HANDELSBERICHTEN.
dunkt u? Is dat niet het vuur aanblazen, dat altijd
smeult Is dat het beoefenen van de leer van Hem,
naar wiens naam zich de tegenwoordig zoo machtige
orde noemt? Sprak Hij niet het aan zulke zelfver
heffing geheel tegenovergestelde woord: Zalig zijn de
armen van geest, want zij zullen God zien." Geen
duidelijker bewijs is er voor de leer van zonde en
verderf, waaraan het gansche menschelijk geslacht
onderworpen is, dan dit, dat zelfs de leer des Chris
tendoms in handen des menschen tot een wapen
wordt, waarmede de mensch eer, macht en geld ver
werven wil, en helaas kan; en dit, dat de kerk zich
verlaagt om zulke praktijken met haar stempel te
waarmerken. Wij wenschen nog een ander bewijs bij
te brengen voor de houding der UI tramontanes Het
hootd der Roomsche kerk in Engeland is een voorma
lig predikant de Anglikaansche kerk. Die man, wiens
bekwaamheid allerwege erkend wordt, is tot de hoogste
rang in de Roomsche kerk geklommen. Kardinaal Man
ning zoo is zijn naam werd zelfs in de laatste
jaren wel eens genoemd de vermoedelijke opvol
ger van Pius IX. Deze hooggeplaatste geestelijke
heeft in een brief aan een methodisten predikant
zijn gevoelen medegedeeld over de vervolging der
protestanten in Spanje en wel op deze wijze: //Voor
zoo ver ik weet, hebben de Engelsche katholieken
geene vertoogen tot het gouvernement van Spanje ge
richt, met betrekking tot de protestanten in dat land.
Voor zoo ver ik weet, strekken de wetten in Spanje
zich niet uit tot het persoonlijk geweten of geloof
van iemand, maar beletten zij alleen de openbare ver
spreiding van godsdienstige stellingen en eeredien9ten,
die afwijken van den godsdienst van het Spaausche
volk. Onder deze omstandigheden zou geen katholiek
een vertoog gewettigd achten. Het Spaansche volk is
één in geloof en godsdienst en hei is volkomen ge
rechtigd zgn land en zijn huisgezinnen voor de ellende
van godsdiensttwisten te bewaren. Zij gelooven, dat
deze eenheid van geloof en eeredienst een goddelijke
wet is, en achten het daarom hun hóogsten plicht,
die getrouw aan hun kinderen over te leveren. In
dien de katholieken in Engeland morgen de meerder
heid vormden, zouden zij niemand op het punt van
godsdienst door burgerlijke wetten lastig vallen. In
eene brochure, door mij verleden jaar ter beantwoor
ding van den heer Gladstone geschreven, kunt gij dit
uitvoeriger behandeld vinden, dan ik thans kan doen.
De beginselen van mijn antwoord waren toen en zijn
thans deze1Zoolang als de eenheid van een volk
in geloof en eeredienst ongeschonden bestaat, is het
de plicht van dat volk te zorgen, dat die eenheid
niet door de burgerlijke wet geschonden wordt. 2. Wan
neer de eenheid eenmaal verbroken is door godsdienst
geschil van een volk, kunnen geen burgerlijke wetten
de eenheid herstellen; zij kan slechts hersteld worden,
zooals zij ontstaan is, namelijk door de gehoorzaam
heid des geloofs. 3. De openbare wet van zulk een
land kan niet meer doen, dan de vrijheid en het wel
varen van alle onderdanen beschermen, door tegen te
gaan, wat schadelijk is voor de menschelijke maat
schappij, als godslastering, goddeloosheid, veelwijverij
enz. Er is derhalve geen vergelijking mogelijk tusschen
Spanje en Engeland of tusschen een volk, dat één is
in het geleof, en een volk, dat jammerlijk en hope
loos verdeeld is."
Ziedaar wel een van de zonderlingste redeneeriugeu.
Omdat in Spanje alles één is behoort het ook zoo te
blijven, des noods door de wet. Is er een land waar
verschil is, dan legt de Roomsche kerk er zich bij
neder en zal er niemand van spreken. Jammer dat
de geschiedenis van zooveel landen duidelijker licht
verspreidt over de bedoelingen der Roomschen en
dat feiten beter spreken dan woorden. Kardinaal
Manning zou we geven het geheele citaat opdat
onze lezers zelve oordeelen kunnen volstrekt niet
opzien tegen eene vervolging in Spanje om het land
en de huisgezinnen voor de ellende van godsdienst
twisten te bewaren.
Keizer Wilhelm bezocht dezer dagen de slag
velden in den Elzas, waar de Duitschers in '70 zoo
roemrijk hebben gestreden. Het gedenkteeken voor
hunne gevallen kameraden door het Duitsche leger
opgericht, de nieuwe Evangelische en Katholieke
herken te Froschweiller en het slagveld te Worth
waren meer bijzonder de plaatsen, waarop de grijze
vorst het oog vestigde.
De vredesonderhandeling-en gaan langzaam
voort en alle verschijnselen duiden aan dat weldra
van vrede zij het dan ook eene tijdelijke in het
posten zal kunnen gesproken worden. De eenige
die hoogstwaarschijnlijk een ongunstigen
^^^Ren afloop zou kunnen hebben is de hou-
^fc^desvoorwaarden door de Mo-
Hj^^^rstrij den tot het
van twee bruggen zijn teekenen van de voortgaande
oorlogzuchtige stemming der Serveu.
De Transvaalsche Oorlog.
Yan Ds. F. Lion Cachet, te Kaapstad, ontving
de Standaard onder dagteekening van 30 Augustus
1876 het onderstaande schrijven omtrent den toestand
in de Transvaalsche Republiek, hetwelk naar wij mee-
nen veel licht over den toestand aldaar verspreidt.
Met de vorige mail hebt gij zeker eenige geruchten
vernomen aangaande den treurigen afloop van den
oorlog tusschen de Transvaalsche Republiek en het
Kafferhoofd Sekukuni. Meenende dat het uwen lezers
niet onaangenaam zal zijn, eenige bijzonderheden dien
aangaande te vernemen, haast ik mij u deze regelen
te schrijven.
I. De oorlog zelf was, van de zijde der Republiek,
een verdedigingsoorlog. Daargelaten de vraag of Seku
kuni een onderdaan der Republiek is, dit is zeker,
dat men hem in geenen deele gemoeid heeft, terwijl
hij het den Boeren onmogelijk maakte het land te
bewonen. Het was: pompen of verdrinken.
II. De oorlog zou, zoo die gelukkig afliep, dienen
om Burgers op den presidentszetel te bevestigen. Men
wa3 over het algemeen zeer ontevreden over hem na
zijne terugkomst uit Europa. Tegen den zin van het
volk was hij weggegaan; tegen den zin van het volk
had hij eene spoorwegleening geslotentegen den zin
van het volk had hij liberale of moderne onderwijzers
uitgebracht, en ridderorden noch dokterstitel konden
opwegen tegen de noodelooze belastingen, waarmede
het volk hier de dinés in Holland zou moeten beta
len. Om zijn populariteit te herwinnen, stelde hij
zich aan het hoofd van het in der haast bijeenge
roepen leger, en zekerlijk, zoo hij overwinnaar in dien
strijd gebleven ware, zou hij tot in lengte van dagen
over de Republiek hebben kunnen heerschen.
III. De oorlog is van de zijde van het Gouver
nement (Burgers) begonnen met allerlei dwaasheden.
Vroeger had men in de Republiek een vasten
Kommandant-Generaal, Paul Kruger, een man oud
geworden in den oorlog, en die het vertrouwen der
burgers bezat in groote mate. Verder had ieder
district zijn eigen kommandant, door de burgers ge
kozen. Burgers heeft zoowel Paul Kruger als (ie
districts-kommandanten ter zijde gezet, om zelf alles
in handen te hebben een man, die een paar jaar
geleden predikant was op een nederig dorp in Afri
ka, geheel onbekend met. de Kaffers en Kafferoorlogen,
zou alles in handen nemen, en dan zou men eens
zien
Voor men nog in het veld was, verdeelde de Uit
voerende Raad, waarvan Burgers president is, het
land van Sekukuni, in zoovele plaatsen, iedere plaats
zoo groot, en op die eii die voorwaarden te bewo
nen.
Dit verkoopen van den beerenhuid, vóór dat de
beer geschoten was, werd zelfs gepubliceerd.
Een Fransche zendeling, die met eenige Christen-
Kaffers het land wilde doortrekken naar een stam
aan de andere zijde der Republiek, werd door de
Regeering weer terug over de grenzen gezethet was
te gevaarlijk, om hen in oorlogstijd te laten passee-
ren
Toen men met weinig moeite een versterkten
bergtop had ingenomen, liet Burgers alom bekend
maken, dat hij het Gibraltar van Z. Atrika had ge
nomen het ware van de zaak schijnt te zijn, dat Se
kukuni den //kop" prijsgegeven heeft om zijne krach
ten te concentreeren.
Toppunt van dwaasheid echter was, dat Burgers
meende, dat hij met één afterdinuer speech (in het
Amstelhotel) de welgevulde Amsterdamsche geldbui
dels geopend had; dat hij van den Senaat derUtrecht-
sche universiteit het doctoraat in de rechten had
verkregen, schoon hij nooit in de rechten had gestu
deerd; dat hij, en hij alleen, de Transvaalsche Boe
ren zéé zou kunnen inspireeren, dat zij, tegen alle
regelen der krijgskunst in, storm zouden loopen op
eene bijna onneembare natuurlijke bergvesting, en,
waar dit mislukte, dat zij in het veld zouden blijven,
zonder dat er gezorgd was voor ammunitie en het
noodige voedsel.
IV. Het Transvaalsche leger van nog geen driedui
zend man is ter kwader ure uit elkander gegaan,
omdat zij alle vertrouwen in Burgers als opperbevel
hebber verloren hadden. Onze jongere Boeren zijn
geen geoefende soldaten; doch zij zijn ook geen
lafaards. Vrienden van Burgers doen hun best om de
schuld van het mislukken vau den aanval allceu op
de Boeren te werpen. Zekerlijk, zij hebben schuld;
maar de schuld is te zoeken bij hem, die gewoon is
//gaatjes te vullen met praatjes" en die, steunende op
eigen kracht, het land in diepe ellende gedompeld
helft».
In de Republiek spreekt men er ernstig van om de
hulp der Engelsche Regeering in te roepen en het
land aan de Engelschen over te geven. Ik vrees dat
het er wel toe komen zal.
Bitter leed als het mij doet, dat de zaken zoo ge-
loopen zijn, is er ééne lichtstraal in het duister. Zoo
Burgers getriumfeerd had, dan zou de Republiek
aan het jammerlijkste modernisme zijn overgegeven.
De plannen waren goed gemaakt, doch de Heer heeft
er in geblazen. Ik geloof niet dat, zoo de onafhanke
lijkheid der Republiek bewaard blijft, Burgers eenige
j kans heeft van herkozen te worden.
VI. Dat den goeden lieden in Nederland toch
eindelijk de oogen mochten opengaan. Het Christelijk
onderwijs worstelt met gebrek aan fondsen en de
eerste de beste speechmaker kan millioenen krijgen
voor spoorwegen etc. en voor allerlei luchtkasteelen.
Nu, door schade en schande worde men wijs De
Republiek boet reeds zwaar voor haar lichtgeloovig-
heid in //wegslepende toespraken."
Ik schrijf dit niet ter mijner rechtvaardiging tegen
over Burgers (ik ben, ook in Holland, reeds lang
gerechtvaardigd) maar ter waarschuwing voor de toe
komst.
Graanmarkten enz.
Middelburg, 28 Sept. Op de heden gehoudene markt
was ruimen aanvoer en over 't algemeen goede koop
lust. Tarwe zoowel iarige als nieuwe werd 25
ets. hooger betaald; jarige YValchersche witte boonen
waren f 1 in prijs gestegen, nieuwe dito daarentegen
25 ets. lager, ook bruine boonen 25 ets. lager. Het
overige prijshoudend; Jarige Walchersche tarwe 1" 10,25
a f 10.50; nieuwe blanke voor zaaiing f 11; gewone
f 10,75; nieuwe rogge f 8,25nieuwe win tergerst f 6,50,
dito Walchersche Zomergerst 1" 6,25 a f 6,30; jarige
Walchersche witte boonen f 14; Walchersche bruine
boonen f 14,25, paarden boonen f 8 a f 8,25; groene
kookerwten f 10,75 a f 11.
Versclie boter per kilogram f 1,48 a f 1,52; eieren
per 100 stuks f 4.
Vlissingen 29 Sept. Boter per kilogram f 1,60 a f 1,55.
Eijercn per 104 stuks 1' 4,40.
Amsterdam, 27 Sept.. Raapolie op zes weken f 43''/2
Lijnolie f 29'/2.
Prijzen van effecten.
{PER TELEGRAAF.)
Amsterdam, 29 September 1876.
Nederl. Oertific. Werkelijke schuld. 27* pet. 02,;,/,6
dito dito dito 3 75s/s
dito dito dito 4 100
Loten stad Rotterdam 3 f 993/4
dito dito Amsterdam 3 981/;
Rusland Obligation 1798/1816 5 pet. 100'/2
Certifie. Inscr. 5 serie5 777a
Obl. Hope Co.lS55 6e serie 5 887/s
dito 1000 18645 983/s
dito L. 100 1S725 913/4
ditoL. 100 18735 913/4
Loten 1864 5
Loten 1866 5 295
Inscr. Stieglitz Co. 2e a 4 L. 4 pet.
Obligatiën 186769. 4 785/s
Aand. Spoorvv. Gr. Maatsch. 5 f 2711 /2
dito dito4
Aand. Kiew-Brest 5
dito Baltische spoorweg. 3 1293/.v
Oblig. spoorweg roti-Tiflis. 5 pet. 975/s
dito dito Jelez-Griasi 5
dito dito Jelez Orel 5 pet. 97l/s
dito dito C'harkow Azow. 5 ÖD/i
Polen. Aand. Warscliau-Bromberg. 4 f 62
dito dito Weenen. 5 122
Oostenr. Oblig.metal. in zilv.Jan./Juli. 5 pet. 563/4
dito dito April/Oct. 5 563/4
dito in papier Mei/Nov. 5 537/8
dito dito Febr./Aug. 5 5372
Italië. Oblig. Z.-Ital. spoorweg3 f 1053/4
Spanje. Obligatiën Buitenl 3 pet. 1315/16
dito Binnenlandsche 3 12s/8
Portugal Obligatiën3 523/4
Turkije. Inschrijving Alg. schuld5 ll9/Ifi
Obligatiën 1S69 6 f 33;
Egypte, dito 186S 7 pet.
dito 1873 7 407s
Amerik. Obl. Vereenigde Staten 1904. 5
dito dito dito 18S5. 6 WU
Brazilië. Oblig. 1863 472
dito 1865 5 9Ss/s
Prijzen vau coupons.
Amsterdam, 29 Sept. Metall. f20,60; dito zilver
f 21,10; Div. Eng. per f 11,85; Eng. Portugal per ft-
1' 11,85; Spaansche piasters fAmerikaanschc dol-
lars (in goud) f 2,47.
Amsterdam, 28 Sept. Metall. t 20,70; dito zilver
f 21,1272; Div. Eng. per ft- /Tl,85; Eng. Russeiy^^Jy^H
f 11,85; Eng. Portugal
