CIIRISTELIJR-II18T0RIS(1H BHD.
Zaterdag' 9 September.
N°. 31.
1370.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,—
Enkele nommers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels 1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
AGENTENde heeren P. G. de Vey Mestdagh te VlissingenM. de Jonge Jz. te GoesJ. van der Peijl te Neuzen.
Zij <lie zich op deze Courant
wenschen te abonerea kunnen de
nommers gedurende de maand Sep
tember verschijnende GRATIS
bekomen.
Middeburg, 8 September 1876.
Eindelijk heeft de Staatscourant gesproken, en komt
een einde aan den toestand van onzekerheid, waaraan
ons staatsbestuur nu bijna drie maanden lang ten
prooi was, en die tengevolge had dat alle niet hoogst
dringende zaken onafgedaan bleven, dat in menigerlei
opzicht regeeringloosheid heerschte. Dat alles blijft
voor de verantwoordelijkheid van hen, die een crisis
hebben weten uit te lokken, eu machteloos waren om
zeiven de regeeringstaak op te vatten. Zonderling
langzaam is het verloop der crisis geweest. Bij het
openbaar debat in de tweede kamer, dat ons in de
laatste Septemberdagen wacht, zal naar we hopen,
blijken wat daarvan de oorzaak was, en zal zeker de
heer Kappeyne het volle licht laten schijnen over zijn
aandeel in de vertraging der beslissing.
En nu de uitkomst?
Betrekkelijk achten wij de uitkomst verblijdend.
Waren de radicalen mannen uit één stuk, maunen
die in praktijk zouden brengen, wat zij als hun staats
manswijsheid in de tweede kamer verkondigen, man
nen die niet om het gezag, maar om hun beginsel
oppositie voeren, hun optreden zouden wij zonder
groote smart gezien hebben. Wij zouden het betreurd
hebben, dat Nederland door zulke diepe wegen geleid
werd, maar wij zouden niet wanhopen aan het ont
waken van den oudeu moed, van den geest die wor
stelt en aan de baren ontkomt.
Maar terwijl wij gaarne onderschrijven wat dr.
Bronsveld omtrent de radicalen gezegd heeft, terwijl
ook wij in hen niet zien mannen, die gelooven aan
hun eigen beginsel en die alzoo den moed hebben
dat rondweg door te zetten, danken wij onzen God
voor Zijne leiding, dat Hij deze roede van Nederland
heeft afgewend. Mocht maar ons volk meer beseffen,
welke gevaren ons bedreigen, opdat het leere bidden
voor onzen koning, voor ons vorstelijk huis, voor de
overheden en machten!
Zoo blijft dan het ministerie als zoodanig; wij ver
heugen er ons in, omdat -wij aan den volhardenden
ijveren stalen vlijt van de ministers Heemskerk en
van Lynden van Sandenburg veel te danken hebben
op praktisch gebiedbeiden hebben getoond dat be
kwame mannen, met een werkzamen geest en kloeken
moed nog al wat tot stand kunnen brengen, al heb
ben ze tegenover zich in de 2e kamer eene behendige
partij, die in de sectieverslagen als schier algemeen
afgekeurd doet voorkomen, wat later bij talentvolle
verdediging blijkt het eenig-goede te zijn. Die ervaring
bemoedige beiden bij het opnieuw aanvatten van de
regeeringstaak; mogen beide voor hun en ons vader
land tot een zegen worden, waarvan het dankbaar na
geslacht gewaagt.
dan ook altijd recht naar het doel, eerlijk,
Dat wenschen we met het oog op den homo
nieuwen minister van koloniën. Pas uit
waar hij 21 jaren onafgebroken
doorbracht, en een eervollen loop-
partij-antecedenten,
vervullen.
^aangebroken
hoe de toestand der Indische maatschappij en van het
Indisch bestuur is, welke de middelen tot herstel zijn,
en hoe die met de minste schokken in praktijk te
brengen.
Geen lichte taak, en dat met onze tweede kamer,
zooals ze is, met de de Roo's en van Houtens, dat met
nog zooveel verstokte conservatieven, die niets leeren
en niets vergeten, maar toch de ervaring van onzen
van Lijnden bemoedige ook den nieuwen minister
van koloniën; hij zij en blijve rond, oprecht en kloek
moedig, ook tegenover een stoute kamer.
Over de andere ministers behoeven we thans niet
te spreken; de heeren vau der Does en Kip schijnen
goede administrateurs te zijn, de heer van der Heim
heeft als minister van finantiën onze verwachting wel
wat teleurgesteldevenwel het is zeer moeilijk, vooral
op dat splinterige gebied, terug te komen op wat voor
gangers reddeloos bedorven hebben, en een nieuwe
minister van oorlog schijnt pas tegen den 30en Sep
tember te kunnen optreden. Wie de titularis zijn zal is
nog onbekend; en dat hij gelukkiger zal zijn dan zijn voor
gangers durven we reeds bij voorraad niet hopen, tenzij
het bekende kamerlid bevredigd worde, dat de eenige
specialiteit in krijgszaken voor de meerderheid der
tweede kamer schijnt te zijn, en, gelijk bekend is, tot
nog toe tegen alle ministers van oorlog oppositie heeft
gevoerd.
Aan het slot van onze beschouwing gekomen herha
len we, dat we met blijdschap dit ministerie hebben
zien aanblijveno. i. versterkt door de optreding van
een minister van koloniën, die meer dan zijn voor
ganger zelfstandig kan handelen en, minder dan deze
aan antecedenten gebonden, vrij is den koning al die
stappen voor te stellen, die noodig zijn om Indië naai
den eisch eener Christeunatie te besturen.
In de Staats-courant is opgenomen het kon. besluit
tot sluiting der tegenwoordige Vergadering van de
Staten-Generaal op Zaterdag 16 Sept. 1876, des na-
demiddags ten 2 ure. De sluiting zal in naam des
Konings plaats hebben door den minister van Binnenl.
Zaken.
Door het Ministerie van Binneulandsche Zaken is
uitgegeven en in duizende exemplaren verspreid eene
Beschrijving, met teekening in kleuren, van den
Coloradokever.
Een duizendtal daarvan is ter beschikking gestelp
van de boekhandelaren Van Weeldcn Mingelen, te
's Gravenhage, bij wien, zoolaug de voorraad strekt
exemplaren, op vrachtvrije aanvraag, a f 0,05 te ver
krijgen zijn.
De heer mr. IF. Altisig inlees, nieuw benoemd
Minister van Koloniën, is Woensdag middag ten 3
ure per Rhijnspoor naar het Loo vertrokken en heeft
gister-ochtend te 11 uren in handen van Z. M. den
Koning den eed als Minister afgelegd. D.
Het Vaderland meent le weten dat de Minister
van Binnenlandsche zaken, het gevoelen van Gedepu
teerde staten in de Noordelijke provinciën heeft in
gewonnen over eene wijziging der kieswet.
De Algiersche Sjjenk AH Ecy, vergezeld van
zijn eersten tolk, kapitein Gesau werd mei zijn gast
heer prins Alexander dinsdag door Z. M. op het Loo
ontvangen alwaar bij zijn vertrek hem door Z. M. het
commandeurs-kruis van de orde der Eiken
kroon en 's konings portret werd ten geschenke
den. Het Arabische costuum van den Sjeik, rijk aan
goud en versierselen, deed op straat natuurlijk veler
oogen met verwondering op den vreemden gast staren.
Te Vlissingen is woensdagavond eene vergade
ring gehouden tot vorming van eene kicsveree-
uiging in liberalen geest. Het doel der vereeniging,-
aanvankelijk uit 25 leden bestaande, is, niet. alleen
het stellen van candidaten, voor de verschillende be
sturen, maar ook het bespreken van publieke belan
gen. Tot president werd gekozen de heer van Duu-
ren Dutilh, tot secretaris de heer Sitsen.
De Brusselsche correspondent der N. R. C.
meent dat de Kouinklijkc vereeniging voor
scBieepvaartbelaugeai te Brussel Zondag 10
Sept. een tochtje naar Neuzen maken zal en bij die
gelegenheid ook Vlissingen en Middelburg bezoeken.
In kennis gesteld met het plaatsen van den-
gedenksteen ter eere van Erasinus, te Turijn,
heeft het Gemeentebestuur van Rotterdam per tele
graaf doen blijken van de sympathie van Erasmus'
geboortestad.
De werving van manschappen voor het kolo
niaal! wcrf«lépóÉ levert tegenwoordig schaarsche.
uitkomst op. Bij het vertrek vau het laatste transport
bleven 19 man over en thans zijn er 130 man, die
in de 136 kroegen van Harderwijk het noodige kun
nen vinden, om zich ongeschikt te maken voor de
aangenomen taak, indien ze het niet reeds zijn.
Tot nu toe hebben zich voor net tweede tocfla-
taugs-cvaBnen voor de Rijks-landbouwschool te
Wageningen slecht 14 candidaten aangemeld.
Woensdag avond zijn de samcci komsten
voor Inwendige Zending te Amsterdam ge
opend met eene welkomstgroet van den voorzitter de
heer E. M. Looman. Gisteren (Donderdag) morgen
werd dc algemeene samenkomst geopend met een bid
stond, die door een groot aantal personen werd bij
gewoond. Te 9 ure vingen de sectie-vergaderingen
aan, waartoe de Parkzalen uitnemende gelegenheid
aanbieden.
Het blad de Christelijke school deelt cenigi bij
zonderheden mede omtrent de toestand der opcu-
BïJire scSaooi in GcMerl^BBd. Op enkele kerk-
dorpjes zijn daar openbure scholen opgeheven maar
hoe dat toegaat is te belangrijk om hier niet een
plaatsje te geven. „Opheffing van een openbare school
gelijk op een paar dorpen is geschied, kan o. a. alleen
dan plaats hebben, wanneer de Roomsclicn er zeker
van zijn, dat bij eventueele vacature aan dc naastbij-
gelegen openbare school een Roomsche onderwijzer
benoemd wordt. Vergissen wij ons niet, dan heeft
men om de openbare school op Herveld kwijt le ra
ken en een school voor Herveld, Setten en Andelst.
te verkrijgen, dergelijke concessie gedaan. Dit ver
klaart dan ook het feit dat dc Roomschen in de drie
dorpen hun kinderen voorloopig zenden naar d(\ccne
openbare school, hoewel de hoofdonderwijzer Protes
tant is.
„Het is nog niet geheel, maar het wordt toch hun
school. En er is dus kans, dat mettertijd Herveld,
Setten en Andelst, ieder hare eigene (kerkelijke)
school moet onderhouden, terwijl de Roomschen eene
eigene school, door de gemeente bekostigd, in bezit
nemen. Durft men hiervan iets zeggen, dan licet men