(lil li 1ST HL IJ Hl 1ST II Hl SC II IILIII. 'M°. 72. Donderdag 14 December. 1876. HET ZUIDE Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag- ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen. Prijs per drie maanden francoƒ2, Enkele nomrners- 0,07 Uitgever: ALBERT WEDDING, te MIDDELBURG. Prijs der Advertentiën: Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1- regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents. Liefdegaven 10 cents per regel. AGENTEN: de heeren P. G. de Vey Mestdagh te VlissingenM. de Jonge Jz. te Goes, J. van der Peijl te Neuzen. II. Neen, er kon van geene tegenparty sprake ijn, waar men het oog vestigde op de on- verhouding tusschen liberalen en con- prvatieven, men geleek elkander hoe langer zoo men trok op elkander als twee druppels vater. Doch neen, nog ééne vraag hield de verdeeld, nog één punt van ver maakte het mogelijk, éénmaal, twéémaal )er jaar een conservatief onder honderd libe te kennen en dat ééne washet grond- op Java. Zal de grond geineenschappe- ijk (communaal), dan wel afzonderlijk (indivi- lueel) eigendom zijn. De liberalen ijverden 70or het laatste, de conservatieven streden met en tand voor het eerste. Zij offerden de belangen van het |moederland op, ih zooverre, dat men in zijne leiders vele staat- dwalingen en fouten vergeven kon, deze over het moederland slechts in conservatieve taaleigen spraken. En hoe moet het dan naar Uwe meening ijn vraagt ons de lezer. Wij moeten gulweg ekennen, wij weten het niet! Jaren, epuwen ing hebben wij de Oost-Indische bezittingen, ie parel, door God ons betrouwd, verwaarloosd, re hebben er zooveel mogelijk zilvervlooten it laten halen, wij hebben ons verrijkt met et zweet en het bloed van den armen Javaan met zijne tranen! Wat heeft hij daarvoor irug ontvangen Neen, niet de schuld ge worpen op onze tegenpartij, niet de liberalen, iet de conservatieven, wij anti-revolutionairen, ie op ons schild schrijven, dat gerechtigheid :n volk verhoogt, maar de zonde de schand- lek is der natiën", wij hebben onze plicht jrwaarloosd. Ons ontbrak het aan genoeg- ,me liefde tot onzen Koning, aan genoegza- |me liefde tot onze evenmenschen, om den sen Javaan te maken tot een onderdaan van rijk. Zich buigende voor Mahomeds leer, ïhzelven verwoestende door den bedwelmen- opium, heeft hij zich waarlijk niet te be- imen op te veel liefde, die hem met de ééne den Bijbel reikte en de andere hem broe- toestak, om hem te redden uit den diep- iken toestand, waarin hij verloren gaat, vloek op de lippen, den God daarom die bloei- aan een chris- Ook a^roi] nu^Ta* en terwijl hij ons de baten uit ziju^vaderland toetelt, roept en bidt: *Kom toch over en help ons!" r Gij gevoelt, dat, waar zulk ëene schuld ons drukt, de vraag, of afzonderlijk, dan wel ge meenschappelijk bezit, den Javaan gelukkiger maken zal, niet het eerst aan de orde is. Wij behoeven ons daarom niet te verdiepen, in deze netelige vraag, waaromtrent onze vrienden het niet %eens zijn, al hebben onze hoofdleiders meerendeels zich voor het indivi dueel bezit uitgesproken. Wij allen stemmen hierin overeen: breng eerst den Javaan tot Christus, anders zal hij nimmer gelukkig zijn op zijn gelukkigen bodem. Doch, wat is de zaak. De heer Alting Mees, onze nieuwe mi nister van koloniën, heeft zich in de Kamer aan de zijde der liberalen geschaard en zich voor het ^ojaderlijk bezit verklaard. Hij, ge roepen om onder en met den conservatieven Heemskerk te regeeren, is de grenslijn overge trokken en de eenige slagboom, die hem van het liberale kamp scheidde, uit den staatkun digen bodem geworpen. Wel hebben onze con servatieve bladen de verklaring trachten te ver goelijken, wel hebben de ministers zelve ge tracht den ongunstigen indruk door de mis schien ietwat voorburige verklaring te weeg gebracht, weder weg te nemen, doch al ver geefs! Wilt ge het bewijs? Beluister dan onze conservatieve vertegenwoordigers, hoe zij de regeering hekelen en geeseler;, hoe zij in toomelooze woede de plaats waar en de hoeda nigheid waarin zij spreken, vergeten en door den presidentshamer tot de orde moeten ge roepen worden. Wat zullen de gevolgen zijn? Deze vraag alleen kan ons van belang zijn, ons en onzen conservatieven, zonder verder uit te pluizen, wat waarlijk in onze parlementaire zittingen van de jongste dagen genoeg uitge pluisd is en tob vervelens toe. Wat zullen de gevolgen zijn? Wie zal het zeggen? Laat ons liever vragen, wat zij kunnen zijn. Wij kun nen ons eene nawerking van drieërlei aard denken! Of onze conservatieven geven hunne ontrouwe regeering prijs en behouden hun be ginsel. Voorzichtig voortwandelende, als de man, die uit weer en -wind zijn weg berekenen wil, en daarom onophoudelijk valt in de kuilen en strikken, welke hij aan zijne voeten niet bemerkt. Het hart genegen tot de grondstel lingen der liberalen en toch vol vreeze voor haren geweldigen invloed op maatschappij en den mond van jjén vuurspuwen- bedachtzaamheid en voorzichtige matiging, tot dat het vuur daarbinnen zich romme lende een uitweg baant, alle banden verscheurt en gravers en puin te pletter slingertOf zal men eindelijk leeren, zijne ziel niet langer op houden, niet langer hinken op twee gedach ten? Waar men uit het voorbeeld der regee ring een nieuw bewijs heeft, dat men onder het bewerenliberaal, radikaal zelfs in de leer, maar gematigd, maar conservatief in de prak tijk", zich zeiven geen meester, voortgesleurd wordt, waar men nimmer had willen komen zal men daar eindelijk partij kiezen vóór of tegen Christendom en geschiedenis, vóór of tegen geweten en recht Twee wegen staan dan onze conservatieven open en 't is tijd, meer dan tijd, dat zij beslissen. Straks zal de onder wijswet de gewetens onzer vertegenwoordigers eene beslissing vragen over onze jeugd, onze toekomst, onze hope Ziet toe, wat gij kiest, doch kiest en laat ons weten, wie gij zijt en wat we van u mogen wachtenAls conservatieven trekt men den schouder voor u op en gaat u glimlachende voorbij, ook uwe regeering. Kiest, doch laat de geschiedenis u leeren, dat by den mensch de macht niet berust, de gevol gen te leiden, te vormen, te vernietigen, zoo hij de handeling heeft verricht. Kiest, doch laat recht voor allen" uwe keuze beheerschen. Wat ons betreft: wat de toekomst brenge, of ons kamp versterkt worde, dan of onze vijandelijke gelederen winnen het recht en de over winning is de onze, zij het dan ook het aller laatst Middelburg, 13 December 1876. Men meent dat de ongesteldheid van Z. li. BS. prius Fredei'ïk niet van zoo ernstigen aard is als men in buitenlandsche dagbladen gemeld heeft. De prins wordt nog in deze week in de residentie terug gewacht. Ook Z. li. B3. cüe pi'isis van Öi'aoeje wacht men in de eerste maanden van liet volgende jaar in 't vaderland terug. De afdeeling ÏSSiddeSBiiirg A. van het anti schoolwetverbond, begrijpende dat de werkzaamheid van dat verbond, tot nul gereduceerd is, en in aanmer king nemende dat de toestand van het christelijk on derwijs aller krachten veveischt, heeft zich, na afge scheiden te hebben van het verbond hetwelk geen levensteeken meer geeft, opnieuw geconstitueerd, nu als plaatselijke vereeniging tot bevordering van christe lijk onderwijs. Haar doel is door samenwerking van allen die het christelijk onderwijs voorstaan aan min- gegoede kinderen onderwijs te verschaffen en door het hou'den van enkele openbare samenkomsten de zaak van het christelijk onderwijs te bepleiten. Door de gemeenteraad van Heinkenszand is tot hoofdonderwijzer der openbare school de hen

Krantenbank Zeeland

Het Zuiden, Christelijk-historisch blad | 1876 | | pagina 1