-aiSTORISCH
N°. 213
Dinsdag1 20 November.
1«77.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden francof 2,
Enkele no turners- 0,07
3?. Gr.
Uitgever
W IJ T M A N,
MIDDELBUR(3.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Middelburg, 19 November 1877.
Wekelijkseh overzicht van de
christelijke pers.
De Deutsche Reïchspost hangt een somber
tafereel op van den toestand des Duitschen Rijks,
vooral in betrekking tot het geestelijk leven. Als
treurige copie van hetgeen zich ook ten onzent open
baart mogen enkele bijzonderheden hier een plaats
vinden.
Er is een steeds afnemend verlangen naar het on
zienlijke. Stoffelijke belangen nemen de eerste plaats
in. De ontwikkeling en beschaving richt uitsluitend
het oog op al wat aardsch is. De kerk, de voedster
van het ideale leven bij uitnemendheid wordt heftig
bestreden, de groote hoop leeft er buiten. De Zondag
is een feestdag van het materialisme geworden. We
tenschap, knnst en poëzie zijn machten op^ het ge
bied des geestes die uit don aard der zaak slechts
enkelen bereiken, en die mede, bij gebrek aanhooger
licht in stof en stof vergoding ontaarden. De toon
gevende standen geven het voorbeeld en met hun
gezag en invloed oefenen zij op het volk dat tegen
hen opziet en hen naaapt een verderfelijken invloed.
De school is doortrokken van dienzelfden geest. Het
godsdienst-onderricht is ingekrompen of verdwenen.
Met werk overladen en werktuigelijk gedrild is voor
het ideale geen plaats. Vandaar zoovele gevallen van
leerlingen uit de middelbare scholen, die zich een
kogel door den kop jagen omdat het hen begint te
vervelen of het getuigschrift niet mooi was.
Er is een verslapt plichtgevoel, een verslapt besef
van verantwoordelijkheid alom waar te nemen. Het
ambt als een melkkoe beschouwende is men aan alle
edele aspiration ontwend.
Ziedaar, in 't kort, een schets van Duitsche toe
standen door de Reichspost geleverd. Onze lezers
mogen oordeelen in hoever deze schets ook buiten de
Duitsche grenzen juist is.
De Standaard besprak iu eenige nommers de
positie der antirevolutionaire leden in de Kamer en
noemde die toestand niet benijdenswaardig. Er is
geen overwicht van talenten een klove tusschen
de kiezers en gekozenen door beider maatsrhappelijken
stand een gemengd gezelschap die over het par
lementair leven beslist en een verleden dat telkens
doet herdenken aan het samenwerken met alle p.nti-
radicalen. Eu toch is er, volgens de Standaard, on
danks alle deze drukkende omstandigheden een positie
denkbaar, waarin onze vertegenwoordigers, veilig en
met eere, hun positie handhaven kunnen. Als Pro
testant protesteere men tegen menschelijk gezag zoo
wel als het van Roomsche dan als het van radicale
zijde komt. Een vrije positie kieze men. Gods Woord
en onze. historie zal hun kracht zijn. Afziende van het.
representeeren der antirevolutionaire partij zoeke men
in de bewerking van den volksgeest kracht. Men
onthoude zich van inmenging in zaken die het Gere
formeerd beginsel niet raken. Men trede eendrachtig
op, gelijk bij de bekende nota en onthoude zich van
oppositiewrok of kameraadschap met wie men straks
.bestrijden moet.
Dat is het advies van de Standaard aan onze ver
tegenwoordigers.
De minister van binnenlaudsche zaken heeft maat
delen genomen, om het getal leden der Tweede
amer in overeenstemming te brengen met de bevol-
en dus met zes te vermeerderen,
ed. Staten der betrokken provinciën zijn in ken-
gesteld met een ontwerp van wijzigiug der kies-
1, met uitnoodigiug om hun gevoelen daarover,
op 17 November, te doen kennen,
et ligt in 's-ministers voornemen, om zoo "weinig
elijk. verandering te brengen in de verhouding,
thans bestaat tnsschen enkele, dubbele en meer
voudige districten. Er zijn namelijk twee nieuwe
enkele districten, Hilversum en Zevenbergen ingevoerd,
twee enkele, Winschoten en Goes, tot dubbele ge
maakt eu aan de meervoudig Amsterdam en Rot
terdam, ieder een lid toegevoegd.
De partijdigheid van zulk een indeeling der dis
tricten, zegt het Wagciiinggch Weekblad, valt
vooral in het oog, wanneer men op Rotterdam let.
Het zielental is daar nu juist zóó groot dat zonder
bijvoeging van eenige buitengemeente Rotterdam drie
leden kan afvaardigen. Waarom nu een tal van
plattelandsgemeenten aan dit reeds zoo groot district
vastgekoppeld P De bedoeling is vrij doorzichtig. O
die liberaliteit der zich noemende liberalen Wanneer
Kappeyne 't begin zóó inzet, dan kan niemand bere
kenen waar hij zal aanlanden. Zou hij zich ook her
innerd hebben, dat hij is opgetreden om de minder
heid te verdrukken
Woensdag 21 November, 's namiddags ten 3 ure,
zal door den heer H. F. Marlet ecu Iii3id5>oiiw-
Seziaag te nieuw- eu Sint Joosland wordeu gehouden.
In het hoofdkiesdistrict iluïst is tot lid der
Provinciale Staten van Zeeland verkozen de heer mr
F. J. F. M. Walter, kantonrechter te Hulst mei. 269
stemmen. Op den heer J. A. van Boven, burgemeester
van Ter Neuzen en Hoek waren uitgebracht 238
stemmen.
De Ter Neuzensche Courant herinnert aan het feit
dat het kanaal Tei'iieuzcnGeEift heden vijftig
jaren heeft bestaan. Het was op 18 November 1827
dat. bovengenoemd kanaal voor het eerst werd geo
pend. Ter Neuzen herdenkt heden dien dag door het
uitsteken van vlaggen en een muzikale uitvoering, en
het heeft er ook alle reden toe.
Ter Neuzen heeft veel van zijn vooruitgang aan
het kanaal te danken en met grond,mag verwacht
worden dat het toppunt van bloei nog niet is bereikt
als men iu aanmerking neemt dat de beweging op
het kanaal nog steeds toenemeude is. Het volgende
staatje geeft daarvan duidelijk bewijs.
In 1855 zijn het kanaal opgevaren 155 zeeschepen.
1860 u u n 346
1865 a n 4.55
1870 ,i 396
n 1875 u 410
1876 a a 494
en afgekomen zijn int
1855 135 zeeschepen.
1860 295
1865 394 a
1870 335
1875 408
1876 478
Ter terechtzitting van de aa'a'omlissesucuts-
rechtbank te Middelburg op heden is het rechts
geding tegen den persoon van J. W. tuinman bij
den heer v. C. te ITeinkenszand behandeld, eu tegen
den beschuldigde een cellulaire gevangenisstraf van
18 maanden en eenige geldboeten geëischt. De recht
bank zal heden over 8 dagen uitspraak doeu.
Het zou ten hoogste onbillijk zijn als we niet
erkenden dat liefdewenk, misschien meer dan
in eenig land ter wereld door Nederland wordt
beoefend. Wie telt de instellingen tot verpleging
van kranken wie de inrichtingen tot verzorging
der armen en opvoeding van weezen Zij plegen te
ontstaan, daar waar de liefde van Christus dringt.
De oor prong dier stichtingen is bijna zonder onder
scheid te vinden in de godsdienstige opwekking van
van vroeger of later tijd. Onze vaderlandsche ge
stichten zijn doorgaans instellingen van kerkelijken
aard.
Het ontbreekt niet aan strijd over de doelmatigheid
dezer instellingen. De weeshuizen b. v. met de
kinderen iu het weespak, des Zondags naar jaren en
grootte gerangschikt, in lange of korte rijen kerk
waarts gaande ontkomen in onze dagen niet aan de
velerlei opmerkingen en wenschen voor de toekomst.
Men doet voorzeker wel te zoeken naar het betere,
maar tot nu toe we vre zen geen tegenspraak als
we zeggen dat het betere nog altijd op zich laat
wachten.
Met de critiek i3 ook iets zwevends iets onbepaalds
ingetreden, zeer tot schade van de algemeene belan
gen. In plaats van den kerkelijkeu of zeggen we
liever godsdienstigen stempel die de oude stich
tingen nog steeds dragen zoekt men, pleitende op
humaniteit, het lot der weezen te verbeteren. In
plaats van met vaste hand een nieuw plan voor
het oude te stellen, koopt men een weeshuis maar
ziet tevens om naar gelegenheid voor geschikte plaat
sing in het huisgezin.
Zou het door deze oorzaken niet zijn dat dat de
vereeniging voor weezen verpleging cp het platteland
van Zuid- en Xoord-Beveland sinds 1870, dus iu 7
jaren slechts f2000 heeft ontvangen en het nu noo-
dig heeft geacht een circulaire tot meerdere onder
steuning iu Zeelaud te verspreiden.
De vereeniging tot weezenverpleging te Amsterdam
gevestigd had, na jaren arbeids, in het begin van dit
jaar, nog slechts dertig weezen kunnen verzorgen, en
de weesinrichting te Nijmegen eu Neerbosch verzorgt
500 weezen. Het dagelijksch brood voor zoo'n groot
huisgezin ontbrak tot hedeu toe niet.
Wat zou de reden van dit groote contrast zijn
Vrijdag-avond vergaderde de „liberale" kiesveree-
niging te Zutphen, ten einde een caaadadaot te
kiezen voor her lidmaatschap der Tweede Kamer, in
plaats van den heer Tak. De „liberale" kiesvereni
gingen te Winterswijk, Aalten, Vassreveld en Borculo
hebben den heer Sickesz, burgemeester van Laren,
tot haar candidaat gekozen. Deze candidatuur werd
dan ook te Zutphen tnede geproclameerd. Uit het
debat maken wij op, dat de candidatuur van jhr. van
Nispen, te Doetinchem, eveneens een zg. „liberale"
is, zoodat de antirevolutionairen, ultramontanen
e;> conservatieve radicalen eenstemmig zijn met de
candidatuur va:i den heer A.. baron Schimmelpennink
van der Oye.
Verdient, zegt de Arnh. Ct., het beginsel af
keuring dat siiB2aa?tcfl»s tevens leden der Kamer zijn,
zoo er één uitzondering kan worden toegelaten, zij
zou wezen ten behoeve van den Minister van Oorlog
in de laatste jaren zijn cr voorbeelden van ephemeri-
sche Ministers, met dat departement belast, dat wij
zeer goed kunnen begrijpen hoe de titularis, die zijn
invloed op deze zaak van algemeen belang niet wil
verliezen, er prijs op stelt zijn mandaat bij zijn por
tefeuille te behouden.
De candidatuur van den heer de Roo is dan ook
werkelijk geproclameerd zoodat Friesland waarschijn
lijk voor de eerste maal een minister als volksvertegen
woordiger kiezen zal.
In Franeker handhaaft men voorloopig de candi
datuur van mr. A. Kerdijk.
De heer W. A. vau Rees oud-majoor in het
O.-T. leger verklaart, i:1 een beschouwing over
den stand van zaken in Akfiin, zich overtuigd te
houden, dat wij zullen eindigen met te overwinnen
en dc vijand, met M^ham me daan sche berusting voor
de overmacht bukkende, eenmaal het zwaard zal op-