riliUSTELIJK-IIISTOniSf.ll IIL1II. 123. Dinsdag 17 April. 1377. Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag- vond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen. Prijs per drie maanden franco2, Enkele nommers- 0,07 Uitgever: ALBERT WEDDING, TE MIDDELBURG. Prijs der Advertentiën: Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1 6 regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents. Liefdegaven 10 cents per regel. Middelburg, 16 April 1877. Wekelijksch overzicht van de christelijke pers. Er bestaat zoo gaat de lieer Gipseu ditmaal roort er bestaat onder de geloovigen, in betrek- ting tot den ontwikkelingsstrijd der menschheid, een weevoudig misverstand. Er zijn, die zoodra ze het voord ontwikkeling hooren uitspreken, kwaad vermoe ien krijgen. Het „zet de oude paden niet terug" s hun het toppunt der wijsheid. Zij leven buiten hun ijd, in hunne godsdienstige beschouwing het liefst n den tijd van David of Abraham, Izaak of Jacob, ai in kerkelijke en maatschappelijke toestanden heeft le 17e eeuw hunne liefde en symphatie. Wie aai» mtwikkeling gelooft is, in hun oog een gevaarlijk jersoou, vooral in de Kerk en Kerkelijke vergaderin gen; het woord airéén klinkt hun reeds liberaal, mo- lern, heidensch. Zou den mensch die, volgens Gods voord, onbekwaam is tot eenig goed zich kunnen uitwikkelen, staat er niet geschreven: „uit u geen rrucht in der eeuwigheid Afkeeriug van alle nieu- vigheden zien ze in alles wat nieuw is kwaad, be- ïalve die nieuwigheden die stoffelijke voordeel ople- reren. Van daar dat de stroomingen des levens ïunne hoven wel voorDijloopen, maar ze niet Dewa- eren, althans zoolang zij het kunnen verhinderen al ;ou ook heel den hot verdorven. Men vindt onder ïen vele godvruchtigen en ook eenige geleerde mau- ïen. Bij de meesten hunner is, naar het gevoelen les schrijvers, onkunde de oorzaak van dit misver- itand. Eens vraagde een boerenzoon aan schrijver, in dien ernst op de cathechisatie of Abraham roomsch )f gereformeerd was geweest. Men weet niet hoe illendig het in Kerk en maatschappij, in dien hoog beroemde oude tijd met vele dingen gesteld was. Men weet niet dat predikanten in vele oorden des ands, des Zondags namiddags, met hunne gemeente eden aan 't hooien gingen, omdat het 's Maandags :ou kunnen regenen. Men weet niet, dat predikanten lie zich door grove zonden onmogelijk hadden ge naakt, met collegas uit eene andere provincie van itandplaats verwisselden, en het der goegemeente lie— ;en aanzien, men weet niet dat de vroome Lodesteijn ;e Utrecht bezwaar maakte om het avondmaal uit te •eiken om de schreeuwende goddeloosheden. Men weet otaal niets van de ontwikkeling der christelijke kerk, ran de veranderingen, van al de menschelijke oorza- cen die hebben medegewerkt om in elke eeuw de ;oestanden te maken zooals ze zijn. Vandaar dat er rij deze geloovigen geen algemeene begrippen gevon- len worden. Zij zien terstond afval in elke ontwik- teling, die gepaaid gaat met eene verandering van nule toestanden, omdat de ongeloovigcn zooveel met le woorden vooruitgang en ontwikkeling schennen. 5ij wantrouwen ieder schriftgeleerde die uit den schat les harten eerst nieuwe en daarna oude dingen roortbrengt. i Maar die enkele geleerden, deze weten toch wel beter Zijn deze met opzet onwaar, of verlangen ze Ier vromen lof? Schrijver geloofd dat het uit louter pelselzucht, stelselvastbeid voortko»nt. Wie ontwik keling wil, heeft vooral in onzen tijd, iets zwevends, [ets dat niet vast is. Hij zoekt en is niet zeker dat :tgeen in wording is, goed worden zal. en dat is |or stelselvaste naturen ondragelijk. Met welk een evallen spreken ze wel eens van Rome, niet te- staande de Paus de auti-christ is. Zie dat room- stelsel dat zit goed in elkander, daar heeft een at aan! Aan de dogmatiek der 17e eeuw ook wat men heeft. O neen, deze geleer- et tegen vooruitgang, ware vooruitgang ns hen in terugkeer tot het oude. 1 leverde in den laatsten tijd merkwaardige artikelen over de schoolkwestie; om onze lezers niet te vermoeien met deze beschouwingen en omdat ons blad zoo we meenen over dit onderwerp zich duidelijk en afdoende heeft uitge sproken, leverden we daarvan geen overzicht. Het bekende „reculer pour mieux sauter" is na de beschou wing der nieuwe onderwijswet op de volgende wijze toegelicht. Moet ons terugtrekken van het ope- reeren in den regeeringskring ons doen ondergaan in eene stille partij Eer het tegendeel, werkzaam worden is meer dan ooit onze roeping bij het woord de daad voegende, moeten we, altijd door, ons protest tegen de dwingelandij belichamen. Het onwrik baar vertrouwen in de hulpe, die in den naam des Heeren is, moet onze scholen verdubbelen in steen moeten we ons protest voor elks oogen zetten, waar het papieren wordt in den wind geslagen. Het wonder van „de olie en het meel" zullen we door 's Heeren hulp vernieuwen, we zullen als het moet, nog anders geven, dan tot dusver. Besnoeiend wat weelde heeten kan, ontzeggend wat genot is, des noods een stuk dagelijksch brood er voor geven, zullen we Nederland tconen, dat ze met vuur speelden, die ons onderdrukken willen, we zullen toonen dat onze wil om, met onze scholen stand te houden, nog geen einde is. Wat we willen heeft thans zelfs de^do^^ en niet-neutralisten. Gelijkheid, wravbij over onze consciëntie door niemand dan door ons zeiven wordt beslist. Tusschen neutralisten en niet-neutralisten staande, voor beiden evenveel of voor beiden even weinig liefst aan beiden niets dus klinkt de volkomen verstaanbare leus, waaronder we ons terug trekken. Een „naar uwe tenten" was het wachtwoord, om dat de veldheer, niet te vervangen, viel; een deel dei- beste mannen naar den doodenakker gedragen werd; op vervorming der partijen alle hoop wegviel; de loop die het met de kieswet neemt uitroeiing van immo raliteit afsnijdt; de scherpe resolutie gekomen is; sa menwerking der onzen door de kerkelijke kwestie gestoord is; onze kamerleden voor het vormen van eene parlementaire partij geen stofte bieden; adminis tratieve en politieke capaciteiten ons ontbre ken; en ons volk nog te weinig in den strijd meeleeft, daarom werd een terugtrekken uit den regeeringskring in overweging gegeven, mits niet om te rusten, maar om de activiteit te verdub belen mits een beslister en kieskeuriger optreden bij de stembus, in dier voege dat onzerzijds niemand candidaat worde gesteld, tenzij men zwart op wit van hem wete, dat beperking van staatsbemoeiing in zake onderwijs, onvoorwaardelijk wordt omhelsd, en men bij herstemming, als er tusschen liberaal en conser vatief te kiezen valt niet stemme of in blanko; mits we kamer en regeering laten geworden, en ons zelfs niet door eene scherpe resolutie laten afbrengen van den weg van eer en plicht. Door niets te ver murwen zij onze leus, noch door schoone beloften, noch door doodsangst. Het Wag. Weckbl. acht een loftuiting in de Stand, aan 't adres van den min. van justitie zooals haar hoofdartikel van Woensdag bevatte naar aanleiding van 's ministers initiatief tot uitbreiding der wet op den kinderarbeid zulk evenement, dat het moet gememoreerd worden. Ook liet W. W. had gaarne den minister v. Lijnden wat men beslist voor dc anti-revolutioaire beginselen partij zien trekken. Toch kan 't zich gemakkelijk voorstellen, dat dc heer v. L. meent te kunnen handelen gelijk hij doet, zon der ontrouw te worden aan zijn geweten. Men kan de dingen uit meer dan één oogpunt bezien, Wie heden oppositie voert, wordt morgen aan de regee ring gekomen, een behoudsman, niet uit oneerlijk heid of beginselloosheid, maar in goede gemoede, om dat hij op een ander standpunt zich geplaatst vindt. De Stand, vergeet dit en wordt daardoor verlokt om den heer van Lijnden, vooral in den laatsten tijd, uiterst partijdig te behandelen en hard te vallen. Het W. W. heeft zich daarover zeer geërgerd. Al heeft hij nog zoovele verdiensten, door schier heel de we reld erkend, de Stand, is daar of blind voor, öf meent daarvoor geen woord van )of te moeten veil hebben. Ook de hierboven vermelde loftuiting is niet van de redactie, maar van een inzender, wiens stuk als hoofd artikel is geplaatst. Ter provinciale griffie van Zeeland, in de abdij te Middelburg, liggen ter lezing de voorwaarden, waar op door het Departement van Financiën op den 23e April aanstaande, zal worden aaubestced het her stellen en verbeteren van rijkstelegraaflijnen in Lim burg, 2o. door den directeur der Artillerie-, Stapel en Constructiemagazijnen te Delft op den 24 April de levering van 400 riem gewoon- en van 50 riem gekleurd kardoespapier. 3o. door het departement van Marine op deit'len Mei het maken en stellen van twee ijzeren lichtop- stauden met koperen lantaren bij Stavenisse en bij het Goesche Sas. voor ZaU-RcmuupL heefl; J>es laten te handhaven. Jhr. mr. de Beaufort v:nd in de ver gadering, waarin dat besluit werd genomen, slechts één verdediger. Volksonderwijs gaf de voorkeur aan „trouw aan de beginselen boven schijnbare zegenpralen, ten koste van beginselen behaald." Zaterdag 14 April werd te Zaamslag aasabesteed het onderhoud, herstel en vernieuwen van de wer ken der zeeweringen van de calamiteuzc polders Mar- garetha, Kleine Iluissens en Eendragt. Minste in schrijver D. T h o 1 e n s teNeuzen voor f 12540. De begrooting bedraagt f 14810. Nadat II. M. de Koningin Vrijdag nog een bezoek aan de tentoonstelling te Amsterdam had gebracht, keerde zij des nademiddags naar 's Hage terug. Prins Frederik was reeds Donderdag naar zijn buitenverblijf, het Huis de Paauw, teruggekeerd. Onder het presi dium van Z. K. II. Prins Hendrik vergaderde Vrijdag en Zaterdag het Congres voor plant- en tuinbouw kunde. De lijst van bekrooningen cp de tentoonstel ling is bekend geworden. Voor zooveel Zeeland betreft komen daarop de volgende onderscheidingen voor: de groote zilveren medaille aan den heer Ochtman, directeur der Garanciue-fabriek te Zieiikzee de groote bronzen medaille aan den heef Slierendreclit, te Zon- nemaire, aan den heer Groeneveld de Kater, te Noordgouwe en aan de Sociëteit van landbouw en veeteelt te Noordwelle, alle voor Meekrap. Door den minister van oorlog is geantwoord op het verslag der kamer over het wetsontwerp tot reorganisatie der militaire academie. Bij dat antwoord is gevoegd een gewijzigd wets ontwerp, waarin de hoofdbeginselen onveranderd zijn behouden. Eenige wijzigingen door den minister voorgesteld zijn van ondergeschikt belang. Onder anderen is het programma van het toelatingsexamen thans in het ontwerp opgenomen. In de Provine'ale Groninger Courant leest men een stuk geteekend Echte liberaliteit" van den volgenden inhoud Zaturdagavond den 31sten Maart werd door eenige voorstanders der openbare school meest landbouwers en renteniers, in de gemeente Middelslum woonach-

Krantenbank Zeeland

Het Zuiden, Christelijk-historisch blad | 1877 | | pagina 1