ClllUSTILUk HISTORISCH BLAD.
A
144.
Donderdag* 7 Juni.
I»77.
Bericht.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,
Enkele nommers- 0,07
PP
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Dit nommer wordt aan alle kio-
in liet district Middelburg" ge-
ONZE CANDIDAAT.
IV.
Dat onze heer Wolbers een fijn beschaafd
i bemiddeld man een waar volksvriend is,
hij het volk kent, er zich onder beweegt,
eenën wij in ons vorig artikel voldoende te
aangetoond. Hij heeft er wat voor
rer.
Hij studeert, blokt, werkt er voor.
Anders zou hij niet, met zoo geringe rnede-
erking, zulke degelijke artikelen kunnen
ihrijven over al wat den werkman en zijn
ïlang, zijne inkomsten, zijne woning, zijn ge-
n, zijn eeuwig welzijn raakt.
Hij raadpleegt daartoe in ruimen kring de
storie en de ervaring in andere landen.
Wat men er daar, waar de kwestie veel
herper in 't oog springt, veel meer aan de
de is, over schrijft, dat alles werkt hij door.
ij wil zijn tijd vooruit zijn, ons tijdig andere
Iken zoowel als ons eigen verleden ten spie-
1 voorhouden.
Hij heeft zelfs, om zijn blad ingang te doen
nden, eene aanzienlijke som er aan opgeof-
L*d, en nog is hem niets te veel, geene uit-
.ve te groot, om zich op de hoogte van de
ire belangen des volks te stellen.
Voor zoo iets had hij eigenlijk wel subsidie
ogen hebben, want hij bewijst land en volk
dert jaren groote diensten. Eerder aan hem
ilp uit lands- of stadskas dan aan taalkundi-
die eens ergens prettig willen redeneren
voordragen, zooals weldra te Kampen, zoo
voor weinige jaren te Middelburg!
Om pret, om een maal, aan te bieden aan
lemdelingen, die hier genoegen willen hebben,
ook wel intusschen aan een goede liefheb-
ij doen, daarvoor mag de openbare kas wor-
aangesproken. Edele mannen als Wolbers,
gen, even als de voorstanders van het chris-
jk onderwijs, ai doen zij nog zoo veel ten
nbaren nutte, in eigen zak tasten,
'egenwoordig bespreekt onze Wolbers, met
oordeelende, de vragen die uitbreiding
op den kinder-arbeid beöogen, en tevens
ij warme pleitredenen voor de Soll
en de nationale Welvaart,
jet de Nieuwe Rotterdam sche- niet
ie Courant, door welke dit on-
orde is gesteld. Zelfs zij moe
volgen. nu de woorden der
christenen gehoor vinden, als zij het vierde
gebod meer algemeen willen doen eerbiedigen.
Zeljs de felste tegenstanders van allen godsdienst,
de Duitsche sociaal-democraten, erkennen dat op
't punt van den rustdag de geloovigen gelijk
hebben. Maar ook die genoemde couranten
willen geen ontspanning des volks, geen rust,
maar lol, pret, pleizier, geen rust voor kas
teleins, kellners, conducteurs, kapteins, machi
nisten, chefs, muziekanten. Zijn dat ook geen
menschen?
Geeft de liberale partij eindelijk de door de
noodzakelijkheid afgeperste toestemming terecht
heeft God een rustdag ingesteld, zij haast
zich om van den Zondag een zondedag te maken.
Die dag van ernst moet worden verdarteld.
Die dag des Heeren moet den booze gewijd
worden
Mat en moê zullen de sabbathschenders dan
niet meer van hun arbeid, maar van hun plei-
zierreisje t' huis komen, met platte beurs, met
opgewonden hoofd, bijzonder gestemd om op
den eersten der werkdagen luien Maandag
te houden.
Juist daartegen verheft, de heer Wolbers
sints jaren, ook thans weder, de stem.
Hij pleit voor verkwikking van den mensck
naar ziel en lichaam. Voor eene icare Zondags
viering, deels in Gods huis, deels in den schoot
des gezins, waaraan den werkman zich in de
week zoo weinig wijden kan, deels in bosch en
veld, voor hen, die in sombere werkplaatsen
eentoonigen arbeid moeten verrichten.
»Zoo verlang ik dan een Zondag," zegt hij,
die de ziel verheft, den geest verfrissching,
het lichaam uitspanning (geen pret maar het
omgekeerde van inspanning) aanbiedt. Zulk een
Zondag is de voorwaarde voor de nationale
welvaart."
Hij verdedigt de rechten des huisgezins op
Sabbathsrust.
Hij bewijst dat de levensduur van werklie
den, die op Zondag rusten, langer is dan van
hen, die steeds doorwerken of den rustdag mis
bruiken
Het niet werken op den Zondag zal echter
zonder vrucht blijven, indien niet de ware rust
de icare uilspanniny genoten worden. De Zon
dag is voor velen een dag van wereldsche ge
nietingen en uitspattingen geworden
»Het hoogste ideaal is de gemeenschap met
God in Christus. Die niet meer streeft naar
het hemelsche, verzinkt in stoffelijke genie
tingen."
Hij toont verder aan dat zedelijkheid met
Zondagrust samengaat, dat juist daar waar de
Zondag in eere wordt gehouden, de welvaart
toeneemt, de gevangenissen minder bevolkt zijn.
Hij weet te verhalen dat van de 124 spoor
weg-maatschappijen in Amerika, 64 op den
Zondag alle vervoer doen ophoudenen dat geene
van die ooit bankroet maakte. (Hoe 't met
andere ging verhaalt hij niet, dat weet men
wel in Nederland.)
Hij ziet het beste middel totverzoening der
verschillende standen in gemeenschappelijke gods
dienstoefening, waar den keizer zoowel als den
bedelaar dezelfde spijze, denzelfden troost ge
boden wordt natuurlijk slechts dan, wan
neer alle klassen der maatschappij ter kerke
komen."
Aan mannen, die zoo spreken, is er gebrek
in onze Kamers.
Advocaten zijn daar genoeg, maar christenen,
die pleiten voor toepassing der christelijke
beginselen in de maatschappij, zijn er in onze
zoogenaamde volksvertegenwoordiging veel te
weinig.
In een vorig artikel vermeldden wij reeds
dat onze Wolbers zich op de hoogte heeft
gesteld van de zaken onzer overzeesche be
zittingen. Die landen, door God aan het cliris-
telijk Nederland toevertrouwd, zoo groot dat
ons landje er zich in zou kunnen verliezen,
zijn ons niet gegeven om er alleen tijdelijk
voordeel uit te halen.
Dat begrijpt de heer Wolbei'S.
Hij wilde wat daarvan Weten. Daarom raad
pleegde hij vele vertrouwde manneu. Daarom
doorzocht hij in den Haag weken lang de
regeerings-bescheiden. Daarom voerde hij eene
uitgebreide briefwisseling met Oost en West.
Hij schreef eene geschiedenis vau Neder-
landsch Indië.
Hij was een onvermoeid kampioen voor de
vrijverklaring der slaven.
Hij trad op om een rc< htvaardig bestuur voor
Java te eischen.
Zijne grondige kennis van Indische zaken
kan in do Tweede Kamer pas ten volle nuttig
worden aangewend.
Hij was zelf nooit in Indische zaken betrok
ken, en is daarom onpartijdiger dan mannen,
die er alleen om des voordeels wille heengin
gen, dan mannen, die niet willen erkennen
in hun beleid aldaar gefaald te hebben.
't Is meer dau tijd dat eindelijk zonder be
lemmering in Indië het Evangelie worde gepre
dikt. Millioenen schats haalden wij uit Indië.
Hadden wij Indië niet, wij zouden veel meer
belasting moeten opbrengen, en lang zulke
groote werken niet kunnen uitvoeren. En toch
worden de belangen van Indië verwaarloosd.
Voor de millioenen zielen aldaar wordt vergelij
kende wijze niets gedaan.