GEMENGDE BERICHTEN.
flankeur Keukenbrink, hoewel deze zelf gewond was,
buiten het gevecht gedragen. Overigens werden nog
4 mindere militairen gewond.
Binnen Kotta Radja kwamen veel koortsen en buik
ziekten en een enkel cholerageval voor. Bij de ageerende
troepen was de gezondheidstoestand redelijk, de stem
ming uitmuntend.
Voortdurend had men storm en hevige regen.
Jl. Vrijdag promoveerde aan de hoogeschool te
Groningen, tot doctor in de wis- en natuurkunde:
de heer P. C. Plugge, geboren te Middelburg, na
verdediging van een acad. proefschrift, getiteld: "Bij
dragen tot de kennis der photockeinie.
De heer Plugge, tot heden adsistent aan het phy-
siologisch laboratorium te Groningen, vertrekt reeds
in de volgende week naar Jeddo, alwaar hij van
Staatswege tot directeur eener scheikundige inrichting
is benoemd.
Vrijdag avond is het ramtorenschip Guinea van
Nieuwediep naar Vlis§iogen vertrokken. Men
meent dat aan dit schip de nuttige bezigheid is op
gelegd om te surveilleeren op de Duitsche schepen,
die aniline-afval in de nabijheid onzer kusten over
boord werpen.
Te Middelburg werd Zaterdag de algemeene ver
gadering van het aardrijkskundig genoot
schap gehouden. Tegenwoordig waren 24 leden.
Benoemd werd tot bestuurslid, in de plaats van den
heer Obreen, de gepens. generaal-majoor Booms.
De voorzitter deelde mede, dat ten behoeve der
Sumatra-expeditie de stoombarkas den 28en Oktober
per Prinses Amalia, naar Batavia zal worden verzon
den; in Januari volgt het hoofd der expeditie, de
heer Schouw Santvoort, per Conrad, met den machi
nist en den stuurman der barkas. Als ingenieur
voor topographie, geologie en photographie gaat de
heer Veth Jr. mede; als zoöloog de heer Snellemans;
een botanicus volgt vermoedelijk later. De heeren
Vet,h en Snellemans vertrekken van Padang naar het
binnenland, de heer Schouw Santvoort per barkas
langs de Djambirivier. De regeering is hoogst wel
willend gezind. De natie bracht f 30,000 bijeen voor
dezen weteuschappelijkeii tocht.
Bij beschikking van 29 September 1876, is aan H.
Hage, te Middelburg, tot wederopzegging, vergunning
verleend voor een stoomhootdicsist tot vervoer
van personen, goederen en vee, tusschen Vlissingen
en Rotterdam.
Het schijnt, dat de gemeente Vcerc haar laagste
punt nog niet heeft bereikt. Van regeeringswege
toch is bepaald dat het kantoor van het loodswezen
aldaar zal worden opgeheven, tengevolge waarvan we
der 5 huisgezinnen de gemeente zullen verlaten. Het
aantal ledigstaande huizen, zal dus opnieuw vermeer
derd worden.
De militaire gebouwen blijven steeds wachten op
ceuc bestemming. De visscherij levert niet die voor
deden op, welke daarvan verwacht werden. Eene der
reederijen, nl. die ouder directie van mr. J. Snijder
c. s., is van rechtswege ontbonden, na het verlies van
hare vischsloep. Het ware te weiischen dat de re
geering eindelijk omtrent de sedert jaren ledigstaande
Rijksgebouwen een besluit nam, daar, zoolang Veere
het aanzien eener stad behoudt, de inrichting der ge
meente moeielijk vereenvoudigd kan worden en de
lasten der overblijvende ingezetenen derhalve jaarlijks
verzwaard worden.
De Spoorwegbegrooting voor 1877 is ge
raamd op f 10,020,000. De lijnen volgens de wet
van 1860 zijn voltooid, behoudens de werken te Am
sterdam en te Rotterdam en de aansluiting te Nieu-
weschans, en eenige werken in Zeeland. Aan de
lijnen volgens de wet van 1873 is krachtig doorge
werkt. De werken van den onderbouw der brug
te Nijmegen zijn goed gevorderd. Aan de vol
tooiing voor den onder bouw der brug bij Arn
hem is naar behooren gewerkt. Voor de nieuwe
lijnen (wet van November 1875) hadden de voorbe
reidende werkzaamheden plaats, tot voortzetting
waarvan gelden zijn uitgetrokken. In het loopende
jaar waren S 77,379 meter spoorwegen voltooid en
18,792 m. in aanleg. Voor een spoorweg van Am
sterdam langs Leiden naar Rotterdam (aanvrage der
heeren Rosenburg en Bredius) is het verzoek om
Rijkssubsidie afgewezen. Nopens de aanvrage des
heeren J. J. van Kerkwijk qq. voor de lijnen Bres-
kensBelgische grens, SchoondijkeBrugge en zijtak,
wordt gewacht op het bericht der verzekering vau
het benoodigde kapitaal.
i V°i- tegenhanger van het in ons vorig nommer
-- ^uistei'daiiiscSie ongc-
yërköoY56h -f'-j«\* -v vonrv
Bij aanplakbiljetten was tegen gisteren aangekon
digd eene vergadering in een lokaal bij de Willems
poort te Amsterdam. Daar zijn behandeld de grieven
der burgers tegeu de politie eu de militaire macht
bij de laatste ongeregeldheden. Ongeveer 2000 raen-
schen waren opgekomen. In 't algemeen werd door
hen de Burgemeester beschouwd als oorzaak van het
geen, waardoor men gegriefd was. Staande de verga
dering werd goedgevonden een telegram aan Z. M.
den Koning te zenden, waarbij het onmiddellijk ont
slag van den Burgemeester en de vervolging zijner
medeplichtigen werd verzocht! Dit telegram is on
middellijk verzondenMen dacht noch aan de hei
liging van den rustdag noch aan het gebod der mach
ten onderworpen te zijn.
Naar wij vernemen zal waarschijnlijk de heer
Möllerup, gezagvoerder van de Phoenix, in hooger
beroep komen van het vonnis der arrondissements
rechtbank te Middelburg van den 21en Juni jl. waar
bij bij veroordeeld is tot vergoeding van kosten,
schade en interessen, wegens de aanvaring van het
tjalkschip ,/Drie Gebroeders", schipper M. de Bruijn,
in Maart 1875, zoodat de Phoenix-kwestie nog niet
ten einde schijnt te zijn.
Woensdag 27 Sept. hield het vierde congres van
voorstanders der vereeniglng-eii voor volks
voordrachten en volksvermaken zijne ver
gaderingen in eene der zalen van Felix Meritis, die
zich ten doel stellen de beschaving en ontwikkeling
van den zoogenaamden vierden stand.
De voorzitter P. H. Testas wees er op dat de ar
beidende stand die onze „vereeniging lief heeft," zich
bij de jongste woelingen te Amsterdam van alle deel
neming daaraan heeft onthouden, omdat het kalmste
en verlichtste deel der burgerij walgt vau de uitspat
tingen, waartoe telken jare de kermis aanleiding gaf,
en omdat een aanzienlijk deel onzer lagere volks
klasse reikhalst naar een beter vermaak, dat tevens
een krachtig middel kan worden tot bevordering van
volksgeluk." Op de vraag//Zou het aanbeveling
verdienen, om de uitgave en den verkoop te bevor
deren van goedkoope en goed uitgevoerde stellen ge
ëncadreerde platen en photographieën, voorstellende
onderwerpen op het gebied van het familieleven, de
geschiedenis, enz. en die met korte bijschriften, een
vers of een enkel woord te voorzien, enz.?" werd in
bevestigenden zin geantwoord. Een der leden advi
seerde tegen de verspreiding van platen, die den
werkman moeten //bepreeken." Voorts werd door
sommigen geijverd voor tooneelvoorstellingen en volks
concerten. De Zondagswet zou dan minder gestreng
zijn toe te passen. Ds. Perk deelt mede, dat hij voor
twee jaren namens de Vereeniging voor volksverma
ken aan het gemeentebestuur te Amsterdam heeft aan
gevraagd vier volksconcerten des namiddags te 6 uren
të laten geven, hetgeen werd geweigerd op grond van
de Zondagswet. Voorts besluit de vergadering hare
ingenomenheid te kennen te geven met het houden
van wan del tentoonstellingen in de groote steden. De
heer Van Deventer deelt mede, dat er te Utrecht eene
vereeniging bestaat, die des Zondags, door tentoon
stelling den kunstzin tracht op te wekken. Mr. De
Hoop Schefter maakt melding van het feit, dat sedert
eenigen tijd het Trippenhuis des Zondags geopend is.
Dit was een stap in de goede richting. Immers, werd
door de Vereeniging voor yolksvermaken aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken het verzoek ge
richt, op Zondag het Rijksmuseum in het Trippenhuis
open te stellende Minister weigerde, op grond dat
er gevaar bestond, dat door het te drukke bezoek de
temperatuur in het Trippenhuis zóózeer zou rijzen,
dat hieruit gevaar ontstond voor de schilderijen.
Verder wordt voorgesteld bij de verschillende Ge
meentebesturen aan te dringen tot de oprichting van
leeszalen voor deu werkman. De Voorzitter herinnert,
dat het volk nog te veel uitspanning zoekt op straat;
wij, meer gegoeden, hebben onze sociëteitin een
volkstuin konden alle kinderspelen worden aange
kweekt De heer Bontjes wijst op het wenschelijke
van een „aquarium"; de heer Wafelbakker geeft de
verklaring van een grootsch plan, op teekening ge
bracht, van een tuin met een cirque, aan te leggen
aan het Buiksloter tolhuis, met verschillende gelegen
heden tot uitspanning, toegankelijk voor 8000 men-
schen. De kosten waren geraamd op een ton gouds.
De Voorzitter acht een bescheiden plan eer bereikbaar.
De lieer Hugenholtz Jr. wcnscht niet de gelegenheid
tot volks-amusementen te vermeerderen, waaraan wer
kelijk geen behoefte bestaat, maar ijvert voor een
gezellige plaats, waar de arbeider met zijn gezin kau
wandelen en met eenig gezellig spel zich ontspannen.
Nog werden er verschillende belangrijke onderwerpen
in dit verband ter sprake en na het sluiten der ver
gadering den dank aangiet centraal bureel gebracht
voor zijne vele bemoeiinhi ,CiA)e spreker deed utTbrï^
y.ïtuAAAj-AxeLf*
volk door de afschaffing der kermis alle openbaar
genot wilde ontnemen, juist het tegendeel was hier
gebleken. Moge de tijd worden voorbeieid, waarin
degelijke ontspanning ook het hare kon toebrengen
tot beschaving van hoofd en hart des volks
Wij hebben gemeend dit verkort verslag aan de
Standaard te moeten ontleenen. Het kan tot nadenken
stemmen, en ook in het zuiden onzes lands, waar men
allerwege opheffing van den werkman, veredeling, be
schaving wil bevorderen, nuttig zijn. Het moet im
mers na het lezen van dit verslag wel ieder duidelijk
zijn, dat men de maatschappij hervormen wil naar
Fransch en Duitsch model. Men zal door museum
en muziektent en cirque den zoogenaamden vierden stand
tot veredeling brengen; de oud- hollandsche deugden,
huiselijkheid, degelijkheid en reinheid zullen in de
schitterende jenever-paleizen of in de van licht stra
lende zalen voor avondvermakelijkheden wel te
loor gaan. Onze eigen omgeving is daarvoor waarborg.
En dat wel het opmerkelijkst is, het is dit, dat het
godsdienstig element ter opvoeding totaal vergeten
schijnt bij de heeren van volksvermaken. Hoe is het
mogelijk, dat na eene ervaring als in de laatste dagen
te Amsterdam opgedaan, men niet tot de erkentenis
komt, dat de godsdienst het beste opvoedings-middel
is. Waar is de geest van omverwerping, van revolutie,
van opstand, het meest vertegenwoordigd? Vraag het
aan uwe eigene omgeving, en het antwoord zal wel
zijn: daar, waar de godsdienst is op zij gezet; daar
waar het eene volksvermaak prikkelt tot het andere,
daar waar eene nooit te verzadigen dorst naar meer
genot, naar nieuwe uitspanningen den werkman dringt
tot uitgaven boven zijne inkomsten en tot eeue licht
zinnigheid in het leven, die niet zelden uitloopt op
den zedelijken ondergang van het huisgezin. De mensch
zal bij brood alléén niet leven, en ook niet bij volks
spelen en kunstbeschouwingen.
Itïfi, School fit feuding.
Bedankt voor Oppenhuizen door Ds. Jl. H. Klomp*
pred. bij de N. H. G. te Vlissingen.
Door de politie te Vlissingen werd de vorige-
week eene van de tegenwoordig zooveel bestaande
vereenigingen ontdekten welke speculeren op de pennin
gen van den werkman, en op schandelijke wijze hunne
kalanten met niets beteekeueude voorwerpen afschepen.
Moge het gebeurde eene les zijn om zijne gelden niet
meer aan zulke insoliede ondernemingen te wagen.
Vrijdag werd te Aardenburg in het openbaar
verpacht de visscherij in de Stienshoek kreek, onder
Heille voor f 230 s' jaars en voor negen jaren. De
vorige pacht was f. 30.
In het dorp Sprang stierf, eenige weken
geleden, een kindje van een boer, onder vermoeden
van betooverd geweest te zijn door eeue oude
buurvrouw, een arm, goedhartig meuschje, dat geen
schepsel ter wereld met opzet eenig leed ooit heeft
gedaan. Bij deuzelfden boer. was nu het varken ziek
geworden. Naar zijn gevoelen was ook dit betooverd,
net als zijn kind. Voor het kind had hij, tot zijn
spijt, geen duivelbanner geraadpleegd, maar nu zou
hij 't voor het varken doen. Met vrouwlief begaf hij
zich, voorzien vau wat uitwerpselen vau het zieke
beestje, op reis naar Oirschot, waar zoo'n kundig
personage ergens woont. Deze onderzocht nauwkeurig
de meegebrachte bewijzen van vermoeden en gaf als
zijn oordeel te kennen „dat het varken door een kwade
hand geraakt was", tevens voorschrijvende tot zeker
middel van herstel: dat de uiterste haren van de
ooren en den staart moesten fijn gesneden en voor de
deur der tooverheks gestrooid worden, opdat deze,
naar buiten gaande, daarop treden en daardoor het
varken genezen zou. Het wijze echtpaar keerde hoop
vol huiswaarts, paste getrouw het recept toe en
twee dagen later was het beestje gezond. Laat de
menschen nu nog zeggen dat er geeu betooveringeu
zijn en dat duivelbanners er niets van weten!
Uit 's Gravenhage wordt het volgende gemeld:
De rijksadviseurs voor de monumenten van geschie
denis en kunst zijn op het denkbeeld gekomen,
dat het bordes voor den ingang der voormalige loterij
zaal, ten tijde der Grafelijke Regeeriug niet heeft be
staan, maar de toegang tot dat gebouw onzichtbaar
was gemaakt door een houten afscheiding. Zij ont-
leeneu die beweering aan nog bestaande oude teeVp..
ningen dezer zaal. Om nu zekerheid
werd het bordes afgebroken eu onder»-i JusiÉfl
fundceringen het spoor van den -v-
duiden. Er is echter
weert men -
a,-r3L -1 Vhïï Ht .XX
on" cr.
