'Zeeuws Meisje in ere herstellen'
Meerderheid achter Borst
voor reclameverbod tabak
Landelijke prijs
voor Deltawind
Blaadjes rijgen
De rechter verbiedt
blokkades Greenpeace
Kamer ongerust over
bijverdienende leraar
Commissie luchtvaartstudies:
Fokker verantwoordelijk
voor vliegramp Brazilië
Eén van drie Iraniërs
Diplomaten vinden graf
afgewezen asielzoeker
Dwangsom van een ton per dag
Schouwen-Duiveland basis voor project Utrechter Rob Jansen
'Moeder India'
speelt in Goes
Concert van
Hans Duif er
Stem minister doorslaggevend in Europa
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1997 NR 26291
RÏO DE JANEIRO (DPA/EFE) - Fokker is verant
woordelijk voor het neerstorten van de Fokker-100
van de Braziliaanse luchtvaartmaatschappij TAM,
op 31 oktober vorig jaar bij de Braziliaanse stad Sao
Paulo.
Tot deze conclusie komt de
commissie voor internatio
nale luchtvaartstudies (Cer-
nai). Bij de ramp kwamen 99
mensen om het leven.
Volgens de commissie crash
te het toestel door een tech
nisch mankement aan het
aërodynamische remsys-
teem. Om onverklaarbare re
denen trad het remsysteem
in werking toen het toestel
aan het opstijgen was.
De commissie, waarin ook
deskundigen van de vlieg
tuigbouwer zitten, verwijt
Fokker niet genoeg tests te
hebben uitgevoerd om te
voorkomen dat het remsys
teem bij een start in werking
trad. De vliegtuigbouwer
zou deze tests alsnog moeten
uitvoeren en maatregelen
moeten nemen om herhaling
van een soortgelijk ongeval
te voorkomen.
Woonwijk
Het vliegtuig, dat zou vlie
gen naar Rio de Janeiro,
stortte een minuut na de
start in Sao Paulo neer op
een dichtbevolkte woon
wijk. Alle 96 inzittenden en
drie mensen op de grond
kwamen om het leven. Het
was de op één na grootste
vliegramp in Brazilië. De cu
ratoren van Fokker konden
vrijdagochtend nog geen re
actie geven op de uitkomsten
van het onderzoek.
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse diplomaten in
Teheran hebben het graf gevonden van één van
de drie Iraanse asielzoekers die indertijd door
Nederland zijn teruggestuurd en daar volgens de
mensenrechtenorganisatie Prime zijn gedood of
opgesloten.
Dat heeft een woordvoer
ster van het ministerie van
Buitenlandse Zaken vrij
dag bevestigd.
De Iraniër in kwestie is Re-
za Hashemy, wiens asiel
aanvraag indertijd door
Justitie werd afgewezen.
Volgens Prime is hij na
thuiskomst in Iran onder
verdachte omstandigheden
overleden. De organisatie
gaf aan ook te weten waar
de man begraven is. Dat
blijkt te kloppen, hebben
Nederlandse diplomaten
nu zelf gezien. Over de
doodsoorzaak van Hashe
my valt volgens Buiten
landse Zaken echter nog he
lemaal niets te zeggen. Het
ministerie kijkt momenteel
met Prime of er aanknoops-
punten zijn te vinden voor
nader onderzoek.
Onderzoek
Over de andere twee Ira
niërs is niets nieuws te mel
den, aldus een woordvoer
ster van Buitenlandse
Zaken. De ambassade in Te
heran doet ook daar nog on
derzoek naar.
AMSTERDAM (ANP) - Greenpeace Nederland mag
een half jaar lang geen acties organiseren tegen nu
cleaire transporten tussen de kerncentrale Dode-
waard en het Engelse Sellafield.
Overtreedt Greenpeace dit
verbod, dan krijgt de organi
satie een dwangsom opge
legd van 100.000 gulden per
dag.
De Amsterdamse rechtbank
president mr. W. Tonkens-
Gerkema heeft dat donder
dag bepaald in een kort
geding dat de opwerkingsfa
briek Sellafield en de kern
centrale Dodewaard hadden
aangespannen.
Dodewaard voert splijtstof
staven af naar de opwer
kingsfabriek Sellafield. De
ze scheidt bij de opwerking
uranium en plutonium van
afvalstoffen. Het transport
gaat over de weg tot Duin
kerken en vandaar per schip
naar Engeland. Greenpeace
heeft in maart een transport
verhinderd. Dat werd de
aanleiding voor het geding.
De rechter vindt dat Green
peace de nucleaire transpor
ten niet mag verhinderen,
omdat het huidige beleid van
de regering gericht is op op
werking. Het gaat om legale
transporten op basis van de
mocratisch genomen beslui
ten, aldus de rechter.
Dodewaard had de rechter
om een onbeperkt verbod ge
vraagd. De rechter ging daar
niet op in, omdat de Tweede
Kamer misschien terugkomt
op het huidige beleid, en zich
dan dus niet meer achter de
transporten zou scharen.
'Gemuilkorfd'
Greenpeace is teleurgesteld
over het verbod, aldus
woordvoerder D. Samson.
„Wij zijn gemuilkorfd." Aan
de andere kant is de milieu
organisatie tevreden dat het
verbod slechts tijdelijk
geldt. Mocht de Tweede Ka
mer zich in januari tegen
nieuwe transporten uitspre
ken, dan zal Greenpeace de
rechter in kort geding vragen
om het verbod op te heffen.
DEN HAAG (ANP) De Tweede Kamer is ongerust
over de positie van oudere werkloze leraren die een
bijbaantje hebben. Zij worden gekort op hun uitke-«
ring, maar de Kamer vindt dat ze juist gestimuleerd
zouden moeten worden voor hun ijver.
Vooral bij leerkrachten met
een mager eindsalaris en een
'slecht betalend bijbaantje
kunnen zich problemen voor
doen, constateerde de Twee
de Kamer donderdag bij een
debat over wachtgelden in
het onderwijs.
De partijen wezen minister
Ritzen van Onderwijs eens
gezind op zijn eerdere uit
spraak dat niemand onder
het minimum mag komen.
Dat betekent dat iedere le
raar die na zijn 55e werkloos
is geworden, tot zijn pen
sioen recht heeft op 70 pro
cent van het laatst verdiende
salaris.
De Kamer zei dat dit in de
praktijk niet waar blijkt te
zijn. PvdA-Kamerlid Liem-
burg wees bijvoorbeeld-op de
vrouwelijke leerkrachten
die kinderen hebben gekre
gen, tijdelijk zijn gestopt
met werken en later opnieuw
zijn gaan lesgeven.
Ritzen zei echter geen reden
te zien de zogenoemde 70-
procent-regeling aan te pas
sen. „Dit is een regel die
geldt in alle sectoren, niet al
leen bij het onderwijs. Ik heb
gesteld dat niemand onder
de 70 procent kan zakken en
dat vind ik heel redelijk. Je
moet nu niet allerlei toeters
en bellen aan deze regel gaan
hangen."
GOES - Het Internationaal
Danstheater speelt woens
dag 3 december in de Prins
van Oranje in Goes de voor
stelling 'Moeder India, dans
van goden en mensen'
De Soetra dhara (draaddra
ger) leidt het publiek door de
voorstelling aan de hand van
eeuwenoude verhalen. Het
wordt een indringende reis
door de rijke wereld van In
diase dans en muziek.' Dans,
muziek, kleur en klank ver
binden hemel en aarde en
Moeder India koestert allen.
Speciaal voor de rol van
Soetra dhara is de Indiase ac
teur Adil Hussain uitgeno
digd. De aanvang is om 20.00
uur. Voorafgaand aan de uit
voering zal regisseur Martin
Geels om 18.45 uur een lezing
geven met videobeelden over
de totstandkoming van deze
productie.
VLISSÏNGEN - Hans Dulfer
geeft zaterdag 13 december
een concert in De Piek aan de
Hellebardierstraat in Vlis-
singen.
Hij treedt voor het vierde
achtereenvolgende jaar op in
De Piek. Dulfer is een artiest
die al heel lang meedraait in
het vak. Tot enkele jaren ge
leden wilde hij nooit lp's of
cd's maken. Inmiddels heeft
de muzikant de cd's 'Big
Boy' en 'Dig' op zijn naam
staan. Dulfer blijft ondanks
druk van de business in klei
ne zalen spelen, omdat hij
dan het meeste contact heeft
met het publiek. De deuren
van De Piek gaan om 21.00
uur open.
DANSAVOND
GOES - Vriendenkring
Kapasi houdt zaterdag 6 de
cember een dans- en ontmoe
tingsavond voor alleenstaan
den vanaf 25 jaar. Deze
avond in wijkcentrum De
Spinne in Goes begint om
21.30 uur. Voor nadere inlich
tingen: telefoon 0113-230616.
ONDERNEMERS
MIDDELBURG - In hotel Ar-
neville in Middelburg wordt
dinsdag 9 december een star-
tersbijeenkomst voor onder
nemers gehouden. Aan bod
komen onder meer het op
stellen van een commercieel
en financieel plan, vergun
ningen en andere wettelijke
taken, de rechtsvorm en be
lastingen. Deelnemers moe
ten bekend zijn met het Star-
terspakkket.
De bijeenkomst is van 13.30
tot 17.00 uur. Voor nadere in
lichtingen of aanmelding: te
lefoon 0118-673540.
ZIERIKZEE - Zeeuwse meisjes portretteren op rol
len verpakkingsmateriaal van het gelijknamige bo-
termerk. Dat is de grote wens van de Utrechtse kun
stenaar Rob Jansen. Hij was gisteren aanwezig bij
de opening van een kersttentoonstelling in Stubbs
Art Gallery en Atelier Noordhavenpoort in Zierik-
zee.
Jansen maakte eerder de
muurschildering bij de
meestoof Willem III in
Noordgouwe. In zijn nieuwe
project wil hij zestien ver
schillende Zeeuwse meisjes
portretteren in evenzovele
verschillende klederdrach
ten. En dat tegen de achter
grond van verpakkingsmate
riaal dat zo van de
boterfabriek komt. „Maar
het liefst wel op de oude ver
pakking, met de lichtblauwe
achtergrond en niet die van
nu met een gele streep er
door."
Jansen (39) schildert met dik
ke lijnen, zijn handelsmerk.
„Ik ga de kappen niet gede
tailleerd weergeven. Het
gaat om het volume en het
beeld. Met weinig middelen
het verschil aangeven, daar
gaat het om."
Met de portretten alleen
houdt de wens van Jansen
niet op. „Het mooiste zou
zijn als de boterfabriek van
Zeeuws Meisje de portretten
vervolgens zou gebruiken
om op de pakjes boter te zet
ten, zodat ze een soort verza
melobject worden. Ik hoop
hiermee Zeeuws Meisje en de
verschillende klederdrach
ten uit de vergetelheid te ha
len. Zeeuws Meisje moet net
zo'n begrip worden als tul
pen en molens."
Jansen, in Vlaardingen gebo
ren maar op zijn derde naar
Utrecht verhuisd, kent de
boter vanuit zijn jeugd. Toen
stond het herkenbare pakje
altijd op tafel. „Maar het
idee van het portreteren van
Zeeuwse meisjes is ontstaan
toen ik in Noordgouwe aan
het werk was. Ik had veel
contact met mensen die goed
op de hoogte waren van de
historie van de klederdrach
ten. Je krijgt dan steeds meer
informatie over de verschil
lende kappen en gaat het ver
schil in kleding zien."
Serieus
En als Jansen een Zeeuws
project wil, moet het voor
hem ook echt Zeeuws zijn.
„Ik kon een atelier krijgen
op Goeree-Overflakkee,
maar dat wil ik niet. Ik wil
wel serieus genomen wor
den. En waarom zou ik daar
gaan zitten als ik een eiland
verder wel in Zeeland ben."
Volgend jaar juli wil Jansen,
die tien jaar geleden voor het
eerst met Schouwen-Duive
land kennismaakte, begin
nen. Tot die tijd werkt hij
aan andere projecten en wil
hij dit nieuwe project voor
bereiden. Dat begint met het
zoeken naar een atelierruim
te al kan hij eventueel in de
meestoof in Noordgouwe te
recht. Als hij ruimte heeft
kah hij naar modellen gaan
zoeken. Hij denkt daarbij
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid van de Twee
de Kamer steunt de plannen van minister Borst
(Volksgezondheid) om tabaksreclame te verbieden.
De Europese ministers zullen daar volgende week
waarschijnlijk toe besluiten.
EDE - De coöperatie Deltawind heeft vorige week in
Ede de Duurzame Energieprijs 1997 gekregen. Aan
de prijs is een geldbedrag van 2500 gulden verbon
den.
De coalitiepartijen zijn ver
deeld over het plan: PvdA en
D66 steunen de minister, de
WD is fel tegen.' Het CDA,
dat het voornemen donder
dag als opportunistisch kwa
lificeerde, redt de meerder
heid voor de verdeelde
coalitie. Als de Europese lan
den tot een verbod besluiten,
zal dat pas begin 2002 ingaan.
Borst krijgt vandaag, vrij
dag, van de ministerraad de
finitief toestemming in Brus
sel tegen tabaksreclame te
stemmen. Een verbod ziet zij
als logische stap inhet ont
moedigingsbeleid dat het ka
binet heeft gevoerd. Volgens
de minister zal een verbod op
reclame ertoe leiden dat het
aantal rokers met 10 tot 20
procent daalt. De industrie,
die zich verzet tegen een ver
bod, heeft altijd gesteld dat
reclame vooral tot doel
heeft, mensen van merk te la
ten veranderen.
Volgens Borst zit Nederland
bij het plan om tabaksrecla
me te verbieden op de wip.
De stem van Borst zal in Eu
ropa beslissend zijn. Om die
reden heeft het kabinet een
standpunt bepaald. „Roken
zie ik als een epidemie. Ver
gelijk het met de pokken. Ik
geloof werkelijk dat je long
kanker kunt uitroeien"., al-
,&us de bewindsvrouw.
'Het Kamerlid Kamp (WD)
vreest een lawine van rechts
zaken tegen de maatregel. De
liberalen vinden dat een ver
bod niet in Europees ver
band moet worden. Boven
dien bestrijdt zij de
rechtmatigheid van verbod
op reclame van producten,
die niet verboden zijn. Net
als Kamp voelt Lansink
(CDA) veel meer voor voort
zetting van zelfregulering
van de tabaksbranche.
Bij de invoering verivacht
Borst nog wel problemen.
Het Verenigd Koninkrijk be
pleit een uitzondering voor
de reclame voor Formule 1-
evenementen. Die leveren
veel geld op. Het kabinet
voelt daar niets voor. Ook de
Kamer acht het bij voorbaat
maken van uitzonderingen
onwerkbaar.
Deltawind verdient de prijs
volgens de jury vanwege
haar niet aflatende inzet om
te komen tot een duurzame
ontwikkeling van.de maat
schappij Deze inzet heeft in
middels geresulteerd in de
plaatsing van elf windturbi
nes met een gezamenlijk ver
mogen van 4,6 megawatt.
Dat is voldoende om circa
3500 gezinnen van schone
electriciteit te voorzien.
Opmerkelijk
Ook vond de jury het zeer op
merkelijk dat Deltawind er
toe was overgegaan om een
gedeelte van de winst be
haald met windenergie te ge
bruiken voor het toepassen
van zonne-energie. Tot slot
speelde bij de beslissing van
de jury de overweging dat dit
alles tot stand gekomen is
door de inzet van vrijwilli
gers.
In een kort dankwoord zei
Deltawind-voorzitter La
Fleur het gegeven dat inmid
dels 460 inwoners en instel
lingen lid zijn van Deltawind
te beschouwen als bewijs
voor de stelling dat er wel de
gelijk draagvlak bij de be
volking is voor het duur
zaam opwekken van schone
energie. De 2500 gulden
wordt - zo vertelde La Fleur -
besteed aan de aankoop van
een data-videorecorder die
gebruikt kan worden bij
voorlichting en presentaties.
FOTO MARIEKE MANDEMAKER
Rob Jansen uit Utrecht 'wil in juli volgend, jaar aan het project Zeeuws Meisje beginnen.
aan Zeeuwse meisjes tussen
de 16 en 25 jaar. Daarmee
verwacht hij geen proble
men, net als met het vinden
van de verschillende kappen.
„Die kan ik huren bij een
stichting."
Naast schilderijen van Jan
sen zijn op de verkoopten
toonstelling in Zierikzee ook
werken te zien van Joke
Blom en Rijnhard Schregar-
dus uit Zierikzee en beeld
houwster Samia uit Zonne-
maire. Voor Samia is het de
eerste keer dat ze exposeert.
„Eens moet je met je werk
naar buiten. Ik vind het heel
spannend, want eigenlijk is
het moeilijk om ergens af-
"stand van te nemen." Met de
verkoop van haar werk wil
ze nieuwe materialen aan
schaffen.
De tentoonstelling in Stubbs
Art Gallery en Atelier
Noordhavenpoort duren nog
tot 11 januari. De schilderij
en en beeldhouwwerken
zijn van donderdag tot zon
dag te zien van 14.00 tot 17.30
uur.
(Foto: Marijke Folkertsma)
