DINSDAG 30 DECEMBER 1997 OUDEJAARSBIJLAGE 7 Thomasvaer Gabbers op rotonde Re- nesse,zorgden daarvoor overlast. Bij nacht en ontij klesse- besse,men had dit liever opgekrast! Pieternel Het Bruse visserskoor bleef zingen, soms zelfs al in een vreemde taal. Waar zij nu ook het schelpdier vingen, thuis zongen zij met fris kabaal! Thomasvaer Men zag hen eerst als koor van slokkers.met het product van Lucas Bols. Lustrum kwam en zon der lokkers,van alcohol, dit was niet krols! Pieternel De elzenmeet aan 't Biesterveldwegje, te Burgh-Haamstede kreeg een goede beurt. Bestuurders zelfs zegden hun zegjezaagden mee: niet werd gezeurd.! Thomasvaer Betonnen palen moesten van t strand, de één had ja gezegd, de ander nee...! Men vraagt dan: wat is daar aan de hand? voor palenzetter viel de zaak niet mee. Pieternel Zeg, de hennepkwekerij schijnt nog altijd te floreren... Velen zijn hiermee niet blij, bleken zich hieraan te bezeren. Thomasvaer De Zeelandbrug werd drie nachten gesloten, ja, onderhoud eist altijd aandacht, tijd. Het heeft het wegverkeer toch even verdroten, 's nachts werd gewerkt, toch met veel zorg en vlijt. Pieternel Het vernieuwd hotelDe Zeeuwse Stromen mocht herrijzen uit z'n as. Gasten mochten weer in drommen komen, men weet nog hoe t daar voorheen ook was! Thomasvaer Dodenherdenking bleef gehandhaafd, op datum die hiervoor nu geldt. Is men hiermee nu zo ge- schandschaafd, omdat de zondag dan zich meldt? Pieternel Op zondag zijn er ook gevallen, zie wat een oorlog eig'lijk is Men blijft bedroefd om de getallen, weer te herdenken in preek of mis... Thomasvaer 't Bestuur van ons zo mooie Zeeland, Gaf haven Bruinisse lager prioriteit. Het hoogste had te Bru 'zo 'instant', vond dit besluit maar narigheid. Pieternel Met Pasen was 't gezellig druk, het mooie weertje liet zich noden. Voor alleen kon de Paas niet stuk, voor 't weer beslissen immer Goden... Thomasvaer Het tweede lustrum van kinderboerderij De Punt trok veel belangstelling door Doe-dagen. Brugzicht leidt daar, en 't is geen stunt, drie jaar al laat die 't bedrijf daar slagen. Pieternel Weet, ook Waterland N eelt je Jans, werd evenement om te genieten Moderne techniek is toch wat mans, veel is men in kan en kruik gaan gieten! Thomasvaer Kijk 's aan, nu Pietemei, Eerste kwartaal van 't jaar ging henen. Ja, wat leven wij toch snel, het lijkt haast niet bij te benen. Pieternel De Hokkenbrug te Ouwerkerk, werd geopend naar genogen. Men maakte zich daar zeker sterk, dat recreant zich wel kan voegen! Thomasvaer De oude brug werd stuk gemaakt, doer jeugd met een negatieve inslag. Wie heeft hier eigenlijk verzaakt, de toezicht zo bij nacht en dag? Pieternel Een ex-veerbootkapitien van 't Zijpe-veer kreeg te Bru, met vrouw, het zilv'ren draaginsigne. Voor kerkelijk werk, men vond het een eer, 't was zelden dat men dit verdiende.. Verstandelijk gehandicapte broers Paul en Ton staan hun mannetje op de werkvloer 'Het is geen mooi verhaal' Ton (28) tapt het liefst zemelen af. Paul (31) voelt zich goed thuis bij de schappen met drank en toilet papier. De broers Van Zwietering uit Kerkwerve zijn beiden verstandelijk gehandicapt. Toch verdie nen ze hun eigen centen en staan daarmee midden in de maatschappij. „Ik werk liever dan dat ik thuis zit," aldus Ton. Vier dagen in de week stap pen de broers gezamenlijk de deur van hun ouderlijk woonhuis uit. Paul heeft een eigen invalidenwagen, waar mee hij naar de A&P (super markt in Nieuwerkerk) rijdt. Onderweg stopt hij even bij het busstation in Zierikzee. Daar stapt Ton op de bus om naar meelfabriek Krijger in Renesse te gaan. Beide jongens zijn in vaste dienst. Ze voeren taken uit voor hun baas, trekken op met collega's én verdienen hun eigen geld. Ton verricht het meeste werk achter de zemelenaf- tapper. „Dat is zijn lust en zijn leven. Per week werkt hij zo'n 30.000 kilo weg," vertelt directeur Martin Krijger. Hoewel Ton zijn plaatsje duidelijk gevonden heeft, is zemelentappen niet het enige wat hij kan. Zo werkte hij eerder al in een strandtent, in een patatfa- briek en bij een recyclingbe drijf. Bij die twee laatste be drijven was ook broer Paul in dienst. Nadat de familie Van Zwietering vier jaar ge leden naar Kerkwerve ver huisde, moest een alternatief worden gezocht. Ton beland de bij meelfabriek Krijger. Paul liet zijn oog vallen op de Nieuwerkerkse super markt, waar hij altijd samen met zijn moeder om bood schappen ging. Na de nodige voorbereidin gen konden beiden jongens in de buurt van hun nieuwe woonplaats aan de slag. Nu zorgt Paul ervoor dat de bui tenboel en het flessenhok keurig opgeruimd blijven. Soms vult hij schappen bij of ruimt hij de rommel op als één van de klanten iets heeft laten vallen. „Ik sta graag bij de dranken en bij het toi letpapier, maar ook de koek jes en alle andere dingen vind ik leuk. Alleen de pot- groente en de wijn vind ik verschrikkelijk," laat hij zijn voorkeur blijken. Sociale contacten De jongens zijn blij met hun baan. „Ik ken nu hardstikke veel mensen via mijn werk en als ik naar Renesse ga, praat ik met bijna alle bus chauffeurs," schetst Ton het belang van sociale contac ten. Dat ook het vaste con tract iets extra's doet, maakt Paul duidelijk. Hij liep eerst een jaar stage bij A&P, voor dat hij een vaste baan kreeg aangeboden. „Het voelt an ders. A&P bestaat zestig jaar en daarom gingen we naar de Efteling. Maar omdat ik toen stagepersoon was, mocht ik eigenlijk niet mee. Ik kon al leen maar mee op naam van iemand anders." Volwaar dig meetellen, is ook voor Ton een belangrijk punt. „Nu krijg ik dus ook een der tiende maand," zegt hij kort en krachtig. „Je hoort er inderdaad bij," vat arbeidsconsulent van de Sociaal Pedagogische Dienst (SPD) Arthur Aspe- slagh het nut van een vaste baan hebben samen. „Dat geldt niet alleen voor hen zelf, maar ook voor de omge ving. Want het is natuurlijk ook leuk om te kunnen zeg gen dat je zoon of dochter bij de Heriia werkt." In zijn functie als arbeidsconsulent heeft Aspeslagh de afgelo pen vijf jaar in Zeeland veel werk verzet op het gebied van arbeidsintegratie voor verstandelijk gehandicap ten. „Vroeger werd veel meer in hokjes gedacht. Nu proberen we mensen met een verstandelijke handicap in het gewone arbeidsproces te laten meedraaien. Wat je dan ziet is dat ze veel beter gaan functioneren. Je hoort erbij, zeker als je zelf ook gaat ver dienen," schetst hij het pro ces. Het integreren van verstan delijk gehandicapten in het vrije bedrijf is een tamelijk jong concept, oorspronkelijk bedoeld voor zeer moelijk le rende kinderen. Landelijk werd tot deze - in eerste in stantie projectmatige - aan pak overgegaan omdat de wachtlijsten voor sociale werkplaatsen te lang wer den. Gaandeweg bleek in de praktijk dat begeleiding ge ven aan deze groep zeer moeilijk lerende mensen te veel inzet vergde, waardoor besloten werd iets hoger te grijpen. Bij de huidige structurele opzet wordt dan ook uitge gaan van mensen op het ni veau van Voortgezet Speci aal Onderwijs (VSO). „Toen is de SPD inbeeld gekomen. We kregen van de overheid twee jaar de gelegenheid om aan de arbeidsintegratie handjes en voetjes te geven," blikt Aspeslagh terug. In Zeeland werd eind 1992 met de structurele aanpak begon- Praktijk Concreet betekende dit dat er een netwerk van betrok kenen moest worden opge bouwd en dat er een metho diek moest worden ontwikkeld voor het in de praktijk uitvoeren van de in tegratiegedachte. Gekozen werd voor een opdeling in drie trajecten. In het eerste traject wordt gekeken naar haalbaarheid. Behalve het kortsluiten van afspraken met het GAK - vanaf vol gend jaar de arbeidsvoorzie ning - is de aandacht in deze fase vooral ook op de ver standelijk gehandicapte cliënt zelf gericht. „We testen hun interesse in soort arbeid. Vaak weten ze niet wat ze leuk vinden en weten ook hun ouders dat niet. Daar hebben we tegen woordig een gespecialiseer de test voor. Daarnaast speelt de thuissituatie een belangrijke rol. Als het thuis of in het gezinsvervangend tehuis niet goed zit, mislukt het werken ook. Dat is een keihard gegeven," aldus As peslagh. Vanuit scholen wordt veelal met stageprojecten gewerkt. In een paar maanden tijd is zo een goed beeld te krijgeft van de mogelijkheden en in teresses van de verstande lijk gehandicapte. Voor Ton en Paul ging dit voortraject overigens niet op. Beiden hadden al de nodige werker varing opgedaan in de omge Ton heeft een sterke voorkeur vQor de zemelenaftapper. Per week gaan er zo'n 30.000 kilo zemelen door zijn handen. ving van hun vorige woon plaats Aalsmeer. Zij konden via een plaatsingsstage dan ook direct bij respectievelijk Krijger en A&P aan de slag. Na verloop van tijd kregen de jongens allebei een vast contract aangeboden. Het middentraject van het arbeidsintegratieproces laat zich samenvatten door het woord bemiddeling. Uit gaande van dat wat de cliënt kan, gaat de arbeidsconsu lent op zoek naar een bedrijf in de buurt waar dergelijke werkzaamheden uitgevoerd worden. Functies worden veelal gecreëerd', aangepast aan het kunnen van de be trokkene. Volgens Aspe slagh is dit middentraject het minst moeilijke onder deel, want: „Veel bedrijven willen het best proberen. Na tuurlijk zijn er wel bedrij ven die er principieel niet aan beginnen, maar meestal stuit je alleen op onbekend heid. Als ze er eenmaal wat van afweten, zijn ze vaak be reid het uit te proberen." Het laatste traject daarente gen duidt hij als omvangrijk aan. „De nazorg is van essen tieel belang. We hebben ge merkt dat je de begeleiding niet kunt afbouwen als ze eenmaal werken. Je moet in beeld blijven, ook al hoeft dat niet via wekelijks con tact." In de praktijk komt het er veelal op neer dat de arbeidsconsulent één keer in gemaand of twee maanden pontact opneemt met in ieder geval de werkgever. „Het is pen zekerheid voor de werk gever, maar ook naar mijn cliënten toe. Als ze zelf aan de bel trekken, is het meest al te laat." Begeleiding- Ook binnen het bedrijf zelf moet begeleiding aanwezig zijn. Iemand die de verstan delijk gehandicapte werkne mer duidelijke opdrachten geeft en bij wie kan worden aangeklopt als er iets niet goed zit. Duidelijkheid en vertrouwen zijn sleutel woorden in het verhaal. Ont breekt dat, dan loop je het ri sico dat de verstandelijk gehandicapte werknemer niet goed functioneert. „Si mmon is Paul's vertrouwens man. Dat is zo gegroeid. Hij doet dht van nature," vertelt A&P-bedrijfsleider Henk Blom. Ook Ton heeft een vast aanspreekpunt binnen zijn bedrijf. „Bij mij is ieder een wel aardig, maar Peter is mijn beste vriend. Daar praat ik altijd mee," vertelt Ton. Paul blijkt overigens niet zo eenkennig te zijn. Want hoewel hij Simon wel ziet zitten, ligt zijn voorkeur duidelijk bij het andere ge slacht. „Liesbeth is de liefste van A&P. Met haar praat ik elke morgen," aldus Paul. Het onderbrengen van ver standelijk gehandicapten in het vrije bedrijf is niet al leen rozengeur en manen- schijn. „Het is geen mooi verhaal," stelt Aspeslagh nadrukkelijk. Daarmee doelt hij met name op de noodzaak vanuit de SPD zorg te blijven verlenen, ook al gaat het op een gegeven moment om een vast con tract. Deze voortdurende in zet vraagt veel van de capa citeit van de SPD. In Zeeland hebben momenteel zestig verstandelijk gehan dicapten een betaalde be trekking, waarvan drie op Schouwen-Duiveland. Het tekort aan mankracht bij de SPD maakt dat dit aantal ei genlijk niet kan worden uit gebreid. Ook binnen de betrokken be drijven houdt de zorg nooit op. „In de praktijk kunnen ze veel. Als ze een taak heb ben, doen ze die goed. Maar verstandelijk gehandicapten zijn beperkt. Ze moeten al tijd begeleid worden en je kunt hen niet opeens iets an ders laten doen," geeft de ar beidsconsulent aan. Krijger: „Ton heeft veel begeleiding nodig en je moet nauwkeurig omschrijven wat hij moet doen. Maar als hij het een maal weet dan doet hij het ook goed. Zoals het opstape len van de zakken, daar kun je een lineaaltje langs leg gen." Het binnenhalen van een verstandelijk gehandicapte op de werkvloer heeft bo vendien bepaalde gevolgen voor de overige werkne mers. Blom: „Het vergt ook wat van de rest van het team. Accepteren ze iemand die minder kan? Soms mop peren ze weieens, maar dan zeg ik ook: Paul krijgt naar zijn kunnen betaald. In het algemeen lukt het goed. Meestal nemen ze Paul zoals hij is en je moet ook niet zie lig doen. Hem niet als een slachtoffer behandelen. En ze merken ook wel dat als hij eens een week op vakantie is er toch werk-blijft liggen," En er zijn-ook pluspunten, geven zowel Aspeslagh als de werkgevers aan. „Ze zijn trouw en je hebt er nooit ge zeur mee. Je hebt iemand die er altijd is, want zelfs als ze ziek zijn, zul je ze naar huis moeten sturen. Verstande lijk gehandicapten hoeven ook niet, hè. De meesten heb ben een uitkering. Dus als ze aan het werk gaan, zijn ze ook echt gemotiveerd." Basisschool De Kerkwerfse broers Ton en Paul zijn qua verstande lijk niveau te vergelijken met kinderen van de basis school. Daarnaast hebben ze te kampen met de spierziek te Dystrofia Myotonica, wat lichamelijk een sterke wis sel op hen trekt. Daarom hebben de jongens, behalve in het weekend, ook op woensdag vrij. Een extra rustdag die ze hard nodig hebben, want het meedraai en in de sanfenleving kost energie.' Voor geen goud zouden de jongens hun baan echter wil len missen. „Ik zou me hard stikke vervelen," denkt Paul. Ton voelt zich zo goed op zijn plaats bij Krijger dat hij het liefst ook nog op woensdagen en in de week enden naar de meelfabriek zou vertrekken. Voor pa en ma Van Zwietering is de zelf standigheid van hun jongens helemaal een hoog goed. „Ik ben er reuzeblij mee dat ze dit kunnen doen. Enerzijds voel ik me hierdoor ook wel gezegend, anderzijds zijn er zorgen waar je als ouders toch nooit onderuit kunt. Je denkt altijd vooruit," schetst vader Van Zwiete ring de positie van de ouders in het verhaal. Op Schouwen-Duiveland zijn meerdere bedrijven die een stageplaats of vaste plaats willen inruimen voor verstandelijk gehandicap ten. Momenteel is er via de SPD ook bij Zeelandia in Zierikzee een verstandelijk gehandicapte jongen aan het werk- Die bereidheid van Zeeuwse werkgevers was dit najaar aanleiding voor de SPD een speciale prijs uit te reiken aan de werkgevers in de pro- 4 vincie. „Die prijs wordt sinds vijf jaar toegekend, maar tot nu toe alleen aan organisaties die de begelei ding en integratie van ver standelijk gehandicapten ei genlijk als taak hebben. Terwijl je zonder de inzet van werkgevers niets kunt beginnen," vindt Aspeslagh. Bij A&P noch bij Krijger hebben ze spijt van de beslis sing Paul en Ton in vaste dienst te nemen. „Nee. Als mens denk ik: hij hoort er even goed bij," stelt Blom. Krijger: „Eerst maakte Ton ook tussen de machines schoon, maar daar zijn we mee gestopt. Je moet uitkij ken voor zijn veiligheid. Hij kan een terrein oversteken, zonder om zich heen te kij ken. Maar spijt? Nee. Ton is positief ingesteld en hij doet z'n best. Op een trouwerij van één van de werknemers hield hij een toespraak, ter wijl hij meestal slecht ver staanbaar is. Hij riep ieder een naar voren en zei over iedereen iets positiefs." Het op orde houden van de buitenboel en het flessenhok zijn twee vaste taken van Paul. Het liefst staat hij echter bij de schappen drank en toiletpapier. Tekst: Esme Soesman Foto's: Marijke Folkertsma Marieke Mandemaki

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1997 | | pagina 45