagstukken werden bij de alge
meen e beraadslagingen door de heeren Saaijmans
Vader >n Insinger ter tafel gebracht. Welke zijn de
oorzaken dal Indië, het eens zoo begeerlijk Insulinde,
ons thans zooveel zorg baart vraagde de eerste snre-
claansch fanatisme," welke ook op dc gang vau zaken
in Atcliin zoo noodlottigen invloed heeft? Men zal
wellicht zeggen de treurige toestand is tijdelijk, als
de ramp van den Atchin-oorlog zal geëindigd zijn,
zullen ook de financieele zorgen eindigea. Maar
wanneer zal het einde daar zijn? De heer van Kees
toonde onlangs nog aan, dat de Mohammedaan er niet
ligt toe komt om zijn vrijheid prijs te geven. Is
men verzekert van de voortdurende rust op Java.
Zijn tie bedevaarten naar Mekka niet een getuige vau
toeueinend fanatisme
Het is niet te ontkennen dat, naarmate de regee
ring zich van liet (Jristendom afkeert, de Europeescke
bevolking in Indië haar voetstappen volgt. De geest
van verzet neemt toe en het bewijs daarvan is gele
verd in Indische couranten-artikelen en de bekende
adressen van de ambtenaren uit Indië omtrent de
nieuwe belastingen.
Zorgt men diareiitegen voor goed onderwijs in
Christelijken zin, dan, de rapporten der Residenten
bewijzen hel, mag uieu verwachten, dat wij in staat
zullen zijn ons gezag te handhaven niet alleen, maar
ook de welvaart en den voorspoed van Indië en dc
inlanders te bevorderen. Maar doet men dit niet,
dan zal men zich het verzuim later bitter beklagen.
De heer van Bosse, minister van koloniën beant
woordde deze rede ongeveer op de volgende wijze
Ik geloof, dat de. spreker één zaak verzuimd
heeft, nl. de geschiedenis te raadplegen. Het is vol
komen waar, dat de Generale Staten bevel hebben
gegeven lot uitbreiding vau het Chrislendom op Java
en lot bekecring van den Javaan. Maar welke mid
delen zijn daartoe aangewend En gaat men die na,
dan heeft men slechts, te onderzoeken op welke wijze
die last, werd uitgevoerd. Wil men dit onderzoeken
men raadplege het jongste, uitnemende werk van den
archivaris dc Jonge. Als waar is, wat daar vermeid
is, dan beware den Hemel ons voor zulk Christendom.
Neen, dan verdient, de voork"ur de algemeene rich
ting van de zoo dikwijls verguisde liberaie koloniale
politiek. Deze is althans oneindig Christelijker dan
die onzer voorvaderen. Die politiek heeft het hoogste
beginsel van het Christendom in toepassing gebracht
„doe een ander niet wat gij niet wilt dat u ge
schiedt." Wij waren er steeds op uit om den Javaan
te beschaven. Of dc middelen daartoe altijd goed wa
ren, behoeft, thans niet beslist te worden. Maar het
doel was goed. Als men een volk rechtvaardig be
handelt, als men de scliarlakenroode zonden van onze
voorgangers tracht uit te wisschen, dan handelt men
