CHRISTILÏJRHISTORISUI L1 i).
112.
Dinsdag* 20 Maart.
1077.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 nre, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,
Enkele nommers- 0}07
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.Familie-berichten van 1 6
regels ƒ1,— Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per. regel.
De -van lieden af tot 1 April a. ver-
scliijnende nommers, worden gratis
gezonden aan lien die zich op dit
blad wenschen te aboneeren.
Middelburg, 19 Maart 1877.
Wekelijkse!» overzicht vau de
christelijke pers.
Het groote politieke nieuws van den dag is zegt
het Wageningsch Weekblad het besluit der
tweede kamer jl. Dinsdag genomen, met 41 tegeji
32 stemmen, om de nieuwe concept-kieswet niet voor
Pasclien in de afdeelingen te onderzoeken, en dus in
deze zitting die wet niet in behandeling te nemen,
of om 't anders uit te drukken, om zich alleen tot de
onderwijswet te bepalen eu daarop 't ministerie te
laten vallen. Hoewel de minister van justitie ver
klaarde dat het den wensch der regeering was in
deze zitting de wet af te doen, of indien dat onmo
gelijk was, toch daarvan in werking fe brengen, wat
voor de aanstaande verkiezingen in werking kon ge
bracht worden, het kon niet baten, de centrale sectie
en met haar de geheele liberal? partij was onverbiddelijk.
Allerlei redenen waren er om dit ontwerp niet te
behandelen, de groote vraag was, hoewel onuitgespro
ken, „schoolwetherziening of kieshervorming? Beiden
af te doen was onmogelijk, en als er nu gekozen
moet worden, dan, meende de kamer, moest de kies
wet blijven rusten en de onderwijswet in behandeling
komen. Het blad meent dat door deze beslissing het
ministerie Heemskerk reeds werkelijk gevallen is. De
kieswet was het eenig anker dat het schip nog voor
stranden behoeden kon, en nu het anker gekapt is,
is stranden en vergaan slechts een kwestie van tijd.
De beslissing wordt door het blad niet betreurd,
wel heeft ze met leedwezen gezien dat zoo menig
lid onzer partij, dat anders nog wel buiten het
conservatieve vaarwater wist te blijven, nu ten volle
er in verzeild raakte. Als dr. Kuyper tegenwoordig
geweest ware, hij zou zich moedig aan de zijde dei-
liberalen geschaard hebben. Het is in strijd met
alle gebruiken om zulke diep ingrijpende wetten dade
lijk na de indiening in de afdeelingen te onderzoe
ken, men moet eerst de publieke opinie gelegeuheid
geven zich uit te spreken. Waarom de kieswet niet
eenige maanden of weken vroeger ingediend Eerst
draalt de beer Heemskerk zoolang mogelijk met zijne
onderwijswet, en dan komt hij weder niet ter elfder
ure maar met klokslag van twaalven met zijn kies
wet. Is dat blijkbaar niet om tijd te winnen, ten
einde de stembus gelegeuheid te geven nog een keer
in den loop der zaken te brengen Al is het
dat ook vrij gelooven dat de liberale partij hoog spel
speelt, dan gaf dat den heer Heemskerk nog geen
vrijheid, om, nu hij beloofd had onderwijs- en kies
wet aan de orde te stellen, daarmee tot het uiterste
oogenblik te toeven wat de onderwijswet betreft, eu
daarna, ziende dat (leze vallen zou, tie kieswet tot
bliksemafleider te doen dienen. Aan de omzichtigheid
der slang, behoort ook de staatsman de oprechtheid
der duif te pareu. De crisis is door dit besluit ver
haast, de naaste toekomst behoort naar bet iuzieu
an het geciteerde blad het eerst aan Kappeyne,
rna aan van Lijnden.
Levendig heeft de kamer bij het nemen van dit
luit gevoeld, dat er door de regeering maatregelen
in genomen worden om, volgens eisch der wet,
tabel te herzien. Het zal den heer Heemskerk
len, maar er zit niets anders op, de Grondwet
eder niet gedurende twee jaren geschonden
llótsom strekt de Standaard uit hare
toer de veranderingen, die in het ieger-
genstanders der anti-revolutionairen
hebben plaats gegrepen. Ten eerste leert Heemskerks
tweede kabinet den anti-revolutionairen de hebbelijk
heid af, om conservatieve kabinetten als redder in
den nood te begroeten. Tot drie malen toe had in
elk dezer kabinetten een der hunnen zitting. Van
daar dat zij tot drie malen toe het conservatieve
kabinet zijdelings bij de stembus en rechtstreeks in
de kamer steunden. Maar met de uitkomsten voor
oogen, slaan zij voor de toekomst elk aanzoek om
medewerking onvoorwaardelijk af. Die uitkomsten
waren toch, dat het conservatieve kabinet hun tel
kens een hunner beste mannen ontstolen heeft, zoo
nu weer van Lynden eens in den zadel, met hun
bede om recht den spot dreefsteeds de heraut
werd van een nog erger, meer radicalistisch kabinet.
Ten tweede is de schijneenheid, door den zoen
van Kappeyne en van de Putte op liberaal terrein
verkregen, als onzedelijke combinatie te betreuren.
Bij beiden was het een prijsgeven van iets, dat hun
heilig moest zijn, ter bereiking van een willekeurig
gekozen doel. Ook nu weer heeft transactie boven
waarheid gegolden en heeft men, wat partijen waren,
in een allegaartje samengesmolten. Ten derde
werd de schoeiing onzer staatspartijen op nieuwe leest
sints lange jaren het parool voor politiek herstel der
natie, weder voor onbepaalden tijd verschoven. Het
gehaspel tusschen conservatieven eu liberalen mist
al wat verheffen kan; eenmaal een strijd in 's
lands belang, is het thans slechts een strijd
om persoonlijken invloed. Het onzedelijke en
dus verlammende, dat in de bestendiging van zulk
een omvaren toestand lag, inziende, trachtte men van
alle zijden een transformatie, door vorming van een cen
trumpartij in 't leven te roepen. De afscheiding van
zeventien radicalen van de liberale partij was een
voorbode van betere dingen; ook de conservatieven
splitsten zich: de oud-liberalen deden, onder leiding,
van Godefroi, een merkbare schrede achterwaarts
naar een eigen standpunt. Bijna was men er
maar het liberalistische vergelijk slaat aan die schoone
verwachting den bodem in en bederft weer voor lan
ge jaren ons staatkundig leven. Ten vierde wordt
de anti-revolutionaire partij ook door deze gebeurte
nis tot een tijdelijk zich terugtrekken gemaand. Door
het vallen van den veldheer van haar legerke is haar
taak veranderd van aard, is zij van volgen tot zelf
standig optreden geroepen. Maar juist voor zoo ster
ken overgang is een overgangstijd onmisbaar. De om
standigheid, dat althans in de eerste jaren, de strijd zon
der leader moet worden voortgezet, maant tot voorzichtig
heid. Voor zulk een strijd is kalmte noodig. En daarom
roept het blad den anti-revolutionairen het „naar
uwe tenten zoo al niet „naar uwe haardsteden
toe. Nu liet saamgaan met de conservatieven zelfs
den conservatiefsten onder ons voor goed verleerd is,
viel voor stembusoverijling elke gangbare veront
schuldiging weg. Nu de nieuwe formatie der staats
partijen weer voor langen tijd verschoven werd,
kregen we voor transformatie in eigen boezem vrije
uren. Nu de zedelijkheid op politiek gebied al meer
te loor ging bij andere partijen, werd opseherping
van den plicht der moraliteit bij eigen geestverwanten
te strenger geboden. Eindelijk: nu Kappeynes admiraals
vlag ons een Armada op onze kust dreigt te werpen,
ware het te ver vooruitwagen van ons weerloos smal
deel in strijd met alle regelen der kunst."
Aan den eisch van de liberalen om den Almachtige
buiten den strijd te laten zegt de Sdarsdaaa'd
kan door ons niet werden voldaan. Integendeel hoe
meer van liberale zijde die heilige naam bedekt en
verzwegen wordt, zullen wij ons te sterker gedrongen
gevoelen, om ten aanhoore van vorst en volk, zoo
zelfs dat het onze liberale pers gestadig in de ooren
dreunt, ook op politiek gebied dien naam te belijden,
zonder welke onze politiek zich slechts verloopeu kan
op paden van zelfverblinding en vergoding van den
mensch
De eisch ons gesteld is oneerlijk, want feitelijk
durven zelfs de liberalen de godsdienst niet uit ons
ons staatsleven verwijderen, en ons valt men hard
als wij den naam des Heeren in een persdebat men
gen. Hebben de liberalen niet den eed in stand ge
houden, zweeren zij zeiven niet, en straffen zij niet
hem, die valschelijk zweert Wordt met deze daad
die de belijdenis inhoudt dat God Almachtig den
eedbreker straft niet eene belijdenis uitgesproken of
er mede gehuicheld Jaar aan jaar hebben ook libe
rale ministers in de troonrede den zegen Gods over
volk en vaderland ingeroepen; toen men het eene en
kele maal niet deed, beleed men dat het bij vergis
sing, niet uit beginsel geschiedde. Belijdt men daar
door niet dat er, ook afgezien van menschelijk over
leg, eene bovennatuurlijke openbaring is, waaraan het
heil van land en volk hangt, zegen Gods genoemd
Bij alle wetsontwerpen ook door Thorbecke
ingezonden kwam de betuiging „En hiermede. Mijne
Heeren, bevelen wij u in Godes heilige bescherming;
wil dat niet zeggen, dat ook de personen eu de overleg
gingen der Staten-Generaal eene hoogere leiding be
hoeven, die ze niet anders vinden kan dan in (le hei
lige hoede Gods Men zegge niet dat dit verouderde
formulen zijn. Er is zooveel veranderd; indien het
in strijd met het beginsel was, dan had men het moe
ten veranderen, vreesde men voor het publiek oordeel,
men oordeelt clan zich zeiven. Aan zoodanig dualisme
doen wij niet mee, geen meten met twee maten. Ter
wille van de liberale pers zullen wij niet nalaten den
naam des Heeren te noemen, maar het meer doen.
Of het geduld of niet geduld wordt, wij zullen, zelfs
met weglating van verbloemingen als„hoogeren
zegen, hoogerhandGod Almachtig, den Heer der
Heeren, openlijk en onbedekt, blijven noemen, bij Zijn
onverkorten naam ook op politiek terrein. Geen gods
dienst voor de binnenkamer. God houdt op te zijn
wat gij Hem noemt, of I-lij moet in alles erkend en
beleden worden. Een God enkel voor het gemoeds
leven is een ijdele klank, maar niet „de Almach
tige, Schepper des hemels en der aarde.
X. ftfl. dcu SKoaaiaig' zal van 10 tot 10 April
het gewone juarlijksche bezoek aan Amsterdam bren
gen.
Tengevolge der door de tweede kamer aangenomen
wetsuntwerpen op Saet B'ecEafiwezcaa zullen,
voorzooverde provincie Zeeland betreft, gevestigd blijven
twee rechtbanken, te Middelburg eu Zierikzee. De
rechtbank te Middelburg zal beboorea tot de 1ste
klasse zoodat de voorzitter f 4000, ondervoorzitter
f 3500, rechters f 3000, officier van justitie f 4000,
substituut officier f 3000, griffier f 2000 en sub
stituut-griffier 1500 tractement zullen genieten.
De rechtbank te Zierikzee zal behooren tot de
tweede klasse, bij welke de pres deut f 3500, rech
ters f 2500, oflicier van justitie f 3500, substituut-
officier f 2500, griffier f 1600 en substituut-griffier
f 1200 zullen genieten.
Voorts zullen in Zeeland gevestigd zijn zeven kan
tongerechten nl. te Middelburg, Zierikzee, Goes,
Oostburg, Hulst, Neuzen en Tholen. Het kantonge
recht te Middelburg zal bcliooren tot <L 1ste klasse,
met 1 kantonrechter die f 2500, griffier f 'J00 en
ambtenaar bij het O. M. die f 1200 zullen genieten.
Goes eu Zierikzee tot de tweede klasse waarbij de
kantonrechter f 2500, griffier f 800 en ambtenaar bij
het O. M. f 1200 tractement zullen bekomen. De
kantongerechten te Oostburg, Neuzen, Hulst en Tho
len vallen onder de 3de klasse, waarbij de kanton
rechters f 2200, de griffier f 800 en de ambtenaar
O. M. f 1200 zal geuieten. Ouder de tegenwoordige
wet genieten de presidenten der rechtbanken en de
officier van justitie f 3000, 2300, 2000 of 1800, de
rechters en substituut-officieren f 2000, 1600, 1500
en f 1800, de griffiers f 1600, 1500, 1200 eu 1000,