CllIUSTELIJK-ltlSTOISISril BLO,
Zaterdag' 2 Juni.
1877.
rschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag-
ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
per drie maanden francoƒ2,
kele nommers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
NZB CANDID A AT.
ii.
no. 130 en 133 is reeds op ongezochte
onze cru dictaat ter sprake gekomen door
particulieren brief" en de daarop gevolg-
die ons aanleiding gaven ons
artikel over hem te schrijven. Volgens
belofte deelen wij nu iets mede, van het
hij denkt omtrent en doet voor andere
aangelegenheden,
ze heer Wolbers is eene specialiteit in
dale kwestie.
beteekenen deze korte vreemde woorden
at ons trachten het u duidelijk te maken,
aak is zoo vreemd niet als de naam, clie
mmaal gegeven wordt aan iets, dat ieder
en velen links laten liggen, omdat zij
naam niet verstaan, of niet gaarne na-
over eene dreigende toekomst.
heer Wolbers heeft met veel vrucht zijne
i gemaakt van het vraagstuk der onder
verhouding van de standen in de maat-
pij, of, zooals het vraagstuk tegenwoordig
de orde is, van de verhouding van den
stand tot de meer met aardsche
bedeelde standen.
Heeft er al meer en al vroeg gespookt
ien de verschillende standen, de sociale
ie is al vroeg eene bloedige kwestie ge-
Wie in de geschiedenis meer leest dan
opgaaf van de opvolging van vorsten en
en ook daarin wil zien wat de
en daden der volken waren, wie in
leden den spiegel van 't lieden ziet, weet
lan de onlusten van kaas- en broodvolk,
angers en vetkoopers, hoekschen en kabel-
selien, de sociale kwestie poging tot her-
wanverhouding tusschen de standen
aandeel had.
vr was een tijd dat de adel alles was, de gees-
Leid over 't geheel weinig beteekende, en
alk, poorters en boeren, alles moesten be
en lijden, en overigens niet werden mede-
was een tijd dat adel en geestelijkheid
om het volk ten onder te hou-
ïn het duurde vrij lang eer de derde stand
it niet tot adel en geestelijkheid behoorde),
balrijk en bemiddeld ook, ja, in menig
it voortreffelijker dan de beide bevoor-
standen, tot zijn recht kwam.
as, in groote haast al te groote
de toestand van Europa. Maar 't was
even erg. In Frankrijk wel '.t ergst,
r de gevolgen te oordeelen, in
den wel het best.
ouden Nederlandschen adel
annen (want adel en edel is
wel eens twee), die inzagen welke de behoeften
van een groot deel hunner onderdanen waren,
en zoo trokken zelfs enkele vorsten als een
Floris V en een Maximiliaan van Oostenrijk,
later ook de verbonden edelen, de partij des
volks.
Gelukkig hebben wij onzen tachtigjarigen
oorlog gehaden daardoor onze vrijheid ver
worven, toen alle omliggende volken nog lang
zoo vrij niet waren. Na den strijd, voor 't
geloof tegen Spanje gevoerd, zegende God ons
door ons eene veel -betere verdeeling der stan
den, eene veel betere inrichting der maat
schappij te geven dan onze naburen hadden.
En door dien op geloof en volharding ver
worven zegen, zijn wij voor latere uitbarstingen
bewaard gebleven. Frankrijk, dat zijne her
vormden uitwierp, heeft in de groote revolutie,
en in daaropvolgende omwentelingen, al het
leed der sociale kwestie moeten dragen, terwijl
het in ons Nederland betrekkelijk kalm bleef, en
bij oulusten, voor of gelijktijdig met de Fransche
revolutie voorkomende, de verhouding der
standen althans geen olie in 't vuur wierp.
Het Evangelie heeft in Nederland de burgerij,
den derden stand, vrijgemaakt op geleide
lijken weg.
In onzen tijd heeft zich die burgerstand
weder in onderdeelen gesplitst. Verwaten trots
op rijkdom en kennis doet velen zich hooger
achten dan anderen. (Zelfs in onze kleinere
steden zijn er nog verscheidene trappen in den
burgerstand, die men niet wil afdalen, waar
langs men niet gemakkelijk opklimt). Maar
daargelaten die kleingeestige splitsing, het is
onmiskenbaar dat wat tot hiertoe de burger
stand heette zich in twee groote hoofd-afdee-
lingen heeft gesplitstde welgestelden en de
minvermogenden. Eigenlijk kan men de vroeger
zoo bevoorrechte en scherp gescheiden standen,
naar de tegenwoordige verhouding, bij de
welgestelde burgers, bij de bezitters indeelen,
waar tegenover de niet-bezitters staan. Spreekt
zich aan de zijde der bezitters nog eene uiterste
partij, als in Duitschland de jonkerpartij, dui
delijk uit, des te dieper de klove. Springt
aan de zijde der bezitters eene uiterste partij,
als die in Frankrijk zich in weelde baadt,
duidelijk in het oog, des te woedender de
uitbarsting. Getuige de commune.
Noemt men in onzen tijd de sociale kwestie,
dan valt ons oog dadelijk op de partij van het
kapitaal en de partij van den arbeid, in ons
land en in Engeland niet zóó scherp tegen
over elkander staande als. in Frankrijk en
Duitschland. Maar van die beide laatsgenoemde
landen gaan pogingen uit, om ook ten onzent
de tegenstelling schriller te maken.
In de laatste tientallen van jaren is er veel
goud en zilver uit den schoot des aardrijks te
voorschijn gebracht, de verdeeling daarvan on
der de menscheid kwam nog niet evenredig
tot stand, In den laatsten tijd is het onderwijs
veel verbeterd, daardoor wordt eene verande-
dering in maatschappelijke toestanden noodig,
en die heeft haar beslag nog niet gekregen.
Vandaar gisting, vandaar beroering.
Van de oorzaken dier bewegingen heeft de
heer Wolbers zijne bijzondere studie gemaakt.
Hij wil dat rijken en armen elkander ontmoe
ten, omdat de HEERE hen allen gemaakt
heeft.
Middelburg, den 1 Juni 1877.
Tot gisteren avond toe scheen de toestand van
IS. III. dc Koiaiugcu niet zeer verontrustend. "De
benauwheden herhaalden zich niet zoo hevig. Z.K.II. de
Kroonprins was Woensdag in de residentie aangekomen
Reeds was bepaald dat Z. M. de Koning heden de
opening der haven van Harlingen zou bijwonen,
waarheen Z. K. H. prins Hendrik reeds gisteren ver
trokken was, maar gisteren avond vertoonden zich
hevige benauwdheden, welke zich heden ochtend her
haalden. Alle aanwezige leden der Koninklijke fami
lie vereeuigden zich heden morgen op het huis Ten
Bosch, waar ook Z. M. ten ruim 11 ure is aange
komen. Men beschouwt de toestand zeer gevaarlijk
en vreest een spoedig einde.
We zijn er zeker van de tolk van het gevoelen
onzer lezers te zijn, als we zeggen dat deze droeve
tijding ons diep treft. Meer dan een kwart eeuw
heeft H. M. met Nederland lief en leed gedeeld, zoo
wel binnen als buiten onze grenzen is Neerlands Ko
ningin steeds genoemd als de edele vorstin, wier
groote geestesgaven haar eene eerste plaats deden in
nemen in de aanzienlijkste kringen. Wat edel is en
goed vindt steeds bij H. M. steeds bescherming. Onze
bede zij, dat de gevreesde slag nog moge afgewend
worden
Z. Bi. II. pi»iu§ E9cii;li*ik had Dingsdag aan
eenen gastmaaltijd te zijnen paleize vereenigd de leden
van de directie der stoomvaartmaatschappij Zeeland,
met den directeur-generaal en den chef van dienst
bij de Exploitatie-maatscha pij, de heeren 's Jacob
en Van der Goes, beuevens den heer J. Staats Forbes,
directeur van den spoorweg QueensboroughLonden.
Tot docter in de rechten aan de hoogeschool te
Leiden is bevorderd de neer I*. J5. van «les» Fccaa
te Middelburg.
Blijkens de niededeelingen op de jaarlijksche ver
gadering der AgusSea'dkïanscüï©
@c9iap|»ij gedaan, zijn nu reeds evenveel schepen
te IJmuiden binnengekomen als te Nieuwediep. De
liaven en kanaalgelden brachten de eerste maand f 4
a f 5000 op en nu reeds f 12 a 14000 per maand.
Men heeft dus de beste verwachtingen.
De KeJcB'lagBcSscSac stooaivaüa'éBuajat-
moest het vorig jaar met een tekort sluiten.
De gedrukte toestand van handel en nijverheid, vele
ongelukken aan schepen en de gedwongen werkeloos
heid van twee stoomschepen veroorzaakte, dit verlies
dat geschat wordt op f 586.365. Het beheer der
stoomvaartmaatschappij Zeeland zal weldra aan ande
ren worden opgedragen.
Gisteren had reeds de aanbesteding voor het her
bouwen van het Asy! Steegsfreefe plaats duik
de milde bijdragen, die de algemeene liefdadigheid
eid
