P
OSTPAPIER
Höfbiep-EpellüppefL
BOEËEMNSPV'
Berlijner Harmonica's
Nieuw-inodische huizen.
(Uit een ïïaagschen brief in het Utr. Dagb.)
't Stormt. Donkere wolkenmassa's worden dooi
de lucht voortgedreven en op de aarde zucht en sid
dert en kraakt het werk van menschenhanden onder
den geweldigen adem des winds.
Denkt niet, dat 'k een roman ga schrijven; de eer
ste regelen van mijn brief zouden 't kunnen doen
gelooven, maar wees gerust'k bepaal mij tot brieven,
losse en vluchtige bladen, snel geschreven onder den
indruk van het oogenblik.
En dat oogenblik is stormachtig en woest. Zooeven
las 'k in de courant dat ergens in een mij nog on
bekende straat der residentie een muur met een paar
metselaars is omgeblazen en ik sidder bij eiken nieu
wen aanval van de bulderende elementen want in
dezelfde courant lees 'k, hoe wind en water te zamen
betonblokjes van 20,000 kilogrammen over de zeer-
hoofden van 't Noordzeekanaal kunnen heenwippen,
en met een zekere angst tracht ik te berekenen, of
het huis waarin ik woon product van den moder
nen ondernemingsgeest op bouwterrein wel even
zwaar zou zijn als zulk een blok beton, steen en kalk
en hont en ijzer te samen genomen.
Een nieuwe, hevige stoot Gelukkig ook die
is weer voorbij en nog staat het huis maar het trilt
nog onder de herige drukking, die 't te verduren had.
Zou 't. er altijd zoo goed afkomen Zou 't na acht
of negen eeuwen nog onwrikbaar zijn gebleven, gelijk
het grijze Binnenhof, waar de tand des tijds even
vruchteloos aan knaagt, als de oratorische pijlen dei-
Tweede Kamer-leden er op afstuiten zonder het te
deeren Mijn arm huis, ik vrees dat het weldra zal
bezwijken in den strijd om het levenik vrees, dat
het behoort tot die zwakke generatiën, waarvan tor.
van Houten en prof. Evers spreken, tot die ge
neratiën, welke bij haar geboorte de kiem van een
vroegtijdigen dood medebrengen, omdat zij, die er
het aanzijn aan schonken, te zwak waren voor den
arbeid. Social science pas haar toe op onze huizen,
onze staande doodkisten, mr. van Houtenin plaats
van op het nageslacht van uw buurman leer ze
aan de bevolking, opdat onze naneef worde behoed
voor overbevolking aan den maaltijd des levens, maar
leer ze eerst aan de moderne huizenfabriekanten; on
derdrukking van overmatige productie leer haar
aan de bouwers van onze kaartenhuizen, opdat zij de
materialen, waaruit nu zes of twaalf „boven en be
nedenhuizen" worden geknutseld, aanwenden om er
een of hoogstens twee behoorlijke woningen van te
vormen.
Werkelijk, het is een onderwerp van economisch
belang, dat 'k hier aanstip. Want afgescheiden nog
van de vraag, hoeveel menschenlevens er geknakt
worden en verloren gaan door ziekten en kwalen,
opgedaan in die doorluchtige huizenen afgescheiden
ook van de vraag, wie de schuld draagt
van de kwetsuren, heden weder toegebracht aan de
metselaars, die 't muurtje moesten opstapelen, dat
door den storm werd omgeworpen, afgescheideu
van die kwestiën is er nog eende vraag of men
mag toelaten, dat door onkundigen wordt gemorst
met het nationaal kapitaal.
Weet ge, hoe hier huizen, straten, ja wijken zijn
verrezen, in den volslen zin des woords, als padde
stoelen? A. is een metselaartje ('k neem nog het beste
geval, want met evenveel recht zou ik den tapper B.,
den schoenlapper C., den departementsbode D. of den
nachtwaker E. kunnen noemen, enz.) A. dan is
een metselaartje, dat f 10 's weeks verdient; door
zuinigheid heeft hij zijn behoeften tot f9,50 's weeks
weten te beperken, houdt dus f 0,50 in de 7 dagen
over en heeft na 10 jaar sparens, met de renten,
f 300 overgelegd. Nu is de man, waar hij wezen
wil; hij wandelt de stad rond, vindt een onbebouwd
lapje weiland, zoekt den eigenaar daarvan op en koopt
het weiland voor een paar duizend gulden, waarna
dan zijn eerste werk is, zoo mogelijk de volle waarde
als hypotheek te verkrijgen. Is dit gelukt, dan gaat
ons baasje met jeugdigen moed aan 't. graven en uit
malen en metselen tot de fundamenten gereed zijn,
en dan komt de hypotheek op de fundamenten.
Op die hypotheek wordt de eerste verdieping gebouwd
voor een nieuwe hypotheek; en zoo komt eindelijk
het dak op 't huis, de pannen er op, de ramen er
in gelukkig, er is geen storm geweest en de wo
ning is gereed, om te huur te worden gehangen.
Eer de verw droog is van droge muren is na
tuurlijk geen sprake en terwijl het behangsel tegen
de natte kalk wordt geplakt, wordt het mobilair van
den eersteu huurder al binnengedragen; nog eenige
dagen en het fraaie huis is bewoond. Dan komt ten
slotte iemand die, angstig voor effecten, zijn geld
soliede in vaste goederen wil beleggen; bij
koopt het paleisje; de bouwkunstenaar lost zijn hypo
theken af en realiseert zijn niet onaardige winst
en dan begint de historie weder van voren af aan,
tot de bouwer rijk is geworden en rustig gaat wo
nen in een ander en solieder huis dan van
zijn construktie. Dat 20 of op 't allerhoogst 25 jaren
later zijn „hechte en weldoortimmerde" woningen
een sterke gelijkenis beginnen te krijgen met het
Verlaten Huis, steeds lager dalen op den socialen
ladder, steeds dieper zakken in den moerassigen
grond, steeds onrustbarender overhellen en eindelijk,
door muizen en mensclien verlaten, in puin vallen,
wat gaat 't hem aan Werkkrachten en materialen
zijn er mede vernietigd, wat deert 't hem
't is immers zijn eigendom niet meer.
Maar dat er menige gezondheid binnen die half-
stcensmuren werd geknakt en dat het nationaal ver
mogen er door werd verminderd dat is zeker.
Blaast, blaast, gij windenblaast eenige van die
kaartenhuizen om, opdat er een einde kome aan die
luchtige bouwerijen.
ADVB RTENTIEN.
BIJBELLEZING door ds. Rijnders, Vrijdag
avond, Zaal Bogardstraat.
A. C. GREEP, Eaiigedelft B 117.
lamtel iir dflaiutfacfuriit fit
dnlairtcriëit ciu.
Steeds voorhanden alles wat tot bovenge
noemde vakken behoort.
Ruim voorhanden Zweedsche of onschadelijke
lucifers en vuurmakers.
per 1.2 pakjes a f 1,10.
pakje a 10 cent.
Spanliuueii in alle breedten.
Op nieuw ontvangen een groote collectie
uit een der beste fabrieken.
Alles tot concurreerende pryzen in het groot
en klein.
MET FIRMA BEDRUKT,
3,50 per 480 vel, in 8».
met Firma per 1000 stuks ƒ4,
Verkrijgbaar bij P. G. WIJTMAN.
PUBLIEKE VERKOOP
van eenen kapitalen
n._
op de hofstede bewoond door W. WILb1
BOORDSE, in de gemeente Nieuw- enf
tz
Joosland, op Dinsdag 27 Febru.
op
1877.
Nader te ad verteeren.
n
'g
vy
Ij*
Verkoopingen in de Provincie Zeelaij
DATUM. PLAATS. TE VEEKOOPEN. INLICHTI NGE" 1
7 Febr. Vlissingeu. Cascoschip. m
7 Aagtekerke.Afbraak. A. M. Tak. ie
8 'sHr Abtsk.Inspan. V. d. Bussche.
8 Yerseke. Losse Goederen. A. W. Rembger1*
9 Yerseke. Gebouwen en
Gronden. A. W. Rcmbges».
10 's Gravenp.Woonhuis. Overman. s1
14 Biezelinge. Beestiaal. Paardekooper. DI
14 Veere. Huizen. Rijsoort v. Mei/'
20 Neuzen. Bouw- en Weil. Fercken.
22 Hoedek. Inspan. Pilaar.
27 Nieuwland.Inspan. t
1 Maart. 'slirArensklnspan. Van Dam.
2 Wissenk. Hofstede. H. Roelof.
2 Wissenk. Inspan. H. Roelof.
2 Wolfaartsd.Inspan. Kakebeeke.
7 Wolfaartsd.Inspan. Kakebeeke. i
7 'sHr ArensklnspanPilaar.
9 Cortgene. Inspan, H. Roelof.
Stooinbargedienst
MiddelburgIGissingen v. v.
Van Middelburg vm. 6,30. 9,30; nm. 1. 3,30.
('s Woeusd. en Zaterd. echter 1,10 in plaats 1. i
Van Vlissiugen vm. 8,15. li; nm. 2,30. 4,40.
STOOMBOOTDIENST
TÜSSCHEN MIDDELBURG EN ZIERIKZEE
Correspondentie Zierikzee Spoomueg Goes.
Van MiddelburgJanuari. Van Zierikzee:
Dinsdag 6 vm. 10,nm.
Woensd. 7
Donderd. 8
Vrijdag 9
Zaterdag 10
Zondag 11
Maandag 12
7
6,30
7
7,—
10
7;
vm. 6,30 nm. 2,
n 2,-
jii 2,
10,45
10,45
2,—
n 2,
Stoombootdienst
TÜSSCHEN MIDDELBURG EN R0TTERDA
Uren van vertrek in Eebruari.
Van Middelburg: Van Rotterdam:
Woensdag 7 'smor. 7,u Dinsdag 6 'sraor. 10,31
Vrijdag 9 8,30 Donderd. S
10,3(
Zondag 11 10,Zaterdag 10 8;—
Woensd. 14 10,Dinsdag 13 9,3
Vrijdag 16 7,— Donderd. 15 9,3
Zoudag 18 7,„Zaterdag 17 10,3
VERTREK VAN SPOORTREINEN. Winterdienst.
Roosendaal
Wouw
Bergen op Zoom
Woensdreeht
Rilland (halte)
Krabbend ij kc
Kruiningen
Vlake (halte)
Biezelinge
Goes
|A
IV
Heer Arendsker
A me muiden
Middelburg.
Vlissiugen
ktft\
I A
IV
9.10
11.55
3.09
*6.50
8.50
Vlissingcn
V
6.15
7.30
*9.30
12,45
4.105.30
8.30
9.20
12.6
Middelburg
A
6.24
7.40
9.38
12.53
4.50
5.38
S.40
9.28
12.15
3.23
7.5
o!s
IV
6.27
9.39
12.57
5.42
S.45
9.30
12.20
.7.7
9.10
Arnemuiden
H
6.35
1.4
5.49
S.52
9.39
12.30
9.19
's Heer Arendskerke
II
6.51
1.19
0.4
9.7
9.53
12.40
9.33
1 A
6.59
9.59
1.26
6.11
9.15
9.59
12.53
9.39
1 V
7.2
10
1.29
6.15
10.14
1.5
9.49
Biezelinge
- r
7.15
1.40
6.27
10.19
1.11
9.54
Vlake (halte)
7.23
1.47
0.34
10.30
1.22
10.5
Kruiningen
N
7.29
1.57
6.39
10.37
1.29
7.46
10.12
Krabbendijke
7-40
2.7
6.49
10.41
1.33
7-47
10.16
Rilland (halte)
7.47
2.13
6.55
10.49
1.41
10.24
Woensdreeht
U
8.2
2.27
7.14
«-
11.6
1.58
10.41
Bergen op Zoom
1 A
S.12
10.41
2.35
7.23
-
11.12
2.4
8.8
10.47
IV
S.17
10.42
2.40
4.17
7.2S
8.-
11.17
2.7
5.—
8.12
10.52
Wouw
u
8.29
2.52
4.29
7.4-2
S.10
11.25
2.15
5.10
S.20
11.—
Roozendaal
A
S.40
10.57
3.1
4.40
7.53
Treinen alleen 1 en 2e klasse.
Van Neuzen
Sas van Gent.
Selzaete.
Te Gent
Van Gent
Selzaete
Sas van Gent
Te Neuzen.
Van Neuzen
Axel
Hulst.
Te St. Nicolaas
Van St. Nicolaas
Hulst.
Axel.
Te Neuzen
6.—
6.25
6 40
7.28
8.17
9.10
9.29
10.—
6.15
6.32
6.52
7.47
8.5
S.50,
9/1'.
r t
lO
10.30
10.55
11.10
12.—
12.25
1.35
1.57
2.25
GEDlUJivT BIJ P. G. WIJTMAN, TG MIDDELBURG
