Veelbewogen jaar voor gemeente
Verschillende bloedgroepen razendsnel uit organisatie verdwenen
DINSDAG 30 DECEMBER 1997 OUDEJAARSBIJLAGE 15
terie duiken en dat komt de
kwaliteit ten goede. Dae i -
naast stelt de gemeente door
de grootte ook veel meer
voor," meent Beek.
Het nu - of op termijn - spe-
cialistischer kunnen wer
ken, wordt door alle mede
werkers als groot pluspunt
aangehaald. ,,En het feit dat
alles nu geconcentreerd is. Je
kunt makkelijk over infor
matie beschikken, want ie
dereen zit bij elkaar," zegt
Van der Laan.
Sas weet eveneens een aan
tal plus- en minpunten te be
noemen. „Wat ik positief
vind is dat er in korte tijd zo
veel veranderingen zijn
doorgevoerd. Daar is toch
een zeker risico aan verbon
den. Gemiddeld genomen
denk ik dat er sprake is van
een positieve sfeer en dat er
tussen ambtenaren en be
stuur respect en openheid be
staat."
Dat niet alle plannen voor
honderd procent in het afge
lopen jaar konden worden
gerealiseerd en dat iedereen
al voor langere tijd onder
grote druk aan het werk is,
ziet hij als minpunten in het
proces. Tegelijkertijd ziet hij
echter hier en daar ook wat
puzzelstukjes in elkaar val
len. Sas: „We gaan uit van
het idee van een lerende or
ganisatie. Allerlei trajecten
van vernieuwing zijn inmid
dels opgestart. Bijvoorbeeld
op communicatiegebied,
maar vooral ook op het ge
bied van personeel en orga
nisatie is al heel veel ge
beurd."
Jolanda Fokker, personeels
functionaris bij de sector
Grondgebiedzaken, beves
tigt dit. „De werkdruk is bij
mij wat aan het stabiliseren.
Het gaat er wat geordender
aan toe. Er komt meer duide
lijkheid en rust in de tent en
zelf krijg ik ook meer struc
tuur in mijn werk." Fokker,
die voorheen bij de gemeente
Middenschouwen aan de slag
was, ziet de toekomst helder
der dan ooit tegemoet. Bij
haar vorige werkgever was
zij medewerkster perso
neelszaken en onderwijsza
ken, nam ze brandweerperi
kelen voor haar rekening en
was zij waarnemer van het
hoofd financiën. „Een
schaap met vijf poten. Dat
heeft z'n charmes, maar
vaak betekende het heel ad-
hoc aan het werk zijn."
De afdeling Personeel Or
ganisatie heeft in het afgelo
pen jaar volgens haar al heel
wat voeten aan de grond ge
kregen. „Eigenlijk zijn we al
vanaf juli opbouwend bezig.
Natuurlijk krijgen we wei
eens klachten. Het kan altijd
beter. Maar als ik zie wat er
in dit jaar gebeurd is, dan
denk ik dat er veel werk is
verzet."
Het loslaten van de oude ver
trouwde gemeente blijkt
voor de meesten minder pro
blematisch te zijn dan zij
aanvankelijk hadden ver
wacht. De Bruse Van Oos-
tenbrugge is daar heel duide
lijk iri. „Ik woon er nog
steeds, dus ik mis Bru niet.
Ik ben een hele lange tijd
met heel veel plezier elke
dag naar het gemeentehuis
in Bruinisse gegaan. Nu ga
ik met evenveel plezier naar
Zierikzee." En de toekomst?
„Het eerste jaar is toch een
soort van mijlpaaltje. Lek
ker doorgaan, zou ik zeggen.
Het is nog in ontwikkeling,
maar als we zo doorgaan
gaat het goed," voorspelt
Beek.
Tekst: Esme Soesman
Foto's: Marijke Folkertsma
nen en het per sector instel
len van een bedrijfsbureau
zijn enkele andere kenmer
ken van het nieuwe 'bedrijf'.
Als een gevolg van de veran
deringen ontstonden nieuwe
functies en werden ook ande
re eisen aan oude functies ge
steld. Via bijeenkomsten en
spreekuren werden werkne
mers over de mogelijkheden
geïnformeerd.
„De eerste stap van de res-
huffeling was eigenlijk het
solliciteren. Iedereen kon
aangeven waar hij of zij het
liefst wilde gaan werken. We
hebben mensen ingepast op
basis van wat zij kunnen en
wat zij graag wilden. Wel
hebben we gekeken of er niet
gelijk op één afdeling een he
le voormalige gemeente te
recht kwam," beschrijft Sas
de eerste stappen in het inte
gratieproces. Vanaf het mo
ment dat functies hun invul
ling kregen, werden de
eerste ontwikkelingen inge
zet. Door middel van trainin
gen wordt ook nu nog voort
durend verder gewerkt aan
het op een hoger plan bren
gen van de volledige organi
satie.
Op 2 januari 1997 kon de
nieuwe gemeente daadwer
kelijk gaan draaien in het
tijdelijk neergezette gebouw
in Zierikzee. Voor de ambte
naren betekende dat veelal
een nieuwe functie binnen
een 'ongekend' grote ge
meente, voor het merendeel
onbekende collega's en een
werkwijze die in alle opzich
ten verschilde van de manier
van werken zoals men dat
gewend was. Het eerste af
tasten en aanpoten draaide
na circa driekwart jaar dan
ook onherroepelijk uit op
een terugslag.
„Na negen maanden ont
stond er zo'n moment van be
zinning. Die viel toevallig
net samen met de plannen
voor een personeelsdag.
Daarmee hadden we de mo
gelijkheid de energiedip
weer om te zetten,aldus
Sas. Die personeelsdag vond
begin september plaats. Col
lectief werd in de ochtendu
ren gebrainstormd over zes
tien beleidspunten, de
middag werd met gezellige
activiteiten opgevuld. „Een
methode om samen te kun
nen zijn én om mensen te b^
trekken bij het beleid. Er
zijn ook punten naar voren
gekomen, die teruggebracht
zijn bij het college. Daar is
bijvoorbeeld het idee van
een servicelijn uit ont
staan."
Ondanks deze grondige aan
pak, is gemeente Schouwen-
Duiveland in de overgang
naar haar tweede jaar nog
lang niet uitontwikkeld.
„De organisatie is veel log
ger dan een kleine gemeen
te," stelt Kees Uitterhoeve -
senior beleidsmedewerker
ruimtelijke ordening en eco
nomische zaken - vast. Uit
terhoeve was in de voormali
ge gemeente
Westerschouwen werkzaam
als hoofd ruimtelijke orde
ning en recreatie.
„De lijnen moeten korter,
zodat er sneller besluiten
kunnen worden genomen.
Het bestuur moet zich alleen
nog op de grote beleidslijnen
richten. De rest, daar heb je
specialisten voor. Dat is je
grote winstpunt. Maar zoiets
heeft tijd nodig om te groei
en." Ook de inspraakmoge
lijkheden voor de burger
remmen de slagvaardigheid
van de gemeente vooralsnog
af, zo constateert hij. „In
spraak is hardstikke goed.
Je kunt beter vooraf dan
achteraf om de mening van
mensen vragen. Maar de
schaduwzijde ervan is dat je
veel overlegsituaties krijgt.
Wat dat betreft hebben we
nog veel te leren." Ghering
bevestigt dit: „De interne
communicatie is nog niet op
timaal, terwijl er anderzijds
veel wordt gedaan om de
burger in alles te betrek
ken."
Hans Beek, projectmedewer
ker nieuwbouw gemeente
huis en voorheen in Brou
wershaven werkzaam als
hoofd ruimtelijke ordening,
wijst net als Uitterhoeve de
lange lijnen als minpunt van
de nieuwe organisatie aan.
„Werd vroeger een idee ge
boren, dan had je 's middags
al een voorstel bij B&W lig
gen. Nu moet je plannen, het
moet over verschillende
schijven gaan."
Andere kant van de medaille
is de kundigheid binnen de
nieuwe gemeente. „Vroeger
bemoeide je je met alles, nu
is het werk veel specialisti-
scher. Je kunt echt in de ma
Na één jaar gemeentelijke herindeling lijkt er wei
nig bewaard te zijn gebleven van de culturen van de
zes verschillende gemeenten van weleer. Een kwes
tie van radicaal de knop omdraaien, denkt gemeen
tesecretaris Maarten Sas. ,,Het is soms makkelijker
om op nul te beginnen en rigoureus te veranderen,
dan dat je een verandering geleidelijk aan door
voert." Voor de betrokkenen van de gemeentelijke
organisatie was 1997 een veelbewogen jaar.
De volgende essentiële stap
in de ontwikkeling was de
formulering van een basisfi
losofie. Hierin staan uit
gangspunten opgenomen die
betrekking hebben op zowel
het functioneren van de ge
meente richting burger als
ook op de gang van zaken
binnen de gemeentelijke or
ganisatie zelf. Zo konden in
woners van Schouwen-Dui-
veland in het afgelopen jaar
onder meer kennis maken
met het principe van front
en back-office en werden ge
meenteraadsleden en poli
tiek belangstellenden voor
het eerst met de tussentijdse
managementrapportages
(Marap's) geconfronteerd.
„Enerverend," vat Astrid
Ghering de afgelopen twaalf
maanden samen. Bij de voor
malige gemeente Zierikzee
was zij als beleidsmedewer
ker betrokken bij milieuza
ken. In de gemeente Schou-
wen-Duiveland ging zij
begin vorig jaar als beleids
medewerker verkeer en ver
voer aan de slag. Voor haar
betekende de nieuwe organi
satie dan ook vooral een ver
andering in aandachtsveld.
„We hebben de kans gekre
gen onze eigen voorkeuren
terug te vinden. We hebben
heel veel nieuwe mensen
ontmoet. Als je ander werk
bent gaan doen, houdt dat je
natuurlijk sowieso al erg be
zig. Maar zelfs als je hetzelf
de werk bent blijven doen, is
het toch anders. Je hebt op
eens te maken met een veel
groter grondgebied."
Dat de nieuwe organisatie in
geen enl^el opzicht vergelijk
baar is met één van de zes
voormalige gemeenten be
vestigt ook Maarten Sas.
„De filosofie was om hele
maal opnieuw te beginnen.
Met alles. Qua opzet, auto
matisering, hulpmiddelen en
ook wat huisvesting be
treft."
Met name dat laatste punt
lijkt de integratie veel goed
te hebben gedaan. „Je hoort
eigenlijk nooit: wij deden
dat vroeger anders. Iedereen
is tamelijk enthousiast en
staat open voor andermans
ideeën. Ik denk dat met na
me de kantine hieraan een
positieve bijdrage heeft gele
verd. In het begin zat je al
leen met je oude collega's
aan tafel, maar in de loop
van het jaar werd dat steeds
meer gemengd," is de me
ning van sectormanager al
gemene en interne zaken
Teun van Oostenbrugge.
Voorheen was hij als ge
meentesecretaris werkzaam
bij de gemeente Bruinisse.
Van een 'typische' nieuwe
cultuur bij de gemeente
Schouwen-Duiveland is vol
gens hem nog geen sprake.
„Geen eenduidige cultuur,
nee. Het hoeft natuurlijk
ook geen eenheidsworst te
zijn, maar mensen moeten
zich wel met de organisatie
waar ze voor werken kunnen
vereenzelvigen.11
De oude culturen lijken weg
gevaagd en hier en daar wor
den zelfs alweer wat nieuwe
'bloedgroepen' gesignaleerd.
„Grappig, daar had ik het
laatst nog met iemand over.
Die zei als er een nieuwe cul
tuur aan het ontstaan is, dan
is dat toch vooral per afde
ling of per gang. Voor de he
le organisatie? Daar is denk
ik vreselijk veel tijd voor no
dig, zegt Ghering.
„Politiek gezien bestond er
best een groot verschil tus
sen de gemeenten. Zo kende
Duiveland een grote stro
ming christelijk orthodox,"
blikt Joop van der Laan -
voormalig hoofd van de af
deling bestuurszaken van de
gemeente Duiveland en nu
werkzaam als senior beleids
medewerker huisvesting - te
rug. „En ambtelijk had ook
ieder z'n eigen cultuur. Daar
is niets meer van terug te
vinden, maar per sector of
afdeling gaan nieuwe cultu
ren wel groeien. Maatschap
pelijke Aangelegenheden
bijvoorbeeld is een vrij klei
ne sector. Je ziet dat daar al
bepaalde gewoontes zijn ont
staan."
Volgens gemeentesecretaris
Sas is die capaciteit om je
aan een nieuwe organisatie
aan te passen, zo vreemd nog
niet. „Natuurlijk zijn er al
tijd mensen die verandering
als bedreigend ervaren,
Het onder één dak aan het werk zijn en samen lunchen in de kantine heeft de integratie veel goed gedaan, menen de ambte
naren.
Binnen de gemeentelijke or
ganisatie zelf werd de lijn in
gezet bevoegdheden zo laag
mogelijk in de organisatie
onder te brengen. Het stre
ven te besturen op hoofdlij
Maarten Sas: ,,Ik geloof heilig in de kracht die uit doelstellingen voortkomt.
maar voor heel veel mensen
betekende verandering in
dit geval ook de kans om een
carrièrestap te maken. Bin
nen de vorige gemeenten
hadden ze die mogelijkheid
niet of veel minder. Daar
voor moesten ze bij een gro
tere organisatie zijn."
Dit perspectief is wat hem
betreft tekenend voor de
ontwikkeling in het afgelo
pen jaar. „Al vrij snel is ge
zegd: als het moet, laten we
hét dan goed doen. Laten we
niet vanuit het negatieve bij
elkaar gaan zitten. Daar heb
ben we doelen voor opge
steld. Ik geloof heilig in de
kracht die uit doelstellingen
voortkomt," geeft hij aan.
Het vlotte veranderproces
heeft ook zijn schaduwkan
ten. Het is algemeen bekend
dat de ambtenaren van de
jonge gemeente met een gro
te werkdruk te kampen heb
ben. Oud beleid moet wor
den afgehandeld en nieuw
beleid opgezet. Tüssendoor
moet de boel ook nog draai
ende worden gehouden.
„Hoe beheers je die drie stro
men? Dat is moeilijk en dat
vraagt van iedereen ook
veel. Want in je hart wil je
eigenlijk alleen maar met
vernieuwing bezig zijn,
maar je werkt je kapot aan
het wegwerken van achters
tanden. Dat is soms frustre
rend," erkent Sas.
Van Oostenbrugge zegt:
„Iedereen heeft stevig moe
ten aanpakken. Af en toe is
er door de burger ook echt
terecht geklaagd. Maar wat
er fout ging, lag niet bij de
mensen. Die hebben zich
voor honderd procent inge
zet. De herindeling genereert
nu eenmaal extra werk."
Van der Laan sluit zich hier
bij aan. „Er wordt veel van
ons verwacht wat je niet in
één jaar kunt waarmaken,"
is zijn mening. „Eerst zullen
we toch dingen uit de oude
gemeenten moeten oplossen
en pas daarna kun je meer
lijn aan gaan brengen. Dat
stagneert de frisse nieuwe
opzet. Al komt dat goed,
daar ben ik van overtuigd.
In zijn specifieke functie
werd Van der Laan in het
voorbije jaar vooral gecon
fronteerd met kwesties die
nog geen duidelijke plaats
binnen de organisatie had
den gekregen. „Alles wat
maar enigszins raakvlak
met huisvesting had, kwam
bij mij terecht. Als een soort
vergaarbak. Ik had de nei
ging vanwege mijn denken
vanuit een kleine gemeente
om steeds te zeggen: oh, dat
pak ik wel even op. Maar dat
heb ik snel afgeleerd."
Na de vaststelling door de
provincie, september 1994,
van de ontwerp-herinde-
lingsregeling van Schouwen-
Duiveland werden al vrij
snel de eerste initiatieven
opgestart. De zes toenmalige
gemeenten - Bruinisse, Dui
veland, Brouwershaven, Zie
rikzee, Middenschouwen en
Westerschouwen - moesten
tot één daadkrachtiger orga
nisatie worden samenge
smeed. De gezamenlijke ge
meentesecretarissen bogen
zich over een plan van aan
pak. Uit dit eerste plan
kwam de Stuurgroep - be
staande uit de zes colleges
van B&W -voort.
Thomasvaer
De ambtsketen voor onze gemeente,
werd hier ontworpen, in Goes
gemaakt.
Dacht men: die stad is ook van ons
gesteente?, neen toch, zo werd menig
hart geraakt!
Pieternel
De edelsmeden van ons eiland,
zagen met spijt het keten aan.
Hier hadden zij geen enk 'le band,
voelden hun aandeel van de baan...
Thomasvaer
Europese toeristenprijs viel,
Wateland Neeltje Jans ten deel.
Zo houdt men water onder kiel:
bravo!; de inzet daar was veel!
Pieternel
Ouwerkerks Aollegaertje,
bestond voorwaar twintig jaar.
't Is een krant dus met 'n staertje,
men kreeg het daar wel voor elkaar!
Thomasvaer
Dorpsraden namen in aantal toe,
zo kon een kern zich steeds beraden.
Met eigen mensen, want die wisten
hoe,
't betreden van de nieuwe paden.
Pieternel
In de Boswachterij Westerschouwen.
werden de dennetjes flink uitgedund.
Wij moeten hier deskundigheid ver
trouwen, de blijvende den werd zo
meer ruimte'gegund.
Thomasvaer
Okkerse, oud-mosselkweker,
beklom zijn honderste levensjaar.
Bruinisse wist het toen heel zeker:
met 'de metsen' in 't Opper kwam 't
voor elkaar!
Pieternel
Benzine-oorlog werd voorkomen,
men trok kortingsaanbod toch maar
in.
Zo voorkwam men benzine stromen,
naar ons eiland, 't had geen zin.
Thomasvaer
De bruinvissen Marco en Roy,
kozen weer het ruime sop.
Hun verzorging was heel mooi.
in zee lag toch hun ware job!
Pieternel
De pony's in het Zeepeduin,
kregen de tweede jaarzorg.
Anders wordt 't met hen maar puin,
gelukkig staat men hiervoor borg.
Thomasvaer
Vernielzucht scheen een
nieuwe ziekte,
is dit de toekomst nu voor jeugd?
De misdaad die genoeg al piekte,
wenst geen volk van eer
en deugd!
Pieternel
Gemeenteraad klom op de bres,
voor behoud van kraamkliniek.
Mocht te Zierikzee niet op de fles.
bezwoerde men warempel kwiek!
Thomasvaer
Dorpsraad werd door b en w,
blijkbaar niet serieus genomen.
Verhouding stemde niet tot vree:
hier moest verandering in komen!
Pieternel
Op snijvak van de lach en traan,
was 't feest bij Corneliastichting.
Hoe zou het daar nu verder gaan,
en koos men weltke richting?
Thomasvaer
Alle heffingen op één aanslag
halen,
was de opzet van b en w.
Men mocht dan in termijn
betalen,
zo besliste men te Zierikzee.
Pieternel
Een bruidegom met hogen hoed.
moest niet voortijdig door de knieën
Te Bru ging men met grote spoed,
de hogen hoed meer ruimte bie'en!
Thomasvaer
Aantrekkelijk, welgevormd en kernge
zond, werden hoofdscenario's gemeen
telijk beleid.
Dit was het wat b en w nu vondde vraag
is, waarvoormen 't hardste strijdt?
Pieternel
Begroting 1998 van de gemeente, ging
uit van tarief stijging belasting, zeg!
Dit treft de burger weer tot in 'l gc
beente. hij is het die steeds boksen
moet met pech!
