CHRISTILIJHISTOtlSCl BLAD.
Hervorming en
N°. 46.
Zaterdag' 14 October.
1676.
HET ZUIDE
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,
Enkele nommers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
16
AGENTEN: de heeren P. G. de Vey Mestdagh te VlissingenM. de Jonge Jz. te GoesJ.
der Peijl te Neuzen.
HH. Abonnés buiten Middelburg
worden beleefü verzocht de ver
schuldigde ABONNEMENTS
GELDEN over het eerste kwar
taal, voor den ÖOsten October per
postwissel (desverkiezende na af
trek der onkosten) aan den onderge-
teekende over te maken.
De Uitgever
ALBERT WEDDING.
Daar zijn in de nieuwere wereldgeschiedenis
twee feiten, welke als 't ware al de andere
beheerschen. In de 16de eeuw ontstond de
hervorming, die ons wereldeel opwekte tot
een nieuw leven. In de 18de eeuw kwam
de revolutie, die, door het prediken van de
rechten van den mensch, Europa in vuur en
vlam heeft gezet. Beide d'eze belangrijke
historische feiten beheerschen ook nog onze
dagen. De hervorming heeft den mensch aan
God de revolutie heeft de mensch aan
den mensch teruggegeven: heeft iemand opge
merkt. Helaas het was en het is dan ook
nog de mensch en de mensch alléén die in
de revolutie heerscht. Al dikwijls spreekt men
van overeenstemming tusschen die beiden.
Vooral van roomsche zijde wordt de refor
matie de moeder der revolutie genoemd. Men
verwijt zoo menigmaal den anti-revolutionair,
dat hij zich aan schromelijke inconsequentie
schuldig maakt, indien de revolutie door hem
wordt afgekeurd, terwijl de hervorming voor
hem het uitgangspunt is van eene nieuwe
wereldorde. Die misvatting is echter te groot
om niet spoedig in het oog te vallen.
De revolutie is begonnen met de erkenning
van de rechten van den mensch, zij zal niet
eindigen dan door de erkenning van de rech
ten van God." In dit kernachtig gezegde
van de Bonald is het onderscheid tusschen
beide zoo juist geteekend. De revolutie heeft
uitsluitend het oog gevestigd op onze rechten,
met voorbijzien van onze plichten; dat is haar
ïootste fout en juist datgene wat haar tegen
^hervorming overstelt. De hervorming
allen tij de de souvereiniteit Gods
Bii! de omwenteling der vorige
^teit des nenschen voorop-
het is een
rede,
haar gevolg het staats absolutisme (staats-al-
vermogen), wil aan hare uitspraken alles onder
werpen en vernietigt daardoor de individuali
teit (persoonlijke zelfstandigheid.) De betrekking
tusschen vrouw en man wordt verbroken
denk aan de emancipatie; de verhouding
tusschen heer en dienstbare wordt opgeheven
denk aan de theoriën, waarmee de com
mune is opgetredenhet verschil in stand
en rang wordt te niet gedaan, of zooveel
mogelijk verborgen denk aan de sociale
kwestie. De hervorming daarentegen heeft
de maatschappelijke stand en het huisgezin
de twee hoeksteenen der samenleving in
eere gehouden of hersteld. De hervorming
heeft een einde gemaakt aan de verwarring
der middeleeuwen; de duisternis is opgeklaard
en een dam opgeworpen tegen de overheer-
sching van liet bijgeloof. Toen de kracht der her
vorming verminderde, gelijk, in de vorige eeuw,
werd Europa voor de omwenteling rijp en in
zoover alléén is er tusschen die twee tegen
strijdige machten eenig verband. Door ver
zwakking van het Reformatie-beginsel, d. i.
rechtvaardigiug door het geloof, is de revo
lutie ontstaan d. i. opperheerschappij der
menschelijke rede. Zal die kwaal ooit uit
ouze maatschappij verdwijnen dan kan liet
slechts zijn door één middel en d. i. het
Woord des Levens. Het geheim van de
kracht der hervorming ligt alléén in het
Woord Gods, in dat woord, hetwelk doen
zal wat God behaagt, en voorspoedig zijn
zal, waartoe Hij het zendt.
Middelburg, 13 October 1876.
De geuiceiiteiMad vau middelburg lieeffc
in zijne vergadering van Woensdag tot gemeente-ar
chitect benoemd de heer J. II. Will, buitengewoon
opzichter bij de staatsspoorwegen te Vlissingen. Door
den heer B. A. Fokker was een voorstel ingediend,
tot wijziging der verordening op de plaatselijke in
komsten, zoodat volgens dit nieuwe voorstel het mi
nimum-cijfer, dat aangeslagen wordt niet f 300 maar
f 250 zou zijn; verder dat de ruimte, welke bestaat
tusschen f 300 en 400 zou verminderd worden
en het vaststellen van eene nienwe klassenschaal met
evenredig opklimmende afkorting. Alle drie deze
voorstellen werden met groote meerderheid verworpen.
Op den Banjaard is in den nacht van Dinsdag op
Woensdag een Engelsch schip, geladen met petroleum
gestrand. De bemanning en een gedeelte der la
ding zijn te Brouwershaven aangebracht. Het schip
hoopt men spoedig te kunnen afbrengen.
Als bekroonden op de wereldtentoonstelling te
Op de landswerf te Amsterdam wordt een stoora-
kanonneerboot in gereedheid gebracht om als
wachtschip te Vlissingen gestationeerd te worden.
Zulk een vaartuig, hoewel niet groot, zal toch met
zijn krachtige machines en zijn zwaar stuk geschut,
beter dan de schoener Frans Naerebout voor zijn
taak berekend zijn.
Men schrijft ons uit Oostburg dd. 11 October.
Onze anders zoo rustige gemeente is geheel in op
schudding gebracht door eene vreeselijke misdaad.
Zekere Izaak Timmerman heeft door messteken zijne
huisvrouw vermoord. De moordenaar is een befaamde
oude kalant van de justitie, en was zeer aan drank
verslaafd. Voor een paar jaren is een manslag ge
pleegd onder Zuidzande op een Aardenburgsch jonge
ling. Zware vermoedens rezen te dier tijd ook tegen
genoemden Timmerman, langen tijd heeft hij er pre
ventief voor gevangen gezeten. Drankmisbruik was
ook weder hier de oorzaak van dit droevige feit.
De dader is in hechtenis genomen.
Nadat in den loop der maand September ministe-
cieele aanzegging was ontvangen, dat de nog vrije
öesterfoaukeu in de Ooster-Schelde, die anders
den lsten Oct. geopend worden, gesloten moesten
blijven, omdat zij eerlang verpacht zonden worden,
is heden een andere Ministerieelc aanschrijving beko
men, waarbij de opening op 1 Nov. bepaald wordt.
De verpachting zal in het begin des volgenden jaars
plaats hebben.
Inmiddels hebben eene menigte visschers uit Tho-
len en andere plaatsen zich niet aan den last des
Ministers gestoord en is deswege tegen hen proces
verbaal opgemaakt.
Woensdag overleed te 's Gravenhage jhr. A. Klcrck,
oud-secretaris-generaal bij het departement van Marine.
Als verdienstelijk marineofficier en later als chef
van het departement genoot de overledene aller ach
ting. In uitgebreider kring wordt echter zijn dood
betreurd. Nauwgezet en gemoedelijk christen als hij
was, vond zoo menige onzer christelijke stichtingen in
hem een zeer gewaardeerden steun, zoo menig christen
vond in hem een broederhart dat warm klopte. De
overledene was begiftigd met onderscheidene buiten
en binnenlandsche ridderorden.
In het October-nummcr van het tijdschift Onze
Wachter komt een hoogst belangrijke beschouwing
voor van dr. W. J. F. Nuyeiis, over „de hersen-
overspanning door te hoog opgevoerd onderwijs." De
geleerde schrijver verdedigt daarin met groote beza
digdheid en objectiviteit de stelling, dat de eischen
van de mate van kennis, welke men aan onze jonge
lingen stelt, die de zoogenaamde beschaafde of weten
schappelijke opleiding moeten genieten, te hoog wor
den opgevoerd. Behalve zijn eigen argumenten, welke
evenzeer van diepe kennis "als van groote ervaring
getuigen, beroept de schr. zich op het getuigenis van
verschillende wetenschappelijke autoriteiten, clic allen
waarschuwen t'gen het gevaar onzes tijcis, dat door
hersenoverspanning de verstandelijke vermogens der
jongelingschap zullen worden verzwakt.
Het belangrijk advies van dr. Nuyens verdient on
getwijfeld de overweging van allen, aan wie de op
voeding en opleiding der Nederlandsdie jongeling
schap ter harte gaat.