111RIS T E L IJ k -
Dinsdag December.
ïV. 74.
1870.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,
Enkele nommers-
Uitgever:
albert wedding,
te
MIDDELBÜRi 4.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; ramilie-berichten van 10
regels 1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
AGENTEN: de heeren P. G. de Ve'y Mkstdagii te VlissingenM. de Jonge
Jz. te troesy J. van der Peul te Neuzen.
i
Bij het nemen van een nieuw abonnement op
het Zuideningaande 1 Januari e. k. ontvang'
men de nommers van nu a f tot dat tijdstip gratis.
Middelburg, 18 December 1876.
Wekelijksch overzicht van de
christelijke pers.
Werden wij voor eenige dagen verrast, door het
bericht dat het Nieuw Leeuwarder Dag
blad voorloopig niet meer verspij..en zou, thans
wordt ons het proefnommer van een nieuw weekblad
toegezonden, welks programma ons recht geeft een
medestrijder te begroeten. Het is een Weekblad
voor Delft en het Westland, behoort
tot de anti-revolutionaire partij op staalkundig
en tot de positief-christelijke richting op godsdienstig
gebied. Zonder orgaan te willen zijn van een bepaald
kerkgenootschap, treedt het op als besliste tegenstan
der der moderne godsdienst- en wereldbeschouwing
en zal trachten het geloof aan het Evangelie dei-
schrift te handhaven en te verbreiden.
De Bazuin bevat een beioep van dr. Zieman te
Semlin en mr. Sinclair, het eerst gedaan in tv- Chris
tian, op de hulp der christenen van alle lande rot
leniging van den grooten nood in Servie. Deze beide
heeren hadden eene reis gemaakt in het Morawa-
district en' verklaren, dat ellende en hongersnood
overal te zien waren. Ruim 82000 vluchtelingen ver-
keeren daar in gebrek, genoemde heeren waren be
gonnen aan 8000 van hen geregeld levensmiddelen
uit te deelen. Meer dan 100 weeskinderen had de
christelijke liefdadigheid nu reeds te onderhouden,
een getal dat dagelijks aangroeit.
Uit het verslag van den christelijk philantropischen
arbeid van ds. van Dijk over de maand November,
voorkomende in het Doetichemsch Week
blad blijkt, dat in de laatstverloopen maand voor
de opleiding van jongelingen tot predikanten te Doe-
tichem en Utrecht was ontvangen f 2320,75. De
stoffelijke hulp was, hoewel de kas er nog niet roos
kleurig uitziet, toch beier dan de vorige maanden,
fcoor Utrecht is er op dat oogenblik nog een te
Hkrt van f 2150, en voor Doetichem van f 4460.
De directeur verklaart zoo gaarne bij het einde van
het jaar van alle tekort, verlost te zijnhet tekort
maakt het de administratie z°er lastig.
Het hoofdorgaan der roomschen, de Tijd, heeft on
bewimpeld aan dit ministerie den oorlog verklaard.
Zij hebben zegt het K c r k e 1 ij k W e e k b 1 a d
nu genoeg van dit ministerie geprofiteerd. Het
ministerie wilde niet alles geven wat zij verlangden;
de minister van justitie toonde niet bang te zijn voor
de Limburgsche schreeuwers. Rome heeft veel in
handen gekregen onder dit ministerie. De in hun
midden opgevoede officieren gingen hooger op, mon
niken en nonnetjes kwamen bij menigte uit den
vreemde over, de St. Agatha-heeren konden rij
kelijk blijven teren. Waarlijk Rome, gij zijt. zwart van
.ondankbaarheid. Wij wenschen zegt het Kerkelijk
Aeekblad het ministerie en het land geluk met dat.
irlies, en hopen van harte dat het zich alleen op
e echt-protestantsche beginselen leere verlaten.
Er is wellicht zegt het Wagen. Weekbh
üdperk ï^konze politieke geschiedenis aan te
;oo onwaar als waarin wij ons
voor ruim 2 jaren het minis-
optrad, zag het zich
hts door de
•liet v -'t minst, doordat het de functionarissen aan be
kwaamheid en takt haperde. Men verlangde algemeen
'f\ nu toch eens mannen zouden optreden, die wer-
Ken konden en wilden. Heemskerk scheen daartoe
de rechte man te zijn. Door mannen als van Lijn
den en van Goltstein aan zich te verbinden, stak het
ministerie gunstig tegenover vorige kabinetten af.
Het ministerie heette conservatie en vor zoover men
recht heeft, van eene conservatieve partij tc spreken,
mocht het ook dien naam dragen. Alleen van Lijn
den scheen ietwat een vreemd emid in de bijt te zijn.
Al aanstonds kwam de vraag: welke positie zal het
monlaausche partij,
•ntairen .raat d. i.
inde uit conserva-
ras -a. dan was
ric te houden,
bij (;e ultramon-
d staande, in
deed het mi-
kabinet innemen t
Wilde het reg»^
steunend op
tieren, anti-r* ,-,lir
het zaak om voor
dan moesten ook een paar u
tanen goed ter naam en faar
zijn raidden opgenomen worden
nisterie niet, alléén de heer van oer Does de Wille-
bois verkreeg een zetel en hij was bij de ultrainonta-
nen juist niet de gewenschte man. Niet te verwon
deren, dat de roomschen lont roken, en slechts uit
vrees voor erger het ministerie zoo flauw mogelijk
ondersteunden. Het mi'>istr' zich blijkbaar
voor "gfe- ''.i'-tffjTegeering te^zijL .«iar zou trachten
tusschen de partijen door te zeilen. Aan dat begin
sel is het ministerie steeds getrouw gebleven, van
Goltstein zwenkte al heel spoedig naar de iiberale
kaut, van Lijnden werd bijna een gevierde persoon
lijkheid bij de liberalen. Heemskerk gaf, hoewel zijne
vrienden niet al te zeer voor 't hoofd stootende, bij
de wet op het hooger onderwijs, op een enkel punt
na, aan al de verlangens der liberalen toe. De ver
kiezingen van '75 brachten geen verandering aan, de
einduitslag was dat de liberalen een paar stemmen
gewonnen hadden. Wilde dus het ministerie in 't le
ven en aan 't werk blijven, dan was het zark om den
genomen koers te vervolgen, en het ministerie heeft
dat gedaan, maar lieeft daardoor ook zijn vrienden
meer en meer tot de overtuiging gebracht, dat zij
zich bedrogen hadden. De Tijd zegt dat het ministe
rie Heemskerk bij voorkeur hen dat is de Room
schen a n de liberale eischen heeft overgegeven
en hunne rechten als vrede-offer op het altaar heeft
gebracht.
Maar ook de protestantsehe conservatieven klagen
steen en been. Van Goltstein was al erg genoeg, en
uu Alting Mees met zijn individueel bezit! waarlijk
het is voor den echten behoudsman niet om te dra
gen. 't Is de vraag of ooit de conservatieven zoo
krachtig een liberaalk abinet hebben bestookt, als zij
nu het z. g. conservatief ministerie doen. Al stellen
zj geen motie van wantrouwen voor, het wantrou
wen en nog meer dan dat zetelt toch in hun
hart. Nu althans is van het aanwezig zijn eener mi
nisterieel e partij geen sprake, of zouden de anti-revo
lutionaire kamerleden daartoe gerekend worden Zij
hebben immers altijd een gereserveerde houding
aangenomen en terecht. Hoofdzaak voor de anti-re
volutionairen is niet regeeren, maar controleeren, kee-
ren en weren wat onze belangen schaden kan. Tegen
over elk kabinet kunnen ze ministerieel gezind zijn.
Omdat wij geen prineipiëelverschil kennen tusschen
liberaal en conservatief, zien we in die gedurige ver
wisselingen niet veel heil. Of W3 dit ministerie nog
eenigen tijd levens toeschrijven 't. Zal een harden
dobber hebben. Tusschen heu en de roomschen gaapt
een afgrond, in critieke oogenblikkeu is er geen hoop
op hunne hulp. De conservatieven zijn onbeduidend
in aantal, zij kunnen mooie IredeVoeringen houden,
zichfl&^t Jinn of ero-prt er
gaan? Natuurlijk moet het zooveel toegeven als met
zijn overtuiging mogelijk is. De meerderheid onzèr
vertegenwoordigers is liberaal en redeneer nu zoo
hard ge wilt, dat dit niet zoo behoorde, of dat het bij
een andere kieswet anders zijn zou, dat ze bet land
ten verderve voeren, het is nu eenmaal zoo. Als onze
partij in de meerderheid was, we zouden doen zooals
nu de liberalen doen. Zoo staan de zaken. En zoo
lang de kiezers geen andere keuze doen zal het ook
zoo blijven. Dus, voor u, anti-revolutionairen, staat
het slecht geschapen Wij zijn in de minderheid en
hangen derhalve van goedvinden der meerderheid af.
Steun zoeken bij de couservatieven mogen we niet"
Ze vleien ons tegen de verkiezingstijden, lachen ons
later uit.. Zoo we er ooit toe komen een conserva
tief in de kamer te helpen, dan zal 't zijn om diens
persoonlijke antecedenten nooit om zijne politieke rich
ting. Doch de liberalen staan nog verder van ons af, in
de schoolkwestie zijn ze u nog meer beslistten vijand!
Het eerste ontkennen wij, en wat het laatst3 betreft
zeggen we ook de liberalen kunnen niet doen wat
ze willen. We weten dat we van de liberalen geen
heil te wachten hebben en we van hun goedwilligheid
zeer lage gedachten moeten koesteren, toch moeten
we ons van de valsche samenkoppeling losmaken, we
raceten ons losmaken uit de valsche positie waarin
we geraakt zijn door conservatieve omarming, mis
schien zulien dan ten 3lotte vele liberalen ons beter,
d. i. niet meer als achterblijvers of clericalen gaan
beoordeelen.
Maandag jl. heeft de rechtbank te Goes bij gemo
tiveerd vonnis beslist, dat personen, die door pach
ters van perceslen kunstmatige oesterbanken in dienst
zijn gesteld, om de oesters der gepachte perccelen
te rapen, daartoe geen visch-coisscnt noodig
hebben.
De rechtbank vereenigde zich met het gevoelen
van het O. M., waargenomen door mr. Jespers, dat
die oesters het volkomen eigendom der pachters blij
ven, waarmede deze op de meest volstrekte wijze
kunnen handelen of doen handelen door anderen en
daardoor aan de toepasselijkheid der bepaling van
het reglement op het bevisschen der Schelde en Zeeuw-
sche stroomen worden ontrokken, mits door de han
delingen geene schade wordt toegebracht aan de be
lendende perceelen of door de pachters niet gehandeld
worde in strijd met de voorwaarden, waarop de per
ceelen zijn gepacht.
De rechtbank sprak de beklaagden aldus vrij, in
strijd met het vonnis des kantonrechters die in den
loop van dit jaar eenige personen tot geldboete had
veroordeeld, die door de pachters der kunstmatige
oesterbanken ouder Yersekc waren aangesteld, om de
zich op die perceelen bevindende oesters voor <le nach-
ters te rapen of te visschen, en niet van een visch-
consent waren voorzien geweest.
Aan den saicaawc-MeBaacajpiiiBcSeB0 had in den
nacht vaii Vrijdag op Zaterdag eene doorbraak plaats,,
welke verontrustende afmetingen aangenomen heeft.
Over eene lengte van ongeveer 400 meters is de
dijk aan de noord-oostzijde des polders verdwenen.
In grooten haast zijn de bewoners van een nabij
staand woonhuis gevlucht. Een inlaagdijk, achter de
doorgebroken dijk houdt uu het water uit den polder
terug.
Het stoomschip S'rSass vasa ös^aaaje, van de
Maatschappij Nederland, is op reis naar Napels, in
de vorige week door een zwarèn storm overvallen,
waarvan men eenige bijzonderheden leest in liet vol
gend uittreksel van een brief, welwille,jaiÉk-ijAK&chi}c
kintr orpstp.lrl v