Hollanders 150 jaar in Amerika De achternaam van het kind Pearle neemt twee optiekketens over Expositie Prunier in Bewaerschole Welcome To CD-speciaalzaak wordt entertainment shop Cursussen kleur en stijl, patchwork en oud schrift Excursie in Prunjegebied Concert Surrender in jongerencentrum Big S Woensdag j 4 januari 1998 HET EXTRA NIEUWSBLAD Nederlandse gemeenschappen gebruiken herkenbare symbolen ZIERIKZEE - In dc Nederlandse gebieden in de Ver enigde Staten wordt feest gevierd. Het is namelijk jaar geleden dat de bekendste 'Nederlandse' stad in Amerika gesticht werd: Holland, Michigan. De Nederlanders overzee hebben de band met het voor malige moederland niet losgelaten. Maar hoe Hol lands zijn de Nederlandse Amerikanen nog? fulpen, klompendansen en vooral windmolens. Dat zijn de symbolen waar het voor hen om draait. Daarnaast zijn in de Verenigde Staten tallo ze plaatsnamen, die herinne ren aan een Nederlandse ge schiedenis. Er zijn plaatsen 1»- Holland heten, ot' Neder land Wie gedetailleerde kaarten raadpleegt, kan zelfs plaatsen vinden als Barne- i veld. Boreulo. Overijssel en Rotterdam. Dat heeft ver- I schillende oorzaken. Nieuw Amsterdam Nederland had in de zeven tiende eeviw een kolonie in Amerika. New York heette toen Nieuw Amsterdam en kW as een handelspost van de tVestindisehe Compagnie. Als het gaat om Nederlanders die rjaar Amerika emigreerden, heeft de negentiende eeuw het belangrijkste stempel ge drukt. Om religieuze en eco nomische redenen trokken toen zo'n 250.ÜÜO Nederlan ders naar de Verenigde Sta ten. In de negentiende eeuw wa ren ze in dat land meer dan welkom. Immigranten kre gen in die tijd heel goedkoop of zelfs gratis land aangebo den. want de overheid wilde dat mensen zich zouden vesti gen in de. tot dan toe. dunbe volkte gebieden in het mid denwesten. Het vooruitzicht op eigen land oefende een enorme aantrekkingskracht uit op potentiële immigran ten. want in Nederland was dat ideaal bijna onbereik baar. Kliekvorming Mensen hadden best een lan ge en soms gevaarlijke zee reis over voor die droom om eigen land te bezitten. Een maal in Amerika aangeko- The Friendly Commwity Established I88I Chartered 189I Holland Chamber of Commerce Holland Corn Festival Committee I 1 In de kern Holland in Texas wordt de bezoeker welkom gehe ten met een klomp. men gingen de Nederlanders graag bij elkaar in de buurt wonen. Kliekvorming is een van de kenmerken van de Ne derlanders in Amerika. Dat was ook wel logisch. Het was eng om je in zo'n vreemd land te vestigen. Vaak reisden Er waren ook groepen die naar de steden trokken, maar die vielen wat minder in het oog. Katholieken gingen al snel op in de maatschappij omdat zij zich aansloten bij katholieke gemeenschappen uit bijvoorbeeld Ierland en Italië. Nederlandstalig Juist doordat de Nederlan ders zo bij elkaar bleven, wis ten ze lange tijd hun eigen taal en cultuur te behouden. Kerkdiensten werden nog lange tijd in het Nederlands gehouden. Dat hield eigenlijk pas op aan het begin van deze eeuw. Ook waren er lange tijd Nederlandstalige kranten, zoals de Sheboygan Nieuws bode in Wisconsin. Via die kranten bleven de Nederlan ders in Amerika op de hoogte van het nieuws in de eigen ge meenschap en ook elders in de Verenigde Staten. Er verschenen artikelen over mensen die verder naar het westen waren getrokken. Als dat positieve berichten waren over goede, goedkope grond, trok er wel weer een clubje die kant op om daar het geluk te beproeven. Overigens liep dat niet altijd goed af. Vaak waren de verhalen rooskleu riger dan de situatie ter plek ke. Sprinkhanen Amerika was nu eenmaal niet te vergelijken met Neder land. Strenge winters, springkhanenplagen, hagel stormen en onbekende ziek tes maakten het leven vaak veel zwaarder dan verwacht. Het gebeurde dan ook regel- De meeste kernen met de naam 'Holland' in Amerika zijn klein, zoals deze in Missouri met 237 inwoners. matig dat pioniers teleurge steld terugkeerden naar waar ze vandaan kwamen. Intussen verdween de Neder landse taal. Engels was nu eenmaal de voertaal. Daar naast gold voor de Nederlan ders die emigreerden in de meeste gevallen, zeker voor de jongeren onder hen, dat ze hun schepen achter zich ver brandden: Amerika was hun nieuwe vaderland en het pas poort daar was, meer dan de officiële verblijfspapieren, de taal. De taal Wie Engels sprak, was Ameri kaan. Het was het principe van de spreekwoordelijke 'melting pot': mensen met verschillende culturele ach tergronden kwamen Ameri ka binnen en werden binnen korte tijd omgevormd tot Amerikanen. In de gebieden waar halver wege de negentiende eeuw Neder-landers zich vestigden, spreekt bijna niemand meer Nederlands. In bejaardente huizen in Montana, waar be gin deze eeuw veel Nederlan ders naar toe gingen (er is zelfs een plaats die Amster dam heet), zijn nog wel men sen die Nederlands spreken, al schakelt men onderling toch al snel over op Engels. Inmiddels zijn er heel wat Amerikanen met Nederland se wortels. In sommige gebie den, zoals in Michigan, is met een te zien dat men in 'Hollands' gebied is beland. Veel mensen hebben een mi niatuur-windmolen in de voortuin staan, plaatsen he ten Zeeland of Graafschap en op de naambordjes staan Ne derlandse namen. De meesten inwoners van die gebieden zijn het contact mét Nederland al lang verloren. Wie vraagt naar de Hollandse elementen krijgt vaak een nogal stereotiep antwoord dat draait om spaarzaamheid en ijver. Dat dat niet overal in Nederland meer zo is, mer ken de Hollandse Amerika nen pas als ze een keer hier heen komen op vakantie. Velen zijn dan ook teleurge steld, omdat het hier heel an ders is dan ze zich hadden voorgesteld. Band Dat neemt niet weg dat nog altijd een bijzondere band be staat tussen Nederland en de Nederlandse gemeenschap in Amerika. Dat blijkt vooral wanneer er iets te vieren valt, zoals bij de viering van het 150-jarig bestaan van Hol land, Michigan vorig jaar. Prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven werden er met veel feestgedruis binnen gehaald. Holland, Michigan is in de Verenigde Staten dan ook be roemd. Jaarlijks bezoeken tienduizenden mensen het Tulpenfestival en bezichtigen het Dutch Village (een attrac tie-park met ophaalbruggen, trapgevels, kruidenierswin- kelt jes en restaurants waar je hutspot kunt eten). Op een eilandje in de buurt staat een windmolen die in stukken vanuit Nederland werd overgevaren. Holland, Michigan is misschien nog wel Hollandser dan Neder land. LEZING DIABETICI ZIERIKZEE - De themacom missie van de afdeling Zierik- zee van de ANBO heeft voor donderdag 22 januari een le zing over diabetici op het pro gramma staan. Deze wordt gehouden in gebouw Pater noster in de Paternoster- straat en begint om 14.00 uur. Sprekers zijn drs S. Adolfs en de heer Tucker, voorzitter van Diabetici Schouwen-Dui- veland. CURSUS STRIPTEKENEN ZIERIKZEE - In het Multi- functioneel Centrum (MFC) in Zierikzee begint woensdag 21 januari een cursus stripte kenen voor kinderen van acht tot en met dertien jaar. De cursus omvat tien bijeen komsten. die steeds op woensdagmiddag worden ge houden in het MFC. De 'be ginners' onder de kinderen le ren daarbij stripfiguren ontwerpen vanuit een vlek of voorwerp en stripgezichten en lichamen tekenen. De ge vorderden richten zich op de stripwereld rondom één stripfiguur. De cursus wordt gegeven door striptekenares Lejon Troost-Vries. Telefoon 0111-420941. ZIERIKZEE - Ouders kunnen tegenwoordig zelf be palen welke achternaam hun kind krijgt: die van de vader of die van de moeder. Wanneer een kind niet tevreden is met de achternaam die de ouders hebben gekozen, kan hij die wijzigen als hij achttien jaar wordt. Tot eind 1997 kreeg een kind 1 van getrouwde ouders auto matisch de achternaam van de vader. Maar op 1 januari 1998 is de wet op dat gebied veranderd. Bij het kiezen van een achternaam komt nog •vel wat kijken. Stel: men is i getrouwd en verwacht het eerste kindje. Samen beslis- i sen de partners dat deze baby de achternaam van de moeder krijgt. De aanstaande ouders moe ten dan nog vóór de geboorte van het kind naar het ge meentehuis gaan. Voor de ambtenaar van de burgerlij- ke stand legt zij een verklaring af dat hun ba- by de achternaam van de I moeder zal krijgen. Zij moe- ten dat samen én persoonlijk i doen; schriftelijk kan niet. j Deze verklaring houdt tevens in dat alle kinderen die het stel nog met elkaar krijgt.de achternaam van de moeder krijgen. Wanneer van tevoren geen verklaring' is afgelegd, krijgt het kind automatisch de achternaam van de vader. Bij mensen die niet getrouwd zijn terwijl ze een baby krij gen ligt het weer wat anders. Wanneer de vader het kind er kent, dan kan het ook zijn achternaam krijgen. Net als bij getrouwde ouders, moet het stel die keuze samen laten vastleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Doen ze dat niet, dan krijgt het kind automatisch de ach ternaam van de moeder. Wanneer een stel samen een kindje adopteert is de gang van zaken als bij de geboorte van een eigen kind. Wanneer het adoptiekind hun eerste kindje is kunnen ouders kie zen welke achternaam het krijgt. Wanneer ze samen al kinderen hebben, krijgt het geadopteerde kind dezelfde achternaam als deze kinde ren. Kinderen die voor 1 janu ari 1998 zijn geboren, hebben automatisch de naam van de vader gekregen. Wanneer ou ders liever willen dat ze de achternaam van de moeder krijgen kan dat nog tot 1 ja nuari 2000 worden geregeld. Ook hiervoor moeten de ou ders samen een verklaring af leggen bij de. ambtenaar van de burgerlijke stand. Voor deze zogeheten over gangsregeling geldt wel een aantal voorwaarden: de kin deren moeten van beide ou ders zijn en het (oudste) kind moet jonger zijn dan twaalf jaar wanneer de verklaring wordt afgelegd. Meer over de keuze van de achternaam staat in de bro chure "De keuze van de ach ternaam" van het ministerie van Justitie. Hierin staan ook de nieuwe regels over het ge bruik van de achternaam door (getrouwde) partners. De brochure kan worden op gevraagd bij de Postbus 51 In folijn, telefoon 0800-8051. Dit nummer,is gratis te bellen van maandag tot en met vrij dag van 9.00 tot 21.00 uur. LEZING OVER GELOVEN ZIERIKZEE - Theo van Tey- lingen, godsdienstleraar Mid delbare Beroepsopleiding, geeft dinsdag 27 januari een lezing in het Hervormd kerk- centrum aan het Havenplein inZierikzee. Het onderwerp is. 'Geloven., en de wereld van jongeren' Het wordt een avond met j woord, beeld en muziek. De organisatie is in handen van de werkgroep Vorming en Toerusting Gereformeerd- Hervormd Schouwen-Duive- j Iand/Tholen. Aanvang 19.45 uur. COMPUTERCURSUS ZIERIKZEE-In het MFC de De Huy bert straat wi vanaf vrijdag 30 januari computercursus windows voor beginners gegeven. De lessen zijn van 13.00 tot 14 30 uur. De cursus is een ini tiatief van Sociaal Kultureel Werk De Lichtboei Voor na dere inlichtingen of aanmel ding telefoon 412075. •S'lnd* I januari kunnen ouders 2elf bepalen wiens achternaam hun eerste baby krijgt Nieuwe mogelijkheden aanboren ZIERIKZEE - De bestedingen aan geluidsdragers be droegen vorig jaar 72 gulden per hoofd van de bevol king. De grootste kopers zijn de mensen tussen de 20 en 29 jaar. In totaal werd vorig jaar 1113 miljoen gul den uitgegeven aan geluidsdragers. Er gingen in totaal 433 mil joen CD's, platen en voorbe- speelde muziekcassettes over de toonbank. Dat betekent na jaren van stabilisatie (na het topjaar 1991) een daling, zo wel in geld als het aantal ge kochte geluidsdragers. Van de totale omzet van de CD- speciaalzaak wordt tachtig procent gerealiseerd met de verkoop van geluidsdragers. De overige twintig procent wordt behaald door de ver koop van koopvideo's, CD- VCD-ROM en merchandise- goods, zoals caps, T-shirts en drinks. Dit blijkt uit het onderzoek 'Detailhandel in geluidsdra gers' dat het Hoofdbedrijf schap Detailhandel (HBD) in samenwerking met de Neder landse Vereniging van Gram mofoonplaten Detailhandela ren (NVGD) uitbracht. Nu de verkoop van CD's stag neert gaat de branche op zoek naar nieuwe wegen om de toe komst veilig te stellen. Veel CD-speciaalzaken ontwikke len zich tegenwoordig in de richting van entertainmcnts- hop. Dit zijn winkels waar al les draait om amusement dat heeft te maken met muziek, video of PC-software. Nieu we hoogwaardige informatie producten als CD-ROM bie den de CD-speciaalzaak mogelijkheden om als home- entertainment specialist klanten aan zich te binden. Ook gimmicks en andere ca deau-artikelen vinden steeds vaker een plek in dit type 'shop'. Het afgelopen jaar heeft de CD-branche met suc ces nieuwe cadeaumomenten geïntroduceerdIntensieve reclame voor bijvoorbeeld de examenperiode en Valen tijnsdag hebben vruchten af geworpen. Een andore moge lijkheid om in do toekomst te overleven is dat de CD-speci aalzaak zich richt op bepaal de doelgroepen of specifieke genres. De CD-branche is jong, evenals zijn klanten Het is voor de branche een uitdaging ook veertig-plus sers te benouden als klant De CD speciaalzaken krijgen steeds meer te maken met branchevreemde aanbieders als drogisterijketens, postor derbedrijven en kiosken die de verkoop van CD's als lok kertje gebruiken. Met soms bijzonder laag geprijsde aan biedingen van CD's met oude compilaties van topartiesten krijgen zij klanten binnen. De gemiddelde verkoopprijs van een CD album daalde in 1996 tot fl. 29,07. Deze daling komt vooral door het veelvul dig afprijzen van CD's uit het hogere prijssegment. In toe nemende mate krijgt de bran che te maken met 'nonstore- retailing', waaronder Internet. Op dit moment is nog onduidelijk hoe groot de rol van dit medium als CD-le- verancier uiteindelijk zal zijn. Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel is een publiek rechtelijk samenwerkings verband van alle centrale ondernemers- en werkne mersorganisaties in de detail handel. In Nederland zijn mo menteel ongeveer 1050 a 1100 CD-speciaalzaken en CD-af- delingen in electrozaken. Het marktaandeel van deze be drijven in 1996 was zestig pro cent. Andefe belangrijke aan bieders zijn warenhuizen en boeken/CD clubs. Initiatief Zeeuwse Volksuniversiteit ZIERIKZEE - De Zeeuwse Volksuniversiteit start deze maand in Zierikzee diverse cursussen. De cursus oud schrift omvat het lezen van oude hand schriften. Er wordt onder meer aandacht besteed aan de inhoud en de vorm van ver schillende stukken en hun be lang voor historisch onder zoek. De cursus begint maandag 26 januari in het ge meentearchief van het stad huis aan de Meelstraat en om vat twaalf bijeenkomsten van 20.00 tot 22.00 uur. De kennismakingsavond is maandag 19 januari om 20.00 uur. Tijdens de cursus patchwork en quilten voor gevorderden maken de deel nemers een woon- of wand- quilt. Deze zes bijeenkomsten zijn vanaf woensdag 21 janu ari van 9.15 tol 11.15 uur in het MFC aan de De Huybert- straat. Eveneens in het MFC wordt vanaf woensdag 28 januari de vijf ochtenden omvatten cur sus persoonlijkheid, kleur en stijl gegeven. Aan de orde ko men onder meer: kleuren her kennen, mengen en combine ren, keuze van make-up, kapsel en bril en combineren van kleding. De bijeenkom sten zijn van 8.45 tot 12.15 uur. Voor nadere inlichtingen of aanmeldingen: telefoon 0118-634800. ZIERIKZEE - Pearle Europe BV neemt met ingang van 1 februari de Duitse optiekketen Apollo Optik GmbH en de Oostenrijkse optiekketen Revue Augen- optik Apollo GmbH over van de Schickedanz-Grup- pe. Apollo Optik is met 89 fran chise- en 139 eigen filialen de op één na grootste optiekke ten in Duitsland. Revue Au- genoptik is in Oostenrijk marktleider in de optiekde tailhandel met 39 eigen filia len en 15 door middel van een agentschap geëxploiteerde fi lialen. Pearle is marktleider in de Benelux met in totaal 208 optiekwinkels. Door de overname wordt Pearle Euro pe met bijna 500 vestigings- punten de op één na grootste optiekketen in Europa. ZIERIKZEE - De Natuur- en Vogelwacht Schouwen- Duiveland houdt zaterdag 24 januari een ganzenex- cursie in het Prunjegebied. Het vertrekpunt is om 9.30 uur bij Café De Heerenkeet aan het haventje Flaauwers. In de Prunje en aangrenzende gronden zijn alle op Schou wen overwinterende soorten meestal wel te vinden. Onder leiding van mensen van de vo gelwerkgroep kan heel ge richt gekeken worden naar allerlei specifieke aspecten en worden er veel bijzonder heden verteld over deze noor delijke gasten. De deelne mers wordt aangeraden warme kleding aan te doen en een verrekijker mee te ne men. 'Peerock uut Zuud-Beveland' BURGH-HAAMSTEDE - Jongerencentrum Big S in Burgh-Haamstede viert zaterdag 17 januari het 29-ja- rig bestaan met een optreden van de Zeeuwstalige band Surrender. Surrender begon zo'n vijftien jaar geleden als hardrock band en speelde in die begin periode covers van werk van bekende hardrockbands. Tus sendoor werd al een enkele keer in Zeeuws dialect gezon gen en langzaam maar zeker werd het Engelstalige werk losgelaten en schakelde Sur render volledig over op wat ze nu zelf de 'eihentaelerock' noemen. In 1993 werd onder de titel 'aons bin de Zeeuwen' de eer ste cd uitgebracht en zeker in de eigen provincie sloeg het zilveren schijfje goed aan. Surrender beweert zelfs dat de titelsong 'Sons bin de Zeeu wen voor sommige inwoners van Zeeland een soort van volkslied geworden is. In 1995 kwam de tweede cd van Surrender op de markt met de veelzeggende titel 'De stikken derof' en onlangs werd 'Bie he weid'- de derde cd - uitgebracht. Die laatste schijf is door de fans goed ont vangen volgens Surrender. ,,De meeste vinne um stikken leuk'. Surrender heeft inmiddels een ijzersterke reputatie als live-band opgebouwd. De peerockers hebben inmiddels al in het voorprogramma van Rowwen Hèze gespeeld. Het concert in Big S begint om 22.00 uur. BURGH-HAAMSTEDE - In de Bewaerschole in Burgh-Haamstede zijn sinds dit weekeinde zo'n twintig olieverfschilderijen te zien van Prunier. Op de eerste dag was er nog niet veel belangstelling, maar dat kwam mede omdat dc kunstenaar had afge zien van een officiële opening. Prunier werd in 1946 geboren in Alkmaar, maar woont te genwoordig in Kortgene. Hij volgde onder andere de Aca demie voor Beeldende Kunst in Amsterdam. Net als de meeste kunstenaars die vanaf hun prille jeugd schilderen, heeft Prunier zich bezigge houden met kunsttradities en heeft hij geëxperimenteerd met diverse stijlen. Zo kan men in zijn schilderijen bij voorbeeld kubistische, ex pressionistische en abstracte uitdrukkingsvormen terug vinden. He» gnat de kunste naar er echter niet om door middel van bepaalde metho des een gedefinieerde stijl richting te vertegenwoordi gen. Hij gebruikt dc diverse methodes meer om de ver schillend beleefde 'werke lijkheden' weer te geven. Wanneer men deze kunste naar en zijn werk goed wil be grijpen, moet men boven op pervlakkige 'logische' stijlopvattingen uitstijgen en vertrouwd raken met datgene wat de kunstenaar met ieder schilderij opnieuw probeert: niet het oppervlakkig zicht bare afbeelden, maar uit drukking en vorm geven aan de diverse daaronder liggen de mogelijkheden om nieuwe werkelijkheden te creëren „Het avontuur is voor mij de grond van hot bestaan," zegt Prunier zelf. De expositie van Prunier in dc Bewaerschole is te zien tot 31 januari De ten toonstellingsruimte is geo pend van dinsdag tot en met zaterdag van 13 30 tot 16.30 uur.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1998 | | pagina 5