Wim Hofman houdt van letters
Verhaal over waarheid
van de man aan dé bar
NS willen aparte CAO's
voor onderdelen bedrijf
Sporen brandstichting
slachterij in Barneveld
Onderzoek naar fraude
door Nijmeegse uroloog
Zaken met privé-kliniek
Lezing over gevaren
en mythe rond absint
Minister Pronk pleit voor
Afrikaanse vredesmacht
Prins Charles
breekt rib
tijdens jacht
Gevoelig punt bij vakbond FSV
Rooie Haan claimt brand
Beurshandel met geld ziekenhuis
Grotere omzet van frisdrank
Celstraf voor
dodelijke klap
met biljartkeu
Vanwege moorden in Rwanda
Zeeuwse schrijver vertelt schooljeugd over zijn werk
Fred Delfgaauw in Theater Mondragon
1
LONDEN (AFP DPA
ANP) - De Britse kroon
prins Charles heeft bij de
vossenjacht een rib gebro
ken, aldus een woord
voerder van het konink
lijk huis vrijdag. Hij viel
van zijn paard tijdens een
jacht in het noorden van
Wales vorige week.
De prins rust uit in het
Schotse kasteel van Bal
moral, de residentie van
zijn grootmoeder. Zijn fy
siotherapeute is uit Aus
tralië teruggeroepen om
hem bij te staan. Charles'
bezoek aan Sri Lanka,
Nepal en Bhutan vanaf 2
februari gaat gewoon
door. Het is niet de eerste
keer dat de troonopvolger
gewond raakt bij sportac
tiviteiten. In 1990 brak
hij zijn arm tijdens een
polowedstrijd. Drie jaar
later verwondde hij op
nieuw zijn arm tijdens
het paardrijden. Ook is
hij herhaaldelijk wegens
rugklachten behandeld.
Prins Charles is al zeker
twintig jaar een fervent
jager. Toch liet hij in no
vember weten dat hij be
reid was de vossenjacht
op te geven om tegemoet
te komen aan de wil van
het volk. Het parlement
had kort tevoren met een
overweldigende meerder
heid ingestemd met een
verbod op de jacht met
honden op vossen.
UTRECHT (ANP) - De overkoepelende NS-CAO, die
voor alle bedrijfsonderdelen geldt, is wat de spoor
wegdirectie betreft volgend jaar verleden tijd. Elk
onderdeel - Reizigers, Materieel, Verkeersleiding en
dergelijke - moet een eigen collectieve arbeidsover
eenkomst krijgen.
Met dit voorstel komen de NS
aan een gevoelig punt. De
spoorwegvakbond FSV vindt
dat de spoorwegen-top veel te
hard van stapel loopt.
De NS willen af van de een-
heids-CAO, de zogenaamde
raam-CAO, waarin de belang
rijkste arbeidsvoorwaarden
zoals loon en vakantiedagen
zijn geregeld. Er blijft hoog
uit een centrale regeling over
voor VUT en pensioen. „Elk
NS-bedrijf moet zich in de ei
gen bedrijfstak met de daar
opererende concurrenten
kunnen meten. Dat kan al
leen met arbeidsvoorwaar
den die passen in de eigen be
drijfstak", zo schrijft het
NS-orgaan De Koppeling.
FSV-voorzitter G. Hardeveld
vreest de betekenis van die
woorden. Hij wijst op de
werkplaatsen van het spoor,
verzameld in NS Materieel,
die financieel slecht draaien.
De werknemers zullen daar
in de toekomst met veel min
der loonsverhoging genoegen
moeten nemen dan de machi
nisten en conducteurs, vreest
hij.
'Forceren'
„Op termijn valt er niet te
ontkomen aan splitsing van
de CAO. Maar de NS gaan nu
veel te snel door de bocht. Ze
gaan het nu forceren. Ik heb
ze in december al gezegd dat
dat zeer onverstandig is", al
dus Hardeveld. Hij herinnert
aan de moeilijkheden tijdens
de vorige CAO-onderhande-
lingen, toen het systeem van
de raam-CAO's met daaron
der deel-CAO's is uitgevon
den. Die onderhandelingen
leidden bijna tot een sppor-
staking.
BARNEVELD (ANP) - De miljoenenbrand bij pluim
veeslachterij BPC in Barneveld op 4 januari, waarbij
negen vrachtwagens uitbrandden, is mogelijk aange
stoken.
De technische recherche van
de politie heeft sporen van
brandstichting gevonden. Ac
tiegroep De Rooie Haan had
de brand eerder al opgeëist in
een brief aan een krant. Over
het onderzoek naar deze ac
tiegroep is nog niets bekend.
Het was de derde keer dat het
bedrijf getroffen werd door
een miljoenenbrand. Bij de
eerste keer in 1995 hield de
politie het op kortsluiting. De
oorzaak van de tweede brand
in 1997 is nooit duidelijk ge
worden. Alle branden braken
uit op een zondagmorgen in
januari. De recherche heeft de
brokstukken van de volledig
uitgebrande vrachtwagens
onderzocht nadat de verzeke
ring die had vrijgegeven. Vol
gens de politie zijn er resten
van vluchtige stoffen gevon
den die kunnen wijzen op
brandstichting.
NIJMEGEN (ANP) - De besturen van het Radboud
ziekenhuis en de Katholieke Universiteit Nijmegen
hebben een onderzoek laten instellen naar de finan
ciële zaken van uroloog prof.dr. F.D.
Hij geldt als verdachte in de
beursfraudezaak. De bestu
ren willen weten in hoeverre
D. mogelijk gebruik heeft ge
maakt van middelen die toe
behoren aan de twee academi
sche instellingen. Dat heeft
ziekenhuiswoordvoerder R.
Jongma vrijdagochtend be
vestigd. Er gaan sterke ge
ruchten dat D. met andere
middelen dan zijn eigen geld
op de beurs zou hebben ge
handeld. Dat geld zou naar
een Zwitserse privé-rekening
zijn verdwenen. Externe fi
nanciële deskundigen spitten
sinds enkele weken alle boe
ken door van het ziekenhuis,
de universiteit en de afdeling
urologie, waar D. hoofd van
is. Het is nog niet bekend
wanneer het onderzoek afge
rond is. D. is internationaal
vermaard als uroloog. Onder
zijn leiding is in Nijmegen
baanbrekend werk verricht
in het onderzoek naar met na
me blaas- en nierkanker. Hij
heeft ook naam gemaakt met
de behandeling van impoten
tie en incontinentie bij man
nen. D. is de tweede mede
werker van het ziekenhuis
die genoemd is in de affaire.
Een andere verdachte is Th.
van K., tot drie jaar geleden
financieel directeur van het
ziekenhuis. Van K. is ver
trokken toen hij directeur
van Holland Casino's kon
worden. Hij is de eerste ver
dachte die in de zaak voor, de
rechter moet komen. Justitie
verdenkt hem van belasting
fraude en valsheid in ge
schrifte. Hij zou 1,75 miljoen
gulden aan het oog van de-be
lasting hebben onttrokken
via een coderekening bij ef
fectenkantoor Leemhuis
Van Loon.
AMSTERDAM (ANP) - Drie Amsterdamse zieken
huizen willen dat privé-kliniek Jan van Goyen spe
cifieke operaties en kleine ingrepen voor hen gaat
doen.
Het gaat bijvoorbeeld om
oogoperaties. De ziekenhui
zen en de kliniek hebben vrij
dag met de zorgverzekeraars
een intentieverklaring voor
de samenwerking onderte
kend. Het betreft het Onze
Lieve Vrouwe Gasthuis, het
Sint Lucas Andreas Zieken
huis en het Slotervaartfcib-
kenhuis. De drie instellingen
hopen er voordeel van te heb
ben dat bepaalde ingrepen
straks op één plek kunnen
worden uitgevoerd. Deskun
digheid en apparatuur kun
nen volgens hen dan beter
worden ingezet.
ROTTERDAM (ANP) - De frisdrankindustrie heeft
vorig jaar goed geboerd.
De Nederlander dronk gemid
deld ruim 85 liter fris, 8 pro
cent meer dan in 1996. Ook de
consumptie van mineraalwa
ter steeg flink: van 14,7 naar
16 liter per persoon.
Dit blijkt uit voorlopige cij
fers van de vereniging Neder
landse Frisdranken Industrie
(NFI). De marktaandelen van
de populairste smaken ble
ven stabiel. Cola's zijn het
meest populair (51 procent),
gevolgd door sinas (22) en le-
mon/lime (11).
Het aandeel van de light-
drankjes in de totale con
sumptie steeg van 16,6 naar 17
procent. De export van fris
dranken daalde vorig jaar
van ruim 403 miljoen naar
ruim 382 miljoen liter.
VRIJDAG 23 JANUARI 1998
NR 26320
ALMELO (ANP) - De recht
bank in Almelo heeft vrijdag
de 22-jarige A.A. uit Hengelo
veroordeeld tot 2,5 jaar cel
straf.
De Hengeloër sloeg in de
nacht van 15 augustus vorig
jaar de 25-jarige Arco Loonen
uit Borne met een biljartkeu
op het hoofd. Het slachtoffer
overleed daardoor. Loonen
was die nacht met een vriend
wezen stappen. Enigszins
aangeschoten deed de man
onderweg naar huis een kof
fieshop in de Hengelose bin
nenstad aan om daar een pak
je sigaretten te kopen. A., die
daar als bezoeker aanwezig
was, stoorde zich aan diens
gedrag en aan opmerkingen
die volgens hem discrimine
rend bedoeld waren. Hij volg
de Loonen naar buiten en gaf
hem daar een por en een slag
in de nek met een biljartkeu.
De rechtbank achtte doodslag
echter niet bewezen, wel zwa
re mishandeling de dood tot
gevolg hebbend.
In kader expositie Tien Heestermans
MIDDELBURG - De gevaren en de mythe rond de
Franse drank absint staan centraal in de lezing,
die Madame Marie-Claude Delahaye vanavond,
vrijdag, geeft in de Zeeuwse bibliotheek in Mid
delburg. Zij doet dat in het kader van de expositie
'De Groene Muze' van Tien Heestermans uit
Noordgouwe.
Deze tentoonstelling is tot
en met 7 maart te zien in de
Zeeuwse Bibliotheek. De
expositie bestaat uit objec
ten, schetsen en documenta
tie betreffende absint. Het
is een heldergroene likeur
met zestig tot tachtig pro
cent alcohol, die uit alsem
werd gestookt. Dat is een
licht giftig en bijzonder taai
onkruid, dat op de geëro
deerde vlaktes als laatste
overblijft. Het drankje
werd rond 1790 voor het
eerst gestookt in de met al
sem overdekte Franse en
Zwitserse Jura. Om de in
tens bittere smaak te ver
zachten, werden er anijs,
koriander en andere krui
den aan toegevoegd.
Aura
Rond deze drank ontstond
een aura van genot en ge
vaar, een mythe die lag te
wachten op ontdekking
door de bohémiens in- Pa
rijs. De cultus rond Ta fée
verte' werd ook vastgelegd
door schilders als Manet,
Van Gogh, Picasso, Degas
en Toulouse-Lautrec.
Veertig jaar lang zou de li
keur Frankrijk in haar
greep houden. Nadat in 1906
een Zwitserse absintdrin-
ker een bijl pakte en zijn
vrouw en kinderen de her
sens insloeg, kwam er een
referendum om de absint-
handel te verbieden. Een
jaar later werd absint inder
daad verboden.
Marie-Claude Delahaye is
oprichtster van het Musée
de l'Absinth in Auvers sur
Oise, het dorp waar Vincent
van Gogh de laatste maan
den van zijn leven door
bracht. Zij doceert ook cel
lulaire biologie aan
eerstejaarsstudenten in de
medicijnen aan de Univer-
sité Pierre et Marie Curie in
Parijs.
Delahaye geeft haar lezing
in het Frans. De bijeen
komst begint om 20.00 uur.
HILVERSUM (ANP) - Een Afrikaanse vredesmacht
is de laatste kans om een einde te maken aan de nieu
we golf van volkerenmoord in Rwanda. In het land is
de laatste maanden sprake van een onhoudbare si
tuatie".
Minister Pronk (Ontwikke
lingssamenwerking) verge
leek de toestand in Rwanda
vrijdag voor het Radio 1 Jour
naal met die in 1993 vlak voor
de eerste genocidegolf. Toen
vonden een miljoen mensen
de dood in de strijd tussen
Hutu's en Tutsi's. De interna
tionale gemeenschap heeft
toen niet ingegrepen.
Thans dreigt eenzelfde volke
renmoord in het land. „In
1997 was er sprake van een in
ternationale vredesmacht
voor Rwanda, maar de mili
tairen vonden het plan niet
uitvoerbaar. Nu vallen er we
kelijks weer honderden do
den", zei Pronk. De bewinds
man acht het uitgesloten dat
de westerse gemeenschap aan
een vredesmacht meedoet.
Een Afrikaanse vredesmacht
is daarom volgens hem de
laatste kans iets aan de volke
renmoord te doen.
'Moeilijke weg'
Pronk: „Het is een hele moei
lijke weg. Er zijn veel mensen
voor nodig om een scheiding
tussen de strijdende partijen
te kunnen aanbrengen. En er
zal geld vanuit het Westen
moeten komen. Maar andere
wegen zijn langzamerhand
uitgesloten".
RENESSE - Wim Hofman houdt van woorden, maar
vooral ook van losse letters. Die hebben hem van
jongs af aan gefascineerd. Die uitleg gaf de Zeeuwse
schrijver donderdag op openbare basisschool 't Stae-
pel'of in Renesse op de vraag van de leerlingen waar
om hij eigenlijk schrijver is geworden.
Hofman vertoefde een dagje
op deze school om aan alle
groepen van zowel obs 't Stae-
pel'of als obs De Stove uit
Noordwelle uitleg over zijn
vak en inzicht in zijn werk te
geven. Hij deg.d dat op uitno
diging van deze beide scholen
in samenwerking met Etina
van der Sluijs van de Biblio
bus 'Rosegaert.'
Hofman gaf grappige voor
beelden van zijn liefde voor
letters. Zo tekende hij uit, dat
de letter B al vaak de vorm
heeft van de woorden, die er
mee beginnen: bal, bol, buik,
borsten, billen. Als kind zag
hij soms geen enkele logica in
hoe woorden worden samen
gesteld. Het woord 'oog' bij
voorbeeld schrijf je met twee
o's, terwijl je 'ogen' weer met
één o schrijft. „Dat vind ik
niet logisch," aldus Hofman.
Hij is net terug van een ver
blijf van twee maanden in
Aruba, waar hij vaak vijf le
zingen per dag over zijn werk
gaf aan talrijke groepen kin
deren: van kleuters tot Havo
leerlingen.
In Renesse trof hij prima
voorbereide groepen aan. De
Bibliobus leende ruim hon
derd boeken van hem uit aan
de betrokken scholen en die
gingen er voorafgaand aan
dit bezoek enthousiast mee
aan de slag.
Spanning
Van Hof mans hand versche
nen onder meer: 'Het Vlot',
'Wim', 'De Stoorworm', 'Gro
te Pien en Kleine Pien' 'De
Kerstreis', ABC-boeken en
'Zo zwart als inkt.'
Hofman paste donderdag zijn
uiteenzetting uiteraard
voortdurend aan bij de leef
tijd van zijn gehoor. Hij legde
uit, dat het bij het schrijven
van boeken vooral aankomt
op een spannend verhaal en
spannend woordgebruik.
Zonder conflict, komt er geen
spanning en heb je geen ver
haal.
Als voorbeeld analyseerde hij
in het kort vier bekende
sprookjes: Roodkapje, Klein
Duimpje, Sneeuwwitjê en
Hans en Grietje. Volgens Hof
man zijn deze sprookjes de ar
chetypes van een horror. Het
eigen huis wordt verlaten en
de spanning ontstaat in het
bos. Dat gegeven gaat voor al
le vier op.
De schrijver las ook enkele
passages voor uit zijn ver
schillende boeken en gaf de
leerlingen steeds ruimschoots
de tijd een veelheid aan vra
gen op hem af te vuren.
Zo kwamen de groepen van 't
Staepel'of en van De Stove
veel over Wim Hofman te we
ten. Dat hij vooral schrijft om
zichzelf dingen duidelijk te
maken bijvoorbeeld. Dat hij
nog maar achttien jaar was
toen hij zijn eerste boek
schreef. Het heeft lang bij de
uitgever gelegen, maar uit
eindelijk werd het in 1969
echt uitgegeven.
Zelf las en leest Hofman
graag het boek 'Huckleberry
Finn' van Mark Twain. Hij
las het voor het eerst op zijn
tiende en heeft er tussentijds
vele versies van gelezen; on
langs een nieuwe Engelse
vertaling. Verder leest hij
veel gedichten en levensbe-
Wim Hofman tijdens zijn uitleg aan de groepen vier, vijf en zes van obs De Stove uit Noordwelle en groep zes van obs 't Stae
pel'of in Renesse. (Foto: Marijke Folkertsma)
schouwingen van admiraal
Nelson bijvoorbeeld en van
de schrijver Louis Caroll (van
'Alice in Wonderland'). Ook
leest hij nog steeds sprookjes.
„Op het ogenblik het sprook
je over Blauwbaard, die grie
zel."
Ik-vorm
Hofman schrijft meestal in de
ik-vorm hetgeen bij enkele
leerlingen de vraag opwekte
of hij ook echt alles wat er in
zijn boeken staat, zelf heeft
meegemaakt. „Nee," liet hij
weten, „het meeste is fanta
sie, zomaar verzonnen." Op
de vraag waar hij het liefste
werkt, gaf hij aan geen voor
keur te hebben. „Je kunt
overal schrijven. Het enige
wat je nodig hebt is een pen of
potlood en een stuk papier."
Hofman benadrukte dat ie
dereen ideeën krijgt en het
enige wat iemand tot een
schrijver maakt, is dat hij z'n
ideeën opschrijft.
Etina van der Sluijs was blij
met het verloop van deze dag.
Het is de eerste keer, dat van
uit de Bibliobus het initiatief
tot dit schrijversbezoek werd
genomen. „Het is ook een
kwestie van kiezen tussen al
lerlei activiteiten, want we
hebben een beperkt budget.
In dit geval hebben de scholen
ook een bijdrage geleverd en
dan is het mogelijk om een
schrijver uit te nodigen," al
dus Van der Sluijs.
Ook directeur P. Stal van obs
't Staepel'of toont zich en
thousiast over dit project.
Dat houdt meer in dan deze
ene dag, dat Hofman op be
zoek was. Veel van zijn boe
ken zijn gelezen. Er zijn me
ningen over uitgewisseld
tussen de leerlingen onder
ling. De kinderen hebben ge
zocht naar kenmerken in het
werk van Hofman en naar op
merkelijke dingen, die daar
,weer haaks op staan. Na zijn
uitleg donderdag zullen Hof-
mans boeken met deze extra
kennis nog eens nader wor
den geanalyseerd.
ZIERIKZEE - 'Een illusie met als enige waarheid die
van de man aan de bar,' aldus luidt de ondertitel van
de voorstelling 't Gelag, die acteur/poppenspeler
Fred Delfgaauw zaterdagavond 31 januari geeft in
Theater Mondragon.
Delfgaauw vertolkt in 't Ge
lag de rol van Drabbe: zoon
van een kastelein. Tot groot
ongenoegen van zijn vader
heeft Drabbe het voormalig
café verbouwd tot feestarti
kelenwinkel. Drabbe slijt
zijn dagen tussen' de koop
waar: maskers, feestneuzen
en andere snuisterijen. -„Met
feestartikelen kun de oorlog
niet winnen," vindt Drabbe's
vader. „Nee, maar misschien
kun je er de oorlog mee voor
komen," reageert Drabbe.
Als de winkel veertig jaar la
ter op het randje van het fail
lissement staat, denkt hij te
rug aan zijn vader. Aan zijn
adviezen, het slepende con
flict en de waarheden van
mannen aan de bar. En zo ke
ren de vele stemmen uit voor
malig café 't Gelag terug.
Delfgaauw weet op verras
sende wijze de aanwezige rek
wisieten tot volkomen vol
waardige tegenspelers te
transformeren. De humoristi
sche dialogen die zo ontstaan
zorgen voor een specifieke
magie. Fred Delfgaauw ver
toeft in de zomermaanden
vaak op Schouwen-Duive-
land. Tijdens de eerste twee
edities van het Festival Zon-
nemaire Buitengewoon gaf
hij korte impressies van zijn
eerdere succesvolle voorstel
lingen. Hij heeft al veel suc
cessen op zijn naam staan, zo
als: 'Macbeth', 'King Lear' en
'Mozart. In juni vorig jaar
werd hij met laatstgenoemde
voorstelling winnaar van de
monologenserie in de Stads
schouwburg in Heerlen.
Delfgaauw is van mening, dat
ontroering eén even grote
amusementsfactor is als de
lach. Vooral de combinatie
doet wonderen volgens hem
en hij toont dat in zijn optre
dens ook voortdurend aan.
Het verbaast hem soms als
het publiek na afloop zegt,
dat ze de ontroering van de
voorstelling zo beklemmend
vond, dat ze op de andere mo
menten niet durfde te lachen.
Delfgaauw houdt er juist van
als er gelachen wordt. „Ster
ker nog....de stilte en ontroe
ring nadien voelen juist daar
door zo goed."
't Gelag draagt de twee-een
heid ontroering/lach sterk in
zich. De hoofdpersoon Harry
heeft alle reden om niet meer
te lachen en toch is het lachen
hem nog lang niet vergaan.
„Juist 'daardoor voel je als
publiek veel beter aan hoe
wij omgaan met onze verlie
zers die eigenlijk winnaars
hadden moeten zijn. Als Har
ry zichzelf als verliezer zou
presenteren, zou de strijd al
gestreden zijn. We zien dan
niet wat de mensheid hem
aandoet, maar wat hij zich
zelf aandoet. Het contrast
maakt zichtbaar wat door
eenzijdigheid verborgen
blijft. Dus die lach voedt de
ontroering en die laat zich
weer ontladen door de lach,"
aldus de toelichting van Delf
gaauw.
De gang naar het onvermijde
lijke duldt in 't Gelag geen
onderbreking, vandaar dat
het een voorstelling zonder
pauze is geworden. Kaarten
voor dit optreden op zaterdag
31 januari in Theater Mondra
gon zijn in voorverkoop ver
krijgbaar bij het theater, van
maandag tot en met vrijdag
van 11.00 tot 14.00 uur, tele
foon: 412670.
Fred Delfgaauw in 't Gelag. (Foto: Gerard Schriemer)
