GHRISTELIJR-H1ST0RISI1H BUD.
:v. i;k;
Zaterdag 6 October.
f 077.
graten talenten, - Ocrlorctt Itmi.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandao, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden francof 2,
Enkele noramers- 0,07
Uitgever
P. Gr. W IJ T M A N,
te
MIDDBLBITRO-.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van l0
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
BERICHT.
Uithoofde der verplaatsing van ons
bureau wordt men verzocht alle brieven,
boodschappen als anderszins, bestemd
voor dit blad, in het vervolg te adres-
seeren
Aan den beer P. G. Wijtman, Lar.ge-
viele K 383, te Middelburg.
Abonnés buiten Middelburg wor
den beleefd verzocht de -vex-schul-
dïg-de abonuemeutsjjelden over liet
afgeloopeii kwartaal voor* den lSden
October a. per postwissel (des ver
kiezende na aftrek der onkosten)
over te maken aan den lieer AL-
BERT WEDDING.
Onlangs trad te Potsdam in eene vergade
ring een heer uit Denemarken op, om eene
kin Duitschlaud, even als bij ons, onbekende
zaak aan te bevelen. De heer Clausson-Kaas
uit Kopenhagen, vroeger officier bij de ruiterij,
stichter en ziel der Deeusche Huisvlijt," ver
haalde van den buitengewonen opgang door
die vereeniging gemaakt.
Onder Huisvlijt" verstaat men het beste
den der vrije uren aan nuttigen niet zwaren
handenarbeid, waardoor lichaam en geest beide
worden ontwikkeld.
to De heer Clausson-Kaas zeide onder anderen
het volgende: »Hoe is een soldaat, als ik
ben, er toegekomen om zich te wijden aan
dezen tak van opvoeding en onderricht?
Reeds als jongen in de ouderlijke woning werd
ik er toe opgewekt om, als ik niet buiten
spelen kon, in mijn vrijen tijd allerlei knutsel
werkjes ter hand te nemen. Als de diensturen
mijns vaders aan het hof waren afgeloopen,
zag ik hem de uniform voor een werkpak ver
wisselen; door handenarbeid vervrolijkte hij
zijn ledigen tijd en zijne laatste levensjaren.
Zoo werden mes, zaag en schaaf mijn speel
goed, en was vaders werkkamer mijne geliet-
koosde speelplaats. Toen ik zelf huisvader
was geworden, zag ik mij door. huisselijke en
plaatselijke omstandigheden genoodzaakt mijne
kinderen zelf schoolonderwijs te geven, en toen
verscheidene andere jongens met de mijne kwa-
en medeleeren liet ik ze, als zij goed opge-
ast hadden, ook met mijne kinderen aan de
enoegens van den arbeid deelnemen. Ik had
izier van de jongens, want zij waren altoos
Doordat zij drie uren in de week on-
in handwerken kregen, konden zij ten
dingen vervaardigen, waarover zij zei ven
blijde waren, en de lust in zulk werk is hun
steeds bijgebleven
»Toen ik tien jaar' geleden uit den krijgs
dienst trad, heb ik mij geheel aan het bevor
deren van die werkzaamheden gewijd, en tot
dat einde mij te Kopenhagen gevestigd daar
vond ik een ijverig helper in een dorpsschool
meester. Het gelukte ons met hulp van ande
ren eene groote havclwerkschool te stichten, en
ook den eersten stoot te geven aan de lande
lijke huisindustrie voor de winteravonden.
Daar het werk ons spoedig hoven het hoofd
groeide, is er eene vereeniging opgericht, om
in Denemarken de huisvlijt" te bevorderen.
De regeering geeft eene jaarlijksche bijdrage
van 6000 Kroonen, van andere zijde komt
ook geldelijke hulp. Behalve de hoofd vereeni
ging bestaan er nu reeds meer dan 100 zelf
standige plaatselijke vereenigingen. Deze laatste
krijgen voor geringe vergoeding van de hoofd-
vereeniging grondstoffen, gereedschappen, mo
dellen en teekeningen, De hoofdvereeniging
helpt ook de plaatselijke vereenigingen van
onverkochte voorwerpen af."
De van de regeering ontvangen gelden
worden gebruikt voor de opleiding van onder
wijzers en onderwijzeressen, waarover ik het
toezicht houdt. Uit alle oorden van het land
komen in den vacantietijd tal van schoolon
derwijzers onzen cursus van zes weken bijwonen.
Dagelijks wordt dan twaalf uren onderricht
gegeven in maudenmaken, borstelmaken, schaven,
zagen, uitsnijden, inleggen, beeldhouwen, po
lijsten, slijpen, stroovlechten, boekbinden enz.
Het is verwonderlijk hoe met zoo weinig
onderricht zooveel is tot stand gebracht. Wij
weten niet naar hoeveel werk wij onze han
den kunnen zetten. De bij ons gevormde
onderwijzers en onderwijzeressen zijn over het
geheele land verspreid, en hebben vereenigiugen
opgericht, die bijna overal in bloeienden toe
stand verkeeren."
Waarom deelen wij het bovenstaande mede?
Om liefhebberij werk aan te moedigen
Ook daarom, 't Is beter dat een heer tijd
en geld aan zaag- en snijwerk besteedt dan
aan biljart- en kaartspel, 't Is beter dat een
heer in huis wat gedruisch maakt, snikkers
en zaagsel morst, dan 's avond laat stinkend
naar den drank t'huis komt.
Maar wij spreken er vooral van omdat suf-
geleerde schooljongens aan zoo iets dringend
behoefte hebben. Onze »jonge hoogere bur
gers" gaan al te vroeg naar 't koffiehuis.
De jongens uit onze lagere standen zullen
gaarne, bij hulp én leiding iets beters uitvoeren
dan straatschenderij. Als men. ze iets leert zoo
als de Deensche huisvlijt" zullen er geen gym
nastiek toestellen op den openbaren weg 1100-
dig zijn, die onlangs werden voorgesteld als
afleiders v©or baldadigheid.
Zoo wordt aan vele kinderen reeds vroeg
geleerd al spelend iets te maken, waaraan later
wat te verdienen is.
Ook onze kleine boerenstand zou bij onder
richt in handwerk wel varen. Er is een tijd
in 'tjaar dat onze veldarbeiders zwaarder wer
ken dan slaven, er is ook een tijd dat zij bijna
niets uit te voeren hebben, vooral in de lange
winteravonden.
Er zijn streken waar de dorpelingen spinnen,
weven, breien, speelgoed en zelfs uurwerken
maken; in onze streken zijn er velen de
goeden niet te na gesproken die weinig an
ders doen dan op de warme vuurplaat gaten in
hun kousen branden. Als de gespikkelde en
gevlekte nit de witteboonen gezocht zijn is er
nog veel tijd over.
Misschien is er wel een Nederlandsch officier,
die, zonder uit den dienst te treden, nog tijd
genoeg kan vinden om te bedenken, wat bur
gers en boeren zooal in hun vrijen tijd zouden
kunnen doen.
Middelburg, 5 October 1877.
Personen, die in den jongsten tijd 's Konings
lustverblijf Het ILo© bezochten, verzekeren dat al
de geruchten, nopens het verzenden naar elders van
kunstschatten uit dat Paleis, zeer bepaald onwaar zijn.
Niet alleen dat de rijke collectie kunstvoorwerpen,
door Z. M. bijeengebracht, niet verminderd is,
maar zij moet integendeel nog aanzienlijk zijn toe
genomen.
De Maasbode verneemt dat Z. M. ook eene bui
tenplaats te Rijswijk heeft aangekocht.
Tot deelneming aan het najaai'sexauiCBi in de
provincie Zeeland hebben zich aangemeld 6*2 personen
aldus verdeeld
Voor de acte als hoofdonderwijzer11
w w hoofdonderwijzeres2
n a u I, hulponderwijzer15
ii u n hulponderwijzeresS
huisonderwijzeres in 't schrijven 2
wiskunde (onderwijzers)2
H hpt teekeneu (onderwijzers)1
ii de Frausche taal (onderwijzers)8
u I, Fransche taal (onderwijzeressen) 4
handwerk voor meisjes (hoofdonderwijzeressen) 9
Ondanks de ontevredenheid van het Arasterdamseh
Handelsblad zal hoogstwaarschijnlijk het contract
tusschen de regeering en de Stoomvaartmaatschappij
Zeeland, tot vervoer van brieven tusschen Engeland
en het vaste land, zijn beslag kiijgen. Reeds nu is
door Z. M. den koning aan die maatschappij vergund
voortaan den titel te voeren van „Koninklijke Ncder-
landsche postvaart."
Het Handelsblad vindt het al heel erg, dat Am
sterdam met het Noordzeekanaal voor zijn neus,
de vele brieven en de groote sommen die met Enge
land worden omgezet, naar Vlissingen moet zien
vervoeren. Het steeds toenemend goederenvervoer
en de passagiers-vaart richten zich meestal naar den
