CIIRISTILIJK IIISTeRISGII KLIP.
Dinsdag 3 Juli.
i\°. ir»r>.
1371
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag-
vond teil 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden francof 2,
Enkele nommers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING
TE
MIDDELB ÜR( T.
Prijs der Advertentikn:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 10
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Abonnés bulten Middelburg wor-
beleefcl verzocht cle verschul-
ïig-de abonnementsgelden over liet
ifg-eloopen kwartaal voor den 15den
Ju.ll a. per postwissel (des verlde-
ua aftrek der onkosten) over
maken aau
den Uitgever
ALBERT WEDDING.
Middelburg, den 2 Juli 1877.
Wekclijksch overzicht van de
christelijke pers.
De verkiezingsstrijd die pas gevoerd is kan ons
«1© Standaard! het volgende leeren. 1.
conservatieve protestanten verbroederen zich meer
meer met Rome tegen dc belijdenis der vaderen.
\.an den Calvinist werden vinnigheden noch bitter-
ïeden gespaard, maar voor Rome werd elk stuitend
voord met keurigheid en zorg vermeden.
2. De omgekeerde wereld vertoonde b. v. het kies-
Delft. Daar kozen de mannen der staatsschool
ot hun banierdrager een voorstander der vrije school
m de mannen der vrije school een lid van Volkson-
h^v'js-
3. Vroeger werd een orthodox mensch aangezien
/oor een dweepzieke domper, nu was er vraag naar
candidaten. Ze waren in trek. Antirevo
conservatieven, en liberalen kwamen allen
Delft met een orthodox man aan, en ook de katho-
ieke kiesvereeniging koos een man die ook volstrekt
[liet modern was.
4. Tweeërlei meening was bij de Roomschen te
De Tijd bleef de oude gewoonten getrouw, zij
aandringen op steunen van onze candidaten.
z. a. de Maasbode kozen isolement.
5. De liberalen, hoewel meerderheid in aantal ge
worden, hebben geen zedelijke triomf aan de liberale
beginselen bereid. Om in zedelijken zin te overwin
behoort cle banier voor aller oogen breed ontrold
worden. En wat gebeurde te Delft met van
te Gouda met Patijn, te Amersfoort met
/an Golstein, te Zwolle met Sandberg, te Middelburg
net van Eek, te Utrecht met Roëll, te Deventer met
/an Delden Het is den liberalen gelukt de kleur-
conservatieven te annexeeren, maar ook tot clen
van wat beginsel heet.
6. Tweeërlei maat werd voor onze candidaten ge
Waar op de eene plaats dr. W j'nmaleh hef
tig bestreden wérd, is op eene andere van den Boreh
net vlag en wimpel ingehaald, terwijl beiden toch
hebben gezegd.
7. Dat de conservatieven droef te moede zijn nu
op slag al hun mannen worden weggeraapt is te
Maar dat ze zich troosten met de gedach
ten dat ons ook één onzer kansen ontging is stuitend.
In leedvermaak zoekt zij troost.
8. Ons politiek leven kwijnt, meer en meer. Even
helft van wie tot kiezen recht had, kwam op. Er
Kij n slechts enkelen die het voor allen waarnemen, cle
arbeid gaat. buiten het volk om. De natie
leeft, politiek gesproken, niet mee.
9. Vergelijkt men het optreden der conservatieven en
lunne pretenties met de werkelijkheid dan is cle uit-
omst droevig. Geen enkel beginsel om van te leven
over, de kiesv'ereenigingen gaan niet meer uit of
nnpelen ellendig voort, candidaten zijn bijna niet
'*nden, en het getal stemmen op hunne candidaten
eurig in Amersfoort 810 in Gorknm 400
45 in Utrecht 30 in Goucla nul
nti-rèvolutionaire candidaten zijn uitgebracht
de 60,000 stemmen. Dus half zooveel
eraleu. Misschien moet nog een 4000
tal stemmen afgetrokken worden van dit cijfer, want
ook nu stemden een fractie der Roomsche kiezers op
onze candidaten zoowel als eeu deel der conservatie
ven. In eigen kracht roemen deden we nooit, maar
nu is reden tot groote tevredenheid. Na den uitslag
is geen spoor van teleurstelling of neerslachtigheid,
maar een bewustzijn van kracht als vroeger nimmer,
een fierder moed clan ooit.
Het Wagcniugsch Weekblad houdt ook
nog eene kleine nalezing, van clen volgendon inhoud
Als altijd neemt de liberale partij de leus verlich
ting en vooruitgang voor zich in uitsluitend erl'bezit
Daartegen komen we in verzet. Wij voor ons geven
in 't streven naar verlichting en vooruitgang den
liberalen niets toe. Wij zijn geen duisterlingen, maar
vrienden van openbaarheid en licht.
't Is echter cle vraag, welk licht bedoeld wordt,
Ook wij willen vooruit, maar bij het licht ontstoken
door Gods Woord en in verband met de geschiedenis
van ons volk. Aan 't oude, omdat het nu eenmaal
bestaat, ous vast te klemmen, valt niet in onzen
smaak. De toestanden wisselen met den dag. Elke
tijd heeft zijn eigenaardige behoeften, Het is derhalve
de plicht van den wetgever om wetten en bepalingen
in 't leven te roepen, waardoor de ontwikkelings
gang van 't geheel niet belemmerd wordt. Kan de
wetgever zelfs den stroom eenigermate in de door
cle natuur der zaken aangewezen bedding leiden eu
vooruithelpen, des te beter. Dienaangaande kan er
tusschen de liberalen en ons geen verschil zijn.
Maar, zoo wordt ons toegevoegd, gij zoekt een
bondgenoot in den godsdienst, die te heilig moest
zijn om in den politieken strijd te worden gesleept.
En ziedaar, juist het groote puut van verschil ge
memoreerd. De liberalen willen vooruit, maar zonder
den levenden God. En dat noemen wij niet alleen
een groote zoude, maar ook een onmogelijkheid. De
godsdienst is ons 't hoogste, het alles bezielend ele
ment, dat op ieder gebied van 't denken en streven
ziju zegel zetten moet. Wat niet door den godsdienst
bezield kan of mag worden, is voor ons verboden
terrein. Indien we den godsdienst buiten cle politiek
moest laten, zouden we van haar niets willen weten.
Wat is toch de politiek, wat anders dan cle be
hartiging van de algeraeeue belangen van ons volk.
Die algemeene belangen van de bijzondere te willen
scheiden is dwaasheid. Vooral op schoolgebied
treedt dit duidelijk in 't licht. Ons derhalve den
eisch te doen laat den godsdienst buiten de politiek,
is het onmogelijke vergen, ons met handen en voeten
gebonden overleveren aan de willekeur van heu, die
onder de leusScheiding van politiek
en godsdienst, ons op 't hart zonden trappen,
die vrije, onbelemmerde uitoefening en toepassing
van den godsdienst ons benemen.
Maar de liberalen eischeu bovendien van ons iets,
waaraan zij zelf niet beantwoorden. Ook zij laten den
godsdienst niet buiten cle politiek. De liberale Grond
wet spreekt ran de opleiding der kinderen tot alle
christelijke en rn a a t s c h a p p e 1 ij k e
deugde n. 't Is echter openbaar, dat de godsdienst
der liberalen uitzonderingen daargelaten vau
een geheel andere natuur en gehalte is dan de onze.
Daar hebben we niets tegen. In ons vrije land
moet ieder zijn God kunnen vereeren en dienen ge
lijk hij wil. Maar hiertegen komen we in verzet, dat
het eene cleel der burgerij aan 't andere zal voor
schrijven waar ik genoeg aan heb, daarmee moet ook
gij tevreden zijn. Daarover loopt clen strijd. En zoo
lang de liberale partij niet recht voor allen wil, de
overmacht bezigt om ons te krenken in onze dier
baarste belangen zoolang zal cle strijd voortduren,
zeker tot schade voor onze weclerzijcfsohe belangen.
Wij kunnen noch mogen toegeven.
Toch hopen we nog altijd, dat hier niet de over
macht van den sterkste zal beslissen dat er in 't
liberale kamp mannen zullen opstaan, wier geweten
hun verbiedt langer aan 't plegen van onrecht mee
te doen die begrijpen zullen dat het ODrecht einde
lijk zichzelf wreekt en alle burgers voor cle wet vol
komen gelijk moeten zijn.
Hoe zullen we den stond zegenen, als dit doel
bereikt is en cle kloof zal gedempt zijn, die nu de
liberalen eu ons van elkander scheidt.
Het Sieekelijk Weekblad sprekende over de
hardheid die er in gelegen is, om allen die niet mo
dern zijn buiten aanraking met cle openbare scholen
te houden zegt
Aan zulke hardheden zullen wij ons bij voortduring
moeten gewennen
De zich noemende neutralisten kiezen bij toen'éming
voor wat bepaald niet-neutraal is partij.
Zoo wij vroeger nog eenige illusie hadden met betrek
king tot het sympathiseren der conservatieven met
onze richting, die illusie is reeds lang verdwenen
Wij staan voor liet feit der besliste vijandschap van
alle //anen" en /,isten" tegen ons.
En zoo is het ook veel beier
Het is beter dat onze scholen door vijanden dan
door vrienden van het christelijk onderwijs worden
geinspectecrd. Al was het maar alleen om het ver
wijt te ontgaan dat onze „vrienden" met het onder
zoek van onze scholen de hand lichten en veel door
cle vingers zien.
Voor ónze scholen eischeu wij scherpe kritiek, het
liefst, de kritiek van onze tegenstanders. Het is ons
tot vreugde, wanneer wij in dc gelegenheid gesteld
worden onze liefde, onze zorg, onzen arbeid voor dé
wetenschappelijke opleiding der jeugd te kunnen be
wijzen.
Laat ons cle zorg voor degelijk onderwijs zéé be
hartigen, dat wij het bezoek, het onderzoek der Ker
elijk's en Moens'en niet vreezen.
Betreden wij met blijmoedigheid het strijdperk
nemen wij clen ons aangeboden slag aan!
Reeds al te lang heeft men ons voor „beunhazen"
en „prullen" uitgemaakt.
Heeft men oi.s op wetenschappelijk gebied voor
dood verklaard, toonen wij dat wij niet alleen levens
vatbaarheid maar ook levenskracht bezitten.
Ten zevenden male verscheen een No. 1 van de
Vredebond zending-orgaan van cle Chr. Geref.
Kerk. Van dit blad worden geregeld 100 exemplaren
gratis vei spreid aan stations enz. De zending wordt
te weinig gekend en daarom niet genoeg bemind.
Aan den ingang van eene week die ons meer dan
eenige andere week van het jaar met cle zending zal
bezighouden, nemen wij gaarne de opwekking van de
Vredebond over, om meer clan tot nu toe cle zending
te leeren kennen. Kennen en beminnen is één. Voor
den geringen prijs van f 1,80 per jaar ontvangt meu
franco dit blad. Er is nog eene groote menigte, voor
al onder den arbeidersstand die geen enkel blad
lezen. Voor hun heeft een blad als dit, dat steeds
als bode des vredes, het heil in Christus verkondigt
dat opwekt om het licht der wereld alom te bren
gen, eigenaardige waarde. Mogen deze regelen tenmin
ste dezen of dien tot kennismaking opwekken
I. iM. «Se Koning is Vrijdagavond naar Zwitser
land vertrokken.
Aan mevr. de Douariaire van der Ondermeulen,
grootmensteresse van wijlen H. M. de Koningin, is
door Z. M. clen titel van barronnessé verleend.
I. 14. BS. prins Hendrik is uitgenoodigd, als
eerevoorzitter der „Afrikaanschè Handelsvereeniging"
te willen optreden, waartoe het voorstel in cle eergis
teren gehouden algemeene vergadering met luide toe
juiching werd aangenomen.
De
C/eiaaee-Rteraad van Middelburg heeft
heeft
