BUITENLAND.
HANDELSBERICHTEN.
gouverneur-generaal tot ontmunting van zilver. De
behandeling der staatsbegroting is tegen Dinsdag
morgen aan de orde.
Opmerkelijk is het in een tijd waarin men de
godsdienst als schadelijk en vrede vers toorend voor
stelt, dat in dienzelfden tijd de godsdienst de groote
spil 'is waarom of men bet erkennen wil of niet
alles draait. Jaren lang hebben duizenden dagbladen,
ontelbare redenaars, groote geleerden, een onafzienbare
massa predikanten en onderwijzers neutraliteit gepre
dikt. Neutraal zijn, d. i. niet voor of niet tegen, gold
voor de beste houding, die men tegenover den gods
dienst aannemen kan. Nog een weinig tijds en de
rustverstorende factor die ons maatschappelijk leven
het meest verdeelt, zou verdwenen zijn uit alle krin
gen, hooge en lage. Indien men dan nog een vre
debond of wat op den koop toe sloot, dan zou eerst
een ieder in stille rust onder zijn wijnstok en vijge-
boora de vruchten van het goede kunnen genieten,
't Is waar, het ging niet zoo gemakkelijk, men stuitte
overal op een groote massa insurgenten, die meenden
dat op die wijze juist de paarden achter den wagen
gespannen werden; zij onverbeterlijken als ze wa
ren hadden geloof in het oude en verwachtten
van liet nieuwe niet veel, maar een aanhouder wint,
het gaat ook zoo gemakkelijk niet eene oude instel
ling te verwijderen, geduld en het zou dan wel gaan,
als men de kinderen maar had, de staatsburgers der
toekomst; eer men aankomen kan in Luilekkerland
moet men immers eerst den brijberg dooreten, en die
is wel eens wat klonterig uitgevallen. Ziedaar de
troostgronden, waarmee men zich jaren heeft gevleid,
maar het is, helaas of elke stap een pas achterwaarts
brengt, het is of elk jaar luider en luider predikt.
„De vraag: Heeft het Christelijk geloof uitgediend
ja of neen (zie ons persoverzicht) wordt U, wordt
allen volke voorgelegd, en op die wijze voorgelegd
dat van geen neutraliteit of opzijschuiveu sprake
kan zijn.
De godsdienst is ook nog in het jaar onzes Heeren
1876 de groote macht, die de maatschappij beweegt.
„Au fond de toute chose on trouve la theologie" kun
nen we nu, misschien met meer recht nog dan in
zijne dagen, met Proudhon zeggen. Vraagt ge bewijs,
doorwandel dan met mij de verschillende rijken van
Europa, en nadat wij U zullen rondgeleid hebben zijn
we van uwe toesteinmiug zeker.
Onaandoenlijk om met ons zeiven te beginnen
is ons volk, niet waar Voor een oorlog als die in
Atchin worden de berichten wel gelezen maar
de strijd over de belijdenis-vragen in de N. H. K. of «ver
de school wordt van stip tot stip nagegaan, en brengt
zelfs de onaandoenlijkste pen of het onverschilligste
hoofd of hart in beweging. Is er in het naburig
Duitschland eene kwestie, te vergelijken met de cul-
turkampff (strijd tusschen staat en kerk) daar te strij
den of gestreden P Waarom stuift de Fransche nati
onale vergadering op, gelijk j. 1. .Vrijdag, als de
begrooting van eeredieust moet behandeld worden
Wat was de reden van den scherpen strijd voor eenige
dagen tusschen liberalen en clericalen in België ge
voerd Welke is de reden, dat er eene Oostersche
kwestie bestaat Wat verdeelt het ongelukkig Spanje
het meest Ziet, op alle deze vragen kan onveran
derlijk het antwoord zijn de godsdienst en niets dan
de godsdienst. Zij is de heerscheresse, met welke
personen en staten hebben te rekenen, haar gezag
kent geen nationaliteit! of grenzen, maar is in waarheid,
cosmopolitisch, d. i. zich over de wereld uitstrekkende
Zonder hare hulp is geen goede zedelijke toestand
mogelijk. De tijdelijke zegeningen, die het deel
zijn van een deugdzaam cn behoorlijk onderwezen
volk, de algemeen verspreide welvaart en tevreden
heid, die overal gezien worden, waar de veredeling van
het karakter met de ontwikkeling van het verstand
gelijken tred houdt, zijn een toelichtend voorbeeld
tot hetgeen de H. Schrift zegt zoek eerst het
koninkrijk Gods en zijne gerechtig
heid, en alle deze dingen zullen
U toegeworpen worden, en: deGod-
zaligheid is tot alle dingen nut,
|^e b bende de belofte des tegen woo r-
e nen des toekomenden levens.1)
^k^ezers zullen ons voor heden wel verlof geven
^LOostcrschc kwestie. Nieuws is er
Hk^Of het zou dit moeten zijn dat vorst
^^fckard heeft, dat Duitschland zich
dat hij de toekomst met
Lord Salisbury thans
zijn, conferentien
■jkfi: Andrassy, en
V BMh^benoemd
Hinderlijke stand van Goes.
(Van 18—34 Nor.)
Ondertrouwd: Theunis Voois, 52 j?ren, wedr.
van Cornelia Steenbakker, met Janna Lief broer 32 j.,
jd-
Getrouwd: Christoffel Willem Lijsen 38 j., jm.,
met Maria Cornelia Cornells 25 j., jd.
GeborenMarinus Delnaaij; Elisabeth Anthonie
Steutel; Marinus Jacobus Warrens.
Overleden Joannes Petrus dc Wijs, 77 j-, wedr.
van Catarina Geertruida Magtilda Courlois; Pieternella
Douw 66 j., gehuwd met Jacob Kwaak; Johan Pieler
den Herder 4 maanden.
Graanmarkten enz.
Rotterdam: 27 Nov. (per telegr.) Tarwe, rogge en
wintergerst onveranderd, zomergerat en paardenboonen
2U ets lager, haver 10 ets lager, bruine boonen eu
witte boonen 50 ets lager, blauwe erwten 25 ets lager
en canariezaad f 1,— lager.
Amsterdam, 27 Nov. Raapolie, op zes weken f 44,
Lijnolie i' SU,1/-.
Prijzen vuil effecten.
{PER TELEGRAAF.)
Amsterdam, 27 November 1876.
Nederl. Certilie. Werkelijke schuld. 27s pet. 63
Uito dito dito 3 747/a
dito dito dito 4 99l/i«
Loten stad Rotterdam 3 971/»
dito dito Amsterdam 3 973/i
Rusland Obligatiën 1798/lölG 5 pet. 96
Certilie. Iuscr. 5 serie 5 „77
Ubl. Hope Cu. 1655 6e serie 5 78-'/4
dito 1000 18645 6b',4
ditoL. 100 1672 5 81 Vj
dito L. 100 16/35 8D/s
Loten 1864 5 258
Loten 1866 5 253
Iuscr. Sticglitz Co. 2c u 4 L. 4 pet. G93/4
Obligatiën 1867—69. 4 70'/ s
Aand. Spoor w. Gr. Maatscii. 5 250
dito dito4
Aand. Kiew-Brest 5 103
dito Baltische spoorweg. 3 116
Oblig. spoorweg l'oti-Tillis. 5 pet. 67'/A
dito dito Jelez-Griasi 5 f 212
dito dito Jelez Orel 5 pet.
dito dito Charkow Azow5 80
Polen. Aand. Warschau-Bromberg. 4 55>/3
dito dito Weeuen. 5 114
QOStenr. Oblig.metal. in zilv.Jan./Juii. 5 pet. 51 ?/8
dito dito April/Oct. 5 52'/4
dito in papier Mei/iïov. 5 48y16
dito dito Febr./Aug. 5 4S
Italië. Oblig. Z.-Ital. spoorweg. 3 f 99V4
Spanje. Obligatiën Buitenl 3 pet. 135/io
dito Biunenlandsche 3 lls/,6
Portugal Obligatiën3 52'/4
Turkije. Inschrijving Alg. schuld 5 9
Obligatiën 1869 6 f 27
Egypte- dito 1368 7 pet. 535/a
dito 1873 7 54'/i6
Amerik. Obl. Vereonigde Staten 1904. 5 l02'/4
dito dito dito 1885. 6 99y8
Brazilië. Oblig. 1S6341/'a 84
dito 1865 5 93y4
Prijzen vau eoerpoi».
Amsterdam, 27 Nov. Metall f 19,90; dito zilver
f 22,35; Üiv. Eng. per ft* 1' 11,65; Eng. Portugal per u:
1' 11,85: Spaan se he piasters t' Amerikaausche dol
lars (in goud) f 2,47
Amsterdam, 5 Nov. Metall. 19.90; dito zilver
722,30 Div. Eng. per /'ll,82!/1.; Eng. Russen per tg
ll,821/> Eng. Portugal per ft" f 11.82'/»; Frans 47,65
Belg. 47,65; Pruis 58,60; Hamb. Russen /'30,50; Rus
sen in Z. R. f 27.87'/a Poolsehe per 11 Poolschc per
Z. R. 1 Spaansche piasters fSpaansehe binnen
landsche f Amerikaansche dollars 2.461/.. papier
2,21.
Wekdijksch overzicht van de
Christelijke pers.
Onder den titel //de beslissende stap", gaf deStan
daard de vorige week een drietal artikelen over de
discussién in de eerste en de tweede kamer, bij gelegen
heid van de Indische begrooting. De Standaard brengt
in herinnering, dat bij de conservatieven, meer bepaald
ook bij het conservatieve ministerie Heemskerk, het
kan niet anders, boven het mag niet anders is
gegaan. Na bijna alles aan de liberalen te hebben
toegegeveu, stonden de conservatieven daar nog alleen
met eigen beginselen op koloniaal gebied. De vraag
van communaal (gemeentelijk) of individueel (persoon
lijk) grondbezit in Iudië, was de vraag waarbij de
conservatieven pal stonden. De toestand van Java,
het geluk of ongeluk vau zijne millioenen bewoners,
hangt van de beantwoording dezer vraag af. Het is
waar: de conservatieven hebben, den strijd over deze
vraag verloren, er is in beginselj reeds voor jaren tot
^MUiPi^h^besloten. maar het kqn^^n de uitvoeriug
den 27 October verklaarde dat „de R e g e e r i 11 g
volkomen overtuigd was dat het indi
vidueel grondbezit den inlander op
een beteren voet brengen zal, en dat
dus individueel grondbezit op Java
wenscbelijk is." Groot was de verbazing,
"bij de liberalen zoo ongedacht een geestverwant ge
vonden te hebben, bij de conservatieven over dezen
radikaalste aller ministers. Alweder dus, ook op dit
punt zegt de Standaard gaat het ministerie
Heemskerk de beginselen uitvoeren van die partij,
welke hij jaren lang als voor den lande verderfelijk
bestreden heeft. Het ministerie heett door dit toe
geven zijne beginselen verduidelijkt en daarmede de
natie een gewichtige dienst bewezen. Bij de anti-re
volutionairen in de kamer bestaat omtrent de koloniale
politiek geen eenstemmigheid. Mackay, Elout van
Soeterwoude en Keuchenius hebben meestal de maat
regelen der liberalen voor Indië voorgestaan. Het is
er evenwel verre van af, dat de anti-revolutionairen
omtrent de Oost hun plicht hebben gedaan. Wij zijn
mede verantwoordelijk en toonen zoo weinig belang
stelling. De zedelijke verplichting, die op ons rust
om toe te zien dat de regeering de paden des rechts
bewandele, kan niet zonder kennisneming van feiten
en toestanden plaats nebben. De koloniale kwestie
moei meer eene nationale worden. Maar, de vraag
is, hoe zal de belangstelling der natie wakker worden,
waar zelfs geen belangstelling bij een oorlog als die
van Atchin wordt getoond Die onaandoenlijkheid
vindt hare oorzaak in die ééne, welke door de heele
wereld de brandende is, nl. dezeHeeft het christe
lijk geloof uitgediend, ja dan neen? Door de liberale ko
loniale politiek te aanvaarden zou het ministerie Heems
kerk duidelijk gemaakt hebben dat er tusschen liberaal
en conservatief geen wezenlijk verschil bestaat. Ter
wille van de conservatieve koloniale politiek durfde
menig conservatief het onrecht, dat der natie wordt
aangedaan, vooral in de schoolzaak niet aan. Thans
na de zwenking kan dat anders worden, en in
zooverre kunnen deze verklaringen aan de natie ten
goede komen.
De Dazes!» brengt ons bericht van het overlij
den van dr. A. C. van Raalte in Amerika. Te Hol
land in Michigan overleed op den 7den November
in 65 jarigen ouderdom de man, die voor velen
onzer lezers geen vreemdeling is. Niet alleen ouden
van dagen, ook jeugdigen zullen zich zijner nog wel
herinneren; immers voor enkele jaren, was hij nog in
ons midden. Wij achten ons daarom geroepen 's mans
veel bewogen levensloop onzen lezers kort te herin
neren. Tien jaren 18361846 diende bij de Chris
telijk Gereformeerde Kerk in ons vaderland als lecr-
aar. In 1846 vertrok hij met velen naar Amerika.
Daar was het, dat hij de stichter en vader werd der
kolonie Holland in den staat Michigan. Hel was
daar, dat hij geheel alleen in de uitgestrekte bosschen
van Michigan aangekomen, als baanbreker voor de
kolonie, die hem volgen zou, op den rug van een
Indiaan over een moeras gedrageu, de plaats bepaal
de waar zijne volkplanting zich vestigen zou. Daar
zag hij de eerste hoornen vellen voor het eerste blok
huis van ruwe boomstammen, dat opgericht werd,
daar werd hij de geestelijke vader van eene kolonie
welke door hem gekweekt is onder arbeid eu zorgen,
strijd en gebeden, teleurstelling en moeiten, totdat
Holland geworden was wat het nu is, d. i. eene wel
varende nederzetting niet verre van het Michigati-
meer.
Drie Hollandsche- Gereformeerde kerken en vooral
'de stichting voor hooger onderwijs „Hope College"
genaamd, mogen getuigeu wat van Raalte was voor
de geestelijke behoeften van die kolonie, wier maat
schappelijke hij op zoo uitnemende wijze heeft behar
tigd.
Dr. Albci'lsis €8iristiaasi vjjiï SSaalle is
niet meer. Die kleine gestalte met dat levendig oog,
en vaste indrukwekkende houding, geboren om te
gebieden als 't ware, die predikant die in den vollen
zin des woorcls een krijgsknecht was vau zijn Heiland
en Heer, dat karakter door strijd gehard, door lijden
geheiligd, is den weg gegaan van alle vleesch. Zijn
graf is verre van den vaderlandschen bodem, door
een oceaan gescheiden, maar zijne werken en daden
zullen voortleven in de herinnering van zoo velen on
zer landgenooten, die daar in het verre Westen, ouder
zijne hoede, een tweede vaderland vonden.
Twee zendelingen, een uit Zweden en een van St.
Ciiriscoua, zoo meldt liet Er «nel. Zcaidisig*t»Eail
zijn in Abyssinië vermoord. Leeft daar ook thans nog
niet een zelfopofferende liefde voor kracht van Hem, die
de groote Zender is, in het hart van meuigen zendeling
omzoovele gevaren te trotseeren? Wordt de zendingsar-
beid door deze hoogstbedroevende feiten niet gewijd
Ach dat ook voor de eenzame onvruchtbare o ;rden
in andere werelddeelen, bet bloed der martelaren, het
zaad der kerke, der kerke die aan het eguwbrtbniiik-
