u n RISTELIJk ÜISTIRISfJI BLAD. V. HM. ILïnsdag 2 October ia. ZUIDE Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen. Prijs per mtiE maanden francof 2, Enkele nommers- 0,07 Uitgever: 3?. G. W IJ T M A 3V', te MIDDELBURi t. Prtjs der Advertentie* Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1—G regels ƒ1, Iedere regel meer 15 cents. Liefdegaven 10 cents per regel. BERICHT. Uithoofde der verplaatsing van ons bureau wordt men verzocht alle brieven, boodschappen als anderszins, bestemd voor dit blad, in het vervolg te adres- seeren Aan den heer P. Gr. Wijtman, Lange- viele K 383, te Middelburg. Middelburg, 1 October L877. Wekelijkscli overzicht van de christelijke pers. Als oorzaak van de ernstige crisis, waarin, met schier alle landen van Europa, ook Nederland telkens, na korte tusschenpoos terugkeert, noemt «le Sla sa- tlaaiul de ontstentenis van machtige persoonlijk heden. Steeds is in de geschiedeuis op een tijdperk, waarin de helden blonken, een ander gevolgd, waarin zwak kere opvolgers, bij getemperden glans, aar Mn stillen arbeid togen. Gelijk in de gewijde geschiedenis, na de reuzenfiguren van een Mozes en Jozua, de kleinere gestalten van een Jephta en Gideon, na de Davids en Salomo's de Rehabeams en Hiskias, en evenzoo na de machtige persoonlijkheden van een Petrus en Paulus, ~de Silassen en Temotheussen optreden zoo voert ook de ongewijde geschiedenis na Alxaader's helden kring de Epigonen ten tooneele doet de Caesars en Augustussen in de Neros en Othos ondergaan, ver haalt u ten onzent van minder beteekenende Oranje vorsten, die eenmaal in het eergestoelte van den Zwijger, van een Maurits, van een Willem den derden hebben gezeten, en leert u, na den Bonaparte van Waterloo, een Napoleon van Sédan kennen, die straks in den pretendent vau 1880 (Louis Napoleon) nog maals is verkleind. Zoo is het thans in geheel Europa. Bijna allerwe- ge zijn de reusachtige eiken,die in het politieke woud eens aller bewondering wekten, geveld, en vindt men door heel Europa, een tal van die niet onooglijke, slank opgeschoten stammen, maar die geen indruk maken van kracht. Wie zijn Beaconsfield en Derby en Gladstone, indien ge ze plaatst naast een Pitt, Burke of Pal- raerstonc Kunnen Grevy en Gambetta de verge lijking met Thiers en Guizot doorstaan Doet Kappeyne u aan Thorbecke, of Loudon aan van den Bosch deuken De liberale partij in Engeland is machteloos door gebrek aan leiders, in Frankrijk zoekt men te ver geefs naar een opvolger voor Thiers, de anti-revo lutionairen, conservatieven en liberalen ten onzent missen elke leiding. Groote mannen worden niet door opvoeding gemaakt, maar krachtens hooger bestel geooren. Zij zijn een gave Gods aan de natiën, en alleen van Zijne vrij macht hangt, het af, wanneer het Hem behagen zal nogmaals een heldengeslacht te doen rijpen. Ook de volken schijnen niet dan met srnarte hun groote mafinen voorttebrengen, ze treden nooit op dan na een tijdperk van strijd en worsteling. Uit de onderst- F'eukeering der Reformatie ontvingen we onze Mar en en Oranjes, en evenzeer zijn uit de schreiende :nde van het laatst der vorige eeuw, allerwege in ropa, de grootsche figuren onzer raadzalen en hoo- gescholen voortgekomen. Om ons voor teleurstelling te wachten en niet onbillijk te zijn, behooren we ons met bewustheid bij dit gemis nederteleggen, 's Heeren estel eerbiedigende, en bovenal stil ons neder te ggen om tot kennis te raken van onzen plicht. Onbillijk zou lipt zijn onze tegenwoordige staats leden aftemeten naar de heldenfiguren die zijn voorbijgegaan, op die wijzezou men teleurstelling vinden, voor onwil aanziende, wat slechts onmacht was. Na het wegvallen der mannen bij wier arbeid de overigen rustig konden toezien, hebben de overigen de roeping te beseffen om zelf de hand aan den ploeg te slaan en door veelheid van inspanning te vergoeden wat ons aan indrukwekkend krachtsbetoon ontbreekt. Verde» om niet in schijn van zelfstandigheid maar in het volgen van hun voetspoor kracht te zoeken, die steeds schuilen zal in onderwerping aan een vau God ge geven gezag, en voorts om zich te herinneren, dat wie de vastheid onzer groote mannen in zich zeiven mist. dubbele behoefte heeft om kracht te zoeken in het onverbiddelijk vasthouden aan beginselen. De Stand, van 22 September bevatte een zeer liefe lijke curiositeit. De Maasbode had beweerd, dat de martelaren voor 't protestantsch geloof „gemeene misdadigers" waren. Daartegen was ds. J. H. Gunning Jr. opgekomen. En nu maakt hij een bij hem ingekomen brief openbaar van den heer H. J. Biegelaar, geestelijke v. b. Aartsbisschop van Utrecht, en gedateerd: Rome, 13 Sept. '77. Deze heer betitelt ds. Gunning als Waarde Vriend en Broe- der in Christus" en betoogt „dat het korps der r.- kath. schrijvers en journalisten geenszins verantwoor delijk is en aansprakelijk, zoo vaak deze of gene hun ner den trenrigen moed toont, andersdenkende land- genooten hoongesehrijf naar 't hoofd te werpen, zelfs zonder tevens den moed te hebben, zijn naam ie plaatsen onder dat geschrijf; ook al zou het grove, stuitende en ergerlijke lastertaal zijn." De schrijver eindigt zijn brief aldusDrage ieder Nederlander naar beste welen en geweten bij tot het blusschen van den toorts der tweedracht, waarmede reeds zoo lang, helaas gezwaaid werd in ons goede Nederland Deze daad is te edel, te moedig en te zeldzaam, om haar niet van heeler harte toe te juichen. Wer den er meedere zulke geestelijken in de roomsche kerk gevonden, of zoo ze er zijn, hadden ze den moed zich als zoodanig te openbaren, de strijd tus- schen de roomschen en ons zou veel van 't bittere en hatelijke verliezen, die hem nu, helaas, al te zeer kenmerkt. Nog dit. Met den heer Biegelaar moet erkend worden dat de eene schrijver niet verantwoordelijk is voor wat de andere van dezelfde partij zegt. Maar toch zou men mogen verwachten, dat als b. v. De Maas bode zulke lastering uitbraakt, De Tijd daarover zij«i afkeer zou openbaren. Hier geldt toch wel eenigermate het„hij die zwijgt stemt toe. Ook van dezen brief des heeren Biegelaar maakte De Tijd tot heden toe geen gewag. 's Lands geld zegt de Standaard is het wa pen ter onderdrukking, gelijk eertijds het zwaard van den scherprechter, en later de bajonet van den huur ling. 's Lands geld is een en al bij de uitbreiding van staatsmacht, met dat lokaas wordt het opkomend geslacht gewonnen. Mag men maar steeds met onverschilligheid dit punt onaangeroerd laten? Het tekort is klimmend, het gouden kalf van InsuHnde heeft zijn aanbidders ledig weggezonden, op de vette jaren volgen de ma gere de batige sloten verkeeren in tekorten. Wij hebben nu het vierde eener eeuw geleefd onder de nieuwere beginselen. De uitgaven zijn in dien tijd opgevoerd van zeventig tot ruim honderd en twintig millioen. In 1849 besteedden we ruim tien millioen voor oorlog en vijf voor marine, te zamen 15 milli oen. Til 1878 ruim vier en twintig millioen voor oorlog en bijna veertien millioen voor de vloot, te zamen 38 millioen. De koloniën eischen voor leger en vloot 42 millioen, te zamen 80 millioen, dus per hoofd komt, alleen 's lands verdediging de ingeze tenen op f 20 te staan. Van schuld delgen kwamen we tot leenen. We staan voor een tekort van zestien millioen, en in het nieuwe kabinet dat te komen staat moet de liberale partij haar zin in de schoolkwestie doorzetten. Er zal naar het programma van Moena en Kerdijk geld worden gevraagd om nieuwe •kwe kscholen te bouwen geld voor betere school lokalen geld om, in plaats van kweekelingen, hulponderwijzers aantestellen geld om de on derwijzers beter te bezoldigen, geld om de schoolopzieners te bezoldigen geld om school bibliotheken aan te leggen geld om. kort en goed, al wat het openbaar onderwijs raakt, altijd prachtiger, altijd weelderiger in te richten, en aldus op 's lands kosten eene alles overwinnende propaganda te organise eren voor zijn met het christendom strijdig systeem. Daardoor zal het te kort klimmen, en zal tot dek king van het klimmeud te kort, het ^belastingstelsel radikaal herzien moeten worden. Reeds daarover zal meer dan één minister van talent struikelen, de libe rale ideën zullen bij de alsdan zwaarder belaste kiezers tamelijk wel bekoeld zijn. Zoo zal de laatste millioen-speech blijken de kiem des doods in zich te bevatten, waaraan de liberale partij, in hare tegenwoordige formatie sterven zal, om daarna de conservatieve doode weder uit de geplun derde beurs onzer zuinige burgers te doen opstaan. Nagenoeg alle dagbladen hebben gemeld dut het miiu£»tea*2e gezamenlijk zijn ontslag bij Z. M. den Koning heeft aangevraagd. Voor de crisis schreef men uit den Haag aan de Zutf. Gt. „Het ministerie zal geen veertien dagen meer aan het roer blijven. Reeds bij de diskussie over het Adres van Antwoord zou het ministerie door eene afzonderlijke paragraaf of door een votum van wantrouwen tot aftreden worden genoopt. Als minis ters in het nieuwe lcabinet-Kappeyne noemt men reeds de hh. Kappeyue (binneulandsch bestuur en onderwijs,) Tak van Poortvliet (openbare werken,) Fransen van de Putte (bnitenlandsche zaken,) Verniers van der Loeft' (financiën,) de Roo van Alderwerell (oorlog,) van Erp Taalman Kip (marine) en Mees of Miran- dolle (koloniën), terwijl voor de portefeuille van ju stitie nog geen namen worden genoemd. Zooals uit deze opgave blijkt, zal het departement van Binneu- landsche Zaken worden gesplitst." Het eerste deel van deze profetie is waarheid ge bleken. Of het tweede deel ook waarheid zal blijken zullen we weldra zien. In het k'ssdisteict WiiaseSsotesa wordt tot can- didaat voor het lidmaatschap der Tweede Kamer ge noemd rar. Ii. Goeman Borgesius, hoofdredacteur van „het Vaderland" te 's Gravenhage. De ingediende begroot ing voor den aanleg van bedraagt 12 millioen, zijnde 97; millioen, uitgetrokken op hoofdstuk V der Sraats- begrooting voor 1878, en het vermoedelijk batig saldo van den dienst der spoorwegbegrooting voor 1877, ad 27* millioen. De memorie van toelichting, nader aangevuld door eene bijlage, geeft een overzicht van hetgeen aan de onderscheidene spoorweglijnen reeds gedaan is of nog te doen valt. In dit jaar is eene totale lengte van 885,522 meter voltooid en in exploitatie, terwijl 33,573 meter in aanleg is. Tot BiooglceBMar in de rechtsgeleerdheid aan 's rijks universiteit te Utrecht is benoemd mr. IJ. J. Hamaker, in de geneeskunde dr. G. van Overbeek de Mijer, tot lector in de tandheelkunde de heer Th. Dentz. De benoeming van den heer 1). II. Teliegen tot hoogleeraar te Leiden is op verzoek ingetrokken. De hoogleeraar Vnletou Sr., tot nu toe in de letteren

Krantenbank Zeeland

Het Zuiden, Christelijk-historisch blad | 1877 | | pagina 1