MIDDELBURG S HERBOUW
W.A.
Vraaggesprek met den Gevolmachtigde van den Leider,
Kameraad Jan Dekker, over de schadevergoeding.
Betere regeling in het vooruitzicht.
Een woord
aan en over de
Hebt goede hoop!
Na onze laatste publicatie over de
•chadevergoeding aan de door den
oorlog geteisterden, hebben ons vele
vragen bereikt in den vorm. van brie
ven of persoonlijke bezoeken. Het bleek
ons dat velen, nu zij zich in hun geloof
in de democratische oude liberalisti
sche bewindslieden zoo jammerlijk be
drogen' zagen, hun oogen hadden ge
wend naar ons. Zou dan toch het Nat.
Socialisme, deze jonge frissche garde
van een nieuwe en betere samenleving
en een betere opvatting van recht, den
getroffenen kunnen helpen? Zou dan
toch die zoo veel gesmaadde minder
heid het recht en de naastenliefde beter
verstaan
Ja zeker 1 Zij hebben zich in deze
hoop niet vergist en zij zullen langza
merhand ook bemerken, door onze da
den, dat wij het goed vóór hebben met
ons volk en ons vaderland.
Wij hebben een goed en gerecht
vaardigd vertrouwen, dat de hulp voor
Middelburg en andere Zeeuwsche
plaatsen er komen zal. Wantwij
Nat. Soc. zeggen: het.moet 1
Het was ons bekend, dat onzen dis
trictsleider, den gemachtigde van den
Leider, reeds maanden lang deze kwes
tie zeer ter harte ging en nog meer dat
hij in voortdurende ergernis en zorg
was over de .tot nu toe getroffen rege
lingen.
Toen nu in de verschillende bladen
het billijk verzet tegen zooveel hards
en kouds in de getroffen maatregelen
tegen de gedupeerden, tot openbaar
heid kwam, wilde hij niet langer wach
ten en gaf opdracht niet alleen over
deze materie onze meening in de
Zeeuwsche Stroom te publiceeren, doch
hij richtte zich persoonlijk tot de hoog
ste instanties des lands, teneinde op
heldering te vragen en de belangen
onzer volksgenooten in Zeeland te be
pleiten.
Wij hebben hem na zijn reis dan ook
om een onderhoud verzocht, waarvan
wij hier één en ander willen publi
ceeren.
Waar lag de schuld?
„Wel, kameraad Dekker," was onze
eerste vraag, toen wij hem Maandag
J.L in het Diensthuis bezochten, „goede
resultaten bereikt?"
„Directe nög nietl" was zijn ant
woord, „maar ik heb goed vertrouwen,
dat die spoedig komen."
Wat is in het kort de kwestie? U
weet het: Middelburg verwoest, de
ramp was na Rotterdam de grootste in
ons vaderland. Wij voelden allen, er
moest wat gedaan worden en wel
direct
„En er is wat gedaan 1 Wij zaten
geen uur nadien meer stilU weet
toch wel
„Alle respect voor al degenen die
onmiddellijk hebben getracht den eer
sten nood te lenigen," viel hij ons in
de rede, „alle respect voor het comité
dat dag en nacht aan den slag was,
aan particulieren te Middelburg en el
ders, die met milde hand gaven en van
overal gaven bijeen bracht I Maar
Laten wij 't even in 't kort zeggen:
„Er moest meer gebeuren I
„Ja, want met giften kwamen wij er
niet. De democratische regeering wilde
opbouwen en publiceerde dat de stad
Middelburg herrijzen zou, schooner
dan te voren. Men deed beloften en
?af verklaringen af, die goed klonken.
It heeft nu zoowat een Jaar geduurd
•n wat is er van terecht gekomen
Overigens heeft de burgemeester van
Middelburg al het mogelijke gedaan,
om iets te bereiken. Maar ook zijn
goed bedoelde pogingen hadden na
tuurlijk weinig resultaat.
„Wie acht U daar verantwoordelijk
voor?"
„Niet één of bepaalde personen,
maar het oude democratische, liberale,
afgedane systeem, dat kapitalistisch
denkt en handelt. Die oude molen
kraakt en loopt langzaam. Nu blijkt
het, dat het zoo niet langer gaat."
„13 het geen tijd, dat wij het dan
tadicaal aanpakken?"
„Wij hebben al méér vastgeloopen
taakjes moeten opknappen en doen
dat dagelijks," hernam hij, „en ook dit
•al door ons met kracht moeten wor
den afgehandeld.
„In Middelburg zit het nu zoo
„U spreekt over Middelburg, U be
doelt toch ook de andere getroffen
plaatsen in ons district, als Yerseke,
tapelle, etc."
„Natuurlijk I Maar gemakshalve en
«n duidelijk te zijn, wil ik even uiteen-
letten wat hier in die ééne stad ge
leurd is. Het is werkelijk leerzaam,
too nu moet het net niet 1"
Wat is er gedaan?
„Kijk eens 1en hier zocht hij even
in den stapel papieren en brieven, die
over deze kwestie een lijvig dossier
hadden gevormd, „om te herbouwen
is, behalve toestemming, geld noodig,
en veel geld. Wij komen er niet met
beloften en schoone woorden. De Staat
nu zou de schade betalen.
Nu'is deze schadevergoedingskwes
tie voor Middelburg in het bijzonder
heel ingewikkeld?"
„Ingewikkeld, in welk opzicht
„Omdat de schade naar de vér-
koopswaarde getaxeerd werd en die
veel lager was dan de herbouwwaar
de. Dat was fout één I
„Niet de belegger is gefnuikt, maar
de man die in een perceel woont en
er zijn bedrijf in uitoefent."
„De overheid moet niet in geld den
ken, maar in arbeidswaarde. De fout
bij de regeering was, dat zij kapitalis-
tisch-democratisch dacht. De departe
menten waren door deze soort oude
bewindslieden bezet en U weet
De leiding berustte bij Mr. Trip, oud
president der Ned. Bank, wiens kapita
listisch intellect niet met den nood van
't volk rekening hield."
„Een oogenblik I U sprak daar over
arbeidswaarde. Hoe bedoelt U dat
„Ditdat het niet aangaat om een
waarde van een perceel te bepalen
naar de Vermeende verkoopswaarde.
Men, kan 'n zaak drijven in een groot
en ruim gebouw, dat een lage ver
koopswaarde heeft. Dit is nu speciaal
in Middelburg, met zijn oude gebou
wen, het geval I"
„Noem U eens een concreet voor
beeld?"
„De consequentie van wat ik zooeven
zei, was deze
Dat deskundig werd vastgesteld dat,
als de herbouwwaarde 10.000 was,
ik noem maar wat men slechts
aan schade uitbetaald kreeg een derde
deel ƒ3330."
„Hoe zoo
„De verkoopswaarde stond immers
1 3.12. En zoo was de toestand dan
nog, als men op 9 Mei 1940 had kun
nen aanbesteden."
„Is de prijs dan sindsdien gestegen
„Aanmerkelijk I Wij kunnen gerust
zeggen, dat de prijzen met 2/3 zijn om-
hooggegaan, door houtschaarste, beton
etc. Wat dus 10.000 zou kosten, kost
nu 17.000, zoodat de menschen niet
kunnen bouwen. Zij bouwen zich een
voudig failliet."
„Men zag dan toch, dat dat niet
ging." v
„Natuurlijk zag men dat, maar ik
zei U immers, dat Mr. Trip de leiding
had 1 De commissaris van de weder
opbouw, Ir. Ringers heeft toen getracht
binnen het kader der kapitalistisch-de-
mocratische mogelijkheden de zaak
aan elkaar te
„te lappen."
„Juist, want meer dan een lapmiddel
was het niet I De malste toestanden
ontstonden, zoodat maar voor elkele
panden een overeenkomst kon worden
bereikt."
„Mag ik iets van dit lapmiddel
weten
„Men deed nu zoo Volgens taxatie
waren de herbouwkosten van een per
ceel op 9 Mei 1940 10.000, laten we
zeggen. De geraamde prijsstijging tot
1 Juli 1941 is ƒ7000.De kostprijs
is dus 17000.—.
Nu financierde men als volgt
Schadevergoeding volgens verkoop
waarde 3330, extra-toeslag a fond
perdu, plus bouwpremie (mits vóór 1
Jan. 1942 klaargebouwd was)"
„Wat natuurlijk onmogelijk was."
„Ja, want men heeft nog niet eens
aanbesteed, maximaal 40 hier
van of 1320.—."
„Dan kon men een rentelooze hypo
theek krijgen met 2 aflossing per
jaar, tot een bedrag van ongeveer
maximaal 5000.
„Maar dan was de bouwer er nog
niét. Resteert plm. ƒ7380.
„Neen, maar daarvoor kon men
rentedragende hypotheek ad 4 krij
gen, plus 2 aflossing. Is dat een
prutserlg gedoe of niet 't Is gewoon
weg
Hierbij wees kam. Dekker naar zijn
voorhoofd.
„Jal gecompliceerd 13 het well"
„Gecompliceerd Hét 13 zoo inge
wikkeld gemaakt, dat niemand er meer
iets van snapt. Maar één ding is zoo
klaar als kristal, n.l. ditdat iemand
die vroeger een huis had met een her
bouwwaarde van 10.000 en door den
oorlog zijn bezit zag verloren gaan,
nu om een gelijksoortig huis te krijgen,
zich in een schuld moest steken van
12000.
„En dan nog de kwestie der inven
taris. Hoe denkt U daarover
JAN DEKKER
Gevolmachtigde van den Leider
„Die is heelemaal ten hemelschrei
end I Maar even nog dit."
Geen wonder, dat van de plm. 500
schadegevallen, er maar 60 tot heden
geregeld zijn."
„Zouden er niet meer zijn
„Misschien zijn er nog enkelen, door
den nood gedreven, die hun hoofd ook
in den strop staken, dat weet ik niet.
Maar over de inventaris-regeling dan
het volgen-^
De Inventarisatie-
schade.
„Wat de schadebepaling van den
inventaris betreft, werd een schatting
gedaan naar de huurwaarde
„Maar dat is, wat Middelburg be
treft, al een heel wonderlijke kwestie."
„Zeg maar gerust, onrechtvaardige I
Want U moet eens even nagaan, wat
dit voor een gevolgen had. De huren
zijn in Middelburg, met zijn groote,
ouderwetsche huizen, betrekkelijk laag.
Veel lager dan elders in 't land. Bo
vendien, dergelijke groote huizen heb
ben eèn groote en dus kostbare stof
feering noodig'. De bezitters van der
gelijke panden dus, zijn extra zwaar
gedupeerd."
„En hoe is de taxatie der stoffage,
is die naar oude of nieuwe normen
„Dat is het nu juist, die is getaxeerd
naar. den prijs, die vóór 9 Mei 1940
gold. En U weet, die zijn ook enorm
gestegen."
„En bovendien, vrat verstaat men
onder inventaris
„Ja, juist I wat Iemand die antiek
had, of een kostbare bibliotheek, ik
noem bijv. een leerqar, een predikant,
een boekenliefhebber, een verzame
laar etc. I
„Dus dat wordt niet vergoed?"
„Neen I Ik geef toe, dat wat ver
brand is natuurlijk moeilijk herschat
kan worden, maar deze regeling is be
lachelijk en hoogst onrechtvaardig."
„Ja I dat wordt nu eens met recht
een kwestie van „onschatbare waar
de."
„Ik ken iemand, die een groot huis
gehuurd had. Hij ontving 1400.
voor inventaris. Nu moet U weten, dat
deze man alleen thans aan gordijnen
1000.— moet spendeeren. Dus dan
moet hij nog vloerkleeden, bedden,
loopers, etc. aanschaffen
„Maar hef ergste vinden de meesten
hier nog wel het beslagleggen op de
gelden, die uit de liefdadigheid zijn
opgebracht I Kort gezegd, hier is Ne-
derlandsche liefdadigheid misbruikt
ten bate van een kapitalistisch-liberaal
stelsel. Men heeft geappelleerd aan
het hart van Jiet Nederlandsche Volk
om den eersten nood te lenigen. Men
stichtte comité's, hield lezingen, schreef
enfin, U weet dat zelf wel."
„En wij dachten er geen moment
over, dat dit „ingepikt" zou worden."
„Ja I en nadat dit geld in goederen
was uitgekeerd, kwam het Departement
van Financiën er achter en wist bij de
treurige maatregelen, die we zooeven
besproken, het ook nog met zijn opvat
tingen te vereenigen om dit geld op te
vorderen."
„Maar het Departement wist toch
niet, wat er bijeengebracht was
„Neen, maar dit moesten de comité's
netjes vertellen."
„Ik had het .niet gedaan, wat had
het Departement daarmee te maken
„Precies 1 Ik had het ook niet ge
zegd, maar tja. De democartie heeft
ambtenaren gekweekt, en geen man
nen voortgebracht. Vriendelijke heeren,
die alles hebberig, d.w.z. kapitalistisch
opknappen."
„U bedoelt afbreken."
„Inderdaad I En U begrijpt, als men
dit wanbeheer met geld van ons volk
ziet voltrekken, zonder er wat aan te
kunnen doen, dan raab eenmaal
geduld uitgeput. Een jaar lang zag ik
dit aan. Ik heb met verschillende in
stanties en kameraden er over gespro
ken. Maar U begrijpt, zoolang de de
partementen nog bezet eUh met deze
soort ambtenaren en de N.S.B. nog
weinig invloed heeft, wat bereikt men
dan
„Maar nu heeft de N.S.B. toch al wat
meer invloed."
„Gelukkig Ja, en nu wordt het dan
ook tijd, dat er snel verbeteringen
komen. We hebben anders nog oude
erfenissen over, geloof dat I
„Ik geloof het niet alleen, ik weet en
ondervind het."
„Ik heb dus als gevolmachtigde van
den Leider en districtsleider dezer pro
vincie, de zaak bij de hoogste instanties
aanhangig gemaakt.
Hoe ver zijn we nu?
„Hoe ver zijn we dan nu
„Ho, ho I We zijn slechts twee we
ken bezig, de zaken grondig te onder
zoeken."
„Kunt U dan nog niets positiefs
noemen t
„Ja en neel Wat deze democraten
in dertien maanden verprutst hebben,
kunnen wij in 13 dagen niet op gang
brengen, dat voelt U wel I
„Nee, nee, maar kimt U niet iets in
het vooruitzicht stellen?"
„Ik wil wel meedeelen, dat er vol
gens mij hef volgende wordt voorbe
reid. Dat is
a. dat de volkomen onrechtmatige
aftrek van de vroeger uitgekeer
de gelden alsnog zal worden her
roepen en terug betaald;
b. dat een totaal nieuwe regeling
voor den herbouw der verwoeste
panden zal worden ontworpen."
„Zullen die regelingen gunstiger
zijn?"
„Veel gunstiger dan de huidige, dat
kunt U gerust publiceeren."
„En verder?"
„En verder, dat de inventaris-kwestie
in studie is genomen, volgens de door
mij verstrekte gegevens."
„Een vraag: Kan het publiek zich
hieromtrent tot U wenden om inlich
tingen te vragen of te verstrekken?"
„Ja I maar men moet mij vaststaande
fèiten en bewijzen geven, dan kan ik
gemakkelijker werken."
„Hebt U het geloof, dat de zaken
dus in orde komen?"
„Positief. En waarom Wij Nat. Soc.'
gaan bij de behartiging van de volk-
sche belangen immers van een geheel
ander systeem uit."
„Wilt U dat even in 't kort iormu-
leeren'?"
„Wij meenen dat elk lid der gemeen
schap hef recht heeft (en dat heeft Mus-
sert uitdrukkelijk verklaard), het recht
heeft, hoort U, zich geborgen te weten
in eigen-volk."
„Nog iets I Hoe zit het nu met die
60 of 70 lieden, die nu al bouwen gaan
onder bezwarende omstandigheden?"
„Ik heb daarop ook ter bevoegder
plaatse gewezen. Wij leden der N.S.B.
hebben altijd groote waardeering voor
hen die iets wagen en ondernemen,
voor initiatief. Ik ken tegenstanders
genoeg, die
„Die veel praten, maar niets doen."
„De N.S.B. zegt: geen praat, maar
daad, en nadat er een jaar gepraat is,
zullen wij eens zien of wij tot een daad
kunnen, komen. Aan beloften hebben
we niets. Wij zullen aan al deze groote
bezwaren denken."
„Men gelooft het misschien toch niet,
dat wij daden zullen brengen. U weet
wel, hoe men
„Ja, ik weet het. Maar ik ben niet
bang, dat die meeningen zullen ver
anderen, en spoedig."
„Ik wil herinneren aan de reis naar
Duitschland met 20 vooraanstaande
Zeeuwen. Daar waren vele burge
meesters bij, die hebben kunnen zien,
wat het Nat. Socialisme gebracht heeft
Zoo zal het ook hier gaan. BU één dier
samenkomsten zei de ober-bürgemeis-
ter van Osnabrück in een lezing het
volgende
De taak der Nationaal Socialistische
Partij (dus hier de N.S.B.) is, om de
belangen der volksgenooten te behar
tigen vanaf hun geboorte tot aan hun
dood." En zoo denkt de N.S.B. er ook
over, en in dien gee3t wil zij regeeren
en voorgaan."
„Finland I Uw heilige strijd is de
onze I Onze gedachten, onze gebeden
zijn met U."
Uit „De Katholieke Illustratie".
Naar aanleiding van de gebeurte
nissen in de groote steden, waarbij
tenslotte één van onze weermannen,
wachtmeester Hendrik Evert Koot, op
beestachtige wijze werd omgebracht,
hadden we verwacht, dat ons volk nu
eindelijk eens eerlijk zou trachten na te
denkén. Deze gebeurtenissen, veroor
zaakt daar gepeupel der onderwereld,
met indirecte steun der politie met haar
opbouwdienst elementen, stelden onze
W.A. ongewapend tegen een gewapen
de overmacht. Van officieele zijde
werd vastgesteld, dat onze mannen
door hun gedisciplineerd optreden,
geen blaam trol.
Wat ".deed nu de pers
Geen één courant, behalve de Waag,
toonde een fiere en eerbare geest. Nog
steeds keeren de leidende heeren dier
bladen zich tegen het Nationaal-Socia-
lisme. Wel is waar durven ze nu niet
meer. van leer trekken tegen het Nazi-
Duitschland, daarom luchten ze hun
verkropte woede maar op de N.S.B.,
omdat daaraan nog geen gevaar ver
bonden is. Maar owé, zoo gauw ae
N.S.B. eenige invloed op het Staats
bestuur zal hebben, zullen deze meenin
gen wel veranderen in de pers I
Ook de meerderheid van ons volk
is door de jarenlange misleiding een
scheeve voorstelling der werkelijkheid
nog niet uit zijn verdooving gebracht
en men hoort nog door den man in de
straat vertellen, dat die N.S.B. met de
W.A. een terreur uitoefent. Heeft men
geen medelijden met onze getroffen
kameraden, zonen van het eigen volk,
doch gaat hun medelijden nog steeds
uit naar die Joden, welke niet tot ons
volk behooren.
Ondanks deze tegenslagen komen
toch langzamerhand duizenden nieuwe
leden onze rijen versterken. Zij weten
dat ze bij ons moeten strijden, wat het
ook voor hen meebrengt aan hoon,
laster etc. bij het staan en marcheeren
in onze gelederen. Dit geeft echter ons
de verzekering, dat zij waarachtig
Nationaal-Soclalist zullen worden.
Alle strijd en tegenslag hardt ons, en
zal ons tenslotte tot de overwinning
leiden.
„Finland strijdt tegen het goddeloos
Rusland. Derhalve strijden wij, hon
derdduizenden Christenen met deze
heldhaftige natie mede. Finsch volk,
de Nederlandsche geloovigen staan
naast U en bidden voor U
Uit „De Standaard"
Maart 1940.
Vrijdagavond 20 Juni J.I., omstreeks
7.30 uur arriveerde de geluidsinstallatie
„Mussert's Stem" van het District Zee
land op het Cornells de Vosplein te
Hulst.
Reeds spoedig schalden dan ook
onze strijdliederen en die der Jeugd
storm door het kleine stadje en trok
belangstellenden en nieuwsgierigen.
Omstreeks 8.15 uur nam Kam. Rottier,
Onderkringleider van West Zeeuwsch
Vlaanderen het woord en sprak de
luisterenden, ook achter de ramen, toe
en vroeg hen bij hun beoordeeling der
Nationaal-Socialistlsche Beweging een
voorbeeld te nemen aan een onpartij
dige rechterimmers deze hoort beide
partijen voordat hij zijn vonnis velt,
en wij wilden dat allen, die zich door
drongen voelen van hun liefde voor
Volk en Vaderland, dit ook deden.
Deze woorden waren voor twee
Rijksambtenaren een aanleiding, om
zich demonstratief onder de zich op een
afstand bevindende Unie-jeugd te
scharen.
Een dezer kommiezen, met een leeuw
op zijn borst, wilde zich ook als zoo
danig aanstellen, maar bedacht zeker,
dat ook zijn klauwen uitgetrokken
waren
's Avonds te 9.45 uur werd als ant
woord op de réde van Kam. Rottier
door den Unie-Aanhang lafhartig een
ruit ingeworpen bij een kameraad.
Neen Volksgenooten, dat is geen
antwoord een flinke Nederlandsche
kerel waardig, dat is niet opbouwen
maar afbreken, daar is het Nederland
sche volk niet bij gebaat.
Hou zee I J. Molema.
Ondergeteekende
adres
wenscht lid te worden van d« N.S.B.
Te adresseeren aan het
Diensthuis van de N.S.B.
Koningstraat 4 Goes.
te
Onderteekening t
