CHRISTEL1J&-HISTORISGH BLAD.
114.
Zaterdag 24 Maart.
1877.
vroeg sluiters:.
HET ZUIDE
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,
Enkele nominers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
De van heden af* tot 1 April a. ver
schijnende nommers, worden gratis
gezonden aan hen die zich op dit
blad wenschen te aboneeren.
Schilder- en dichtkunst, historie en kroniek
mogen ons vergunnen een diepen blik te slaan
-in het dagelyksch leven onzer voorouders, toch
zijn alle bijzonderheden daarvan ons niet vol
komen bekend. Al zouden wij willen, wij zou-
i den in gedachte niet meer een geheelen dag
I met hen kannen mede leven, werken, eten,
drinken, genieten, rusten. Op welk uur zij in
verschillende vakken en neringen den arbeid
begonnen en staakten weten wij niet. Wèl
weten we dat zij zich zoo niet afsloofden als
het tegenwoordige geslacht. Zij hielden den
Zondag in eere, en vonden in de week tijd
voor allerlei gildevergaderingen, voor hand- en
voetboogschieten, kolfspel enz. Zij kolfden en
schoten niet naar 't wit bij het licht hunner
smeerkaarsen; in den zomer althans kon er een
gedeelte van den dag gewijd worden aan ont
spanning. Wèl weten we dat sedert het begin
dezer eeuw steeds later werd gewerkt, alle
huiselijke verrichtingen langzamerhand naar
later uren werden verschoven. Na het verdwijnen
der gilden ontstond de in menig opzicht heil
zame concurrentie. De eene winkelier voor, de
andere na, stelde zich later en later ter beschik
king van 't publiek, en, zooals tot het
uiterste gedreven concurrentie »de markt be
derven" kan, tot schade van alle concur
renten, zoo ontnam de een den ander
ook het vrije avonduur. En in die jacht
naar later uren werden natuurlijk ook de be
dienden medegeslee.pt, aan hunne persoonlijke
belangen werd niet gedacht. Zoo gebeurt het
dat èn winkeliers èn hunne bedienden uit den
winkel in 't bed, uit het bed in den winkel
rollen."
Sedert bijna overal gas gebrard wordt, is het
licht niet meer een hulpmiddel gedurende het
eerste gedeelte van den vroeginvallenden win
teravond, het is, nu ornamenten" de lamp
ihebben vervangen, een versiersel geworden,
(waarmede men gaarne pronkt. Meer en meer
het gewoonte geworden, vooral op Zaterdag,
de winkels zoolang open te houden als er
kopers believen te komen, en zoo worden zij
't ware uitgenoodigd om het steeds later
worden.
winkelier en winkelbediende ge-
juist genoeg rust om in den
ctijd achter de toonbank wakker te
kunnen blijven; en juist zij, die op geen rustig
uurtje voor het middagmaal kunnen rekenen,
wat zelfs den minsten werkman vergund is, zij
mogen wel des avonds een paar onafgebroken
vrije uren hebben.
In het manufactuurvak is met het uur van
sluiten nog niet de werktijd ten einde. Er is
dan nog veel te rollen, te vouwen en op te
ruimen; de rusttijd breekt daar nog later aan
dan in andere winkels, vooral op Zaterdag, na
marktdag de drukste dag der week.
Het is gewoonte om op Zaterdag de winkels
later dan op andere dagen open te houden.
Daar de winkelgoederen in orde moeten gehou
den worden door hen die er mede weten om
te gaan, is op den morgen van dien dag het
winkelpersoneel reeds vroeger dan gewoonlijk
in de weer om »te poetsen en te vegen." Het
ware te wenschen dat daarom reeds op Zater
dag wat vroeger dan anders kon gesloten wor
den, en ook omdat vele winkeliers en hunne
oeaienaen nu geuwongen zijn aen «-„dm, mor
gen te wijden aan bezigheden en zorgen, die
aan den rustdag geheel vreemd behooren te
blijven.
Menige huismoeder ontvangt eerst op Zaterdag
avond het weekgeld, dus kan zij niet vroeg
aan 't inkoopen gaan, en derhalve moet de
winkelier ook wat langer op blijven.
Maar is het eene wet van Perzen en Meden
dat werklieden steeds op Zaterdag avond moeten
uitbetaald worden Is het niet veeleer een
misbruik? Werden op Zaterdag middag, of
beter nog op Vrijdag, de loonen uitbetaald, dan
hadden de vrouwen der werklieden beter gele
genheid om hij daglicht te koopen, dan ware
er ruimer gelegenheid om het geld nuttig te
besteden, eer op Zondag een deel daarvan naai
de lade der kroeghouders verdwaalt. Door de
betaling te vervroegen zouden fabrikanten en
werkbazen niet alleen het welzijn hunner oii-
derhoorigen bevorderen, maar ook dat van me-
nigen winkelbediende, en eene betere Zondags
viering bovendien.
De vraag is maarwie zal beginnen? Slechts
door samenstemming van winkeliers, slechts
dooi'1 medewerking van 't publiek is verbetering
van het lot der kleine winkeliers en winkelbe
dienden te verkrijgen. Zonder twijfel zal menig
een'bereid zijn aan 't levensgenot, van velen
zijner medeburgers iets bij te dragen zonder
dat het hem iets kost.
Gelooft men niet dat het mogelijk is ver
vroegde sluiting in te voeren In een volgend
stukje willen wij verhalen wat elders op dit
gebied mogelijk bevonden is.
Middelburg, 23 Maart 1877.
De Gouverneur-Generaal van Ned. Indië, die zich
met 's koning machtiging naar Atchin begeven
heeft, om er persoonlijk den staat van zaken op te
nemen, is aldaar den 14n dezer aangekomen en heeft
den 19n aan het Departement van Koloniën bericht
dat hij den toestand, ook wat de gezondheid betreft,
bevredigend gevonden heeft.
De radja's van Rigas, Tenom, Telok Kroet en
Sabi (Westkust van Atchin) hebben zich onderworpen
en zijn den 18n dezer te Kotta-Radja beëedigd.
Onlangs is uit onze posten in Groot-Atchin een
togt over land naar Pedir gemaakt. Men ondervond
geenerlei tegenstand.
Door den commissaris des konings in Zeeland zijn
aan de verschillende gemeentebesturen toegezonden
aanplakbiljetten en vliegende blaadjes door de Maat
schappij tot reddiug van «BreukclÊngeia in
grooten getale verspreid, inhoudende aanwijzingen
op welke wijze men met drenkelingen en schijndoo-
den te handelen heeft.
Ieder dagblad heeft gisteren en heden zijn eigen
bericht over de wijziging van de kiestabel, die door
den minister van biunenlandsche zaken zou voorge-
ruslencTe" op^heft11 ue§iu^e/Hmn°enYeTè'"'disfncteu, aan
den raad van state was gezonden, maar dat deze ge
weigerd heeft dit in behandeling te nemen. Een an
der zegt dat de minister van voornemen zou veran
derd zijn. Dit is in elk geval zeker en daarom
dunkt ons ook alle gissingen nutteloos dat voor
het uiteengaan der kamer geen ontwerp is ontvangen,
zoodat waarschijnlijk aan den wensch van een Haagsch
correspondent zal worden voldaan, die in een heden
verschenen dagblad meent, dat er nietj zoo groote
haast moet zijn om aan art. 99 der kieswet te vol
doen. In 1859 werden het eerst de nieuwe kiesdis
tricten ingedeeld, dat was dus vier jaren te laat.
Zonderling betoog voor hen, die zoo gaarne aan de
letter van de wet b. v. aan art. 194 willen voldoen
Te Rotterdam hield gister de Eaoeb. Ncd. JacBitf-
club, onder voorzitterschap van Z. K. H. Prins
Hendrik eene algemeene vergadering. De hooge
voorzitter deed gunstige mededeelingen omtrent den
toestand van het genootschap, dat in bloei toeneemt,
evenals omtrent de meteorologische comm., die door
hare jaarlijksche verslagen en de bekroning van scheeps-
gezagvoerders voor uitmuntende extract-journalen veel
nut doet, en krachtige aanbeveling verdient. Dooi
de goede zorgen van het bestuur en van den hr.
Obreen is het maritiem museum een uitgebreide en
belangrijke inrichting geworden, waarop de vereen,
recht heeft trotsch te wezen. De met het oog op
verwacht bezoek van Z. M, den Koning en verdere
vorsten op luisterlijke schaal ingerichte wedstrijd van
verleden jaar had groote kosten veroorzaakt. Z. K. H.
schonk edelmoedig een belangrijke som tot tegemoet
koming daarin.
Na het afdoen van huishoudelijke aangelegenheden
bedankte de vice-voorzitter, de heer Joost van Vol
lenhoven, Z. K. H. voor bij voortduring en thans we
der op nieuw betoonde belangstelling, waarop de Prins
voor de hem te beurt gevallen ontvangst zijn dank
betuigde.
Na behalve den spoorweg door de stad de werken,
op Eeijenoord bezichtigd te hebben, maakte Z. K. H.
gebruik van een diner ten huize van den heer Joost
van Vollenhoven, waaraan de leden van den Raad
van Bestuur en eenige andere genoodigden mede
deel namen.
