IJH1ST0RIMH BL A
128.
Zaterdag-
28 April.
1877.
erscliijnt eiken Maandag, Woensdag en Vuudag-
>nd ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per dkie maanden franco2,
Enkele nommers0,0?
Uitgever:
ALBERT WEDOLNÖ,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
-regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
I VROEG SLUITEN.
Er behoort heel wat toe om eene lang en
ingewortelde gewoonte te veranderen. Nie-
and wil gaarne bekennen iets uit sleur of
te doen in dezen tijd van handelen
t overtuiging en beginsel, maar toch zal ieder
inkelier wel willen toegeven, dat zijn laat
erken alleen 't gevolg is van eene gewoonte,
te machtig. Onlaugs hoorden wij wel
Rotterdammer bluffend zeggen: bij ons
erkt men veel langer dan in Amsterdam,
kom ik 's avonds niet ver van twaal-
m van 't kantoor", wjj gelooven evenwel
iet dat allen, die wellicht lang moeten werken
oor huishuur of belasting, zich op dien zoo-
ijver zullen beroemen, eerder geloo-
wij dat overspannen en overwerkte bedien
en klerken, zoowel als patroons, onder eene
roeve noodzakelijkheid zuchten.
Maar wij zouden, volgens belofte, over elders
mgewende pogingen en verkregen resultaten
In 1800 was de grootste winkel in Londen
garen- en- bandwinkel met zestien bedien
Daarna werden vele winkels uitgebreid
nieuwe gesticht, waarin van twintig tot
ijf en twintig personen werkzaam waren; in
825 was er één winkel met honderd vijftig
Genoeg om elkander af te lossen?
Toen reeds teekenden tal van bedienden een
met de zeer bescheiden vraag:
neer durfden zij niet hopen) om des zomers
m 10 des winters om 9 uren de manufac-
ïurwinkels te doen sluiten.
In 1838 trokkeu de klachten der bedienden
kleinere winkels zoo zeer de aandacht, dat
een aantal samenkomsten werden gehouden
Exeter Hall om in 't openbaar over de
lak te spreken. Het was toen nog de tijd
jelen ovt het Parlement zich met werkuren
id, het ge en ging toen nog zoo gemakkelijk
onie^ medelijden van 't publiek op te
te ner;u geweten wakker te schudden.
„In het di 00r Ret publiek te winnen was er
en verbetering te verwachten. Er
3rd, in 1842, eene Vereeniging voor vervroegde
ïuiting opgericht. Patroons, bedienden, 't pil
lek moesten het eens wordende vereeniging
Ide het middel zijn om ze samen te bren-
De zaak moest op verschillende wijze
ien voorgesteld, hetzelfde liedje telkens op
worden gezongen, in redevoeringen, in
in groote plakbiljetten en in
strooibiljetten. Er werd een kruis-
het laat sluiten gepredikt,
jkeldochters gaven hunne shil
lings, welgezinde en verlichte handelaars hunne
sovereigns, en welwillende aanzienlijken stijfden
de kas der jonge opkomende vereeniging.
Yan den kansel werd, zonder onderscheid
van kerkgenootschap, de lotsverbetering bepleit
van lien, die tot bovenmatigen arbeid werden
genoodzaakt.
De pers hielp dikwijls en krachtig mede, en
stap voor stap vorderde de vereening op den
ingeslagen weg.
Het is een zware strijd geweest, want wet
ten kunnen veranderd worden als hooggeplaat-
sten voor het plan worden gewonnen, maar in
gewoonten kan slechts verandering worden
gebracht door den wil des volks.
In de voornaamste wijken van Londen is de
werktijd in magazijnen met 4 uren, in win
kels met 8 a 4 uren per dag ingekort. In
het afgeloopen jaar begonnen weder 62 han
delaars hunne winkels vroeg te sluiten: de
meesten zomer en winter 0111 7 uren, enkelen
's zomers om 8 's winters om 7 uren, anderen
weder een half uur vroeger.
Om zulk een doel te bereiken moesten bijv.
in ééne wijk negentig bezoeken door leden der
vereeniging worden afgelegd, 20.000 strooibil
jetten in één jaar worden verspreid in vijf
wijken, 500 groote biljetten worden aangeplakt,
en aan ontelbare dames worden verzocht zich
tot regel te stellen: na zeven uren niets meer
te koopen.
Het jaarverslag der Vereeniging voor ver
vroegde Sluiting vermeldt als aanwinst in
187576 105 firma's die op Zaterdag middag
vroeg sluiten, de grooste helft om 2 uren,
de andere om 1 uur, de meeste van deze
sluiten op andere dagen om 5 en 6 uren.
Is er een groot onderscheid tusschen de
vroegere en tegenwoordige uren van sluiten,
nog grooter onderscheid is er op te merken
tusschen de winkelbedienden' van den ouden en
dezen tijd. Velen van hen maken zich den
vrijen tijd ten nutte om zich te onderrichten
eene verstandelijke en zedelijke verbetering dei-
bediende]! is, naar het oordeel van vele winke
liers, het ge volg van vroeg sluiten. Dit gunstig
oordeel spreekt zich niet alleen in woorden
uit. Op de lijst van hen, die jaarlijks meer
dan 10 shillings bijdragen komen 212 namen
voor, de meeste vertegenwoordigende eene
contributie van 1 pond sterling, maar ook
verscheidene van 2 en 3 zelfs 5 pond. Ons
bestek verbiedt te vermelden wat in konderde
winkels door de gezamenlijke bedienden is
bijeengebracht.
De vereeniging ontving in het laatste jaar
In 1856 preekte de Eerw. W. P. Tiddy over ,Ben
ik mijns broeders hoeder?" en gaf die preek ten
j voordeele der vereeniging uit.
1050 pond sterling, en gaf bijna even zooveel
uit.
Vele winkeliers in Nederland, die eigen heer
en meester heeten te zijn, hebben niet zooveel
vrijheid en levensgenot als menige knecht in
Londen
Middelburg, den 27 April 1877.
In de jl. Woensdag gehouden zitting van den
gemecBitei'itatf van Middelburg werd tot lid van
het burgerlijk armbestuur (vacature ontstaan door het
overlijden van den heer D. Jeras) benoemd de heer
M. C. Jeras. Aan den heer B. A. Fokker werd uit
stel tot bouwen verleend op een terrein der gemeente
op de Loskade, en onderhands een stukje grond ver
kocht. Van den heer A. W. Teding van Berkhout,
te Utrecht is een adres ingekomen, houdende aanbie
ding om het terrein van het voormalige gasthuis in
den Langen Delft kosteloos aan de gemeente
over te geven om daarop eene straat aante
leggen, adressant zal ze alsdan aan weerszijden
van winkelhuizen doen voorzien, en verklaart
zich tevens bereid eene vrij aanzienlijke som in
de kosten van aanleg bij te dragen; op dit adres
zullen B. en W. later adviseren. Mededeeling wordt
gedaan dat het proces der gemeente contra Jcronimus
aan de gemeente op f 777,30 te staan komt. Het
voorstel van den heer B. A. Fokker, tot inkorting
van den duur der kermis, werd verworpen, vooral om
dat de kermis feitelijk eene week duurt,- daar de
perste week gebruikt wordt tot het opslaan van
tenten enz. De heer Fokker deed uitkomen dat
hij niet bedoeld heeft dat men de week voor den aan
vang geen kramen of tenten zou mogen opslaan, daar
om heeft hij een amendement voorgesteld, om daarvan
te doen blijken en dit bezwaar van burgemeester en
wethouders alzoo weg te nemen.
De heer Snijders verklaarde dat hij zich over liet
algemeen zeer goed kon vereenigen met de motieven
van burgemeester en wethouders tegen het voorstel
van den heer Fokker aangevoerd doch hij maakle
van deze gelegenheid gebruik om, zonder daarom
een voorstander van de Zondagswet te zijn, den
wensch uit te spreken, dat in hel gemeentebestuur
wat minder vrijgevigheid zal worden betoond in het
toelaten van vermakelijkheden op Zondagen, zooals
velocipedes, bals tot laat in den nacht enz., waardoor
onzedelijkheden bevorderd wordt. Hij wenscht die
mindere vrijgevigheid, opdat het althans niet altoos
kermis zij.
De voorzitter is, evenals de lieer Snijders, van mee
ning dat de aanneming van het voorstel van den
heer Fokker in de zaak zelve weinig verandering, en
zeker geen verbetering zou brengen. Ook zouden
daardoor moeilijkheden ontstaan met het oog op de
kermissen van Vlissingen, Leiden, Utrecht, Rotter
dam enz. Al wordt de eerste kermisweek afgeschaft
zal er toch niet minder 1 sbandigheid zijn, daar van
de eerste week schier door niemand gebruikt wordt
gemaakt dan alleen de schoolkinderen van de carous-
sels, een genot dat, zeker wel niemand hun misgun
nen zal. Straatmuziek wordt ook eerst in de tweede
helft der eerste week toegelaten. De geheele kermis
onderscheidt zich hier door bedaardheid. De eeni°-e
eenigszins drukke dagen zijn 'Donderdag en Zaterdag-
der tweede week, maar ook die drukte, vroeger meest
al door bewoners van het platteland veroorzaakt, is
al veel verminderd. Trouwens ook de vroegere ver
maarde plattelandskermissen, bijv. te Domburo- en te
Westkappelle, beteekenen weinig meer en schijnen al
len aan een vliegende tering te zullen sterven.
In antwoord op den wensch, door den lieer Snijders
geuit, merkt de voorzitter op dat het, niet meer tot
den plicht van een gemeentebestuur kau geacht wor-