UHRISÏIL1JR ÜISÏÖRISCH liLA».
VERWARRING.
N°. 214.
Zaterdag1 17 November.
lit" 7.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag-
vond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden francoƒ2,
Enkele nommers- 0,07
Uitgever
P. Gr. W IJ T M A N,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
1»Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 ceüts per regel.
Er begint langzamerhand een zonderlinge
rerwarring te bestaau bij de be eren die veel,
eer veel van het onderwijs verwachten. Dat
nen zich alle dagen eenige groote woorden
Is beschaving, verlichting, verjagen van dom-
Leid, te niet doen van heerschzucht enz. op
le wijze van den Zeeuwschen correspondent van
iet Handelsblad in de ooren hoort dreunen
lat zijn we reeds gewoon geraakt en gewoonte,
nen weet het, is de tweede natuur.
Dat men op andere wijze beproeven zou den
rolke te toonen dat deze woorden niet ijdel
djn, dat men met opoffering van eigen
rrachten en goederen trachten zou het middel
;ot de hooggeloofde beschaving, de levens-elixer
Ier maatschappij, meer tot alle rangen en stan-
len te doen doordringen, voorwaar, we hadden
aet reeds lang gewacht.
Hoe weinig toch wordt van die breede schare
tanzienlijke en rijke landgenooten gevergd voor
le heilige" zaak van 't onderwijs. Men betaalt
ten bijdrage vau 1 's jaars aan de vereeniging
Volksonderwijs en daarmeê is het uit.
Daar zijn er, we zullen de laatsten zijn om
iet te ontkennen, die hnn plichten hooger
opvatten. Zij die zich te Goes aangegord heb-
>en om een Blaubeen-fonds te stichten, uit
velks middelen leerlingen van goeden aanleg
>p de gemeentelijke hoogere-burgerschool kos-
■bos zouden kunnen geplaatst worden, zij
rerdienen onze sympathie, want ze toonen dat
voorden niet alléén, maar ook werken, voor een
i. goede zaak hun niet te veel is.
De Vrijmetselaars-loge te 's Hertogenbosch
derde in het vorige jaar haar eeuwfeest. Zij
vist, meest door eigen inschrijvingen, een som
ran 3820.75 bijeen te krijgen, en bepaalde
lat uit de renten van dit vaste kapitaal de
ichoolgeldt-n en boeken van leerlingen der
ïoogere burgerschool te 's Hertogenbosch, of
oo noodig elders, zouden betaald worden. Al
adelijk plaatste men vijf kweekelingen en dit
aar steeg het fonds tot ƒ5088,31 en het ge-
;al geplaatste kweekelingen tot zes. Ziet hoe-
vel we geen vrienden zijn van de vrij met-
aars, zulke daden trekken ons aan. Dat
idel gehandeld, geloof in een beginsel
nd. Zoo deden zoovelen voor het Chris-
onderwijs. Zoo deed niet alleen die
'ende die aan Haarlem's christelijke school
it 60.000 en dit jaar nog eens 50,000
ionk, zoo deden niet alleen de oprichters
die grootsehe stichtingen die voor chris-
onderwijs te Dtrecht, 's Gravenhage of
irdam zijn verrezen, maar zoo deden
onder ons sinds jaren die huisvaders wier
zorgen talrijk waren, die minder met aardsche
goederen bedeelden die bi] hun woorden ook
daden wenschten te voegen.
Jammer is het dat zoo velen het liefdadig
heids met het belastingstelsel beginnen te
verwarren. Dat men de eenmaal opgerichte
hoogere burgerscholen wenscht bevolkt te zien,
is zeer natuurlijk, men heeft ze niet voor niet
gesticht. Het is nu eenmaal zoo dat ons volk
er zonder lokmiddelen over 't algemeen niet
van gediend wenscht te zijn. Er zijn scholen,
men weet het, waar het cijfer 20 toch zoo
hoog niet niet gehaald worden kan. Dat
men die scholen beter zoekt te bevolken, we
herhalen het, we prijzen dit streven, maar
dat men liefdadigheid gaat bewijzen uit de
beurs der belastingschuldigen, dat men riemen
snijdt uit eens anders leder, dat zal, dunkt
ons. wel niemand goedkeuren wiens blik door
partijdigheid niet is beneveld.
De gemeenteraad van Goes, nam dezer dagen
het besluit om onvermogende leerlingen van
goeden aanleg gratis op de hoogere burgerschool
toe te laten en zal dus liefdadigheid gaan be
wijzen uit de beurs der belastingschuldigen,
die zeer goed weten wat die school hun kost.
Om de bloei der Groninger hoogeschool
te bevorderen werd door de Burgemeesters dei-
gemeenten in onze noordelijke piovinciën een
reglement ontworpen voor een studenten-beur
zenfonds. Niet met een beroep op de offervaar
digheid van belangstellenden, neen, qenvoudig
met een verzoek tot de gemeenteradeii zullen ze
komen dat die bij de vele lasten die hen drukken,
ook nog een zekere som op de jaarlijksche
begrooting brengen voor het studie-fonds. Op
die wijze wil men in het Noorden dwingen
om een kleinigheid vele malen, en dus een
groote som jaarlijks, op te brengen voor het
hooger onderwijs.
In plaats van calamiteuze polders krijgen
we nu calamiteuze scholen heeft een der leden
van de provinciale Staten van Zeeland voor
eenigen tijd gezegd. Treurig is het voorwaar
dat men niet inziet dat kunstmiddelen
als deze slechts tijdelijk baten kunnen, of
zou men meenen dat voor geld alles, ook toe
wijding, te koop is
Welk een verwarring van begrip
Middelburg, 16 November 1877.
De collecte tot oprichting van een kinder-zic-
kenhnis te 's-Gravenhage als gedenkteeken voor
wijlen Hare Majesteit Koningin Sophia heeft te
Middelburg bedragen de som van f 429.73.
Dr. F. H. Seelheim, leeraar aan 's rijks hoogere
burgerschool te Middelburg is met ingang van 1 Jan
a. in gelijke betrekking te Utrecht benoemd.
Het poldcrbestniai* van Walcheren hield
gisteren een buitengewone algemeene vergadering,
waarin door den voorzitter werd mede gedeeld dat
de aanbesteding en herbesteding voor het maken van
bezaltglooiing aan den Westkappelschen zeedijk heeft
plaats gehad maar dat de minste inschrijving f58.900
nog steeds de begrooting ad f 55.000 overtreft. De
voorzitter stelt thans voor het werk bij onderhaudsch
contract te doen uitvoeren door den heer I. van Male
voor de som van f 57.700 en dus f 2700 boven de
raming.
De heer P. de Visser daarentegen stelt voor om
de steen en liet arbeidsloon ieder afzonderlijk aan te
besteden. Dit voorstel wordt ondersteund door de
heeren Minderhoud en Volkers.
Dit voorstel werd verworpen met 13 tegen 4 stem
men en het voorstel van het dagelijksch bestuur met
gelijk getal stemmen aangenomen.
Als candidaat-notaris is toegelaten de heer
E. Pot van Vlissingen.
Gisteren is te Utrecht eene vergadering gehouden
iu het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen van
vertegenwoordigers der Chr. pers. Er is tot stand
gekomen eene Vereeniging: van CBiristclijk-
llisforiscSic Jom*B&aIistcii, waarvan tot bestuur
ders zijn gekozen de heeren J. Wolbers te Utrecht,
J, H. Donner te Leiden en A. Brumraelkamp Jr.
te Alkmaar.
Het Vaderland bevat een nieuwe toelichting op de
neutraliteit, der opeubare school. Dat blad zegt
Uit Swalmen, nabij Roermond, komt ons het bijna
ongelooflijke bericht, dat bij de opening der openbare
school de hoofdonderwijzer met de leerlingen naar de
door het gemeentebestuur bestelde mis is getrokken.
Na het eindigen van den dienst trok de hoofdonder
wijzer met de leerlingen naar de school, vergezeld van
den pastoor. Deze trok, in de school gekomen, zijn
geestelijk gewaad aan, verrichte eenige kerkelijke cere
moniën, nam een palmtak in de hand en besprenkelde
de school met wijwater.
Denk aan de onthullingen reeds voor jaren gedaan
betreffende „de Staatsschool en de Roomsche kerk."
Betreffende de aanstaande verkiezingen voor
leden van de Tweede Kamer in de districten
Leeuwarden, Assen, Haarlem en Zutfen kunnen we de
volgende raededeelingen doen
De neer mr. A. Kerdijk heeft in een ingezonden
stuk in de Friessche Couraut verklaard, dat, nu de
kiesvereeniging te Leeuwarden de wenschelijkheid van
de verkiezing van den nieuw opgetreden minister van
oorlog heeft u tgesproken, hij tegenover den heer de
Roo geen caudidatuur wenscht te aanvaarden.
Hoewel een kiesvereeniging te Beveiwijk mr. Ker
dijk heeft genoemd schijnt zijn caodidatuur, in het
district Haarlem, niet veel sympathie te ontmoeten.
Zeer waarschijnlijk is het dat dominé (zou het Week
blad voor Z. V. zeggen) de Mijier. predikant te
Wormerveer candidaat zal gesteld worden. Deze heer
is eenigszius bekend geworden door zijn „non possu-
mus" bij de belijdenisvragen in de N. H. kerk, uit
gesproken. Van conservatieve zijde wordt te Haarlem
mr. E. H. 's Jacob genoemd.
In het district Assen is jhr. A. W. van der Fellz,
burgemeeester van Assen, candidaat der liberale partij
en dus ook weldra haar vertegenwoordiger.
In Zutfen is door de kiesvereeniging Nederland en
Oranje de heer A. baron Schimraelpenniuk van der
Oye aangewezen. Blijkens het Dagblad van'heden
vereenigen ook de conservatieven zich met deze keuze
