E BALLADE VAN HEJ DA6ELUKSCHE BROOD s GROOTE FILMAVOND I Noe zeie ze Wat zullen wij dezen winter lezen? De Ballade van het dagelijksch brood. Kameraadschaps-bijeeokomst De Ploegers MARTI E N BEVERSLUI Scheurend, achittrend gaat de snedt door den machteloozen grond. Alle voosheid, alle schade tuimelt onder nieuwe paden vait een man, die, vast beraflen *t naar zijn wil bestiert. God Is met U, kameraden als gij zoo de leidsels draagt! Wordt de vore zwaar bevonden, heel ze met de diepe wonde van uw leed en ploegt I Ploeger zijn, 't is zwijgend werken tot de avond zinkt têrzij, tot het laatste licht zal beven in de donkerende dreven. Ploegers!, dat zijn al de sterken^ al die schreden vast voorbij. Al de dpodsmoe neergeknlelden Al de eeuwig nieuw bezielden. Ploegers Dat zijt Gij Poëzie van Bert Peleman. Het ls heel moeilijk om onze lezers •en bepaalden dichtbundel, waarvan men verwachten kan, "dat zij door den doorsnee literatuurliefhebber begrepen wordt,- aan te bevelen. De poëzie is wel de kunst die het minst verstaan e'n het minst bemind wordt. De meesten hebben over dicht kunst vreemde ideeën. Een dichter is een „rare poëet" en poëzie schrijft men in zijn jeugd in een poëziealbum met een roosje. Sentimenteele jongelingen en vereenzaamde lieden schrijven wel eens een versje, dat zij stiekum. weg bergen op een geheim plaatsje. Zij schamen zich ervoor. Ik heb destijds een reeks radiolezin gen gehouden over het verstaan der poëzie, waarvan het resultaat verblij dend was. Men begon te begrijpen dat poëzie ook „kunst" was en geen „ge rijm" dat een beetje danste. De scholen hebben schuld aan het wanbegrip dat over onze dichtkunst bestaat. We zijtf er van overtuigd dat ook daarin spoedig verandering komt, zoodra het onderwijs gereorganiseerd wordt en de ouderwetsche leerkrachten met pensioen (of niet) kunnen gaan. Dit al of niet „met pensioen" zal af hangen van hun houding in dezen tijd. m^et duidelijk zijn. Nog weinig poëzie met r volksche waarden. Er Is nog zeer weinig poëzie geschre ven, die eenvoudig en schoon tegelijk la en die volksche waarden heeft. Deze poëzie is pas bezig te ontstaan. Een goed deel der voorbije dichtkunst was afgestemd op bepaalde stands- en Zaterdag 15 November 1941 des avonds 8 uur in het Schuttershof te Goes De nieuwste filmen der Be- weging zullen gedraaid wor- den. Toegang voot alle leden en sympathiseerenden van Kring 48. Inkomst 25 cent. P. I. Rosier, Kringlelder. Met ztja beide donkre paarden ln de lichte morgenvroegt' door de uitgebloeide velden gaat een enkle ongetelde door des levens wilde gaarde, gant de mensch, die ploegt Als de herfstdamp, neergezegen, - van het komend sterven spreekt, uit de weemoed van 't verleden gaat met doelbewuste schreden, gaat een man, die nieuw» wegen lieten openbreekt kaste-behoeften. Zij was veelal onbe grijpelijk van taal en inhoucL Zij was zeer Individualistisch en niet zelden was zij onzedelijk of paganistisch. Was zij mystiek, dan werd zij mistig, was zij sociaal dan was zij meermalen marxistisch. De- meest gelé&en dichter was lange jaren de inmiddels gestorven dichter Adama van Scheltema, die in elk ge val deze groote verdienste had; dat hij veel menschen liefde voor de poëzie op een volksche wijze heeft bijgebracht. Bert Peleman. Wie is nu één der dichters van - heden, die zeker verdient gelezen te worden Ik zal hier in deze rubriek telkens één hunner zeer kort belichten. Deze maal wil ik-U voorstelllen aan den Jongen poëet Bert Peleman. Hij debuteerde vorig jaar met een. klein bundeltje lie- deren „Open Jacht" -getiteld, uitgege ven bij 't Spectrum te Utrecht. Direct viel zijn beeldend vijrs op. Dit werk was oorspronkelijk, gespierd, eenvou dig en frisch. Thans is een nieuw werk van hem verschenen, dat een herinnering be helst uit den oorlog" van Mei 1940. Het is getiteld„Gestalten uit den Vuur doop" en uitgegeven bij de Uitgeverij .„Wiek op" te Brugge. Het gansche ge weld van den oorlog dat over Vlaan deren kwam, wordt in dit bundeltje op hier en daar grootsche wijze in zeer „geladeri en krachtige strofen uitgebeeld en bezongen. Peleman verdeelt zijn werk in vier afdeelingen I „Gestalten in licht en schaduw", II „Gestalten uit den vuurdoop", III. „Het uur der rade loosheid" en IV „Gevangenkamp in Beieren". Samenspraak tusschen Leunt Seute en Pier de Wieze. PierTJoengen Leune, dat is een tied gelee dat ik je gezien ebbe I3 alles nog goed en thuus ook - Leune Dat schikt Pier. Ik bin an de schoonmaek geweest en ik- ebbe g' olpe om d' erpels op te raepen. Pier: Jae, jaeEnne.... ei je overal goed schoongemaekt LeuneNetuurlik. Oe bedoel je dat PierIk meene al de muuzenisten uit je n' ood ook. Benauwdig- heid en aeverèkse gedachten en zo Leune Obegin je weer, jie kan over niks praate. as over de polletiek. Maer 't bin rare tie- den, jie weet nie alf wat 't er omgaet. Ik bin gister mee een mandje goudrenetten bis juf frouw Draai-uuzen geweest. Andere jaeren koop ze altied van me, maer ncé ad de ziele gin geld, 't is zonde, 't is Wat te zeien tegenwoordig. Pier 1 O, je bedoelt dat ipensch mee die lange nek, die op de kaaie weurit in dat ooge uus mee di3 acht kaemers as zaelen. Zo, ad die erme stumper gin centje om een renette te koopen. Ze ei zeker alles op de Engelsche bank.en gebrocht en noe kan ze d'r nie bie vanwege de blok kade. Leune Spot jie maer nie, 't kan joe ook overkomme. PierMien Niks oor. Ik brienge m'n geld niet naer buutenland. Trouwens i1 ebbe niks weg te ■briengen. De weggeloope re- geerienge zurgde wel dat een klein boertje niks overspaerde. Nee, dat.gièng mee die lui zo as juffrouw Draai-uuzen beter. Die verdiende an een ander z'n zweet, zukken tuug.. Spikke- leere en knoeie en andeelen ebbe in fabrieken waer 't volk z'n eigen té bosten werkte. LeuneJie schient et nog al te weten. Maer 't is wé waer dat we vöor den ootlog een ellendigen tied" adde. Den erpebeier van m'n buurman ad soms dichtêbie' gin eten in uus. Je moe rekerie een kot mee guus en weinig lnkomste. PierDan is dat'noe an 't verbeteren, Je weet toch zeker van de maet- regels vor groote uusóuwens. Beter verzurgienge vor de moe der en de kleine guus en o.p- passienge bie ziekte en alder- ande ulpe financieel en ander zins. - Jae, eindelienge zal 't is beter oore. 't Is een-zegen van der> eemel, dien Adolf Hitler. Leune Jae...ietewöt verandert 't er,' dat merk je zö af ,en toe. Maer of 't op den duur wat zal weze, lk betwuufele et Pier. Ik vinde dat 't er in Duitschland toch nog al is mee de ruuge biele geslogen oort. Pier Wat zou et I As jie een been gebroken eit, dan moet den dokter ard trekke om 't weer in 't lid te kriegen, of is 't gin waer. En dan is 't te schreeu wen en fe kniezen. En in Duischland moch 't er meer as een been in 't lid getrokken oore en ier ook. Van den nacht dat zal waer zin en dan gaet dat nie zachtjes, dat spreekt van eiges. Leune: Jae maer ik meene'die joden, dat is toch vreed. PierJoden En vreed Ik oore 't al, lie weet nog nie waer Abram de mostert aelt, wan dan zou je wel anders praete. Leune't Bin toch menschen Pier. En waerom meuge ze ier nie weune Pier t Menschen Dat zit nog. Ze zuuge een ander uut, ze werke nooit, ze knoeie en ruie nog op ook. Ik weet zoo'n platpooter zitte ieversten ln de buurte van St. Laurens^ Die zit' daer op een machientje papiertjes in mekaars te draaien, ik bedoele van die vlugschriftjes, zo noe- me ze dat glook. Opruie dé boel, en as 't er strek een paer 't loodje legge omdat ze zo stom waere naer zoo'n patjak ker te luusteren, dan zit 't un zelf buuten schot. Leune't Kan weze. D'r bin netuurlik akelige en goeie bie, dat ls overal zo. Maer 't is mien toch een bitje te bont. Pier Glad me ie uom. s Leii -vtooie Je bloeduutzuugt kraek j' un dood. Ik weet nie of je. me voelt LeuneMaen machtig Pier, een jood is toch gin vlooie PierWis en warachtig. Op 't land* ei je vuulte, dat de sappen vor de vruchten'wegzuugt, dat kap je - uut. D'r bin beesten, die dood moete omdctt ze schadelik bin en doch je dat 't bie de menschen anders "is? Leune :<#4aer iktouwe vol dat je ze nie oeft te slaen. PierN§e, je kan ze ieversten anders naer toe brienge. Net as m'n vrouwe die vieng is een jöenge muus, die an de kaes zat te vreten in de kelder, ze vond 't zonde van zoo'n lief beestje om 't dood te slaen en toen brocht ze.'t een ende 't land-op en liet 't daer loope. Leune Dat is stom, wan den anderen dag is 't weer in uus. Pier r Net zo. Daerom moete de jo den een mieters ende uut de buurte gebroch oore wan-ze ebbe genoegt kaes van ons brood gevrete.' Maer ik wil je nie opwinde Leune. Ik merke dat-jie za«htjes cm een bitje el- der in je bovenkamer oort.Ik dienke dat jie over de joden ook neg wel is aerienk of klete zal we te. Leune"Jt Is t' oopen Pier. "Maer ik gae is verder en -zie nog' een bitje renettten te verkoopen. Pier: Dat is goed Leune. Maer noe moe jie nte=zo lank meer weg- bluuve. Ik practte graag ls mee je. Leune Jae ik mee joe ook. Dan oor ik nog is wat. Maer je moe je nie blie maeke oor, wan lk oore nog in gin tieden lid van de N.S.B. J. B.-V. Bij de uitgave van Van onzen hoofdopsteller zal over enkele weken bij de Amsterdamsche Keurkamer een uitgave het licht zien van de ln de ,,Z. S." hoofdzakelijk ge publiceerde reeks verzen, die te samen de ballade van het dagelijksch brood getiteld zijn. De bundel zal geïllustreerd zijn en de prijs zal f 1.25 niet over schrijden. Velen zullen dit werk, dat een scherpe critiek is op den tijd die achter ons ligt, willen bezitten als een herinne ring, een blijvende. Als zoodanig reeds heeft deze .uitgave haar beteekenls. Beversluis rekent hierin fel af met de maatregelen 'uit den kapitalistlschen, democratischen tijd, een tijd waaruit wij ons bezlg-zijn te ontworstelen. Maar ook in de derde zang ziet hij al het licht schemeren der blijde toekomst. Da dichter schreef de eerste twee zangen in den herfst van 1939 en de derde ln Juli van 1940 en later. Wie na Mei 1940 zijn „Zeeuwsche Lier" kocht (ten bate der Zeeuwsche getroffenen, die plm. f 1500.opbracht) en daarop vaderlandsche verzen „Ons aller Eigen", zal zeker ook dit werk willen bezitten. Wij bevelen dit bundeltje bij onze leden in de eerste plaats van harte aan, maar ook bij onze lezers en lezer essen. Men kan den bundel bij inschrij ving nu reeds bestellen bij ons Kring huis N.S.B., Koningstraat te Goes, of in eiken boekhandel. Hou ZeeJan Dekker. De speeiclub „Het Lantarentje" speelt. Op 16 November e.k., 's middags half drie zal er te Vlissingen in hótel Brit- tanrjia een kameraadschappelijke, bij eenkomst plaatsvinden, toegankelijk voor de leden der N.S.B.sympathisan ten en introducé's. Op -déze vergadering zal vóór het eerst de -N.S.V.O.-Speelclub „Het Lan tarentje" genaamd, _optreden. Waarom noemen wij deze club zoo Omdat zij, nog pas begonnen, niet pretendeert een uitbundig licht te ver spreiden. Zij is "nog klein en zij wil de voeten van hen, die nog tastend den weg naar de N.S.B. zoejeen, een weinig bijlichten. Zij groeie uit tot een llchtfakkel. „Het Lantarentje" zal zoowel optre den in grooter verband als in klein. Deze middag in nog klein. Voor de pauze zal muziek worden gemaakt. Kameraadske v. d. Zeé Rivlère uit Zlerikzee zal eenige klavier stukken uitvoeren, terwijl voorts gezon gen zal worden. De kameraadske3 Hooftman en v. d. Zee en kameraad Rooze zullen een scène opvoeren, als Pier de Wieze, Leune Segte en een sorry-manneke. Na de pauze zullen zes kameraads- kes een klein spel opvoeren, getiteld „Die goeje ouwe tijd", aan het eind waarvan eenige W. A.-leden figuran- tisch>optrëden. De spelleiding berust bij den hoofd opsteller van dit blad, die ook het spel schreef. De trilogie vóór de pauze werd door de vaste medewerkster der rubriek Pier en Leune geschreven. 'Wij zullen waarschijnlijk geen extra opwekking behoeven fe publiceeren om deze vergadering bij te wonen. Wij rekenen er op, dat allen er zijn en allen ook er voor zorgen iemand te Inviteeren, die nog niet met ons kennismaakte. II. De eerste cyclus is Aangrijpend met de aandoenlijke- onderwerpen als ditatie van den schildwacht-boer" enz. In de andere verzen is hij meeslee- pend en grooisch waar, hij visioenen schildert, die bijna niet met het zingen de en beeldende woord zijn 'te bena deren. Prachtig is het beginvers „Heim wee naar de Brabantsche lente", innig zijn de gedichten uit het gevangen kamp. Het is hier de plaats niet veel te citeeren, wij zullen in dit blad telkens eens een vers overdrukken, doch ik kan niet nalaten als proeve van zijn diep gevoelige en simplistische poëzie ten slotte dit korte vers hier aan te halen Voor de eerste maal .gaat zij haar zoon bezoeken haar zoon, die als soldaat een hengst bereed. Doch die niet eens da kans kreeg door te vloeken, toen hem dit beest woest uit den zadel smeet. Moe rijdt zij met de stadstram langs de lanen. Voor de kliniek stapt zij haast bevend uit, want uit haar oogen vallen zware tranen die barsten op het pakje met wat fruit. B. MET ILLUSTRATIES VAN FRANS MICHEL, BOERIN OP DE STADSTRAM. Zij draagt haar hoogtijkleed met grijze bioemen en *op haar hoed hangt wat verfrommeld fruit. Zij zit den naam van een kliniek te noemen maar spreekt dit moeilijk woord gebroken uit.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche Stroom | 1941 | | pagina 4