Verwoesting in Zeeuwsch-Vlaanderen U Mtt Distributie-ambtenaar De Ned. Cultuurkamer. Alle waaraeermg en alle verachting. Misdadige aanval op de burgerbevolking. De bemachtigde van den Leider bezoekt de getroffen plaats. Er zhti militairedoelen en er zijn plaatsen die geen militair doel zijn, maar waar toch soldaten zijn gehuis vest. Maar buitendien is er. nog een derde soortwaar niets dan een eenvoudige hard-werkende Nederlandsche bevol king woont, die niets lieverwënscht, dan in goede orde te leven. Zoo'n plaats in Zeeuwsch-Vlaande- ren, waarvan ieder kind U kan zeggen, dat er niets maar dan ook heelemaal niets is, wat aan den oorlog doet her inneren als de distributiekaarten, is het slachtoffer geworden van een zoo laffe vliegeroverval, dat ieder hoe zijn politieke richting ook moge zijn zich met groote verbazing afvraagt„Wat kan men er mee voor hebben om een eenvoudige arbeiderswijk zoo té terro- risseren Ik vertel U van het bezoek dat kam. Jan Dekker, de Gemachtigde van den Leider, bracht aan de getroffen plaats. In ons klein gezelschap bevond zich ook kameraadske Wlechmann, de leidster der N.S.V.O. in Zeeland (Nat. Soc. Vrouwenorganisatie). Vredig ligt het stadje voor ons, ieder is bezig aan zijn arbeid. Wij rijden de plaats binnen en zien de rijke huizen: geen schade, ■niets aan te zien. Zou het dan toch wellicht nog meevallen Maar neen, het .laffe "bombardement is uitgevoerd speciaal op de nieuwe wijk, waar arbeiders en kleine middenstanders wonen. In enkele seconden werd een ver woesting aangericht, die slechts bij be nadering kan worden beschreven. Wij laten ons dan vertellen hoe alles is toegegaan. Als wij- met den Ge machtigde van den Leider enkele ver- woesje hulzen bezoeken, treffen wij daar 'n arbeider, welke zelf in Duitsch- land werkte, omdat zijn eigen vader land hem geen brood gaf. Als door een wonder waren zijn vrouw en één jarig dochtertje aan een wissen dood -■"ikomen. Kind onder puin. Vlak naast zijn huis was in een per ceel een voltreffer geslagen, die een diepe trechter in de grond had gebeord. Door de explosie werd de achterkant van zijn huis totaal weggeslagen en de vrouw, die met haar kindje boven lag, gleed met ledikant in deze lpom- trechter, waar ze door het binnenstroo- mende koude water tot bezinning kwam en opgeschrikt werd door het schreien van haar kind, dat ergens een eind verder onder de brokstuken lag. Gelukkig dat in het perceel, waar de bom gevallen was, geen menschen waren. Een ander echtpaar vertelt een ander droevig relaas. In één slag weg. Vijf en twintig jaar hadden ze samen lief en leed gedeeld; hadden al dien tijd gespaard en gezwoegd om op hun ouden dag onafhankelijk te zijn. Nu heeft hen deze slag getroffen. Wat in al die laren bijeengegaard was, is met één slag weggevaagd. In dezen éénen nacht zijn al hun illusies verdwenen. Ze kunnen het neg niet beseffen, dak loos te zijn, af te moeten hangen van wat een ander voor hen doen wil. Daarna bezoeken wij een kame raadske. Op denzelfden dag, dat haar man vertrok met het W.A.-Regiment om ten strijde te trekken tegen het bolsjewistische gevaar, dat ook in Ne derland gezin en geloof bedreigde, werd haar woning zwaar beschadigd. Nog hevig ontdaan door de doorge stane schrik is de vrouw bezig, het ontredderde huisraad wat op te knap pen. Bij een anderen kameraad had haar eenlg kind onderdak gevonden. Nog andere gezinnen werden door ons bezocht en ieder was vol afkeer over de misdadige wijze, waarop de Engelsche nachtsluipers hun werk had- dln ^verricht. Een getroffene vertelde onsIk lag geruimen tijd wakker en hoorde voort durend een vliegtuig boven onze plaats. Wel zesmaal ging de machine weg en kwam weer terug. 1 De lichte maan. Het was lichte maan en iedere ver gissing moet uitgesloten geacht worden. Mij sloeg de schrik om het hart, want ik meende te hooren, dat de motoren werden afgezet en het vliegtuig daalde. Toen het op zeer geringe hoogte was, liet het tenminste 6 groote bommen, waaronder zelfs nog een tijdbom, neer vallen, om dood en verderf onder de Nederlandsche burgers te zaaien. Het was vreeselijk. Ik herinner mij niet meer alles, het was alles zoo erg. De burgemeester der plaats vertelde in een onderhoud met den Gemach tigde van den Leider„Ik heb direct alles gedaan om grooter ongelukken te voorkomen. Het bleek mij, dat mid den in de woonwijk ook nog een niet ontplofte bom was geworpen. Aange zien ik vreesde, dat men wel een tijd bom kon hebben neergegooid, heb ik direct de straat laten ontruimen. Ge lukkig, want één uur later dreunde een nieuwe knal. de tijdbom was ont ploft en de naburige woning was ver- dwenen, terwijl vele andere huizen rondom veel schade hacMen. Ditmaal viélen er echter geen dooden te be treuren." De burgemeester vertelt. Wilt U mij eens iets vertellen van de schaderegeling, de voorziening en de toestand der gewonden, vraagt kam. Dekker. DevBurgemeester vertelt dan, dat reeds drie dooden zijn te betreuren, waaronder een bejaard echtpaar en nog een vrouw. Het mag een wonder heeten, dat het aantal dooden geen veelvoud hiervan is. Waaraan dit is toe te schrijven Misschien omdat de menschen allen op bed lagen en de bommen beneden ont ploft zijn. De Burgemeester heeft nog geen vol ledige schade-opgave, maar kan toch reeds het volgende mededeelen: 25 Arbeiderswoning zijn volkomen vernield. 15 andere woningen zeer zwaar beschadigd. 65- woningen heb ben schade van meer dan 2000 gulden. 25 woningen schade van meer danJOOO gulden. Vele inboedels zijn vernield of zwaar beschadigd. Dierbare herinneringen zijn "verloren gegaan en kunnen niet worden vervangen. En heeft U vraagt kam. Dekker reeds eenig idee hoe groot de totale schade zal zijn Drie ton schade. Globaal wel antwoordt de burge meester het zal ongeveer drie hon derd duizend gulden zijn. Het is een geweldig bedrag, en men begrijpt, dat er diepe verslagenheid heerscht. De burgemeester heeft zijn best ge daan direct de grootste nood te leni gen en men is hem hiervoor dankbaar. Maar de groote regeling moet „uit Den Haag" komen. Kam. Rambonnet zal op de bres staan. Gelukkig kan men daarin gerust zijn. Thans is de schaderegeling in hoogste instantie toevertrouwd aan 'kameraad Rambonnet, de algemeen gevolmach tigde voor de schadevergoeding. Het zal, nu niet gaan als vorig jaar 10 Mei, toen een kapitalistisch democratisch heersthap meende de schaderegeling zoodanig te moeten saboteeren. Kam. Dekker heeft zich voor meer dere maanden reeds ingezet voor Mid delburg-met, het directe gevolg, dat geen aftrek van gedane voorschotten meer plaats vond, en er éen betere regeling voor inboedelschade is getrof fen. Wij kunnen in dit verband mede deelen, dat ook voor Middelburg een betere regeling der hu'zen-schade op komst is. Maar in Zeeuwsch Vlaanderen gaat deze regeling al direct in. Mussert wil niet, da(_ een deel van het volk de dupe wordt. Op onbaatzuchtige wijze hebben de getroffenen zich bij hun beraming be perkt tot het allernoodzakelijkste. Doch dank zij onzen Leider-zullen zij niet dieper in de zorgen geraken. Het geheele Volk is een geheel en het zal tezamen de lasten dragen die en kelen te torsen kregen. Dat was de boodschap die kam.' Dekker aan de getroffenen in Zeeuwsch Vlaanderen kon brengenhet leed, dat de Engelschen U hebben berok kend, kunnen wij niet ongedaan ma ken, wel kunnen wij de materieele schade vergoeden. Diep onder den indruk, van al het geen wij hadden gezien en gehoord, keerden wij weder naar Zuid-Beveland terug. En dan te lezen dat onze gevluchte regeering van het meegenomen geld (dat bezit was van het Nederlandsche Volk) voor Engeland 19 bommenwer pers heeft gekocht Om de Nederlandsche bevolking te bombardeeren I Corr. S.v.p. soepel! Het komt nog voor, dateer in de gang van zaken bij de distributie moeilijk heden en ongeregeldheden plaats heb ben. Dit is begrijpelijk en vooral waar het Nederlandsche Volk in zekere krin gen nog weinig of in 't geheel geen sociaal begrip toont. Er zijn echter dingen, die niet aan het publiek doch aan bepaalde ambte naren der distributie liggen. Zoo kwam het dezer dagen in één onzer Zeeuwsche gemeenten voor, dat een gezin zonder eenige verlichting was. Men had gevraagd of er bonnen beschikbaar gesteld werden voor pe; troleum. Het antwoord luidde ontken nend. Men moest maar aansluiten op het gas of het electrlsche net. In de betreffende woning was nog nooit een van beiden gebruikt en noch gas noch electrische aansluiting geluk te. Het gevolg was, dat de familie 's avonds van half acht af in het donker zat. Nog een paar keer ging men vra gen of daar nu niets aan te veranderen was, maar het resultaat bleef nihil.. Daarop wendde men zich tot de dis tributiekring te St. Laurens. Vandaar kwam het bericht dat in dergelijke ge vallen een zgn. H.-formulier verkrijgr baar is, dat ingevuld "moet worden en. opgezonden aan de DistriButiekring te St.JLaurens. - Wij vragen ons af, heeft de betref fende ambtenaar in de gemeente waar a deze familie zonder licht moest blijven, dit nipt geweten, dan is hij o.i. niet ge schikt voor zijn werk. Of heeft hij maar geen moeite genomen zich ervan op de hoogte te stéllen wat er in zoo'n geval gedaan moest worden. Er. zijn al meerdere klachten geweest over dezen ambtenaar en het lijkt ons nuttig dat hem eens precies wordt uit gelegd wat hij deen en laten moet-, want hij schijnt niet heelemaal op de hoogte te zijn. Wij vertrouwen tenminste dat dit geen opzet is, daar .toch niemand het in zijn hoofd zal halen om een mede- inwoner op een dergelijke wijze te be handelen, terwijl het anders kan. Het is voor velen al moeilijk genoeg te leven tegenwoordig door allerlei om standigheden., De distributieambtenaar dient daarom met des te meer voorko mendheid te staan tegen zijn publiek. Dit is van zoo iemand een eerste ver- eischte. Kan hij dat niet, dan dient hij te verdwijnen. ENGELAND (na het débacle bij Narvik, Duinkerken, Griekenland en Joegoslavië). Ik ben er viermaal uitgesmeten, Mijn moed is tot den draad versleten. Nu nog een keertje aan gaan bellen Ze kunnen mij nog meer vertellen. Zelfs mijn sigaar ligt in het stof, En met de Sovjets is 't een sof. Aiai I 'k Heb pijn door heel m'n pens 1 't Is wat te zeggen voor een mensch i So sorry1 - Middelburg. KAMERAADSCHAPS-AVOND 'van Groep Middelburg, op 21 October '41 in de Oud-Holl. Bovenzaal v. h. Schuttershof. Een groot succes I Om de kameraadschap te bevorde ren, had de Groep Middelburg een kameraadschaps-avond uitgeschreven voor de leden, welke wel zeer geslaagd kan genoemd worden. De groepsleider kon een woord van welkom toeroepen aan den Gemach tigde van den Leider, kam. J. Dekker uit Gaes, kam. Lenshoek, burgemeester van Goes, ep enkele andere genoodig- den. Dank zij de samenwerking met de N.S.V.O. (Nat. Soc. Vrouwen Org.) uit Middelburg, was de zaal op" eenvou dige doch smaakvolle wijze versierd, en was het een zeer gezellige aanblik de kameraadskes en kameraden aan de lange tafels met bloemen en groen versierd, bijeen te zien. Een gemengd koor (N.S.V.O. en W.A.) deed zich hooren en oogste een wel verdiend succes. Ook de zang van kameraadske Wolders dient eefi bijzon der woord van vermelding. Het was een avond van bonte afwisseling, korte voordrachten, declamatie van een kam. uit Vlissingen," declamatie uit eigen dichtwerken van den kringbeheerder kam. C. Dekker uit (Middelburg, enz. Op echt Nationaal-Soc. wijze was er een regeling getroffen, dat ook minder bedeelde kameraden, gelijk met de an deren eenige" consumpties kona=n ge bruiken. Deze regeling blijkt zeer doel matig, het bedrag-door de leden hier voor bijeengebracht, bewijst dat ook hierin de kameraadsqhap is begrepen. De geheel gevulde zaal (yelfs banken uit het Kringhuis moesten worden ge haald om allen een zitplaats te geven) toonde zich zeer dankbaar voor deze avond De Gem. van den Leider, kam. J. Dekker, welke nog even het woord nam, bracht o.a. als zijn verwachting naar voren, dat wij over eenige jaren in Middelburg met een glimlach zullen terugdenken aan dezen kameraad schapsavond, in deze nu reeds'te klein gebleken zaal, en dat wij hiervoor dan de grootste zaal van Middelburg zullen noodig hebben. Ook in Middelburg is bewezen, dat de Nat. Soc. gedachte veld wint, de kameraadschap hecht is, en met de beste yerwachtingen de toekomst inge gaan kan worden. DE NÜ.V.O. Belangstelling voor de voordracht. Onder de bezielende leiding van kam.ke Schallenberg is de Nat. Soc. Vrouwenbeweging, afdeeling Middel burg, begonnen met wat meer aan dacht te wekken voor de kunst. Zij heeft eenige weken geleden Beversluis uitgenoodigd, voor de vrouwen te spre ken over het verstaan'der poëzie en verzocht voorlichting in voordracht tel geven. Beversluis heeft alle aanwezige leden getoetst op hun stem en voordracht-I mogelijkheden en heeft daarna een aanvang gemaakt met het vormen van solo-voordracht en klein spreekkoor. Indien mogelijk, zal met Beversluis een klein declamatorium, door B. geschre ven, worden uitgevoerd te Vlissingen. Indien blijkt dat de anin\o voldoende groot is, zal met deze nieuwe afdeeling een vaste kern worden gevormd, die als tooneel- en voordrachtclub op avonden voor de beweging zal optreden. Wij komen hierop nader terug. Eerste bijeenkomst in Zeeland. Veel belangstelling: De Zeeuwsche kunstenaars zijn voor de eerste maal in goede getale te Mid delburg bijeen geweest, teneinde de eerste vergadering mee te maken van de Ned. Cultuurkamer. De'letterkundige Ad. Sassen, advi seur van het Departement van Volks voorlichting gaf een interessante uit eenzetting Over het doel en de arbeid der Cultuurkamer. Daar de bladen hierover uitvoerig 'hebben geschreven zullen wij hierover niet meer uitwijden. Hetgeen echter of verzwegen werd, öf onduidelijk uit kwam in deze verslagen, is wel dit, dat Ad. Sassen mededeelde dat ieder kunstenaar, die niet in de Cultuurkamer wil treden, zichzelve uitgechakeld heeft, en ook niet meer mag verkoopen, optreden, lesgeven, uitgeven, etc. Dit lijkt dwang, zoo zeide Sassen,- doch als men even nadenkt, dat men ook geen onbevoegd geneesheer mag zijn, dat de advoedten in een orde zijn opgenomen, dat notarissen, makelaars, tandartsen, boekhandelaren, uitgevers ook lid dienen te zijn van de wettelijke organisaties, dan is het dwaas bepa lingen voor het kunstenaarsleven als dwangmaatregelen voor te stellen. Orde scheppen. Het spreekt vanzelf dat de Cultuur kamer ordenend en streng regelend zal gaan arbeiden. Er zal paal en perk worden gesteld aan bijv. het onbevoegd lesgeven, het onbevoegd critiseeren, het verkoopen van schilderwerk van slecht gehalte voor winkelprijzen etc. etc.' Hoe dit alles geregeld wordt is een tweede en daarover kon nog geen definitieve, mededeeling worden ge daan. Vast staat wel, dat deze Cultuur kamer binnen enkele weken haar wet telijke bekrachtiging zal krijgen en dat dan het werk aanvangt. Wij juichen de instelling van zulk een Cultuurkamer van harte toe en vooral in Zee,land. Holland bevoordeeld. Terecht wlbs de inleider er op, dat tot heden de kunst van de drie grootste steden vanv Holland steeds werd be voorrecht boven kunst van-andere pro vincies. (Hartelijke instemming.) Nu zullen ook de Brabantsche, Groning- sche of Zeeuwsche kunstenaars dezelf de rechten genieten als de enkele be voorrechten. Het Zeeuwsche kunstleven was tot heden niet zeer levendig, het contact tusschen de verschillende kunstbroe ders klein. En de zoo noodigo^amen- werking zal door zulk een lichaam als de cultuurkamer sterk bevorderd - wor den. Wij spreken nog niet eens ovei de verbroedering die zal ontstaan. Tot heden werkte elke artist voor zich, was sterk individualist. Thans zal hij •m een gemeenscnap ';vo: gemeen schap kunnen arbeiden, Wfcit zijn taak belangrijker en -zijn perspectief groote» maakt. Zonder aanranding van der» persoonlijken smaak of stijl of ambitie zal de kunstenaar toch worden genoopt meer rekenschap te gaan afleggen van zijn taak in de samenleving. En als er iets heilzaam is voor den individualist bij uitnemendheid, dan is het dat wel. Wij komen later op dit belangrijk on derwerp nog terug. Zeeuwsche kunstenaars, een nieuw tijdperk begint. Het oude is voorbij, ziet het zal alles nieuw worden. Dezer dagen ontvingen wij de Zeeuw sche Stroom, die kunstig uitgeknipt was tot letters„Oranje boven" in den vorm van,een strop. „Wij apprecieeren de kunstvaardigheid van dit kniptalent Werkelijkbijzonder aardig I Een pracht museumbijdrage I Gaarne meer van dit soort. Wat wij niet begrijpen is die liefde voor Oranje I Bedoelt men met Oranje Willem de Zwijger, den Vader des Va derlands (een Duitscher tusschen haak jes) de groote Oranje dus, of de Oranje die gevlucht is, waarvoor Rotterdam gebombardeerd werd Of bedoelt men die Oranje, die geld stortte voor bom menwerpers, die thans honderden vrouwen en kinderen dooden T Of Oranje die „op haar post zou blijven" en nu per Flitspuit de meest liederlijke laster over goede vaderlanders uit spuwt Of Oranje, die Nederlanders opzet tot sabottage en den dood in dreef Of Oranje die onze kolonie Curagau versjachert aan Amerika Of Oranje die de bolsjewisten onder steunt Wie bedoelt ïnen nu eigenlijk Weest dan voorzichtig met het voeren. Het zal den meesten wel bekend zijn, hoe sterk de konijnenteelt derf laatsten tijd werd uitgebreid, een ver schijnsel, dat ook nog uit den vórigen oorlog bekend is. Het is ook zoo ver klaarbaar, aangezipn wij tengevolge van de Engelsche blokkade met voed- selmoeilükheden hebben te worstelen en men beducht is voor *t traditioneele Kerstmaal, waartegen men zich tijdig heeft willen dekken, door zelf voor een konijnenbout te zorgen. Échter is er ook nog een andere reden en wel het winstgevende ele ment, dat thans in de konijnenteelt ligt opgesloten. Fantasieprijzen worden er voor de tamme konijnen besteed en de jonge dieren van rond zes weken bren gen thans een bedrag op, waarvoor men een paar jaar terug een volwas sen dier kon koopen. Nog niet zoo lang geleden was ik op een boerenbedrijf, waar ik een aantal konijnenhokken aantrof, staande in een open loods. „Kdhijnenboer geworden?" vroeg ik den boer, met tfrien ik een rondgang op het bedrijf maakte. „Neen," lachte hij, „daar voel ik niets voor, maar de jongens hebben - me net zoo lang aan den kop gezeurd, „dat ik wat hokken heb gemaakt en nu kunnen ze hun hart ophalen en tege- lijk voor hun spaarpotje zorgen, want ze verdienen er grof geld mee. Moet je eens raden, wat ze voor zoo'n ding maken?" waarna hij een konijntje uit een der hokken haalde van een maand of drie. Fabelachtige prijzen. „Hoef je niet naar te raden," ant woordde ik, „dat brengt' een rijksdaal der op." „In een keer goed geraden," was zijn antwoord. Op die wijze is een heel leger van leeken-konijnenfokkers ontstaan, waar van een groot gedeelte verkeerd doet, met het resultaat, dat er hoopen doo den geraapt moeten worden, hetgeen kan worden voorkomen. Nat gras, soms uitsluitend nat gras, uitsluitend versche klaver, waarmede -men zijn dieren goed denkt te doen, natte kool bladeren, treft men heel veel in de ruiven aan, wanneer er althans van een ruif sprake is en het groenvoer niet maar zoo "dn het hok wordt ge worpen, waar het zich met den mest en de urine vermengt. Het gevolge hiervan wordt "een maagdarmlijden, wat gewoonlijk met den dood eindigt. Geef ze op de eerste plaats wat droog grftenvoer, dat ook weer niet verlept mag zijn. Daarnaast een paar flinke handen vol frisch hooi en 'tracteer ze af en toe op een voerwortel. Op die wijze zal men gewoonlijk geen aan maagdarmlijden overleden konijnen meer uit de hokken moeten halen. En laat onze deskundige er straks dan maai' dieper op in gaan. H. - (Uit Agrarisch.» Poel).

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche Stroom | 1941 | | pagina 4