A CBRISTELIJK-HlSTOllfSCII BLAD. Concurrentie- Coöperatie- IhijlmJ. .V. i 16. Zaterdag lit Augustus. t«7 HET ZUIDE Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag- vond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen. Prijs per drie maanden francof 2, Enkele nommers- 0,07 Uitgever: ALBERT WEDDING te MIDDELBURt Prijs der Advertentiën: Per regel 15 ets.; Familieberichten van 1 6 regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents. Liefdegaven 10 cents per regel. II. Het recht om tegen de concurrentie en de Tijheid, waardoor in onze dagen de ruilhandel s wat hij is, coöperatie over te stellen be- we niet. Evenmin als men zich b. v. den aanleg van een spoorweg moet laten door de overweging dat reien die m op een schuit of diligence hun brood ver benen, broodeloos zullen worden of even- nin als men een pruik zou moeten dragen daardoor den pruikmakers een bestaan te )ezorgen, evenmin behoeven wij, uit zorg voor de nstandhouding van het winkeliers-bedrijf, ons ;egen coöperatie te verzetten Maar een andere vraag is of liet voorgestel- middel tot het beoogde doel zal leiden, en meenen we zeer te moeten betwijfelen. Bij inslagen kunnen belangrijke voordeelen worden behaald, wie 100 pd. koffie tegelijk loopen kan, zal allicht 10 ets der pd. minder betalen, dan hij die dezelfde hoeveel in 100 of meer malen afhaalt, ongerekend verlies van tijd en het verslijten der schoe nen, maar dat is geen coöperatie. Coöperatie is het inkoopen van producten voor gemeen rekening, het verkoopen van die aan de leden der maatschappij of bij kleine hoeveelheden en voor winst, en het verdeelen der winst, na iftrek der gemaakte onkosten, ouder de leden. Engeland en Duitschland zoo zegt men ons hierin voorgedaan en daar heeft men resultaten verkregen. Om maar enkel staaltje te noemen, te Rochdale in Engeland, telt de winkel-vereeniging 6000 leden, sn drijft haar zaken met een kapitaal van 1,700,000. Zij bezit kleedermakerijen, arbei woningen, bakkeryen, slachterijen biblio enz. Wij hebben de gegevens niet om een juist jordeel over de coöperatieve vereenigingen in het buitenland uit te spreken, maar aangeno dat alles daar zóo gunstig is als de voor van coöperatie ons hier zeggen, wat het dan nog? Engeland of Duitsch- ,nd is Nederland niet, en wat Nederland dit gebied te zien geeft is waarlijk zoo [kkend niet. Als onpartijdig toeschouwer men den indruk dat onze Nederlandsche jieve instellingen, met moeite geboren matig in stand gehouden, tot nu toe armelijk bestaan voortslepen, het stichten van de vereeniging dien toestand verandering o. i. dat theorie en praetijk twee zijn. Aanzienlijk zullen de winsten schijnen als de inkoop in 't groot is volbracht. Maar het hinkende paard komt ach teraan. Al dadelijk moet een gehuurde of ge kochte winkel worden geopend, want hoe zal men anders de klanten bedienen? De ervaring leert dat het bezit van een maatschappelijk kapitaal geen geschikt mid del is om zuinigheid te leeren, en het zij met volkomene waardeering gezegd de soliede personen uit hoogerè standen der maat schappij, die aan 't hoofd der coöperatieve ver eenigingen staan kennen de eischen van het winkeliers-beroep niet, zij zijn niet gewoon te letten op zoovele kleintjes die één groote ma ken, vandaar dat men zeer dikwijls bij bet oprichten van eene gemeenschappelijke zaak ieder »man van het vak" het hoofd ziet schudden. De achtbare heeren patroons kunnen moeilijk zeiven den winkel gaan bedienen, daarom moe ten personen gezocht worden om de winkelzaak te beheeren, te administreeren en te contro leeren. Verlangt men soliede personen dan zal er ook behoorlijk moeten betaald worden, ieder der hoofden van den winkel zal dan een tractement moeten genieten, ongeveer gelijk aan het inkomen van een winkelier (de win kelier beheert, administreert en controleert zelf) en kiest men personen van mindere soliditeit en dus ook minder eiscliend, dan De instructie vastgesteld voor het dienend personeel legt afgepaste verplichtingen op. Terwijl de winkelier ieder oogenblik gereed is op de meest voorkomende wijze zijn klanten te bedienen, beeft het personeel der vereeni ging vaste uren, en gaat de bediening in een winkel zonder concurrentie, op de wijze zooals men die wel eens op een belasting-kantoor aanschouwt, of zooals vroeger enkele Zeeuwsclie overzetveeren bediend werden. Het publiek is er immers om de onderneming en niet omge keerd? Waartoe zooveel drukte want men moet er toch komen. Men moet er komen, ziedaar een andere reden voor het ongunstig slagen. Al is het ook dat men vrijwillig tot de vereeniging is toegetreden gedwongen wordt niemand toch betreurt men spoedig het gemis van vrij heid. Men moet daar, op die plaats, zijn geld besteden, indien men profiteeren wil van eigen kapitaal, en al spoedig wordt, terecht of ten onrechte, geklaagd over de mindere kwaliteit der waren of over de bediening, men zou weusclien te profiteeren van het betere, nieuwe of goedkoopere, door anderen aangeboden, en de opoffering van vrijheid voor eenige winst wordt te zwaar. Het is dan ook om deze reden, dat wij, al thans vooreerst, nog niet dweepen kunnen met dezen belangrijken tak van werkzaamheid, zoo* als de vereeniging s»Eigen hulpdien wil. Middelburg, den 17 Augustus 187?. 7j. Ï4. H. prins AlSjert y«ib PrnSscn heeft gisteren middag de terugreis van Scheve.niug.en naar Hanover aangenomen en vertrok daartoe ten 4,20 van het station Voorburg, waar hij van IIDs. moeder, Prinses Marianne, afscheid had genomen. De Prinses, HDs. gemalin, met hare kinderen zal over eenige dagen Scheveningen verlaten. Blijkens een bij het Departement van koloniën ont vangen telega*»ui van 'den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch Indie, zijn uit Groot-Atjeh drie batal jons naar Samalangan gezonden, om dit steeds vijan dig gebleven landschap, welks kust onze oorlogsche pen nooit konden naderen zonder beschoten te wor den, tot onderwerping te brengen. Een dier bataljons is, kort na de landing, den 10 en 11 dezer tweemaal met een groot aantal vijanden in gevecht geweest. De vijand werd afgeslagen en liet 66 dooden achter. Aan onze zijde sneuvelden de kapiteins H. Jonker en J. Lojenga, benevens 15 minderen, terwijl 4 lui tenants en 32 minderen gewond werden. Voor het gerechtshof te 's Hage zal op 11 Septem ber a. de zaak van den heer JL «1c HDeckcr in behandeling komen. Woensdag heeft het gerechtshof le 's Hage uitspraak gedaan in de zaak van Pieter Bol, oud 57 jaren timmersmansknecht, geboren te Delft eu wo nende te Alkemade, eer» zeer gevaarlijk persoon die eerst ter zee gevaren heeft en gedurende eenige jaren in Oost-Tndie is werkzaam geweest daarna in het huwelijk trad en acht kinderen kreeg. Steeds had de vrouw echter ouaangename bejegeningen van haar man te verduren, die haar ten slotte arm achlerliet hij begon een zwervend leven. In 1865 maakte hij te Charlois kennis met eene vrouw, met wie hij te Rotterdam ging leven. In de Raamstraat aldaar zette hij een zuurhuis of tapperij op er. trachtte daardoor in beider onderhoud te voorzien.- Ook deze vrouw mishandelde hij en den Gen Juli van 1865 ontdeed hij zich van haar op eene gruwelijke wijze. Hij werd deswege door het voormalig gerechtshof in Zuid-Hol land tot 15 jaren tuchthuisstraf veroordeeld. Iiij ge droeg zich goed en kreeg 9 jaren afslag. Hij was intusschen van zijn eerste vrouw gescheiden eu trad, als timmermansknecht te Alkeinade werkzaam zijnde, andermaal in het huwelijk. Bol maakte misbruik van sterken drank en zijne vrouw moest het weer ontgel den. Herhaaldelijk bedreigde hij haar, ook in bijzijn van andere menschen, op vreeselijke wijze, en dik wijls zag de vrouw zich genoopt bij hare buren be scherming te zoeken. In het laatst van het vorige jaar verliet de vrouw hem voor goed. Welke moeite hij ook aanwendde haar weder bij zich ie krijgen, zij bleef weigeren. Den Sen Jan.. nadat zij reeds eenigen tijd te Alphen in een gezin haar intrek genomen en daar met naaiwerk in haar onderhoud voorzien had, ontving zij weer een verzoek van haar man, die schijnbaar kalm haar nogmaals trachtte over te halen weder de echtelijke woning Ie betreden. Wederom weigerde de vrouw, en op eens sloeg hij nu met een mes in de hand zijn arm om haar hals. zoodat bei den op den grond vielen, waarbij de vrouw het mes met de beide handen vastgreep. Toen trachtte de besch. door worging een einde aan het I leven zijner vrouw te maken. Toegeschoten buren j waren zoo verschrikt, dat zij geen hand uitstaken om de vrouw te helpen. Denkende dat de be"-ustelooz) im

Krantenbank Zeeland

Het Zuiden, Christelijk-historisch blad | 1877 | | pagina 1