HANDELSBERICHTEN.
INGEZONDEN STUKKEN.
verleiden om aan Ruslands zijde te staan, zeker om
onzijdig te blijven. Voor Italië, dat ook een deel
van den buit hebben zou, is misschien die winst ook
verleidelijk om mede te doen in de Katastrofe. De
Koning van Griekenland en de Grieksche pro
vinciën, we zagen het de vorige week, bevelen zich
in de gunst en recommandatie der mogendheden.
Duitschland wenscht voor zoover men althans
zien kan, mede in bondgenootschappelijke eendracht
met Rusland te leven, wel is waar worden ook daar
andere steramen vernomen, maar zij schijnen niet tot
de toongevende te behooren. In het Octobernumraer
van het tijdschrift lm Neuen Reich onder
redactie van den ook bij onze antirevolutio-
nairen zeer bekenden dr. Fabri vindt men het vol
gende oordeel: „De dankbaarheid, meent men, past
ons (Duitschers) tegenover Rusland, maar ze mag
toch niet zoo ver gaan, dat we ons kwispelstaartend
voor het panslavisme buigen. Als het Ruslands be
lang medebracht zou hij de dankbare Duitschers geen
haar beter behaudelen, dan de ondankbare Oostenrij
kers van weleer. Wij erkennen dat het de
panslavisten gelukt is, Ruslands macht aan hun
ne plannen dienstbaar te maken maar wij
begrijpen de verblinding der Russische dynastie
niet, die zich zonder tegenstand aan haren pansla-
vistischen tegenstander overgeeft. Europa is bang
voor Rusland en Rusland voor de panslavisten."
Ziedaar het oordeel van een gezaghebbend Duitsch
orgaan, waaruit ook nu weder duidelijk blijkt, dat
twee stroomingen in Duitschland zijn waar te nemen.
Blijven over: tfraiikrljk en EaigeliaaieS. Dat
Eugeliiud en ftiaslaml de grootste invloed uit
oefenen behoeven we niet te zeggen, en ook niet dat
beiden tegenover elkander staan. Met alle kracht zal
Engeland zich verzetten tegen het binnenrukken van
Russen in Turkije. Van frankrijk is minder te
wachten tot een dadelijk optreden in de hangende
kwestie zal Frankrijk zich wel niet laten vinden. Het
arbeidt voorliet oogenblik liever aan zijn binnenlandsch
herstel. De aderlating is te krachtig geweest.
Ziedaar de photografie, welke naar we meeneu, in
korte trekken vrij wel teruggeeft wat er zooal in
Europa gedaeht en geschreven wordt. Hadden we
geen recht om dien chaos te vergelijken bij eene
muziekuitvoering eenige oogenblikken voor ze beginnen
zal. Maar weldra volgt er eene diepe stilte,
de dirigeerstok wordt opgeheven, en daar gaan dio
verwarde geluiden van straks over in eene
zee van tonen, die welluidend en als één ons tegen-
ruischt. Wat voorafging is slechts een zich gereed
maken geweest voor het oogenblik, dat. allen ver
beiden. Zoo zal het ook thans ons werelddeel gaan,
als die velerlei stemmen zich hebben opgelost in één
accoord, dan zal ons oog uit die verwarring, die niet
slechts dagen of jaren maar eeuwen duren kan,, één
schoon geheel te aanschouwen gegeven worden, da
onze raadselen oplost en verwarring in orde ver
keert.
Het gebeurt onze lezers niet. alle dagen dat, eenet
bisschoppelijke ciretilaire uit het hartje van Spanje
hun onder de ougen komt. Eer we voor deze week-
afscheid nemen, willen we hun in kennis stellen met
een zoodanig stukje stichtelijke? lectuur. Het is van
den bisschop van Minorka en behoeft van onze zijde
geen commentaar. Ziehier: //Wij vernieuwen en
herhalen onze uitspraak in het hoogste ressort
betreffende de ex-communicatie der ketters van
elke soort en beschrijving, hunne pupillen of aau-
genomen kinderen, hunne vaders, moeders, onder
wijzers en allen, die met hen aan tafel aanzaten.
Wij verbannen uit de Kerk allen die hen helpen of
hen vriendelijk aanzien; wij ex-eommuniceeren ieder
die 't waagt een huis aan een Protestant te verhuren
ten behoeve van scholen of godsdienstonderwijs; als
mede ieder, die geld geeft of geld leent, of een-legaat
maakt aan dergelijke personenwij ex-communiceeren
ieder, die in vriendschap leeft met zulke ketters en
ieder, die een woord ter hunner verdediging durft
zeggen of schrijven. De geestelijken van mijn kerspel
zijn gehouden dit op drie achtereenvolgende Zondagen
van den kansel te lezen gedurende de godsdienstoe
fening, en tevens moete n zij zorgen dat deze bevelen
naar den letter worden ten uitvoer gelegd."
Nieuwe Uitgaven.
MAARTEN LUTHER'S TAFELGE-
P. van der Sluijs jr. Amsterdam,
f 1.—
pittige taal van Duitsch -
kende
van Luther. Onderhoudende anecdoten, krachtige we
derleggingen keurige boert, gezellige kout, fijne op
merkingen, dit alles treft men in dat boekje aan en
dan voor f 1.geld.
Dit boekje kan een gids zijn, een gids op het beste
pad, een gids ten eeuwigen leven, maar ook een gids
voor dit leven. Over huwelijk en opvoeding der kin
deren bevat het menigen nuttigen wenkover gebed
en kerk, over Gods Woord en godsdienst, over de
catechismus en den vrijen wil, over het geloof en de
wetenschappen, over het predikambt en het traktement
der predikanten, kortom over zooveel, dat ons belang
inboezemt, dat we onzen lezers in gemoede raden kun
nen, verwaardig deze uitgave met uwe opmerkzaamheid
en als het u dan gaat als ons, dan zult ge de frissche,
kloeke taal der 16de eeuw niet zonder vrucht en
stichting lezen.
Burgerlijke stiuid van Vlissiugen.
(van 714 October.)
Gehuwd Geene.
Bevallen J. H. Dommisse, geb. Tuijtcr, d.W.
Goedhart, geb. Clowting, z.; R. Paasse, geb. Sponse-
lé, z,J. van der Maden, geb. Soetens, z.C. Jan
sen, geb. But, z.T. Roose, geb. Vendeville, z.M.
Staats, geb. de Jonge, d.
Overleden: E. C. Quite, d. 9 j.; W. L. Guedou,
z. 3 j.A. M. Harinck, d. 8. in.; C. Marijs, jd.
62 j.
Graanmarkten enz.
Middelburg, 19 October. De aanvoer ter markt van
heden was gering. De prijzen ondergingen kleine ver-
hoogingen. De tarwe zoowel jarige als nieuwe werd
25 ets, per mud hooger betaald, de gerst winter- en
zomer" bracht 10 a 15 ets. meer op en ook de erwten
werden 25 ets. hooger betaald. Men noteerde als volgt:
Jario-e Walchersche tarwe f 11,— a f 11,25, nieuwe voor
zaaiino- f 11,50, voor verbruik f 11,25, nieuwe zaai- en
bakrooge f 8,25, wintergerst f 6,75 Walchersche zomer-
gerst "f 6,65, beste harde Walchersche witte boonen
f 14 50 f'l4,75 a i' 15,—, dito bruine booneu f 14,25 a
f 14,50, paardeboonen 8, 5 voor de hardste betaald,
wakke soort iagewilligd, groene kookcrwtcn f 11,50,
winterkoolzaad op f 14,50 gebleven.
Boter per kilogram 1*1,50 a f 1,60. Eieren per 100 stuks
5
Yli'ssINGEN. 20 Oct.. Boter per kilogram f 1,60. Eieren
per 104 stuks i'G,20.
Amsterdam, 20 Oct. Raapolie' op zes weken 1 4474
Lijnolie 1" 327-u
Pi-ijzen van eileeten.
{PER TELEGRAAF.)
Amsterdam, 18 October 1876.
Nederl. Oertiüc. Werkelijke schuld. 2l/2 pet. OD/s
dito dito dito 3 743/4
dito dito dito 4 99'/8
Loten stad Rotterdam 3 947a
dito dito Amsterdam 3 9572
Rusland Obligation 1798/1816 5 pet. 933/4
Certiüc. Inscr. 5 serie. 5 „67
O bi. Hope Co. 1855 6e serie 5 S(P/s
dito f 1000 1864.5 „90
dito L. 100 18725 797,
dito L. 100 18735 797s
Loten 18G45 f 269
Loten 1866 5 259
Inscr. Stieglitz Co. 2c a 4 L. 4 pet. 77
Obligation 186769. 4 697s
Aand. Spoorw. Gr. Maatscli. 5 f 249
dito dito.4
Aand. Kiew-Brest 5 100
dito Baltische spoorweg3 117
Oblig. spoorweg Poti-Tillis. 5 pet. 877^
dito dito Jelez-Griasi 5 f 213
dito dito Jelez Orel 5 pet. 8874
dito dito Charkow Azow. 5 79
Polen. Aand. Warscliau-Bromberg. 4 f 747a
dito dito Weenen. 5 112
Oostenr. Oblig.metal. in zilv.Jan./Juli. 5 pet. 507a
dito dito A'prii/Oct. 5 51
dito in papier Mei/Nov. 5 477s
dito dito Febr./Aug. 5 487ie
Italië. Oblig. Z.-Ital. spoorweg3 98
Spanje. Obligation Buitenl 3 pet. 127i6
dito Binnenlandsche 3 II3/s
Portugal Obligatiën3 507s
Turkije. Inschrijving Alg. schuld5 97s
Obligatiën 1869 l 6 f 263/4
Egypte, dito 186S 7 pet. 3S7s
Prijzen ¥<111 coupon**.
Amsterdam, 20 Oct. Metall. f 19,90; dito zilver
f 20,95; Div. Eng. per f 11,82725 Eng. Portugal per 'ui*
f 11,827a; Spaansche piasters!Amerikaansche dol
lars (in goud) i* 2,457a.
Amsterdam, 19 Octob. MetaU. j 19,65dito zilver
f 20,95; Div. Eng. per /'ll,8272; Eng. Russen per ff*
/"li,827a: Eng. Portugal per g-/*ll.S2l,7; Frans/47,60
Belg. 47,00; Pruis f 5S,55; Hamb. Russen ƒ.30,50: Rus
sen in Z. li. 29,627-2; Poolsche per tl Poolsche
per Z. R. fSpaansche piasters/*Spaansche
binnenlandsche Amerikaansche dollars 2,457-2;
papier 2,19.
(Plaatsing niet altijd blijk van instemming.)
Mijnheer de Redacteur!
I11 uw blad van 10 Oct. komt, onder de rubriek
Zeeuw sche brieven, iets voor, hetwelk zeer mijn
aandacht trok, waaromtrent ik misschien eenige inlich
tingen kan geven. Volgens een Zeeuwsch liberaal
blad, zouden in Zeeuwsch AHaanderen handelsreizigers,
van elders komende, voor het lidmaatschap der Twee
de Kamer aauprijzen Baron van Doorn van West-ca-
pelle, natuurlijk in plaats van het 1111 voor het kies-
distrikt Middelburg zitting hebbende lid, den heer
mr. van Eek. Wie die handelsreizigers zijn weet ik
niet, en noch minder wat zij in dezen gezegd en
gedaan hebben. Doch hebben zij zich, door hun-
gepraat, bij de liberalen een schuld op den hals ge
haald, dan deel ik die gaarne. Wellicht zelfs bestaat
er een misverstand, en ben alleen ik de schuldige,
zooveel te beter voor de handelsreizigers, die anders
nog wel in hunne zaken konden gestraft worden voor
het gepleegde misdrijf. En een misverstand is zeer
mogelijk, want ik ben ook reiziger, hoewel niet ia eenige
handelsartikelen; mij schaadt de banvloek der libera
len volstrekt niet.
Zie hier wat ik mij herinner. Op meer dan
eene plaats in Zeeuwsch Vlaanderen, waar ik ver
toefde, kwam onder de dagelijksche gesprekkeu, ge
lijk overal elders in Nederland, de Schoolkwestie ter
spraken, en hier, zoowel als ginder, waren er klach
ten over de Godsdiensteloosheid en het modernisme
der openbare school, de toenemende tirannie van de
heerschende partij over de gewetens der ouders, het
inairekt bemoeilijken van het Bijzonder onderwijs,
enz. Vooral het moeten betalen van den een voor
den ander, in eene zaak die zoo van nabij de dier
baarste belangen raakt, is doorgaans opgenomen in
dergelijk tafelpraatje. En dit is niet vreemd; des
volks geweten, het rechtsgevoel, wordt pijnlijk wak
ker gemaakt door wat eene heerschende minderheid
zich verstout te zeggen en te doen. De School,
waaraan de natie gehecht is, is de traditioneel Gods
dienstige, en waar dit in hun kraam te pas komt,
doen de schoolautoriteiten het voorkomen, alsof alles
nog bij het oude is gebleven, terwijl de praktijk, en.
niet minder wat bij monde en in geschrifte verkon
digd wordt, het tegendeel al te duidelijk bewijzen,
ik was ten vorige jare tegenwoordig op eene verga
dering van volksonderwijs. Een der meest gevierde
en welsprekende redenaars had het woord gevoerd,
en daarbij gewezen op het onvoldoende van het on
derwijs, de noodzakelijkheid van meer scholen, op
leidingsscholen, onderwijzend personeel, hoogere be
zoldigingen enz., toen in de vrije discussie een
Israëliet het woord verlangde. Hij wees er
op, dat in de eerste plaats noodig is, het zedelijk peil,
hij gebruikte bet woord zenith, van het schoolwezen
te verhoogen, en dat zedelijkheid, zonder godsdiensti-
gen grondslag, eenvoudig niet bestaat. Volgens hem
moesten schcolautoriteiten, en meer nog het onder
wijzend personeel, diep doordrongen zijn, van hunne
hooge en heilige roeping, van hunne verplichting
tegenover God en menschen zoover was de oude,
goede man, een specialiteit in opvoedkunde, toen;
hij door den Pres. der vergadering, een gewezen mo
dem dominé, tot de orde werd geroepen. De man
zweeg. Hij ondervond het als zoovelen, dat meent
men in ernst, Godsdienst is noodig voor de school,
men buiten de orde is.
En het volk wil eene school met Godsdienst.
Hoe onze Roomsch Katholieke medeburgers hier over
denken, is genoeg bekend, en eveuzoo. wat bet nog
niet gemoderniseerde deel van het Protestantsche.
Nederland wil. En de Israëlieten? Waar ze dit maar
eenigszins kunnen, hebben zij hunne eigene scholen,
waarop het niet ontbreekt aan onderwijs in de Mosa-
isclie Godsdienst. Nog zeer kort geleden sprak Ek
met een Tsraelietisch onderwijzer van eene school
1 j -itft
