PLEIDOOI VOOR ZOMERHULP.
LUCHT-ALARM!
Zeeuwen I
Steunt uw
Provinciale Bibliotheek
Een eere-zaak.
Katholieken in de Groepen 1
Voor!
GOES.
De Leider komt spreken!
W.A. marcheert.
Kameraadschapsavond.
TERNEUZEN.
SAS VAN GENT.
Ambte-naarlijk
MIDDELBURG.
YERSEKE.
AXEL
Toestanden die moeten
en zullen veranderen I
CORRESPONDENTIE
Aan de Lezers.
Leest:
"HET NATIONALE DAGBLAD"
Zelfs bij da meest volmaakte door
voering eener lijsten-collecte zijn er nog
eteeds personen, die niet om een gift
gevraagd zijn, doordat zij óf niet thuis
Varen, óf door allerlei omstandigheden
kUn overgeslagen. Ook zijn er, die lie-
"trer anoniem geven.
Al dezen wordt er op gewezen, dat
er immer nog gelegenheid is, hun
gave te storten bij den Burgemeester,
of bij het Provinciaal Bureau der Win
terhulp, Singelstraat 15, Middelburg,
gironummer 399200.
Wij zullen van tijd tot tijd in ons blad
de noodige aandacht besteden aan het
zoo prachtige en voor het Zeeuwsche
volk zoo belangrijke werk van de
Winterhulp.
Het is misschien leerzaam om hier
eens één der vele brieven te publicee-
ren, die onlangs op het bureau van
W.H.N. binnenkwam.
De briefschrijver dan merkt het vol
gende op
Winterhulp is een mooi werk. Een
heel mooi werk. Nederland ontwaakt
Nederlanders zijn bezig de helpende
hand toe te steken aan volksgenooten,
die hulpbehoevend zijn. Nederland is
aan het wakker worden.
Nu is één ding jammer. Dat in den
loop van de maand Mei dat werk
Stop wordt gezet. Dat werk zou moeten
doorgaan, den geheelen zomer, maar
dan natuurlijk niet meer onder den
naam Winterhulp, maar zomerhulp, of
nog beterhulp aan behoeftige volks
genooten. Want in dezen zomer moet
de lamp wel niet branden, en we be
hoeven geen vuur om on3 te warmen,
maar er blijven nog zooveel andere
dingen over. Huishuur en levensmid
delen, kleeding, enz. enz.
Op het oogenblik trek ik 10.29 steun
en in de maand April gaat er kolen-
toeslag, 1.40, af, dan blijft er nog
8.89 over. We hebben wel geen kin
deren, maar dan kunnen we er nog
niet komen. En wij niet alleen, maar
niemand kan er komen met zoo'n
beetje steungeld.
Daar zijn menschen, die er nog slech
ter aan toe zijn dan ik. Bijv. de werk-
looze landarbeiders. Mijn oom bijv.,
die heeft één kind en die trekt momen
teel 9.75 met kolentoeslag en duurte-
toeslag erbij. Als straks die toeslag er
af gaat, wat houden die menschen dan
nog over Werklooze fabrieksarbei
ders ontvangen steun. Zij die in de
werkloozenvereeniging zijn ontvangen
minder, en de menschen van den land-
arbeidersbond weer minder. Is dat niet
het toppunt. Dat moest gelijk zijn. We
moeten toch allemaal eten. Van zoo'n
beetje steungeld kan niemand leven,
ook de fabrieksarbeiders niet, die ƒ11.—
en minder trekken. De anderen zeker
niet. Als in Mei de winterhulp stop
gezet wordt en we hebben geen werk,
staat er ons niets anders te wachten
dan bittere armoede, nu alles zoo duur
geworden is.
Als U dan nog weet, dat ik al zeven
maanden ziek ben, en veel versterkend
voedsel noodig heb, dan vraag ik U,
waar moet dat heen?
Daarom, laten de Nederlanders die
het missen kunnen, ook dezen zomer
ln de gelegenheid gesteld worden hun
gaven te geven, ten behoeve van hun
Nederlandsche volksgenooten. Dat
werk kan voortgang hebben. Als er
maar maatregelen genomen worden.
Nu ontvangen de werkloozen eens in
den maand 40 procent meer op hun
steunbedrag en met April 20 procent
Ook dat is in Mei afgeloopen.
Daarom voort met het Winterhulp-
werk, maar dan natuurlijk onder een
anderen naam. Ook in den zomer moet
men gekleed gaan. Ook dan schreien
de kinderen om eten. Ook dan is de
nood groot in vele gezinnen.
Nederland is aan het ontwaken. Laat
men weer niet indommelen. Maar voor
waarts in de richting van bloei en wel
vaart. Door het volk, voor het volk,
ook dezen zomer. Ook dan is het noo
dig. Ook dan zullen de bonnen wel
kom zijn. Wij hebben recht op een
menschwaardig bestaan in den zomer,
zoowel als in den winter.
WIJ wachten op den dood, die aan komt Buizen
Uit hoogs heemlen, waar toch troont een God.
WIJ hullen huiv'rend ons in duist're huizen
En leeren bidden om een lichter lot.
Wij bukken bevend weg ln onze kille kelder,
WH hooren wachtend naar het dol geschut.
Het zoemen boven ons is nu al helder,
D# bommen vallen op palels en hub
Hoe zullen wij, klelnmoedlgen, nog vragen
Om redding, waar wij weten t eigen schuld.
Die wij aan eiken oorlog samen dragen
Hoe lang heeft God met ons nu al geduld 1
Sirene komt genade-teeken geven,
Over ons schuldig hoofd ging weer de Dood.
Weer liet ons God voor deze keer het leven,
Want wij zijn klein in angst en Hl] in liefde groot
MARIA MARE,
Het Comité tot Herstel der Provinciale
Bibliotheek van Zeeland heeft zich met
de navolgende oproep tot vele inwo
ners gericht:
Nu de bovengenoemde bibliotheek
de beschikking gekregen heeft over het
huis op den Dam no. 71, hetwelk door
het Provinciaal Bestuur voor dit doel
is aangekocht, is zij in staat hare werk
zaamheden weer op ruimer schaal uit
te oefenen dan na den ramp van 17
Mei 1940 tot heden toe mogelijk was.
Voor de berging der geredde en door
schenkingen ontvangen boeken is er
thans ruimte in overvloed en veilige
bergplaats voor de meer zeldzame en
kostbare werken. Ons comité voor
noemd heeft vele en belangrijke giften
aan geld en boekwerken ontvangen en
uit allerlei kringen bereikten ons betui
gingen van sympathie met ons streven
en beloften van schenkingen, of van
legaten voor de toekomst In één op
zicht werden wij wel eenigszins teleur
gesteld de hulp van Zeeuwsche en in
het bijzonder van Middelburgsche in-
tellectueelen is ver ten achter gebleven
bij die uit andere provinciën. Mogelijk
hebt u daarvan reeds kennis genomen
door het praatje op de „Klapbank" in
de Prov. Zeeuwsche Courant van 7
Maart j.L Wij geven u echter de ver
zekering, dat die couranten-beschou
wing zonder ons toedoen en buiten on
zen wil is tot stand gekomen; ons
comité zou zich zeker niet op die plaats
en in dien vorm tot u hebben willen
wenden
Wel nemen wij de vrijheid langs de
zen weg ons nogmaals tot u te richten,
met beleefd verzoek alsnog gevolg te
willen geven aan den oproep om steun,
gedaan in de circulaire, die wij in De
cember van het vorige Jaar u hebben
doen toekomen. Uit eigen ervaring we
ten wij hoe licht de omstandigheden
aanleiding kunnen geven, dat een aan
vankelijk voornemen niet wordt uitge
voerd. Mocht dit bij u het geval ge
weest zijn, dan duide u ons deze twee
de circulaire niet ten kwade, want daar
u vroeger van de bibliotheek geprofi
teerd hebt of overtuigd zult zijn van
hare onmisbaarheid voor het intellec
tueels leven, mogen wij veronderstel
len, dat ook u niet ongenegen zult zijn
uw steentje tot den wederopbouw van
haar boeken-inventaris bij te dragen.
Niet alleen werken over Zeeland, maar
boeken op ieder gebied van weten
schap, proefschriften van alle facultei
ten, Jaargangen van tijdschriften en
werken van letterkundige waarde, zijn
alle welkom. De toezending kan ge
schieden aan de administratie der bi
bliotheek, die voorloopig nog gevestigd
blijft in de Spanlaardstraat no. 74. Voor
geldelijke gitten wijzen wij u op het
gironummer van onzen penningmeester.
Deze oproep is onderteekend door
Mr. P. Dieleman, voorzitter, C. D. A
Zimmerman, Becretaris, Mr. P. C. de
Jonge, penningmeester. Giro no. 45327.
Het spreekt vanzelf, dat wij ln het
belang van den cultureelen opbouw
van onze provincie dezen oproep van
harte steunen.
De katholieke leden maken wij er
attent op, dat verschenen ls de bro
chure „Mag een katholiek lid zijn der
N.S.B. Zij zullen goed doen zich
deze brochure aan te schaffen en er
propaganda mee te maken onder hun
geloofsgenooten. Immers deze uitste
kende brochure geeft een duidelijk
Inzicht in de verhouding van Kerk en
Beweging en toont vooral aan, hoe
on-logisch, on-kathollek, en onhoud
baar het verbod der Ned. Katholieke
geestelijken is.
Wat de Leider belooft, volbrengt hij.
Na zijn uitgesteld bezoek aan Goes,
eenige maanden geleden, zal hij nu
voor de Beweging een rede houden
op Dinsdag 29 April a.s. De vergade
ring, die openbaar is, zal worden ge
houden in de groote zaal van het
Schuttershof.
Op 21 Maart J.L klonken de W.A.-
strijdliederen wederom door de straten
van ons stadje Goes. Helder en frisch
van klank galmde het lied. Volksge
nooten, hoort gij het: „WIJ melden U
den nieuwen tijd." Verstaat gij dezen
roep Staat toch niet te weifelen I
Komt en bouwt mee aan ons Hef en
mooi Nederland. Blijft niet afzijdig, dit
zou u later kunnen berouwen.
Onze W.A. had ruimte genoeg dezen
keer. Het groote marktplein was zoo
goed als ledig. Ook in de straten wa
ren maar enkele volksgenooten. De
oorzaak hiervan zal wel gezocht moe
ten worden in de gehouden beruchte
bijeenkomst ten stadhuize, die eenige
weken geleden door den Burgemeester
was uitgeschreven. Neen, Burgemees
ter, zoo hoort het niet 1 Zoo moeten uw
gemeentenarén in 't algemeen en de
jeugd in het bijzonder niet opgevoed
worden. Zij moeten zich vrij mogen
bewegen, zoowel op het marktplein als
in de straten en toch moet onze W.A.
ongehinderd hun marschen kunnen uit
voeren. Er moet discipline zijn. U ziet
wel, dat U wat bereiken kunt, als er
de goede wil maar is. De revolutie, die
zich thans voltrekt, kunt U en uwe
ambtenaren op het stadhuis toch niet
tegenhouden. Geen Dominé, Pastoor
of Hoofd der Schoolook de Secretaris
niet Allen hebben zich moeten buigen
voor den wil van het Nat. Socialisme.
Op 28 Maart was het veel drukker
in de stad, toen onze W.A. uitrukte.
Op beide avonden vielen er geen on
regelmatigheden voor. Zoo hoort het
H. P. T.
Op 17 dezer hield de W.A. te Goes
een kameraadschapsavond. Hierbij wa
ren tegenwoordig verschillende functio
narissen der W.A., o.a. Heerbanleider
Kam. Meulenberg, Banleider Kam. Lan-
geveld, de Opperhopmannen Kam. Hei-
se, v. d. Hout en van Hees en de dich
ter W.A.-man v. Kersbergen. Tevens
was uitgenoodigd de P.O. Deze was
goed vertegenwoordigd. Kam. Heise
zorgde voor het muzikale en vocale ge
deelte, door verscheidene Nat Soc. lie
deren te begeleiden en een nieuw lied
ln te studeeren.
Banleider Kam. Langeveld opende de
bijeenkomst, waarna de Opperhopman
Kam. v. d. Hout de W.A. en P.O. toe
sprak. Het is niet de bedoeling, de ver
schillende toespraken hier uitvoerig te
vermelden. Alleen dit moet naar voren
gebracht worden; de bedoeling van
dezen avond was, om aan de Kame-
raadskes te laten zien, wat hun man
nen, resp. verloofden en zonen, op
zoo'n kameraadschapsavond doen, op
dat zij weten, waarom zij hen zoo dik
wijls des avonds moeten missen.
Na een gemoedelijke rede, waarin
het mooie Brabants zoo echt gezellig
door kwam, leidde Kam. v. Hees, Kam.
v. Kersbergen in. Weer een van onze
Nat Soc. dichters. Prachtig declameer
de hij zijn oude (voor 10 Mei '40) en
nieuwe verzen.
Na de pauze nam de Kringleider,
Kam. Dagevos, het woord en dankte
de P.O. voor hun opkomst.
Opperhopman v. Hees declameerde
vervolgens verschillende mooie verzen
van v. Kersbergen, waarna Kam. v. d.
Hout de bijeenkomst sloot voor de P.O.
met een rede, speciaal gericht tot de
W.A. De P.O. verliet daarna de zaal.
De W.A. zette de bijeenkomst onder
hun Leiders voort
Wij hebben thans gezien, dat de
W.A. nog meer kan, dan klappen ult-
deelen.
Op 19 Lentemaand J.L sprak in Ter-
neuzen, „Hotel Neutraal", kameraad
B. Etman voor kameraden en volksge
nooten.
Spreker behandelde het onderwerp:
„De nieuwe mensch in den Nat Soc.
staat". Op zeer duidelijke wijze wer
den de fouten van het oude systeem
uitgelegd en alle toehoorders duidelijk
gemaakt, wat noodig ls voor de om
vorming van ons volk.
Het is een bekend feit, dat sedert ge-
ruimen tijd op groote schaal levens
middelen, tabak enz. naar België ge
smokkeld worden. Dit ergerlijke bedrijf,
uitgeoefend door onvaderlandslievende
schobbers, om een uitdrukking van
Colijn te gebruiken, wordt natuurlijk
zooveel mogelijk tegengegaan. Hier
past dan ook een saluut aan de grens
beambten, die nacht in, nacht uit, weer
of geen weer, op post staan, om het
den smokkelaars zoo moeilijk mogelijk
te maken. Het lukt hen dan ook tallooze
malen, een smokkelaar met zijn smok
kelwaar ln te rekenen.
Wat denkt gij nu, dat er met de in
beslag genomen levensmiddelen, zoo
als kaas, boter, rijst, vet, havermout,
enz. gebeurt?
Ik zal het u zeggen. Deze worden
In de plaatsen waar zich geen Officier
van Justitie bevindt, overhandigd aan
den Burgemeester, in zijn functie van
Hulp-Officier van Justitie. Zijn de goe
deren aan direct bederf onderhevig,
(visch, paling), dan vindt een openbare
verkooping plaats. Is dit echter niet
het geval, dan wordt een en ander ten
stadhuize opgeslagen tot V. V. O.
(Voedselvoorziening in Oorlogstijd) den
tijd gekomen acht, om aanwijzingen te
geven, wat er gebeuren moet. Deze
aanwijzingen komen in 't geheel niet
of eerst dan, wanneer de kwaliteit van
de levensmiddelen zoodanig is gewor
den, dat ze voor de menschelijke con
sumptie ongeschikt zijn.
Een eenvoudige oplossing zou toch
zijn, een en ander aan de plaatselijk»
winkeliers toe te wijzen, en niet te
wachten tot alles bedorven ls.
V.V.O. denkt er blijkbaar ander»
ever en werkt er aan mede, dat kos
telijk voedsel aan de vernietiging wordt
prijsgegeven, 't Is een schade en aan
deze schande behoort onmiddellUk een
einde gemaakt te worden I E.
De W.A. marcheert door M'burg.
Rede van den Districtsleider.
Op 29 Maart J.l. heefi de W.A., ten
getale van ongeveer 100 man, onder
leiding van banleider Langeveld een
marsch door de Zeeuwsche hoofdstad
gemaakt. De storm vlag van Vendel I
werd meegevoerd.
De belangstelling in de stad was
groot, en de houding van publiek, be
houdens een enkel incident bij de rede
van kam. Dekker, den districtslelder,
correct.
Er werd flink gemarcheerd en frisch
gezongen. Een geluidswagen bracht
verder opgewekte muziek ten gehoore.
Bij het standpunt van koningin Emma
werd halt gehouden en werd de troep,
in rijen opgesteld, door den gevolmach
tigde van den Leider voor Zeeland
krachtig toegesproken. Kam. Dekker
herdacht den dood van weerman
Peltzer en knoopte daaraan een be
schouwing vast omtrent de houding der
katholieke geestelijkheid tegenover de
N.S.B., terwijl hij zich zeer scherp uitUet
over den illoyale houding der Unie
tegenover volk en land. Hij hekelde
de toestand onder een liberaal en de-
mocratlsch-kapltallstisch bewind, om te
eindigen in een peroratie over den
nieuwen zeker komenden nat socia-
tischen tijd.
Met de woordenHet verleden leeft
in ons, het heden hoopt op ons, de
toekomst straalt voor ons. God zij met
ons, besloot hU met een driemaal hau-
zee voor den Leider.
In de Kromme Weele ontstond een
Incident, toen enkele vijandige elemen
ten eenige kameraadskes, die naar het
station wilden gaan, tegenhielden.
Eenige leden der W.A. ruimden toen
de straten, waarna de orde hersteld
was.
De eerste marsch door Middelburg
was een succes. De tweede volge
spoedig.
Toen de kameraden E. Vermast en
W. Bom Jzn. uit Yerseke bezig waren
met de verspreiding van „De Zeeuw
sche Stroom" op Wemeldinge, hebben
de helden der duisternis hun fiets
banden doorgesneden. Zij hebben nog
geen nieuwe kunnen koopen, hoewel
zij hun fietsen niet missen kunnen.
Van ieder werd één binnen- en een
buitenband vernield.
Het geval van kam. Poelman, dat
„op 28 Maart" vermeld werd, heeft
niet plaats gehad op Krulningen, doch
op Yerseke. De bewuste burgemeester
is dan ook burgemeester Gunning van
Yerseke.
Op 20 Lentemaand sprak te Axel in
een openbare vergadering kameraad
Drs. Ettman. De vergadering was
slechts matig bezocht. Buiten de zaal
was belangstelling genoeg.
Een paar honderd volksgenooten
stonden op straat, fluitende en kuchen
de. De opbouw-marechaussee die wel
aanwezig was, deed niet de minste
moeite de menigte te verspreiden of
op een afstand te houden. Door de
houding van Jan Publiek zijn verschil
lende belangstellenden er van terug
gehouden de vergadering te bezoeken.
In zijn openingwoord wees de
groepsleider kam. Pieterse op het ge
ringe bezoek. Hij kon dat wel verkla
ren gezien de geestesgesteldheid der
Axelsche volksgenooten, die vooral
naar het westen staren, alsof daar de
zon zou opgaan, terwijl zij toch wel
beter weten, n.1. dat de zon ln het
Oosten opgaat, zoodat 'wij ons naar
het Oosten moeten wenden.
Kameraad Ettman hekelde eerst op
geestige wijze de houding van de po
litie. Vervolgens weerlegde hij, dat de
N.S.B.-ers landverraders zouden zijn.
HU wees op de satanische macht van
het kapitaal en op het goddelijke
recht van lederen volksgenoot op ar
beid om in de behoeften van zich en
zijn gezin te voorzien. Hij sprak over
de blijdschap, die ook in deze donkere
tijden heerschen kan in de harten van
nationaal-soclalisten en over de duis
ternis bU hen, die van het nationaal-
socialisme niets willen weten. WU be
loven geen heilstaat, zoo eindigde hij,
maar wel een maatschappij, waarin
ieder, die werken kan een mensch
waardig bestaan zal hebben.
Met het zingen van „Alle man van
Neerlands stam" en een driewerf Hou
Zee werd de vergadering gesloten.
Het was een mooie avond, die ons
allen nieuwen moed en nieuwe strijd
lust gaf. Wij zullen niet versagen,
maar met kracht de strijd voor een
nationaal - socialistische maatschappij
voortzetten, al ls die strijd hier ook zeer
moeilijk en zeer zwaar.
Wij weten, dat de overwinning aan
ons zal zUn.
Ondergeteekende was tot den oor
log (10 Mei) gedurende 10 jaar werk
zaam op de Cokesfabriek te SluiskiL
Hierdoor heeft hij vele misstanden
(sociale) op deze fabriek leeren ken
nen. Hieronder zal hU er eenige weer
geven.
De arbeiders op deze fabriek zijn
per 15 Juni 1940 bijna allen ontslagen.
Door dit ontslag en door deze mis
standen nog eens te propageeren, zul
len misschien (ten minste van enkelen)
de oogen beter open gaan, met het
gevolg dat zij zich wellicht aan de
positieve zijde zullen scharen.
Dit denk ik vooral, omdat de leiding
dezer fabriek heftig antl-Duitsch en
anti-N.S.B. gezind is. Zij meent, dat zU
in de N.S.B. een nadeel moet zien. BU-
gevolg het voor de arbeiders voor-
deelig moet zijn.
Eén dezer misstanden betreft een
ouden man van bijna 70 jaar, heele-
maal krom met een bochel, het boven
lichaam haaks ten opzichte van het
onderlichaam, van het werken. Deze
man wankelde als het ware door de
fabriek. Hij kon net als een sportman
zonder de knieën te buigen met de
handen aan den grond reiken. HU
werkte voor ongeveer f20.per week
op een afdeelinkje dat werd opge
heven. Men stelde hem toen voor de
keuze, ontslag, of op het laboratorium
wat flesschen spoelen, voor ongeveer
f 13.per week. Want hij was inmid
dels al voor ouderdomsrente in aan
merking gekomen.
Op het laboratorium moest hU ook
tafels schoonmaken. Met een stoeltje
trachtte hij dan op deze tafels te ko
men, die maar 1 M. hoog waren. Wan
neer men den stoel wegnam, zat hU
gevangen als op een eiland.
Dezen ouden gebrekkigen man te
zien werken, was een erbarmelijk ge
zicht Ten slotte was het zoo erg ge
worden (er kwamen nogal veel heeren
vertegenwoordigers bij ons) dat men
hem ontsloeg. Zonder pensioen of toe
lage, na 25 jaar gezwoegd te hebben,
zette men hem aan den kant.
Nu het tegenovergestelde gevaL
Dit betreft het mannetje zijn afdee-
llngs-chef. Deze was ongeveer den
zelfden tijd, ook 25 jaar, werkzaam.
Hij genoot een dik salaris, vrij wonen
en nog veel meer andere voordeelen,
zooals pensioen, gratificatie, e. d. Door
bovengenoemd feit kreeg hU van den
Directeur een gouden horloge, plus een
door de arbeiders betaald radio-toesteL
Er werd met een bus rondgegaan, en
daar dit een idee van een boven hem
staanden chef was (deze wilde eens
edelmoedig zijn en zich populair ma
ken), durfde geen der arbeiders wei
geren te otteren. Onder hun werktijd
mochten de employe's (maand-betaal-
den) naar het feest, maar de arbeiders
(per uur betaalden) na werktijd.
Deze twee menschen hebben allebei
toch maai gewerkt, meer toch niet, en
toch krijgt de eene, die zwak ls en
niets dan armoede heeft, een trap, ter
wijl de andere, die reeds in een zekere
welvaart verkeert, nog een hoop luxe
op den koop toe. Dat ls nu kapitalisme.
Hopende dat we hier inplaats van
voor aambeeld ook nog eens voor ha
mer kunnen dienen, verblijf ik met
Nat. Soc. groet, PH. HAAK,
Persdienst Vendel 4
Verschillende stukken zullen door
plaatsgebrek in de eerstvolgende num
mers worden opgenomen, w.o. „een
antwoord aan de Banier", een artikel
van C. J. M. Boogerd, arts te Zierikzee,
en een literaire bijdrage van kam.
Ilcken.
Het blad, waaruit de geest
van den nieuwen tijd spreekt.
ABONNEERT U NOG HEDEN
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling!
f 3.00 per kwartaal - f 0.25 per week
Postbus 2 - Leiden - Giro 289788
