HANDELSBERICHTEN.
INGEZONDEN STUKKEN.
die aardigheden, die een geheel uitspansel uit zyu
hadden moeten rukken, van d;e wonderen
tegen 't beginsel der Godheid strijden wanneer
een man als David, een oproerling tegen zijn
forst, een bedrieger van zijne bondgenooten, een wel-
usteling die, wanneer kera éénë vrouw ontnomen
ivordt twee daarvoor in de plaats neemt; die zijns
rrieuds vrouw verkraeht en den vriend laat dooden
lie zelf3 op zijn sterfbed bevel gaf om zijn trouwsten
lienaar, die steeds leed en li f met hem gedeeld had,
,e dooden, wanneer ons dien man, een Oostersoh tyran,
walgelijker omdat al die ondeugden verborgen
onder een waas vai^)dsdienst, een man naar
harte hooren noemdl Wmoeten we dan
die feiten, waarvan sommige strijden tegen de
andere tegen ons zedelijk gevoel, maar
aannemen, omdat eenige menschen ons
er tellen 't is Gods woord wat daar staat
Waarom nu ontzeggen wij aan den schrijver dezer
gehoor
Omdat hij over hetgeen ons heilig is op zulk
;en onwaardigen toon, soms in een taal die men in
le kroegen verwacht, en met eeu minachting, die
jmartelijk aandoet en tegeningenomenheid verraadt,
3chrijven kan.
't Is waar, ik houd mij ook verzekerd, dat een veel
^rooter aantal zich, geërgerd, van de liberaalmo
woordvoerders zouden afkeeren, indien ze allen
onomwonden de gedachten huns harten,
vijandschap tegen de bovennatuurlijke openbaring,
den Christus dei* schriften, tegen den God
de» Bijbel» openbaarden.
Velen, die als hij denkeu, weten met een taktiek
en berekening, eeue betere zaak waardig, »p den kan
bij het houden van voordrachten, in de pers en
bij andere gelegenheden hunne diepste gedachten,
hunne eigenlijke gevoelens nog te verbergen.
Ze zorgen «althans, dat ze niet zóó duidelijk uitko
men dat zoowel de eenvoudigeu als de geleerden het
hooren, het inzien, het gevoelen kunnen, waar we in
3chool en huis, in kerk en maatschappij worden heen
gevoerd.
Het verwondert mij zelfs niet, dat V. v. Oyen van
zijne vrienden wel eens de wenk heeft gekregen om
niet zóó duidelijk, en zoo gedurig weer, te zeggen,
wat hij denkt.
Hoe dit zij het doel heiligt bij ons de midde
len niet.
Maar, daar wij door zijne openheid des te beter
inzien, waar die beginselen ons doen aanlanden; en
dewijl wij zijn geest daardoor des te beter proeven
en ontdekken, zoo worden we ook des te meer afge
schrikt. zoo keeren we ons des te beslister van hem
af, en doen op al zijn geroep van Vooruit!" geen
enkele stap op die heillooze baan.
We ontzeggen hem gehoor omdat we gedachtig aan
het „vele gaven maar ééu Geest; en //al de schrift
is van God ingegeven,7' schrift met schrift verge
lijken en verklaren moeten, en dan van vele feiten
en mededeelingen aanstonds eene geheel andere op
vatting en voorstelling krijgen.
Bijvoorbeeld: Volgens de geheele, de doorgaande
der schrift, hield niet de slang de redevoering,
zooals Van Oyen wel wat sarc-astisch schrijft, maar de
duivel, het hoofd der afgevallen engelen. De slang was
het instrument, de papagaai, zooals dat zelfs
.wel menschen zijn, van den vorst der duisternis.
't Is best mogelijk, dat Van Oyen van die oude
door de Schrift in ha.nr geheel gegeven opvatting niet
weten wilhet kan welwezen, dat hij reeds behoort
tot hen, bij wie het de duivel reeds zóóver gebraaht
heeft, dat zij niet langer gelooven dat hij bestaat; dus
ook niet, dat hij heu verleidt en beheerscht.
Even onwaar, geheel in strijd met hetgeen er
mmiddelijk bijstaat, mij dunkt, geheel opzettelijk, zegt
lij, dat JozBia zou en maan liet stilstaan.
We lezen ,/Toen sprak Jozua tot <Icbi Heere
'on sta stil te Gibeon, en gij maan in het dal Van
Ajalon. En er was geen dag aan dezen gelijk, dat
ile Heere de stem eens mans alzoo verhoorde."
Niet minder stout is de vervalsching der historie
iet onrecht der Schrift aangedaan, wat Jesaja oetreft.
We lezen ,/Toen geschiedde het woord des H e e -
•en tot Jesaja zeggende: G.aat henen en zegt tot
Jizkia. k heb uw gebed gehoord En
|it zal u een Leeken zijn v a 11 den Heere...
5ie. Ik zal de schaduw der graden, enz."
Wat dunkt u is dat niet een historie-vervalsching
n begrips-verwarring, Amice, zoo als ge ze in onze
agen alleen bij de Jezuïeten weer vindt?
É11 wat David betreft, vragen we in de eerste plaats,
eef't de heer v. Oyen er wel opgelet, dat de Heere
m „een mail naar zijn hart" noemt (1 Sam. 13 14)
ÓA> r dat hij aan de door hem genoemde zonde zich
ft schuldig gemaakt toen hij nog een jongeling
godvruchtig en teeder en dat hij met het oog
et koningschap, waartoe God hem verkoor, zoo-
wordt geheeten. Iemand kan toch met het oog
eze èn gene betrekking, in dit of dat opzicht
an naar het hart wezen, zonder, het daarom in
ht te zijn.
Is het, zoo vragen we in de tweede plaats, dan
niet meer dan duidelijk uit dezelfde schriften, dat hij
ganschelijk niet in z ij n e zonde en ver
keerdheden //een man naar Gods harte" heet
Deelen ons dan dezelfde bladzijden niet mede, dat
de Heere hem vanwege z ij n e zonde er n-
stig bestraft en duchtig gekast ij d
heeft?
Blijkt het bij eene eerlijke lezing niet middagklaar, dat
David voor zoo ver hij na zijue zonde nog „een man
naar Gods harte heet", dat hij dit dan alleen was en
bleef, omdat hij zijne zoude oprecht beleed en innig
betreurde omdat het hem diep smarte dat hij den
Heiligen Geest bedroefd en zijn God in heiligen toorn
ontstoken hadomdat hij in weerwil van
al z ij u e zonde zoo'n goeden dunk van God
hield, in Zijne liefde geloofde, in Zijn naam alles
verwachtte en op Hem kinderlijk vertrouwde Zie,
dit een en ander wa3 ja naar het hart des Heeren.
Nog vragen we, zou V. v. Oyen het in strijd met
„het zedelijk gevoel," het „onmogelijk" achten, dat een
vader een zoon, die beter dan die vóór en na hem
waren, zijne zaak waarnam, (hier het koningschap)
die, wat er ook voorviel, aanhankelijkheid en liefde
betoonde maar, 't is waar. nu en dan leelijke doch
diepbetreurde misstappen had. Zou de onderwijzer
v. Oyen het in strijd achten met „het zedelijk ge
voel," wanneer zoo'n vader verklaarde, dat zijn zoons
misstappen, die hij verfoeide, hem dubbel smarten,
omdat hij overigens een zoon, een man was naar
zijn hart.
Zou de leermeester v. Oyen zoo'n vader het onmo
gelijke aantoonen, en met zijn verklaring den spot
drijven
Maar al is dit dan al niet in strijd is met
„het zedelijk gevoel," dan toch wel het straksge-
noemde, met de wetenschap
Daarover mijn vriend in een volgend nomraer.
Gegroet
L.
Graanmarkten enz.
Middelburg, 23 Sept. Er was ruimen aanvoer aan
voer uit Walcheren ter markt van heden. De nieuwe
blanke tarwe voor zaaiing ging 25 ct. per mud minder
van de hand, de wintergerst daarentegen 25 ct. hoogd
en de zomergerst 10 ct. hooger. Alleen de droogste
nieuwe Walchersche witte boonen waren te verkoopen
a 75 ct. of fl.lager; de Walchersche groene kook-
erwten waren 25 a 50 ct. lager. Jarige Walchersche
tarwe f 15.25 a f 15.50; mindere soorten f 15.nieuwe
Walchersche zaaitarwe f 14.af 14.25 zaairogge f9.
wintergerst voor zaaiing f8.25 Walchersche zomergerst
f7.A f7.10; nieuwe droogste Walchersche witte
boonen f14; bruine dito f 14paardenboonen f7.75 a
f 8.groene kookerwten f 10.50 a 10.75 winterkool-
zaad f 15.
Amsterdam, 2S Sept. Raapolie op zes weken 45'
Lijnolie i' 3674-
Prijzen van effecten.
Amsterdam, 28 September
1877.
Nederl.
Certific. Werkelijke schuld.
27a pet
637,
dito dito dito
3
767/I6
dito dito dito
4
1007;
Loten stad Rotterdam
3
102
dito dito Amsterdam
3
102
Husiand.
Obligatiën 1793/1816
5
937s
Certilic. Inscr. 5 serie
5
547.4
Obl. Hope Co.1855 6e serie 1
5
747i
dito 1000 1864
5
85'7S
dito L. 100 1872
b
76 V.
dito L. 100 1873
5
777is
Loten 1S64
5
1257 2
Loten 1866
5
1237;
Inscr. Stieglitz Co. 2e a 4 L.
4
Obligatiën 186769.
4
687IS]
Aand. Spoorw. Gr. Maatseh.
5
101
Oblig. dito
4
Aand. Kiew-Brest
5
43
dito Baltisehe spoorweg
3
43
Oblig. spoorweg Poti-Titlis.
h
8074
dito dito Jelez-Griasi
5
81
dito dito Jelez Orel
5
8074
dito dito Charkow Azow.
5
7574
Polen,
Aand. Warschau-Bromberg.
4
4S7g
dito dito Weenen.
5
467 i
Oostetu
O'olig.metal. in zilv.Jan./Juli.
5
56 Va
dito dito April/Oct.
5
56
dito ia papier Mei/Nov.
5
543/x 6
dito dito Febr./Aug.
5
547»
Italië.
Oblig. Z.-Ital. spoorweg
3
40» 7i
Spanje.
Obligation Buitenl
1
12'/,
dito Binnenlandsche
1
ll5/,
Portugal.
Obligatiën
3
50'/»
Turkije.
Inschrijving Alg. schuld
5
9'/,
Obligatiën '869
6
6?/»
Egypte.
dito 1873 7 -
Araerik. Obl. Vereenigde Staten 1904. 5 1037/«
dito dito dito 1885. 6
Brazilië. Oblig. 1863 47,
dito 1865 5 „96
L?p3|acsi vun cosipoBis.
Amsterdam, 28 Sept. Metall f 21,227sdito zilvef
f22,30; Div. Eng. per tÈ f 11,80; Eng. Portugal per »k
tSpaanse'! - piasters f,64; Amerikaansche dol
lars (in göurl) f 2,46.
Amsterdam, 27 Sept. Metali. r 21,371/2dito zilver
f 22,25; Div. Eng. per ié 11,87725 Eng. Russen per ii'
12,0272', Eng. Portugal per 'ik Frans f 47,70;
Belg. f 47,70 Pruis f 58,70 Hamb. Russen ƒ1,18 Rus
sen in Z. R. f 1,197-1 Poolsche per fl Poolsche oer
Z. R. Spaansche piasters f ,64; Spaansche binnen -
laadsche f ,48 Amerikaansche dollars 2,46 papier
f 2,37.
Waarde Vriend B
Reeds lang was ik van plan mijne gedachten om
trent de school aan u mede te deelen ik doe dit
heden in het Blad „Het Zuiden", wel wetende dat
gij genoemd blad niet ongelezen ter zijde legt.
Het leven van elk kind begint in den huiselijken
kring, d«iar is de bakermat, waar de opvoeding een
aanvang neemt.
Die opvoeding heeft haren voortgang, en heeft als
een onmisbaar vereischte noodig Onderwijs.
Nu is het bij mij een groot verschil hoe en op
welke wijze het kind dat onderwijs ontvangt, dit moet
niet «alleen bestaan, in het aanleeren van kundighe
den maar ook tevens in verstandelijke ontwikkeling;
en daarom zijn, gij zult het mij toestemmen, opvoe
ding en onderwij? nauw aan elkander verbonden.
Elk ouder moet volkomen vrijheid hebben om zijne
kinderen op 'e voedeu overeenkomstig zijne overtui
ging, en overeenkomstig die opvoeding moet het on
derwijs zijn.
Gij zult misschien denken, waarde vriend dit is
zoo elk ouder is immers vrij of hij zijn kind, naar
de bijzondere of open bare school wil laten gaat), en
dit be«nara ik ten volle, maar toch, gij zult het mij
toestemmen, bestaat er 111 het onderwijs op de beide
scholen een groot verschil.
Voorts De openbare school wordt bekostigd door
den St.aat, en deze kan zooveel scholen bouwen en
hooge traktementen aan de onderwijzers geven, als
hem goed dunkt, en de ehr»stelijke school wordt be
kostigd door diegene die er hart voor hebben, zij
moet maar zien dat zij er komt.
Is dit niet te veel uitzondering maken of noemt
u dat vrijheid
Zou het onderwijs van de bijzondere school minder
in gehalte zijn dan dat der openbare school
Ik geloof het niet.
Waarom wordt gene dan niet door den Staat op
finantieël gebied op dezelfde wijs bevoordeeld
De Slaat moest, zou ik zeggen, niet óóne school
bekostigen, ol anders het geld over alle scholen ge
lijkelijk verdeelen, dan zou het onder wijs-vraagstuk
tot eene goede oplossing kunnen komen.
Eerst dan zou het vrijheid van onderwijs kunnen
heeten, en elke partij hare school of scholen bekos
tigde, dan eerst zou er eene eerlijke concurrentie
plaats hebben, dat wil de antirevolutionaire partij,
en heeft ze daarop, geen recht,
Verder Is het niet onbillijk dat christelijke ouders,
hunne kinderen naar de bijzondere school zenden,
en tevens moeten helpen betalen voor de staatsschool
Naar mijne overtuiging heeft onze partij vooral
aanspraak op dit afgeperste geld.
Vele menschen denken d«it opvoeding en onderwijs
twee verschillende zaken zijn, zij denken
Opvoeding, behoort tot den huiselijken kring, naar de
regelen van Gods woord, en voorzeker heeft dit een
grooten invloed op het kind dit is eeu onmisbaar
vereischte maar hoe kan, vraag ik u, eene christe
lijke opvoeding overeenkomstig Gods woord voort
gezet worden op de staatsschool, waar toch aan geen
godsdienst wordt gearbeid, waar meestal de onder
wijzers een godsdienst belijden, die strijdt met dien,
welke het kind in het christelijk huisgezin ontvangen
heeftof zou de onderwijzer die met het, kind vijf
a zes uren per dag omgaat, en die ver boven het
zelve staat, geen invloed hebben op zijne zedelijke
vorming
Of zou onderwijs tot op het twaalfde jaar enkel
in rekenen en spellen bestaan Hoe is het mogelijk
dat één christelijk ouder vrede kan hebben met zijne
kinderen naar de staatsschool te zenden.
Hoe weinige onderwijzers lezen den Bijbel. Ja
lachen en spotten daarmede en hebben met Christus
en het Christendom gebroken, en wat belooft de toe
komst, Sommige 1 denken aan anderen genoegens,
die in strijd zijn met Gods Woord, en al die uit
spanningen nemen veeltijds hunne beste krachten in
beslag. Eu clc godsdienst blijft, eeu bijzaak; in den
regel wordt daaraan niet eens gedacht. Zoudt gij aan
