CHKISTKLUKl-RISTOKISCK BLR
57.
Donderdag' 9 November.
1976.
Jo
Verschynt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drib maanden francoƒ2,
Enkele nommers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
TE
MIDDELBURt f.
Prijs der Advertentiën
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
AGENTEN: de heeren P. G. de Vey Mestdagh te Vlissinyen, M. de Jonge Jz. te GoesJ. van der Peul te Neuzen.
Middelburg, 8 November 1876.
Onze rubriek Buitenland kan uit den aard der
zaak in den regel slechts eene vluchtige beschouwing
aanbieden van zooveel, dat onze nadere opmerkzaam
heid dubbel waardig is. Tot aanwijzing of be
schouwing van veel, dat het groot tooneel der
wereldgebeurtenissen ons aanbiedt, of tot vergelijkin
gen van onze eigen omgeving met die van andere
landen, kunnen we maar zelden komen. Ook in dit
deel van onze werkzaamheid komt het uit, dat er
eene gejaagdheid en onrust heerschten, welke tot prin-
cipiëele beschouwing geen tijd laten.
Ret was in de bovengenoemde rubriek in no. 44
dat we u mededeelden dat er te Genève een congres
was gehouden voor de heiliging van den dag des
Heeren, met andere woorden tot bevordering van
Zondagsrust; in no. 47 spraken we van den protes
tantendag, waar hetzelfde onderwerp behandeld is.
Dit verschijnsel verdient o. i. zeer onze aandacht.
De uitvinding van spoorwegen en stoombooten en de
aanleg van telegraaflijnen heeft ons leven versneld.
Bij al het goede en aangename dat onze eeuw te aan
schouwen en te genieten geeft, is de algerneene geest
eene bloot stoffelijke. Weelde en feesten, pleiziertrei-
nen en jeneverpaleizen bloeien als rozen in ons mid
den. Op het platte land is er althans nog één dag
van de zeveu rust, daar slaat men de hand niet aan
den ploeg, en verzamelt men den oogst niet in de
sehuren, daar rust mensch en dier naar het gebod.
Maar bezoekt eens onze groo.te steden niet alleen
de allergrootste. Daar is de Sabbat verdwenen
met zijn lieflijke rust, huiselijk genot en gewijd ka
rakter. Daar zwiert men langs het pad, of bedient
den winkel, of verricht de gewone bezigheden des da-
gelijkschen levens; daar bouwt men dokken, om
dat ze spoedig klaar moeten zijn, of bezorgt er de
goederen, die stoomboot of spoortrein heeft aangebracht.
Daar is de Zondag zoo menigmaal en voor zoo velen
een dag van dubbele inspanning. Vraagt aan de
ambtenaren van vervoermiddelen of posterijen, wanneer
hun drukste dag is ze zullen u antwoorden ,,'s Zon
dags". Vraagt de beambten bij de spoorwegen of de
politie, hoeveel vrije Zondagen ze in het laatste jaar
hadden, en ze zullen u verbluft aanzien of u een bijna
onmogelijk klein getal noemen. Hebt ge nooit de
machines der naaisters en modemaaksters hooren
gonsen, ten bewijze dat ook daar Sabbatsrust eene on
bekende weelde was. Lag u weg nooit voorbij
hotels, restauraties, cafés, sociëteiten, of hoe die dingen
verder heeten mogen, en zaagt ge dan niet die scha
ren dorstigen, die zooveel handen en hoofden in be
slag namen? Het is waarlijk niet voor den tijd
dat er eene aandrang komt die krachtig en duidelijk
,/rust" eischt, rust voor den werkman. Alleen de
publieke opinie is in staat paal en perk te stel
len aan de toenemende onhoudbare eischen van het
moderne leven. Meu vraagt wetten, eerbiediging
van de Zondagswet, maar duidelijk is het immers ge
bleken, dat de regeering zelve breekt met de Zondags
wet. Hoeveel uitvluchten worden gezocht, om die wet
pntgaan. Bovendien, het wil ons voorkomen dat eene
gswet bruikbare in Nederland moeilijk te le-
Junmers Nederland erkent gelijkheid voor de
nu de christen een dag rechtens rusten,
nlicht zijn in die rust te deelen? Of
dê Joodsche sabbat moeten vie-
iign Bustdag, en wal niet?
niet gemakkelijk
"er middel
dat het mogelijk^is méér door voorbeeld en invloed,
dan door eene zondagswet te doen. Elke leer prijst
als om strijd de zondagsrust aan. Gezondheidsleer,
staathuishoudkunde, theologie allen zijn het daarin
eens //Zondagsrust is noodig." Een onzer bladen stelde
onlangs voor in elke stad of plaats een bond te vor
men tot zedelijke ondersteuning van alle neringdoen
den en arbeiders, die genegen zijn dien dag te heili
gen. Of dit voorstel werkelijkheid zou kunnen wor
den weten we niet. We hebben al zooveel bonden
en daar "zijn er onder, waar de stoom zoo spoedig uit
was. Dit weten we wel. De aandacht is eenmaal
op de zaak gevestigd, liet vraagstuk is zoowel nati
onaal als internationaal. Onze natie is wakker geschud
door Zaandam. In het buitenland zijn het druk be
zochte congres ran Genéve en de protestantendag te
Heidelberg bewijzen, d it ook daar de zaak belangstel
ling wekt.
Wat we al dadelijk doen kunnen, het is door ons
voorbeeld toonen, dat Zondagsviering ons heilig en
ook mogelijk is. Alle noodelooze arbeid zij verre
van ons op dien dag. Dat verleiding des rijkdoms
of zorgvuldigheid der wereld, of zucht tot uitspanning
ons niet verleide oin iets toe te geven aan den geest,
die allerwege geld eu verstrooiing zoekt. Daartoe
wekken we onze l'êzers op.
In de gisteren avond geopende siajiöaa^svei'gade-
rieig der Provinciale Staten vaia Zeeland zal
onder anderen behandeld worden een voorstel van Ge
deputeerde Staten betreffende den provincialen stoom-
bootdienst. Zooals men weet werd in de zomerver
gadering aan het gedeputeerd college opgedragen te
overwegen, of hef niet wenschelijk zou zijn verande
ring te brengen in den dienst dier boot op de
Boven-Schelde.
Gedeputeerde Staten achten het bedenkelijk een
voorstel tot opheffing van dien dienst te doen, te
meer omdat er tusschen Walsoorden en Hansweert
geen veer meer bestaat. Zij achten het betreden van
een middelweg wenschelijk en geven daarom in over
weging, om den dienst op de Boven-Schelde van 1
December tot 1 April a. 1e beperken tot een dag
per week, en wel des Maandags, met het oog op de
zittingen der Goesche rechtbank.
Met betrekking tot het subsidieeren van wagen
diensten in verband met den stoomboot ienst, stellen
zij voor hen te machtigen, om aan ondernemers van
het brievenvervoer, ter tegemoetkoming in de kosten
van wagendiensten die met den stoombootdienst op
de Wester-Schelde in verbinding staan, uit de pro
vinciale fondsen eene subsidie te verleenen, bijaldien
daaraan behoefte blijkt te bestaan.
De heer A. Ccbbsc van Middelburg is in de gis
teren gehoudene gemeenteraads-vergadering* van Vlis-
singen benoemd tot hulponderwijzer aldaar.
De commissie tot afneming van het examen van hen
die voor de betrekking van leerling-consul wenschen
in aanmerking te komen, heeft na afloop van haar
onderzoek o. a. eeu getuigschrift van bekwaamheid
tot die betrekking uitgereikt aan den heer JL ÏWelz
te Vlissingen.
Op den eersten Maandag van het loopende jaar
werd te Goes eene anaSjacSssselaooS geopend. Over
den toestand dier school werd verleden week
verslag uitgebracht. Enkele bijzonderheden uit dit
verslag stippen wij hier aan.
iingen n^l^er leerlingen, welk
ambachtstand slechts drie leerlingen aan de lessen
deelnemen. De leerlingen zijn begonnen met het
vervaardigen van de benoodigde gereedschappen, ver
der werd gearbeid aan hetgeen door verschillende
timmermans-bazen besteld werd. Tot 31 Aug werd
aan loon f 175 uitbetaald. Over het gedrag der
leerlingen, den ijver en de geschiktheid van den ou
derwijzer en de vorderingen der leerlingen spreekt
het verslag met den hoogsten lof. De bijna ongeloof
lijke vorderingen worden daaruit verklaard, dat nie
mand tot krullenjongen wordt gebezigd, maar allen
dadelijk aan het werk worden gezet. Het lokaal is
gebleken te klein te zijn; het bestuur hoopt weldra
in de gelegenheid te zullen komen een grooter lokaal
aan te schaffen, waarin dan misschien ook een ander
handwerk, dan het timmermansvak zal kunnen ge
leerd worden. De weinige deelneming, welke de
zaak aanvankelijk bij de Goessche burgerij onder
vindt, wordt toegeschreven aan het nieuwe der zaak;
bovendien bestaan er vooroordeelen welke, naar de
hoop van het bestuur, door de goede vruchten zul
len worden weggenomen. Een groote struikelblok
is de bepaling, dat de leerlingen der ambachtsschool
ook leerlingen der burgeravondschool moeten zijn,
daardoor houden zich vele leerlingen terug.
Toch sou het bestuur liever de ambachtsschool op
heffen, dan deze bepaling wijzigen. Geen praetilche
ambachtsschool zonder theoretische burger-avond
school geen ontwikkeling van de krachten en ver
mogens van het lichaam, zonder die van den geest.
Dc president inr. J. G. de Witt Hamer, president
der plaatselijke schoolcommissie, deelde de verga
dering mede dat reeds gunstige verschijnselen wor
den waargenomen, welke op gunstige toekomst doen
hepen.
Bij de behandeling der gemeente-begrooting van
DocdekcêsskeB'ke voor 1877 kwam ter tafel een
request van den hoofdonderwijzer, om verhooging
zijner jaarwedde. Op verschillende gronden werd dooi
den burgemeester en het raadslid de Begtaangedron
gen om 's adressants verzoek toe te staan en zijne
jaarwedde met f 100 te verhoogeu. Bij stemming werd
inet 3 tegen 2 stemmen eene afwijzende beschikking-
genomen. Voor stemden de raadsleden M. de Begt
en J. van Nieuwenkuijzeil, tegen de beide wei houders
J. van Dijke en J. Walraven, en het raadslid P. de
Broekert. (G. Ct.)
De afdeeling ïfciaikeuszasid van de maatschappij
tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland
heeft besloten, even ale ten vorige jare weder eenige
landbouwkundige voordrachten te doen houden op
verschillende plaatsen en daartoe den lieer A. F. Marlet
uit te noodigen.
De Tweede liasne^» «lea» StateBB-Gcjaeavaat
is tot hervatting barer werkzaamheden bijeengeroepen
op 20 dezer.
In de Zaaiista'cek wordt een adres geteekend
aan Z. M. den Koning met verzoek om verbinding
met den grooten waterweg in Noord-Iiolland; en te
's lacfi'togeaaboseli heeft de Kamer van Koophan
del en Fabrieken zich bij adres tot de Provinciale
Staten van Noord-Braband gewend, ten einde hen
uit te noodigen bij de regeering aan te dringen op
het maken van een nieuwen Maasmond. Naar d&
m jening der kamer zou een groot deel van Noord-
Brabant daardoor gebaat zijn, alle gevaar voor over
strooming zou dan weggenomen zijn en 's Hertogen-,
bosch zou in beteren u>c;s1illid knn'Pll
