CIIHISTILIJ1-1!IST0R18CII BLAD. Donderdag 17 Mei. 1877. Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen. Prijs per drie maanden franco2, Enkele nommers- 0,07 Uitgever: A.H.SER.T WEDDING, te MIDDELBURG. Prijs der Advertentiën: Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1G regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents. Liefdegaven 10 cents per regel. Middelburg, den 16 Mei 1877. Twee stukken in liet jongste nummer van „De Hervorming" getiteld „voor School en Godsdienst" en „Neutraal Godsdienstonderwijs" toonen op ver wijze hoe de moderne heeren met het onder wijs in de verlegenheid komen. De voorstanders van de bijzondere christelijke scho anders zoo gewoon bij de clericalen te worden worden nu onverwachts gekoppeld aan dc aan godsdienst en Christendom vijandige geesteu. Aan die voorstanders en die geesten samen wordt verwe ten, dat zij het woord „neutraal" hebben doen opvat ten als „godsdienstloos." Zoo verhuizen we, al naar 't believen der modernen, in hunne verbeel ding, van 't eene uiterste naar 't andere. Maar dit in 't voorbijgaan. Wat de school betreft het wordt door den modernen schrijver betreurd, dat de openbare „onderwijzer op vele scholen niet meer durft uitspreken, wat toch ook voor hem het écne noodig is. Bij het behandelen der geschiedenis durft hij niet meer laten voe!en; welke tijden, welke daden, welke mannen de sympa thie bezitten van zijn hart, en slaat of uit vrees van zich te verraden maar over wat Hollandsphe en meisjes het eerst en het best moesten weten, of laat bladzijden, gesclireveu met bloed en tranen, die_meer dan iets anders het hart in vlam zetten en van heilige geestdrift vervullen moesten, inkorten tot eene dorre opsomming van feiten, die niet anders is dan een ijdele ballast voor het geheugen. Uit vrees van als ueutraal onderwijzer uit zijn rol te vallen, durft hij zelden meer werken op het gemoed van zijn leer lingen." Gaarne schreven wij nog veel meer over, maar moeten ons beperken en laten den schrijver uog het woord als hij zegt „als de onderwijzer opwekt tot waarheid, liefde, eerlijkheid en goede trouw, het zal niet zijn omdat God dit van zijne kinderen eischt en wacht, hij durft alleen spreken van het belang en het nut dat deze deugden hebben voor de maatschap pij en voor het eigenbelangDeze groote leemte in ons openbaar onderwijs - Goddank! niet overal, maar veelal, overal waar men zich liet regeeren en meeslepen door het valsche 1) neutraliteits begrip wordt door vele ouders allerpijnlijkst ge voeld De beste regeling 2) van het godsdienstonderwijs, door den godsdienstleeraar tc geven is, niet in staat den ontzielenden invloed te be zweren, die op zulke scholen dag aan dag op de kin deren geoefend wordt l)e ouders moeten het weten dat ze recht hebben om te klagen en aan te klagen, waar zij meenen dat de onderwijzer dit hoog d e e 1 2) van zijn taak op school verwaarloost." Is het niet, waarde lezer, of gij iets voor u hebt uit eene rede voor christelijk nationaal of gerefor meerd onderwijs Er is ook, in het duitsóh, een boek uitgekomen voor neutraal godsdienstonderwijs. Bestemd voor kinderen van tien tot vijftien jarigeu leeftijd, bevat het vijf afdeelingen le. Levensbeelden van Oud Testameutische personen. 2e. Eenige trekken uit het Lven en den arbeid van geen geschiedenis deze afdeeling eindigt zijn laatste lijden en sterven, (natuurlijk komt er an opstanding niet in) 3e. Zeer beknopte beschrijving van de niet christe- ijke godsdienstvormen, en de (hopen wij meer uit— irige) beschrijving van deu Israëlitisehen godsdienst. De geschiedenis van Jezus (nu pas als de kin- 13 of léjaar zijn), de geschiedenis der apos- van de eerste eeuwen der christelijke kerk. ihristelijke leer naar hare „grondbe- (2) in liet N. Testament hierin wor- olgens behandeld de bergrede en de gelijkenissen, met toevoegingen uit de brieven van Paulus en Jacobus. De geschiedenis wordt behandeld op eene wijze die den modernen boekbeoordeelaar wel wat kort voor komt. Hij zegt „Alles wat op een wonder gelijkt, en in het verhaal, zoo als de bijbel het geeft, onmisbaar is om het verband te bewaren, wordt doorgeschrapt en daarvoor niets in de plaats ge steld, wat eene eenigzius bevredigende verklaring geeft van de opeenvolging der gebeurtenissen." Uit Jozefs geschiedenis worden de droomen van schenker en bakker weggelaten, en toch hoort Farao van Jo zef en zijne groote wijsheid. Toch verschijnt, volgens het leerboek, God aan Salomo in een droom Van Jakob en Ezau staat in 't gausche boek alleen „Zij berokkenden hunnen vader veel leed door hun twee dracht hij beleefde liet echter nog dat zij zich met elkander verzoenden." Dat is zich met een Franschen slag van dc ge schiedenis afmaken De moderne beoordeelaar ergert zich ook aan de uitdrukking -. „De ouders van Jezus waren Jozef en Maria," en vraagtof dat zoo algemeen is aangeno men en niemand ergernis kan geven. Hij ein digt met te schrijven „Maar de methode volgens welke eenvoudig heengesprongen wordt over ieder wonder, en de gebeurtenissen, die in den bijbel voor gesteld worden door-een wonder veroorzaakt te zijn, aan de voorafgaande verbonden worden- door eene opmerking, die tot evenveel vragen eft' tot n o g groote r onzekerheid (2) aapJeidiiig geeft dan het wonderverhaal zelf, verdient strenge afkeu ring. Neutraal godsdienstonderwijs van die soort, ware beter niet te geven." Wij zien dus dat de modernen op school een eindje op de oude paden terug willen. Zij heb ben nog heel wat te doen eer zij „den vromen Israëliet, den vromen christen, den orthodoxe cel den moderne" tegelijk weten te bevredigen. Eer zij „een godsdienst-onderwijs geven, waaraan kinderen van verschillende gezindten z oude r a a n s t o o t kun nen deelnemen" zal er nog heel wat water door de Schelde loopen. Nu 't zoover komt als zij gewild liebbeu, gaat het velen hunner te ver. Verscheidene hunner geestverwanten loopen hen voorbij. Als de geschiedenis ook zoo verkort mag worden als die van Jacob en Ezau, waarom zouden er dan nog godsdienstleeraars noodig zijn De modernen hebben hun eigen graf gegraven, en nu wenden zij wanhopige pogingen aan om er niet in te vallen. van de Tweede Kamer, gis- menig opzicht belangrijk. De lafste zitian; teren gehouden, was Voor het eerst indien ons geheugen getrouw sprak de nieuwe leider der liberale partij als manda taris," hij, de heer Kappeyne besprak de politiek der regeering. Hij wenschte, voor de Kamer uiteenging, te constatcereu dat de liberale partij liet ministerie loyaal ondersteund had in al die onderwerpen, die ia 's lands belang moesten totstandkomen. De regee ring was tekortgekomen, ontrouw geworden aan hare beloften, het voorname punt van geschil was niet opgeruimd, bij het scheiden der katner waren kies- noch schoolwet in staat van wijzen de regee- ring had opgehouden een Gouvernement te zijn, maar was eene commissie van administratie geworden. De minister van binnenlandsehe zaken bleef niet in gebreke de kamer te herinneren aan de pogingen tot herziening van de kiestabel reeds in '75 door de re gering beproefd, telkens ziet men, in eene proeve van de regeering' tot voldoening aan de voorschriften dei- kieswet, eene politieke kansberekening, daarom bleef dat onderwerp steeds onafgedaan. Het hoofdmotief voor het uitstel van de schoolwet- behandeling was dat de overtuiging zich bij den mi nister gevestigd had, vooral na het bestudeeren van het verslag, dat hij meer ophelderingen behoefde. Het antwoord zou, onmiddelijk gegeven niet volledig kunnen zijn. De heer Kappeyne meende te moeten constateeren „dat de regeering de behandeling der politieke kwes tie was ontweken" en wees op de wenschelijkheid dat in de onzuivere dampkring van het oogenblik licht zou aanbreken en dat r.iet de kamer thans maar de stembus straks mocht beslissen. Wij zijn zoo vrij bij dezen weusch van der libera len hoofdman, onze verzuchting te voegen; we kun nen dat mede in zeer weinige woorden doen. Wij hopen dat weldra recht en waarheid mogen triumfeeren over die kleingeestige en armzalige berekeningen, welke, uit vrees voor het verlies van één of twee stemmen, de groote en machtige liberale partij tot onedele daden drijft. Eenige mededeelingen omtrent de aanstaande ver -« feiezisig voor leden van de tweede Kamer, mogen hier eene plaats vinden. Op menige plaats is de candidal.uur van den heer de Savornin Lohman ge steld; gelijk echter vrij algemeen bekend is, en na nog door cenc advertentie in de Standaard bevestigd wordt, is die lieer in geen geval voornemens in dit jaar liet lidmaatschap der tweede Kamer te aanvaar den. Ook prof. Gratama, die in liet district Dockum candidaat was gesteld, heeft het aanvaarden der can- didatnur geweigerd. De heer Ni.erst.rasz zitting hebbende voor het dis trict Delft, is genoodzaakt, tot herstel van gezondheid eenigen tijd ambteloos te blijven, en verlangt dus niet in aanmerking tc komen, bij zijne aanstaande aftreding. Van antirevolutionaire zijde noemt men daar generaal Yon Wrangel auf Lindenberg. Te Gouda is, voor zoover ous bekend is, nog geen candidaat gesteld ter vervanging van dr. A. Kuyper. Men noemt vrij algemeen daar den naam van den lieer Wijnmalen Ie 's Gravenhagc, bekend als Indisch ambtenaar en anti-revolutionair. Voor Deventer en Amersfoort zijn de "aftredende leden, de heeïen A. ba ron Schimmelpenninck van der Oye en A. baron Mackay candidaat gesteld. Amsterdam schijnt, ditmaal ook teekenen van leven te zullen geven. Door de Kiesvereeniging Nederland en Oranje zijn daar candidaat gesteld, dc heeren: nir. L. W. C. Keuchenius te Batavia, mr. A. F. de Sa vornin Lohman te 's Hertogenbosch en generaal W. von Wrangel auf Lindenberg te Utrecht. Door de directie der maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen zijn eenige maatregelen genomen om de regelmatigheid van den dienst op de Zreaaw- pöcfifle iijjas eenigsZins te verbeteren. De loods voor locomotieven te Rciosecdual zal vergroot worden en een paar nieuwe locomotieven zullen voor den dienst, won 1 e n aan ge w ozei i Wij vernemen, dat bij het Xeus«aSBBg;.ö»fee&è, dat D. V., den 20 Juni te Kloetiuge zal gehouden wor den Dr. Cohen Stuart van Utrecht de openingsrede zal uitspreken. Als sprekers worden verder nog ge noemd de H. II. von Wrangel auf Lindenberg, van Utrecht; Sjoers van Dordrecht; Notten van 's Herto genbosch van der Valk uit Delft; de Bruijn van Leijderdorp, de Wilde van Schiedam, van Eek uit Utrecht, Coolsma uit Botterdam, Picrson van Zctfen, Bryce van 's Gravenhage, Geselschap van Fijnaart. Voor exra - reisgslegenheden wordt wederom voldoende gezorgd. De vrienden uit Rotterdam zullen dit jaar zeer gemakkelijk het Zuider-Zendingsfeest kunnen bijwonen. Bij een arrest van Maandag werd door den hoo- gen raad uitspraak gedaan in rle zaak van den heer C. Hï. ©naaStf, 3$zn., door de rechtbank te Goes tot geldboete veroordeeld wegens het in zijn bijzondere school toelaten en onderwijs geven aan 3G leerlingen,

Krantenbank Zeeland

Het Zuiden, Christelijk-historisch blad | 1877 | | pagina 1