Plompe Toren vanaf
a.s. zaterdag weer
open voor publiek!
Gratis rondleiding
door de inlagen
Welkom...
Twee jaar en één dag...
Prijsvraag
"De Plompe
Toren is nu
vooral boeiend"
Junior Kamer Schouwers- Vuwelarui orjanUeert l.sm. NaïuuruwKumeecteii
CjiMws vtuc Na^uurmofumtenteH/ kêmwev 00 mee of> fxul!
zaterdag 20 december van 10.00 - 16.00 uur
0 Hoeveel 'galmgaten' telt de Plompe Toren?
O Waartoe dienden deze galmgaten?
i/> verrekijker
I
I O
I
u
<u
"Z
fi.
■u
<y
het boek
"Natuur in
Zeeland"
V) 2x
lm
Qi
•u
DONDERDAG 18 DECEMBER 1997 M NR 26302
11
Na maanden van onderhandelen en restaureren wordt de Plompe Toren a.s. vrijdag
officieel heropend. Vanaf zaterdag 20 december is de toren weer voor het publiek
toegankelijk en kan eenieder kennismaken met de geschiedenis van de toren en wetens
waardigheden uit haar directe opgeving. De Plompe Toren kreeg een nieuwe bestemming
als informatiecentrum. Binnenin het robuuste bouwwerk wordt de bezoeker op educa
tieve wijze rondgeleid middels een moderne presentatie.
Dat de Plompe Toren
aan restauratie toe was
zal een ieder die de
toren kent niet
verbazen. Onlangs is
gebleken dat de laatste
onderhoudswerkzaam
heden welke de vorige
eigenaar heeft laten
uitvoeren dateren van
1960.
Het robuuste baken,
duidelijk herkenbaar in
het vlakke Schouwen en
vanaf de Oosterschelde,
was dan ook danig aan
getast door de weers
invloeden. Grauw en
verweerd heeft hij alle
stormen doorstaan.
Het onderdeel dat het
meest restauratie
behoefde was dan ook
het metselwerk. Al jaren
waren de voegen
verdwenen en kon het
regenwater ver in de
muren doordringen.
Bij vorst zette dit vocht
uit een veroorzaakte
hierdoor grote schade
aan het metselwerk.
Om dit te herstellen is
het gehele metselwerk
nagezien en waar nodig
zijn de kapotte stenen
uitgehakt en vernieuwd.
Van het totale gevel
oppervlak is ongeveer
een vijfde deel
vernieuwd. Doordat de
toren weer totaal nieuw
gevoegd is heeft deze
zijn grauwe uiterlijk
verloren. Hij is nu bijna
te fraai, doch dit is
slechts een kwestie van
jaren. In de loop van de
tijd zullen de weers
invloeden hun werk
doen en binnen enkele
jaren is de
'nieuwigheid" er wel af.
Doordat de afdekking
boven op de toren
jarenlang niet meer
waterdicht was liep het
regenwater binnen
langs de trappen en
vloeren naar beneden.
De eikenhouten vloeren
en trappen waren daar
door zodanig aangetast
dat de toren al jaren
geleden voor het
publiek gesloten moest
worden. De vloeren en
trappen zijn dan ook
voor een groot gedeelte
vervangen. De bovenste
twee spiltrappen
moesten zelfs in hun
geheel worden vervan
gen. Een tijdrovend en
vakkundig hoogstandje
waarvoor in België de
deskundigheid gevon
den werd.
Voor een waterdichte
afdekking en
bevordering van de
toegankelijkheid als
bezoekerscentrum is
bovenop een nieuwe
moderne roestvrijstalen
koepel geplaatst.
De bolling van het dak
hiervan is net boven het
metselwerk van de
verschansing zichtbaar.
De ruimte in de toren is
gerelateerd naar de
bui
tenzijde
maar
klein.
Dit komt door
de dikte van de
muren'die op sommi
ge plaatsen wel twee
meter dik is.. De eerste
trap van de begane
grond naar de eerste
verdieping is zelfs
geheel uitgespaard in
de buitenmuur.
De galmgaten t.b.v. de
klokkenzolder waren
jaren geleden al
afgesloten. Buiten enke
le kleine ramen kon er
dan ook geen buiten
licht in de toren binnen
dringen. Om dit te ver
beteren zijn de galmga
ten
weer
openge
maakt en
afgewerkt met
hardglazen
ruiten. Vanuit deze
galmgaten heeft men
dan nu dan ook een
fantastisch uitzicht over
de Oosterschelde en de
Inlagen en karrevelden.
De Junior Kamer en Natuurmonumenten nodigen u uit. Van jong tot oud. Alles wat u ooit wilde
weten over de Plompe Toren komt u te weten. Maar ook over de omgeving van deze markan
te verschijning: De Oosterschelde, de Schouwse Inlagen en karrevelden.
Bovenop deze oude toren kunnen we de natuur
om ons heen overzien en dringt de wijdsheid en
veelzijdigheid ervan door.
In zuidelijke richting zien we de Oosterschelde lig
gen met haar rijke waterleven, zandplaten en de
vele vogels die op deze zandplaten en op het
water voorkomen. Direct landinwaarts zien we de
Koudekerkse inlaag liggen. Dit is een stukje
natuur, ontstaan in vroeger tijden. Toen bescherm
den de bewoners het land tegen de zee door op
- plaatsen waar de dijk zwak was een inlaagdijk aan
te leggen. Het milieu is er meestal brak (deels
'zoet, deels zout water). Er komen daardoor heel
specifieke planten voor zoals zilte schijnspurrie,
zilte rus en de welbekende zeekraal. De zeekraal
verkleurt tijdens de wisseling van de seizoenen,
waardoor er een steeds verschillend pallet aan
kleuren te zien is.
Vogels voelen zich ook uitstekend thuis in deze
gebieden. Karakteristieke broedvogels zijn de
kluut en de tureluur, maar ook het visdiefje en de
kokmeeuw komen er in behoorlijke aantallen tot
broeden.
De Plompe Toren en de Koudekerkse inlaag liggen
in plan Tureluur. Dit plan heeft tot doel de zoute,
natte en vogelrijke gebieden rond de
Oosterschelde te behouden, uit te bereiden en te
beschermen. In grote lijnen wil men de natuur in
deze zogenaamde Gouden Rand terugbrengen
naar de situatie van voor de komst van de stoom
gemalen. Het gaat om 700 hectare natuurontwik
keling, afgestemd op de mogelijkheden in de ver
schillende deelgebieden van het plan.
De Vereniging Natuurmonumenten wil door mid
del van fietsroutes, wandelpaden en gluurmuren,
jong en oud mee laten genieten van deze toekom
stige parels der natuur.
De Vereniging Natuurmonumenten is blij om op
deze plaats in de Plompe Toren, middels een voor-
lichtings tentoonstelling, veel over deze natuur, de
toekomstige plannen en de cultuur te kunnen ver
tellen.
De Junior Kamer Schouwen-Duiveland heet u (in het bijzonder a.s. zaterdag) van harte welkom.
Trots tonen zij u het resultaat van waar zij ooit het initiatief toe namen.
Als vanouds kunt u de toren ook zelfstandig bezoeken. Na 20 december worden weer
sleutelbewaarders aangesteld waar u de sleutel op kunt halen en op uw gemak de
indrukwekkende toren kunt bezoeken.
Een bijzóndere, jedziarttertrwüselUt^
Ooit was de Plompe Toren een kerktoren.
Later fungeerde de toren als baken voor de
scheepvaart. Met ingang van morgen, 19
december doet de toren dienst als uitkijkto
ren met educatieve trekjes.
Neemt u dan gerust even de tijd om alle visuele en
speelse effecten tot u door te laten dringen. De
toren begint haar eigen verhaal (letterlijk!) te vertel
len wanneer u binnenstapt, een boek dat de
geschiedenis verhaalt bladert automatisch en pane
len met tekst lichten op wanneer u ze passeert.
Het had al lang genoeg geduurd. De toren was
al jaren niet meer open, na een fiets of wandel
tocht genieten van het uitzicht over o.a. de
Oosterschelde was er niet meer bij. Junior
Kamer Schouwen-Duiveland kwam in actie.
In de eerste gesprekken met de toenmalige
Gemeente Westerschouwen werd al gauw duidelijk
waar het probleem lag. De gemeente had al in 1990
kontakt op genomen met de eigenaar van de toren,
de Rijksdienst Domeinen. Over restauratie werd wel
gepraat maar niemand had zijn portemonnee bij
zich. De gemeente wou de toren wel overnemen en
beheren maar dan niet in deze staat (er moest mini
maal een bruidsschat mee) en Domeinen wou niet
verder gaan dan overdracht voor een symbolisch
bedrag. Aangezien de gemeente zelf niet voor de
restauratie had gereserveerd (ze waren immers geen
eigenaar) en Monumentenzorg pas in 2020 budget
beschikbaar had ontstond er een inpasse. Tot 2020
wachten op restauratie dat was voor de Junior
Kamer geen optie, over 25 jaar was restauratie
immers waarschijnlijk niet eens meer nodig.
Op 18 december 1995 heeft in het provinciehuis het
eerste overleg plaats gehad tussen de Junior Kamer,
Gemeente Westerschouwen, Ministerie van land
bouw, natuurbeheer en visserij, de Vereniging
Natuurmonumenten en de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg. Er is besloten een werkgroep in
het leven te roepen met één vertegenwoordiger van
elk van de aanwezige partijen. In het daarop
volgende overleg werd steeds duidelijker dat de
restauratie en de inrichting als informatie-centrum
van Natuurmonumenten een feit zou worden. Toen
de Junior Kamer, de gemeente Westerschouwen en
Natuurmonumenten elk 32.500,- gulden op tafel
legden was het laatste gat van bijna 100.000,-
gulden gedicht, tezamen met de subsidie van het
ministerie van Landbouw, natuurbeheer en visserij
en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg kon de
405.000,- gulden kostende restauratie en inrichting
van start. De restauratie en inrichting die fysiek bijna
een jaar heeft geduurd vanaf het moment dat de
toren in de steigers ging, is overigens niet vrij van
problemen verlopen. Het heeft veel creativiteit
gevergd om de inrichting en vooral de dakbetreding
te bedenken, in te passen en uit te voeren. De
bovenste twee trappen die tijdens de werkzaamhe-
den verder aangetast bleken te zijn dan venvacht en
dan ook totaal vernieuwd moesten worden (een
tegenvaller van ca. 35.000,- gulden) hebben nog de
nodige hoofdbrekers veroorzaakt. Precies twee jaar
en één dag na de eerste aanzet kan het bord
"Gesloten i.v.m. de gevaarlijke situatie voor het
publiek" van de deur af en kan er met gesproken
tekst en uitleg genoten worden van het schitterende
en altijd boeiende uitzicht over Oosterschelde en
Inlagen. De Junior Kamer Schouwen Duiveland
bedankt iedereen die dit project heeft gesteund en
zich heeft ingezet voor de realisatie.
Hoeveel treden telt de Plompe Toren?
0 Hoe heten de twee karakteristieke
broedvogels in de inlaag?
IQ Tot welk dorp behoorde de Plompe Toren? 0 Hoe heet de bekende eetbare plant
in de inlaag?
Beantwoord de onderstaande vragen en maak kans op één van de onderstaande
prijzen. De antwoorden worden terloops tijdens de excursie van a.s.
zaterdag "gegeven" of zijn eenvoudig op te doen bij uw bezoek aan de toren.
Uw ingevulde vragenlijst, voorzien van uw naam en adresgegevens kunt u 'a.s.
zaterdag 20 december inleveren bij de mensen van de Junior Kamer.
0 Hoe heet het natuurherstelplan dat
vernoemd is naar één van de
karateristieke broedvogels?
Q.
lm
0)
O)
Naam:
Adres:
Postcode/Plaats:
Telefoon:
0)
