fi 11RISTELIJR111ST0RISCH BLAD.
en nare oe
N°. 69.
Donderdag1 7 December.
1676.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,
Enkele nommers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
te
MIDDELBURGE
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1-
regels 1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
AGENTEN: de heeren P. G. de Vey Mestdagii te VlissingenM. de Jonge Jz. te GoesJ. van der Peul te Neuzen.
u
I.
Wij durven onze lezers niet vleien met de
onderwijswet, die ons van het ministerie Heems
kerk wacht 1 zoo schreven we onlangs en we
wenschen thans te zeggen, waarom we van
zijne zijde ons tot herstel onzer grieven niet
veel goeds beloven. Ziet, wij ontkennen vol
strekt niet, dat er onder onze conservatieven
edele en degelijke mannen zijn, doch wat is
ons verschil? Wij anti-revolutionairen, verzet
ten ons tegen de revolutie, niet omdat zij zulke
lieillooze gevolgen voor de maatschappij en
hare leden na zich gesleept heeftmaar omdat
zij zich kant tegen den uitgedrukten en uit-
drukkelijken wil Gods en zulke gevolgen te
weeg brengen moet. Voor ons zijn de gevol
gen het bewijs, dat onze overtuiging en de.
daaruit voortgevloeide handelingen juist waren,
voor hen waren de gevolgen de beweegreden
tot handelen. De gevolgen van onze hande
lingen laten zich niet steeds oogenblikkelijk
met juistheid berekenen, vooral niet in verre
toekomst. Zij kunnen dus niet altijd, slechts
zeer zelden tot maatstaf van ons doen en
laten gekozen worden, allerminst daar, waar de
heilige wil Gods, die onafscheidelijk verbonden
is met het geluk der mensckheid en der men-
schen, zich duidelijk uitspreekt. De conserva
tieven nu aanvaarden het goede, ware en
schoone, dat zich zoo oogenschijnlijk in de
revolutie-leer bevindt, maar trachten de ver
derfelijke uitwerkselen daarvan te voorkomen,
door, zooals zij meenen, bij tijds halt te roepen
tot zichzelven en anderen. De ondervinding
te midden der revolutie en in de laatste halve
eeuw heeft echter bewezen, dat de mensch,
die eenmaal een beginsel als het zijne aanneemt,
niet boven maar onder dat beginsel staat, dat
hij onwillekeurig daarnaar zijne handelingen
inricht, dat vrees voor de gevolgen te zwak
eene macht is, om een beginsel te bestrijden.
De ondervinding heeft geleerd, dat hij die eene
omhelst, geeue zedelijke macht meer heeft,
tegen de verwezenlijking van die leer
ven te verzetten. Wij zouden kunnen
tijd rak van 1815 tot 1830, tot
alle Europeesche Staten,
^dat onze conservatieven
dank soms, be-
ïïi in den
eigen land. Voorwaar, veel hebben wij te dan
ken aan ons werkzame conservatieve ministerie
Heemskerk en wij zullen de laatsten zijn, die
het miskennen. Toch er valt aan meer te den
ken dan aan spoorlijnen en waterwerken.
Tusschen die tallooze stroomen, door het schep
rad der stoomschepen gezweept en die onein
dige zandbergen, dreunende onder het wicht
der sissende locomotieven, wandelen menschen,
mensclien met eene ziel in hun binnenste
Menschen, die zich nog voor iets anders ge
schapen voelen, dan om spoorwegen aan te leg
gen, waterwerken te bekostigen en er winste
van te trekkenZielen, wier zuchten zich niet
laten smoren onder al dat geratel en gehei!
Met andere woorden, er is nog een hooger
belang dan stoffelijke welvaart, ja, zal tijdelijk
geluk duurzaam en voordeelig zijn, dan moet
hetzelve reeds rusten op dien hoogeren
grondslagDaarom eischen wij van onze ver
antwoordelijke regeering, van onze ministers,
dat zij uitspreken, wat te zijn en wat te willen
vooral in tijden, waarin juist zulk een heftige
en langdurige strijd gevoerd wordt over onze
heiligste belangen. En wat zien wij nu op dit
gebied? Stap voor stap, vrijwillig of gedwon
gen, maar altijd en overal gaf het conservatieve
ministerie Heemskerk toe aan de wenschen
onzer liberalen. Wilt ge het bewijs Denk aan
het voorstel onzer vrienden in de Kamer, om de
opleiding van onderwijzers voor het bijzonder on
derwijs te ondersteunen door eene toelageDenk
aan de vriendelijke ontvangst, daarentegen het
voorstel van den Heer Moens bereid, schoon
oneindig meer vorderende voor de Staatsschool
Denk «aan de wet op het Hooger Onderwijs,
geheel naar den geest onzer revolutionaire li
beralen geregeld Denk aan die enkele malen,
als het ministerie Heemskerk gedwongen werd,
te voorschijn te trekken uit zijn raadselach
tige houding en openlijk te verklaren, wat het
beloven kon en wilde, wat vrijheid van begin
sel en recht voor allen betrof! Maakte de
minister zeive door de onredelijke oplossing
van de ministerieele crisis zijne aanblijving of
aftreding niet afhankelijk van deze ééne voor
waarde: te handelen naar den wensch zijner
liberale tegenpartij. Doch, wat spreken wij van
liberale tegenpartij". De feiten hebben gespro
ken! Wij tasten niet langer rond in het sche
merachtig licht, dat de Heer Heemskerk over
zijne lnandelingen wierp. Velen zijn teleurge
steld, niet allenZij niet, die v«an den beginne
herhaaldelijk verklaarden: van een con-
Middelburg, 6 December 1876.
II. UI. dc Kouingin wordt a. s. Donderdag of
Vrijdag van hare buiienlandsche reis in de residentie
teruggewacht. Zaterdag jl. werd H. M. door maar
schalk Mac-Mahon en echtgenoote in het paleis van
het Elysée te Parijs ontvangen.
Voor eene commissie uit de arrondissements-recht-
bank te Goes, heeft de heer J. dc Vos met goed
gevolg examen afgelegd als candidaat-procureur.
Men schrijft ons het volgende:
's Gravenpolder raag zich sedert geruimen tijd ver
heugen in eene zaïigverccuiging. Die vereeni-
ging is echter in den laatsten tijd min of meer aan
de tering lijdende, vooreerst omdat de vorige hoofd
onderwijzer, welke aan de leden dier vereeniging
les gaf, niet kon besluiten om aan den wensch dier
leden te voldoen, nl. hoofdzakelijk les te geven in
koraal, zoodat die leden meerendeels zich zeiven
moesten oefenen, en ten tweede door het vertrek van
dien hoofdonderwijzer, waarop hun toen het verder
gebruik van het schoolgebouw, waar ze altijd hunne
samenkomsten hadden, werd geweigerd.
Door de komst echter van den nieuwen hoofdon
derwijzer, den heer J. Swart, is er voor die vereeni
ging een nieuw lichtpunt verschenen; niet alleen
kunnen ze nu het gebouw weer in gebruik krijgen,
m«aar genoemde heer heeft zich zelfs bereid verklaard
onderwijs te geren, zoo wel koraal als muziek.
In verband daarmede zal er a. s. Woensdag avond
eene vergadering worden gehouden om, zoo mogelijk,
die zaak tot stand te brengen en zeer wenschelijk is
het, dat het naar genoegen kon geschikt worden, om
dat, vooral in eene gemeente waar geen orgel in de
kerk is, zij zulke goede vrachten kan afwerpen.
In de afdeeling Krniia3?agCBi van de Maatschap
pij tot bevordering van landbouw en veeteelt in
Zeeland zijn als bestuursleden herkozen de heeren
D. P. Dominicus tct voorzitter, mr. K. Rembges tot
secretaris, J. Yereeke tot penningmeester, J. Q. C.
Peman Kakebeeke en Joh. Zuidweg lot bestuursleden.
Het kanaal van Ncuzcbb naar fteaat, zoo belang
rijk voor den handel der oude Hanze-stad is reeds
lang een punt van deliberatie geweest tusschen de
regecringen van Nederland en België, en de bevol
king van Gent en het Belgische staatsbestuur, Ver
leden week werden door eene deputatie uit den
handelsstand van Gent. opnieuw de belangen der stad
bij den Belgischen minister van openbare werken be
pleit. De minister kon van de onderhandelingen
niets zeggen, maar verklaarde gezind te zijn oin de
werken voor de voorhaven van Gent voor staatsreke
ning te doen uitvoeren.
In de zitting van d« tweede kamer van Maandag
werd de toestand van het sociale leven in dezer voege
door de heer dc «floaige geteekend
Er zijn twee hoofdstroom en en die beheerschen do
levensopenbariug. De eene hoofdstroom wil in alles
slechts het stoffelijk welzijn en draagt dus geheel een
materialistisch karakter. Spreekt hij van stoffelijk
welzijn, dan bedoelt hij alleen bevordering van we-
reldsche belangen. De andere hoofdstroom beoogt het
stoffelijk welzijn niet als doel, maar als middel, om
den mensch te doen beantwoorden aan zijn ware
bestemming. Die stroom bedoelt het waarachtig heil j
van den arbeidenden stand. Men ^2JJBBÉ_h"Ti r'jr^