HANDELSBERICHTEN.
INGEZONDEN STUKKEN.
et eu in de Belgische zendingskerk (zonder daar-
bisscliop te zijn) grooten invloed heeft. Van zijne
te Brussel heeft hij zich bijna geheel losge-
tt, ten einde aan de algemeene belangen der kerk
ier zending, zich meer te kunnen wijden. Hij is
veer 60 jaren oud, heefr, een goed uiterlijk, een
dringenden blik, en een warm hart voor de zaak
Heeren
jne gevangenneming levert ons een kleine bij dra-
in de intrigues der Ultramoutanen; maar ook van de
ïring Gcdsjdie de wijzen? vat, inhunue arglistigheid.
heeft zich op de volgende wijze toegedragen
Charleroi, provincie Namen, werd een bijbelcol-
ïur, die daar uitgestald was, verrast door de
l van twee hem onbekende heeren - wat hij wel
al zijne bijbels hebben moest. Na den prijs te
en opgegeven, werden allen gekocht en betaald,
hunne vraag of hij er hun nog meer kon leveren,
hij hem ten antwoord geven heden niet, maar
olgende week hoop ik weêr met anderen te ko-
Eer de heeren vertrokken, vroegen zij nog
e dier plaatse ook een protestautsche of geuzen-
or woonde. En onze colporteur kon op deze
r, niet alleen een bevestigend antwoord, maar
direct een adreskaart geven. Hiermeê' verrijkt
ilden zij zich naar Ds. Poiso. Zij Irolfen ZEw.
nis, en vraagden terstond en in der haast ('t was
ddels hun tijd geworden Om te vertrekken) of hij
eerstvolgend en Zondag naar Morville wilde komen
uit het //geuzenboek'1 te preêken. Voor logies
zou gezorgd worden. De heer Poiso
echter van wege ambtsbezigheden niet zoo spoe-
ja, zeggen; maar beloofde toch, dat bij zoo mo-
k voor een spreker zorgen zou.
aar, wie zijn d e heeren, met wie ik
genoegen heb kennis te maken, was hij juist
het vragen, toen een hunner zijn adreskaart over-
iu met zijn vriend rechtse inkeert, maakte,
e heer Adelin Delaube is een gegoed en geacht
hij is oiuTerburgemee3t,er te Morville, zoo
len de informatiën, die de predikant na zijn
•ek bekomen had. Naar Morville, waar nog alles
nsch is, moet üs. Anet henen, daarvoor is hij
persoon, dacht onze pastur. Onmiddelijk
hij dan ook naar Brussel, eu drong er op
dat Anet er zou henen gaan. Het kon. Z.Ew.
het aan. Aan den heer Delaube werd het be-
der overkomst van Anet gezonden. Delaube
meer dan Z.Ew. afwachten, hij geeft oo1" zooveel
lijk van zijne komst kennis aan zijne plaatsge
en, en bepaalt het uur, waarop de geuzen-pastor
et nog geheel Rooinsche Morville spreken zal.
aar om nu den draad der geschiedenis te vinden
pst te houden Van die bekendmaking
ligt hi; in het geheimzinnige. Men deukt, in de
en van hen, bij wie het doel de middelen heiligt,
de Belgische bladen, die Roonisch, maar niet
zijn, denken zulks. Algemeen gelooft
dat de priesters, na van het voorgenomen plan
heeren Delaube en Anet kennis te hebben ge
het tot eiken prijs hebben willen verbreken
Précurseur, een der even bedoelde bladen,
t Is zeker, dat er in geheel deze zaak de
led is van dat geheime gouvernement,
dagelijks zijne overheersching verder uitstrekt."
dat zij de lieer Anet reisde op den be
ien tijd af, en kwam goed en wel te Morville
De heer Delaube geleide hem naar zijne woning
hem vriendelijk. Doch terwijl hij zich
de gastvrije tafel neder zet, treedt een marechausr
en vraagt den heer Anet, wie hij is en
zijne papieren zijn. Deze geeft zijne verbazing
zulke vragen te kennen, en zegtIk beu Ds.
van Brussel, eu reis natuurlijk zoo min als alle
re Belgen met de papieren, die gij van mij ver-
t. in den zak.
dien gij ze niet vertoone.i kimt, dan verzoek ik
iet mij mede te gaan, was bet antwoord,
iet U mee te gaan
'aavioe zou X
iet werd in de redeu* gevallen door do
m, die werden vertoond. Hij ging gedwee,
ep gepeins, nu en dan biddende om wijsheid
den brigadier, d e hem arresteerde. Bij het
dat de gearresteerde daarna onderging,
het, volgens zijne raededeeling, of ze hem opzet-
boosraaken, of ze uit zijne houding een wapen
tegen ham smeden wilden. Grievende, bo
vragen werden hem althans gedaan. De Heer
ir, tot VVien hij gebeden had, gaf hem fertiliteit,
£n zachtmoedigheid. Men liet eindelijk van
liet betn alleen in zijne gevangenis om
fig zijn eigen verlangen te Brussel offi-
naar hem te doen. En eerst, toen uit
leest gunstige berichten waren aange-
liein op vrije voeten. Het doel was
:ikthet uur, waarop Ds. Au ei; het
verkondigen zon, was vervlogen,
,jvaren om hem te hooren, waren
;elatene begaf zich bij vernieu-
f
wing naar de woning van zijnen gastheer. Zeer spoe
dig beklom hij daar een kleine tafel, riep het volk
zaam, en begon onmiddellijk de ivoorden des vrede?
te verkondigen aan allen die in de boeien der zonde,
des bij- en ongeloofs geketend zijn. Zijn gehoor wies
aan, het, werd langer hoe grooter. Eerst was het of
eenigen stoornis wilden brengen, ze praatten en,strom-
pelden; doch weldra schenen allen ge boeid, er was een
diepe stilte, een aandachtig gehoor. Den eigen avond,
toeu de zon reeds naar haren ondergang neigde, i
kwamen velen, die niet aflieten, voor hij nog ander
maal was opgetreden.
De zoon des gearresteerden .sprak er, als wilde hij
de gevangenneming zijns geliefden vaders wreken, acht
dagen later van de vrijheid en losmaking der gevan
genis, die er is door het geloof in Christus Jezus.
Geregeld wordt er sinds dien tijd geëvangelizeeid.
Wat -Je tegenstanders ten kwade dachten, heeft God i
ter goede beschikt. Naar den roensch gesproken, had-
den ze er niet dien opgang gemaakt, indien men ze i
stilletjes had laten begaan. Zoo vat Hij, die alles be
stuurt, de wijzen in hunne arglistigheid. Dat de
arrestatie niet slechts te Morville en omstreken, maar
tot in de hoogste kringen sensatie heeft veroorzaakt,
zal ik trachten aan te toonen, door citaten uit de
Belgische bladen, in een volgend schrijven.
Met handdruk
L.
ESnrgei'Iijke stand van &»es.
Van 20 tot 27 Juli.
Gehuwd K. F. de Jonah, 36 j. met J. P. de j
Graag 42 j.J. Hessiuk 22 j. met A. J. Visser 23 j.
Bevallen: J. Suoep geb. Bakker, z: P. D. Stok- j
maris geb. Sloover, z.
Overleden Johannes Verrijk, 7 m.
&raaii?iiarktt»t enz.
Rotterdam: 30 Juli. (per tplegr.) tarwe onveranderd,
rogge flauw; nieuwe win tergerst i' 6,50 a 7,50; kool
zaad verkocht 74 a 76 pd. (I 441 a 1" 456). De stemming
was overigens vast.
Amsterdam, 30 Juli.Raapolie op zes weken f 43'/4 I
Lijnolie i' 35
Prijzen van effecten.
{PEK TEL EG 11.4 A P.)
Amsterdam, 30 Juli 1877.
Nr-dei'l. Oertiüe. Werkelijke schuld. 2'/3 pet. 647s
dito dito dito .8 77
dito dito dito 4 1U05/S
Loten stad Rotterdam 3 101
dito dito. Amsterdam 3 1037s
Rusland. Obligatie» I795/W6 5 95
Certiüc. Ins.r. 5 serie-
57-Vs
78» 4'
91
Polen.
Old. Hope iv Gó. 1355 (ie serie 5
dito r LOOQ 1864 5
dito L. 100 1872b
dito L. 10J 1873 5
Loten 18645
Loten 1866 5
laser. Stieglitz Co. 2e a 4 L. 4
Obligation 1867—69. 4
Aau'.l. Spoorvv. Gr. .Vlaatsuh. 5
dito dito.4
Aaud. Kiew-Brest 5
dito iiaLtische spoorweg3
O'uiig. spoorweg Puli-Tiflis. 5
dito dito Jelez-Griasi 5
dito dito .Tele/. Orel 5
dito dito Charkow Azow. 5
Aand. Warschau-Bromberg. 4
dito dito Weenen. 5
Oosteui. Oblig.meial. in zilv.Jan./Juli. 5
dito dito April/Oot. 5
dito in papier Mei/'Nov. 5
dito dito pèbr./Aug. 5
Italië. Oblig. Z.-Ital. spoorweg. 3
Spanje. Obligation Buitenl 1.
dito Binnenlandsehe 1
1 Poitugal Obligation3
l'.ivkije. Iusehrijing Alg. schuld. 5
Obligation !o696
'gypte. dito 1368 7
dito 1873 7
j Aaierik. Obl. Vereenigde Staten 1904. 5
dito dito dito 1885. 6
Brazilië. Oblig. 1868 i" 4»/?
dito 1865 5
BTHijaea v;ass poses.
Amsterdam, 30 Juli. Metall f 20,12»/...dito zilver
I 22,02'/oDiv. Eng. per u: 1' 11,877s i E»»b'- Portugal per U:
j I 12,02Sv aansehe piasters 1'Amerikaansche dol-
lars (in goud) f 2,46.
Amsterdam. 28 Juli- Metali. r 20,30 dito zilver
j 122.05; Div. Eng. per it' f 11,877-2; Eng: Russen per ffi
i /"12,02»/o Eng. Portugal per u; Frans f 47,70;
Belg. 47,70; Pruis 7*58,70 Harab. Russen/' Rus
sen in Z. R. f 1,23»/; Poolsclie per li Poolsehe oer
I ZR. l; Spaansche pi isfcers f Spaarische binnen-
I landschê f —,51 Amerikaansche dollars 2,46 papier
t 2,31.
807,6
1283/4
129
63
7V/s
103'/,
4437
85'
S6
S5
79 V-
47'/-
53'/4
523/4
4977s
4S'5/i6
40»
11
107,6
50»/4
9Vs
77a
53
Waarde Redacteur
Waarschijnlijk heeft het uwe aandacht zoowel als
de mijne getrokken, dat de Middelb. Crt. in den
laatsten tijd meerdere blijken gaf van waardeering
onzer richting dan ooit te voren. Waar dit het ge
val was, zoo dikwijls de feiten onder de controle vielen
zelfs van het minder op de hoogte zijnde publiek,
daar mocht men hopen dat ook dan wanneer de kwes-
tiën ingewikkelder zouden zijn, gelijke blijken van
waardeeriug zouden worden gevonden.
Helaas hoe werd ik, en waarschijnlijk gij ook,
teleurgesteld toen in het nummer van Vrijdag j. 1.
bleek, dat men niet alleen ons gevoelens toedicht,
die de onze niet zijn, maar daartoe zelfs nit een ci
taat van een veertigtal uwer regels, o. a. twee weglaat,
die duidelijk aantoonen dat wat de Midd. Crt. ons
wil toedichten althans geen steun vindt in hetgeen gij
aan den heer de Savornin Lohman ontleendet.
De eisch van on thou ding toch wordt door
ons niet aati den Staat gericht, althans wij zagen dit nog
nergens; alleen deze is onze eisch dat de staat zelve
niet schoolmeestert op de wijze als thans. Maar ove
rigens wordt het staatstoezicht volstrekt niet door
ons 1/estreden. Integendeel /ineen ik" is de wensch
van alle voorstanders onzer richting dat het staats
toezicht op de degelijkheid van het onderwijs meer
waarheid worde, dan tot dusver. Thans is dal toe
zicht fictie
Ik heb mij wel eens hooren toefluisteren dat zekere
schoolcommissie de moed had in een jaarverslag het
onderwijs op eene bijzondere school miuder gunstig te
kwalificeereii, terwijl geen enkel lid dier commissie,
althans in den loop van dat jaar, eenig persoonlijkonder-
zoek naar dat onderwijs had ingesteld. Zulk school
toezicht is fictie En juist door zulke fictie, die veel-
vuldiger voorkomen dan men denkt, kunnen toestanden
ontstaan als de Middelb. Crt. in de oude stukken
heeft opgedolven.
Goed toezicht leidt er van zelf toe dat de minder
bekwame personen uit den onderwijzerskring worden
verwijderd; terwijl de vrije concurrentie, die door ons
beoogd wordt, naast dat staatstoezicht, toezicht door
of namens belanghebbende ouders ten gevolge heeft,
en er dus van zelve toe leidt, dat bekwame onder
wijzers, wier gezindheid in strijd is met die der
ouders, wel niet op diezelfde standplaats kunnen blij
ven, maar bij eene bevolking van zeer verschillende
denkbeelden, toch plaatsen genoeg vinden, waar zij
flink terecht komen. En zijn er personen, wier denk
beelden zoo weinig gedeeld worden, dat zij nergens
bruikbaar geacV worden, welnu dan zou het, dunkt
mij, amice redacteur wel jammer zijn, dat aan zoo
iemand de opvoeding der jeugd werd toevertrouwd.
Wat nu de citaten aan Beligsche en Luxenburgsche
toestanden van voor 40 jaar ontleend betreft, een
paar herinneringen.
Ik wil niets te kerr doen aan den bloei van
het onderwijs in 1831 daar maar in ieder geval
waren de bedoelde scholen scheppingen van Willem I;
7,ijne verdiensten wil ik daarmede niet verkleinen, maar
ik meen te mogen zeggen, de uitkomst, heeft het genoeg
geleerd, dat zijn ideën in strijd waren met de volks
opinies en dat. waar die met geweld, niet door over
tuiging werden ingevoerd, de reactie noodlottig moest
werken.
In plaats van een staatstoezicht, dat alles in de
kleinste bijzonderheden moest regelen, kwam nu los
lating ook van datgeen wat men niet had mogen loslaten,
en ware dit al noodig, althans nooit had mogen los
laten zonder dat voorbereidende maatregelen genomen
waren om de degelijkheid van het onderwijs te ver
zekeren.
Van daar geen toezicht op bekwaamheid van daar
naast bekwame onderwijzers, doch uit de liberale
school van Willem I, personen zonder gaven, personen
onbekwaam om te onderwijzen, maar in den geest
der bevolking en daardoor belast met een taak waar
voor zij noch geroepen noch berekend waren. Van
daar een toestand, die onder onze wet van 1857
onmogelijk is, eenvoudig omdat die nog al fiksche
waarborgen van bekwaamheid eischt.
Behoudt men zulke waarborgen, en geen partij
verlangt dit meer dan de onze, zoodat geen andere
dan werkelijk bekwame personen in den onderwijzers
stand wordt opgenomen, wat kan men dan toch tegen
vrije concurrentie hebben
Ik begrijp het niet, waarde Redacteur maar dat
geloof ik er van men gunt de vrijheid alben aan
zich zeiven, niet aan anderen, en nu moeten allerlei
vonden gezocht worden om de vrijheid als gevaarlijk
voor te stellen, en ons als bejagers eener vrijheid,
die aan losbandigheid paalt.
Nog iets begrijp ik mij niet, nl. dat de anders nog
al scherpzinnige redacteur van de Midd. Ct. niet heeft
gelet op het groote verschil tusschen 1830 en 1877
en zoo toestanden in herinnering brengt die in
onzen Hjd onmogelijk zijn als men bijna 50 jaren
teruggaat, kon men evengoed 100 jaar teruggaan, en
dan vindt men nog veel ijsolijker dingen
Wilt gij, waarde Redacteurdit soms voor Uw
blad gebruikeu, mij wel. t. t.
w.g.
