ÜHRISIILIJHISTÖRISÏH BLAD.
W
N°. 2.
Dinsdag* 4 Juli.
I «76.
BINNENLAND.
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen.
Prijs per drie maanden franco2,
Enkele nommers- 0,07
Uitgever:
ALBERT WEDDING,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Naar men verneemt heeft het Genootschap
tot bevordering der heiliging van den rustdag
te 's Hage, hetwelk gratie gevraagd had voor
de veroordeelde Zaandammer schutters, van Z.
M. den Koning tot antwoord ontvangen, dat
dit verzoek niet kan worden ingewilligd, omdat
de veroordeelden zeiven hebben verklaard, geen
gratie te verlangen.
Hiervan is ook aan den Schuttersraad te
Zaandam kennis gegeven; aan den Raad zou
tevens zijn meegedeeld dat de Hooge Regeering
de handelingen van den Kommandant en den
Raad niet kan goedkeuren, en herhaling van
zulke, ten deele met de wet zelve in strijd zijnde
feiten hoogst ongaarne zou zien.
In de regeeringskringen en onder de leden
der Tweede Kamer moet men wel overtuigd zijn,
dat tegen de argumenten, door den verdediger
tegen de oproeping en dwangmiddelen aange
voerd, heel weinig valt te zeggen.
Wij veroorloven ons hierbij twee vragen: 1.
Is het gratie-vragen geschied met voorkennis
van de schutters en hun verdediger, ds. Linde
boom? Zoo ja, welk doel had men toch daar
mede? Indien niet, hoe kwam dan bovenge
noemd Genootschap er toe buiten de belang
hebbenden om en tegen hunne geopenbaarde
meening zoo'n stap te doen? 2. Waarom heeft
de Minister niet in 't openbaar de meer dan
ergerlijke dwangoefening te Zaandam gewraakt?
Dat zou nog eenige tegemoetkoming zijn ge
weest aan het gekwetst rechtsgevoel van het
Christenvolk.
Nu echter heeft het voor het publiek allen
schijn alsof de Hooge Regeering de geloofsver
volging te Zaandam goedkeurde.
En als het waar is, wat de Standaard van
Dinsdag jl. meldde, dat nog de vorige week
een der om de rustdagheiliging veroordeelde
schutters in de gevangenis gebracht is, dan
mag men wel vragen: Waar is het recht?
Kan of wil de Regeering wel een vonnis af
keuren clAh niet de uitvoering verhinderen
Deze ^^^Bbehoorde openlijk te worden opge
helderd. te ingrijpend om zoo in den
jonker afgehaakt te wo^ lon.
'i hoojj,
£ndbouwtentc"v^nling te Colijnsplaat heb-
!kie boeren moeten misgel-
een der woordvoerders
stompheid verlost en nog bruikbare en verstandige
menschen worden. Overweegt het wel die niet
orthodox is, is wijs, is beschaafd, is mensch. Loopt
dus niet langer aan de leiband van zulke dominés uit
den ouden- of uit den nieuwen tijd.
In dagen van spanning, gelijk eene miuiste-
rieële crisis altijd brengt, wordt wel eens naar
de oorzaken gevraagd van de voortdurende wisselingen
van kabinetten, waardoor ons land zich kenmerkt. De
pers levert ook in dezen tijd overvloedig stof tot
kennis van de kwaal waaruit de ongezonde toe
stand van het politieke leven in Nederland ontstaat.
Ten aanzien van de kwaal en de middelen ter gene
zing aanbevolen loopen de meeningen zeer uiteen.
Er zijn liberale bladen die het onze vertegenwoordigers
wijten,anderen die het zoeken in eene algemeene slapheid
van den nationalen geest; anderen wijten het aan den
Jan-Saliegeest van den Nederlander die zich onttrekt aan
deelneming aan de algemeene zaak. Er zijn zoo eenige
personen zegt de Gron. Ct. die zich met de publieke
zaak bemoeien; die enkelen vindt men overal terug.
Zij verkiezen en werpen uit, ze maken de reputaties
en breken ze af en brengen ons onder eene club-re-
geering; het ergste van deze verschijnselen, voegt de
Friesche Ct. er aan toe, is, dat het volk altijd gaarne
tot de regeering opzien wil, om te vernemen hoe het
wezen moet. Het volk wil gezag, als de predikant
of pastoor zegt, dat deze of gene zaak nuttig of dien
stig is dan is, ze aangenomen. Het Dagblad maakt
op deze beschouwingen de opmerking, dat, met zoo
danig een toestand, van geene zelfregeering, door het
volk, sprake kan 'zijn. Men heeft indertijd onderno
men de natie pasklaar te maken voor de staatsinstel
lingen; het omgekeerde had men behooren te doen,
men had staatsinstellingen moeten geven, met den
geest der natie overeenkomende, daarmee is, naar de
meening van het Dagblad, de groote fout begaan die
oorzaak is van het tegenwoordige kwaad. Ook de
Standaard heeft op zijne beurt de wonde gepeild, die
ons politiek leven vergiftigt. Door het beginsel dat
vroeger gold onderworpenheid van het volk aan
het gezag onderstboven te keeren, heeft men
tot dusver slechts ruw geweld of machteloosheid
verkregen. Dit kon niet uitblijven. Ieder heeft in deze
wereld zijn roeping en werkkring ontvangen; de een
moet gehoorzamen, de ander regeeren, de een dienen,
de ander bevelen, de een volgen, de ander leiden.
Deze waarheden zijn niet wel voor tegenspreken vat
baar, de praktijk laat zich niet weerspreken. Toch in
de politiek is het anders. Daar kan ieder geroepen
worden om zich voortdurend met de publieke zaak
bezig te houdenterwijl zij van regeeren volstrekt
niets af weten. De dagbladen worden nu hunne voor-
ling der natie te believen. Door het denkbeeld te
huldigen dat de Staat voor de behoorlijke ontwikke
ling zijner burgers te zorgen heeft, is zij genoodzaakt,
enkel in de zege harer partij, de toekomst van het
land te zien. Zij kan zich niet verbeelden dat, als
de tegenpartij aan 't roer is, het land vooruit kan -
gaan. Hoofddoel van de meeste bladen is daarom,
den tegenstander in een ongunstig licht te plaatsen,
alles mee te deelen wat hem in de openbare meening
kan schaden, en zorgvuldig te verzwijgen wat een
tegenovergestelde werking hebben kan.
Vertrouwbare leidslieden zijn de journalisten dus
niet.
Als eene andere oorzaak van den ongezonden toestand
noemt de Standaard: het wijzen der natie op haar
rechten en niet op haar verplichtingen. Veel wensche-
lijker zou het zijn dat de natie gewezen werd op hare
plichten om zelf de zorg voor landsverdediging, onder
wijs en opvoeding op zich te nemen dan zich te be
palen tot aanvraag aan den Staat om in de behoefte
te voorzien.
In Nederland is een groot deel der pers gewoon,
smaad en verachting aan den dag tc leggen jegens
hen, die op eigen kosten voorzien in de behoeften
van Kerk en School. In Engeland is men gewoon
de dagbladpers bijna uitsluitend te bezigen tot be
spreking van eene erkende maatschappelijke kwaal. De
Standaard wenscht op dezelfde wijze te handelen door
voortdurend te wijzen op den onhoudbaren toestand
van ons volksonderwijs, om wanneer die opgelost is tot
een ander euvel over te gaan en daartegen met Chris-
telijken moed en volharding te strijden. Zoo alleen
kan de natie gevormd worden tot het kiezen van eene
vertegenwoordiging, die niet meer, als de tegenwoor
dig, ondanks haren ijver en goeden wil ze hare roeping
blijkbaar miskent.
Het Ned. Ind. Stoomschip Luitcnaiit-Geuc-
raal Krocscn, van Atjeh naar Batavia, is bij den
ingang van straat Sunda gestrand.
De Schipping and Mercantile -Gazette zegt dat ver
moedelijk de mail en 25 passagiers verongelukt zijn.
Het Handelsblad meldt omtrent het ouweder dat
Donderdag morgen te Amsterdam woedde:
De verschrikkelijke donderslag, die heden morgen
te ongeveer 7 uur al de slapende Amsterdammers ten
bedde uitjoeg, en vele bewoners aan de zijde der
Utrechtsche poort in den waan deed verkeeren, dat
de gasfabriek in de lucht was gevlogen, was verge
zeld van bliksemschichten, zooals wij die hier ter
stede slechts zelden gezien hebben.
De schoorsteen op het huis des heeren J. J. Wit-
sen, hoek Westeinde en Witsenkade, werd omverge
worpen en met donderend gekraak stortte hij op de
daken der naastliggende huizen neder.
Op den zolder werd het binnendeel van den schoor
steen uit elkander geslagen, en in alle kamers die met
deze rookgeleiding in verbinding stonden, werden de
ijzeren dekseltjes die in descho
