Zalm houdt rekening met tegenwind
PvdA en D66 willen meer
geld voor gezondheidszorg
LTO niet blij
met beeld
van agrasector
Tekort nul
uitgesloten'
Geen euforie
bij gemeenten
Alle inkomensgroepen er
in koopkracht op vooruit
Lastenverlichting voor
de burgers en bedrijven
Compensatie verhoging
van de reinigingsrechten
Inspectieschip van tien
miljoen gulden voor AID
'Volgend kabinet moet uitgaan van behoedzame groeiprognoses
'Stille reserves' aan de slag
Ouderenbeleid speerpunt
van Melkert en De Grave
Tegen wachtlijsten en werkdruk
Extra geld voor ouderen
en de gehandicaptenzorg
Als reactie op Miljoenennota van minister Salm
OINSDAG 16 SEPTEMBER 1997 NR 26249
7
DEN HAAG (ANP) - De boe-
renorganisatie LTO-Neder-
land is ongelukkig met het
beeld dat Van Aartsen
schetst van de agrarische sec
tor.
Volgens voorzitter Doornbos
heeft de minister er de laat
ste tijd een handje van te zeg
gen dat de land- en tuinbouw
een sector is die te ver af
staat van de samenleving.
Hij constateert daarnaast'
dat veel van de stimulerings
regelingen van het ministe
rie nauwelijks resultaat op
leveren. De
Productschappen Vee, Vlees
en Eieren vinden dat de las
tenverlichting, die gemid
deld uitkomt op 3900 guldèn
per bedrijf, weinig voorstelt.
Ook de 30 miljoen gulden die
de minister per jaar extra uit
wil trekken voor de dierziek-
tenbestrijding is een druppel
op een gloeiende plaat, me
nen de Productschappen.
DEN HAAG (ANP) - Het
is vrijwel uitgesloten dat
het financieringstekort
in 2000 op nul uitkomt.
Premier Kok noemt
een begrotingsevenwicht
„niet realistisch".
„Tenzij bij een zeer hoge
groei de schepen met
goud in rijen van tien ko
men binnenvaren", zei
de minister-president.
Minister Zalm gooide het
balletje drie maanden ge
leden op. Hij pleitte er
toen voor dat het volgen
de kabinet moet inzetten
op een financieringste
kort van nul procent in
2000. Kok ziet daartoe al
leen mogelijkheden als
de jaarlijkse groei uit
komt op 4,5 tot 5 procent.
DEN HAAG (ANP) - De ge
meenten delen niet de eufo
rie van het kabinet over de
begroting voor volgend jaar,
omdat ze steevast te weinig
geld beschikbaar krijgen, al
dus de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten
(VNG).
Tegenover een tevreden
rijksoverheid staan armlas
tige gemeenten die geld te
kort komen voor taken als
armoedebeleid, het langer la
ten thuiswonen van zorgbe
hoevende ouderen en mate
riële voorzieningen in het
onderwijs. Bovendien is het
aan de gemeenten om bijzon
dere bijstand uit te keren.
DEN HAAG (ANP) - In 1998 gaan alle inkomens
groepen er in koopkracht op vooruit. Dit is vooral'
het gevolg van de gunstige economische ontwikke
ling, de koppeling van de uitkeringen aan de lonen
in het bedrijfsleven en een lastenverlichting voor de
burger van bijna 3 miljard gulden.
Tussen de verschillende in- Het beeld voor de mensen
komensgroepen bestaan wel met een minuminkomen oogt
grote verschillen. In 1998 aanmerkelijk beter als ook
gaat de alleenstaande AOW- gekeken wordt naar het ef-
er er met 4 procent het meest fect van de veranderingen in
op vooruit, bejaarden met de individuele huursubsidie,
een fors aanvullend pensioen Gerekend over de hele kabi-
het minst (0,75 procent). netsperiode gaan minima
Gerekend over de hele kabi- zonder kinderen er dan bijna
netsperiode (1995-1998) gaat 3 procent op vooruit, tegen
de alleenstaande AOW-er er 4,5 procent voor minima met
5,75 procent op vooruit. Ook kinderen. Ook de minimum-
de sociale minima gaan er loner met kinderen doet het
per saldo in deze periode op goed (plus 5,75 procent). Kop-
vooruit, zij het marginaal, loper blijft ook ditmaal de
Mensen zonder kinderen met alleenstaande AOW-er met
een minimuminkomen zien een koopkrachtstijging van 8
hun koopkracht met een half procent. Hekkensluiter met
procent_ toenemen, minima slechts 1,5 procent is ditmaal
met kinderen komen uit op tweemaal modaal met kinde
driekwart procent. ren.
Koopkrachtontwikkeling in 1998 (in procenten)
Sociale minima zonder kinderen1
Sociale minima met kinderen1
Minimumloon met kinderen2
Modaal met kinderen1,25
Tweemaal modaal met kinderen 1,25
Alleenstaande AOW-er4
AOW, beiden 65+ 2,75
AOW, aanvullend pensioen van 10.000 1,75
AOW, aanvullend pensioen van 30.000 0,75
DEN HAAG (ANP) - De 3,9 miljard gulden waarmee
de lasten van burgers en bedrijven in 1998 omlaag
gaan wordt onder meer gebruikt voor de volgende
zaken:
- De eerste belastingschijf
wordt verlengd met 350 gul
den en de tweede met 4150
gulden. Daardoor vallen be
lastingbetalers minder snel
in een hoger tarief. Boven
dien gaat het tarief van de
eerste schijf omlaag met 0,95
procent.
- De belastingvrije som (nu
7102 gulden) stijgt met 1380
gulden. - Het fiscale aftrek
percentage voor alleenstaan
de ouders wordt verdubbeld
naar 12 procent. Daardoor is
het voor bijstandsmoeders
financieel aantrekkelijker
een baan te aanvaarden.
- De vermogensbelasting
daalt van 8 naar 7 promille.
- Er komen fiscale stimulan
sen voor technologie en ken
nisinfrastructuur. Werkge
vers mogen 20 tot 40 procent
van de scholingskosten af
trekken van de fiscale winst.
- Bezoek aan attractieparken
en muziek- en toneelvoor
stellingen valt volgend jaar
onder het lage BTW-tarief
van zes procent.
- Ook het milieubeleid wordt
fiscaal gestimuleerd. Dat ge
beurt onder meer door 1250
gulden minder belasting te
heffen bij de aankoop van
een zuinige auto en door de
reiskostenaftrek voor werk
nemers die met het openbaar
vervoer naar hun werk gaan
met 200 gulden te verhogen.
- Bedrijven mogen telewer
kers eenonbelaste vergoe
ding geven van 4000 gulden
in vijfjaar.
- De lokale lasten voor gezin
nen gaan met 100 gulden om
laag.
- Ouderen krijgen een specia
le fiscale aftrek om koop
krachteffecten te repareren
die het gevolg zijn van een
herziening van de WAO. De
aftrek voor alleenstaanden
ouderen wordt bovendien
met 800 gulden verhoogd.
RIJSWIJK (ANP) - De lokale lasten, zoals reini-
gings- en rioolrechten, voor huishoudens stijgen
dit jaar voor alle inkomensgroepen minder dan
in 1996. Dat blijkt uit de Monitor lokale lasten,
die het kabinet op Prinsjesdag heeft gepresen
teerd.
Uit de monitor blijkt de
stijging, afhankelijk van
inkomen en woonplaats,
tussen de 2,2 en 4,5 procent
te liggen. Die percentages
zijn belangrijk om te beoor
delen hoeveel burgers, af
gezien van landelijke maat
regelen, overhouden in hun
portemonnee. De gemeen
telijke lasten en de heffin
gen van de waterschappen
zijn de afgelopen jaren
flink gestegen, met name
als gevolg van rijksbeleid
op milieugebied.
Ofn de hogere kosten voor
de burger enigszins te com
penseren stelt het kabinet
de gemeenten geld beschik
baar om de afvalstoffen
heffing en de reinigings
rechten met honderd
gulden te verlagen. Daar
voor is een bedrag van 700
miljoen gulden uitgetrok
ken.
De lokale lasten voor be
drijven en instellingen stij
gen dit jaar met 3,9 procent.
Een belangrijk deel daar
van is het gevolg van stren
gere milieuregels. Gemeen
ten zijn ook meer
kostendekkende tarieven
in rekening gaan brengen,
waardoor de kosten hoger
uitvielen.
DEN HAAG (ANP) - Het ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij verstrekt de Algemene In
spectie Dienst 10 miljoen gulden voor een inspectie
schip voor een verscherping van de visserijcontrole.
Voor het onderhoud ervan is
in de komende jaren steeds 2
miljoen uitgetrokken.
Minister Van Aartsen trekt
vanaf 1998 dertig miljoen
gulden per jaar extra uit
voor de verbetering van het
diergezondheidsbeleid, zo
schrijft hij in de begroting.
Dat is onder andere nodig om
het geschonden consumen
tenvertrouwen terug te win
nen.
De minister wil dat het land
bouwbedrijfsleven een gro
tere financiële verantwoor
delijkheid neemt op dit
gebied. De overheid zal zich
beperken tot de bestrijding
van dierziekten die bedrijfs-
overschrijdend zijn, zoals
varkenspest en mond- en
klauwzeer.
Op dit gebied heeft de over
heid ook verplichtingen te
genover de Europese Unie,
die voor een groot deel bij
draagt in de kosten van de
dierziektei^bestrijding.
Daarnaast wil de overheid
de bestrijding van de zoge
naamde zoonosen, dierziek
ten die een gevaar voor de
mens betekenen (BSE en sal
monella), intensiveren.
DEN HAAG (ANP) - De werkgelegenheid groeit in
deze kabinetsperiode met 465.000 personen. Het
aantal uitkeringsgerechtigden per 100 werkenden
daalt tot onder de 76. Toch staan er nog teveel men
sen (ouderen, vrouwen, langdurig werklozen) aan de
kant.
Het weer aan de slag krijgen
van deze „stille reserves" is
broodnodig om de kosten
van de vergrijzing op te kun
nen vangen. Dat schrijven
minister Melkert en staatsse
cretaris De Grave van Socia
le Zaken en Werkgelegen
heid in hun Sociale Nota
1998.
Het grootste zorgenkindje
blijft de lage arbeidspartici
patie van ouderen. Slechts
een op de vier 55-plussers
heeft nog een betaalde baan.
En de trend gaat eerder de
verkeerde dan de goede kant
op. Melkert en De Grave wil
len langer doorwerken aan
trekkelijker maken voor
werknemers en werkgevers.
Ouderen moeten minder snel
gebruik kunnen maken van
de WW, de WAO of de VUT.
In plaats daarvan moet er
meer ruimte komen voor
scholing, het aanpassen van
werktijden en het verlichten
van de werkdruk. Om dit
mogelijk te maken krijgen
bedrijven volgend jaar 235
miljoen gulden voor het bij
scholen van 40-plussers.
AOW-premie
Verder komen de bewinds
lieden met verschillende
maatregelen rond de AOW.
De AOW-premie wordt in
1998 bevroren op 16,5 pro
cent. Daarnaast wordt er
geld opzij gelegd voor het
AO W-spaarfonds. In 1997
gaat het om een bedrag van
750 miljoen gulden, in 1998
om 1,5 miljard.
DEN HAAG (ANP) - Vooral de ouderen en de gehan
dicapten profiteren van het extra geld dat volgend
jaar naar de gezondheidszorg gaat.
Het kabinet vindt het hard
nodig dat iets wordt gedaan
aan de wachtlijsten in de ge
handicaptensector en de
werkdruk in bejaardenoor
den en verpleeghuizen.
„We hebben bewust gekozen
voor nadruk op de zorg", zei
minister Borst (VWS) in een
toelichting op haar begro
ting. In de hele zorgsector
gaat volgend jaar 66,4 mil
jard gulden om, bijna 900
miljoen meer dan het afgelo
pen jaar. Daarnaast komt
door ombuigingen nog eens
ruim 200 miljoen vrij. Het
zijn vooral de apothekers die
dit geld moeten ophoesten.
Borst sprak van een „beheer
ste groei" van 1,5 procent.
Dit is iets meer dan de 1,3
procent die in het regeerak
koord is afgesproken. Door
de groei van de bevolking en
de vergrijzing is er de ko
mende jaren meer behoefte
aan zorg. De uitgaven zullen
dan ook moeten stijgen.
„Het is voor de nieuwe rege
rende club een mooie op
dracht om uit te maken met
hoeveel", aldus de bewinds
vrouw. tevens lijsttrekker
van D66.
De vergoeding voor fysiothe-
rapie wordt volgend jaar
verruimd. In de begroting
trekt minister Borst (VWS)
hiervoor 18 miljoen gulden
uit. Sinds vorig jaar krijgen
mensen nog maar negen fysi-
otherapiebehandelingen ver
goed, tenzij hun aandoening
voorkomt op de lijst van uit
zonderingen. Die lijst wordt
met ingang van 1 januari uit
gebreid of versoepeld.
70-plussers
De leeftijdsgrens voor deel
name aan het bevolkingson
derzoek borstkanker gaat
omhoog tot 76 jaar. Tot nu
toe kregen alleen vrouwen
tussen de 50 en 70 eens in de
ttvee jaar een oproep.
De ouderenorganisaties heb
ben de afgelopen jaren regel
matig aangedrongen op ver
hoging van de leeftijd.
Minister Borst (Volksge
zondheid) wilde hier pas toe
overgaan als er duidelijk
heid was over de effecten van
de screening. Volgens reeent
onderzoek van de Zieken
fondsraad zal de sterfte on
der vrouwen van 70 jaar af
nemen als borstkanker tijdig
wordt ontdekt.
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet heeft dinsdag de
mooiste rijksbegroting sinds vele jaren gepresen
teerd, maar minister Zalm van Financiën houdt re
kening met economische tegenwind in de komende
kabinetsperiode. ,,Het is onverantwoord om te den
ken dat de opgaande conjunctuur blijft," zei hij bij
een toelichting op de Miljoenennota 1998.
Volgens de minister zou het
een „historisch unicum" zijn
te verwachten dat het acht
jaar achter elkaar goed blijft
gaan met de economie. „Ne
derland is niet onkwetsbaar
voor conjunctuurbewegin
gen."
Daarom is het volgens Zalm
nodig dat het volgende kabi
net weer uitgaat van behoed
zame prognoses voor de eco
nomische groei. Het succes
van het huidige beleid is
daar voor een groot deel aan
te danken. Bovendien moet
het volgend kabinet het Ne
derlandse poldermodel „ver
breden", vindt de bewinds
man.
Een betere bereikbaarheid
van de grote economische
centra, het terugdringen van
milieuvervuiling, en scho
ling dienen meer aandacht te
krijgen. Ook is een grotere
inspanning vereist om oude
ren langer aan de slag te hou
den.
Lastenverlichting.
Voor pessimisme is echter al
lerminst reden, zo blijkt uit
de Miljoenennota. De werk
gelegenheid groeit fors, het
aantal uitkeringsgerechtig
den daalt, het financierings
tekort is veel lager dan in het
regeerakkoord was voorzien
en er is volgend jaar weer een
fors bedrag beschikbaar
voor lastenverlichting.
EMU
De minister is ook nog niet
gerust op een goede start van
de Europese Muntunie EMU
in 1999. Volgend jaar wordt
besloten welke landen mee
mogen doen. Om voor deel
name in aanmerking te ko
men moeten lidstaten vol
doen aan strenge budgettaire
Nog steeds moeten meer Nederlanders aan het werk. In vergelijking met de rest van Europa heeft ons land op het gebied van
werkgelegenheid een achterstand. (Foto: Marieke Mandemaker)
criteria. Nederland haalt die
op zijn sloffen, maar landen
als Duitsland, Frankrijk en
Italië hebben daar veel meer
moeite mee. Wat Zalm be
treft kan van gesjoemel met
de criteria geen sprake zijn.
Een „valse start moet zonder
meer worden vermeden".
Het kabinet rekent volgend
jaar op een economische
groei van 3,75 procent. Het
trekt 3,9 miljard uit voor las
tenverlichting. Het financie
ringstekort gaat in 1998 om
laag naar 1,7 procent van het
bruto binnenlands product
(bbp). De staatschuld komt
uit op 70,4 procent bbp. Ook
heeft het kabinet geld vrijge
maakt voor nieuw beleid. Zo
krijgt minister Ritzen van
Onderwijs 270 miljoen voor
het verkleinen van de klas
sen in het basisonderwijs en
kan minister Borst van
Volksgezondheid ruim 800
miljoen extra tegemoet zien.
DEN HAAG (ANP) - De regeringspartijen PvdA en
D66 zullen woensdag bij de Algemene Beschouwin
gen aandringen op meer geld voor volksgezondheid.
De fracties kondigen dat aan in hun reactie op de
Miljoenennota.
D66 vindt dat de enkele hon
derden miljoenen - extra die
volgend jaar beschikbaar ko
men voor volksgezondheid
niet voldoende. PvdA-frac-
tieleider Wallage^ stelt dat
het kabinet een „serieus be
gin maakt" met het wegwer>
ken van de wachtlijsten in de
zorgsector, maar heeft er
moeite mee dat in een verg
rijzende samenleving het
aantal bedden in de verzor
gingshuizen vermindert.
Coalitiepartner WD vindt
dat de begroting mooie resul
taten laat zien van het be
leid, maar wil niet spreken
over een „feestbegroting".
Volgens de liberalen heeft de
regering veel te danken aan
de opleving in de economie
en is er ook voor het volgen-
de kabinet alle reden een so
ber financieel beleid te voe
ren.
De grootste oppostiepartij,
het CDA, stelt dat het econo
mische succes van de „paar
se" coalitie vooral te danken
is aan het voorbereidende
werk van eerdere kabinet
ten, waarin het CDA zitting
had. Fractieleider De Hoop
Scheffer verwijt het kabinet
een gebrek aan visie op de
toekomst.
Volgens de CDA-leider moe
ten er knopen worden door
gehakt in het belastingsys
teem, de landbouw, de
gezondheidszorg, de infra
structuur en de sociale zeker
heid. Bovendien vinden de
christendemocraten dat
voorrang moet worden gege
ven aan het terugdringen
van het financieringstekort
van de overheid boven het
vormen van een AOW-spaar-
pot.
De Hoop Scheffer bekriti
seert VVD-minister Zalm,
omdat die zijn inzet om het
fiancieringstekort terug te
brengen naar nul niet heeft
kunnen waar maken. D66
pleit ervoor om dat tekort
blijvend naai* ongeveer één
procent te brengen en stelt
'dat dit binnen handbereik is,
nu het zogeheten EMU-te-
kort volgend jaar op 1,7 pro
cent zal uitkomen.
Tegenbegroting
GroenLinks komt met een
„tegenbegroting". Daarin
staat het verhogen van het
sociaal minimum centraal,
maar wordt ook meer geld
uitgegeven aan thuiszorg,
milieu, beroepsonderwijs en
openbaar vervoer.
De Socialistische Partij, die
demonstratief wegblijft bij
de Troonrede en dinsdagmor
gen een „Toornrede" hield,
wijst op het contrast tussen
het toenemend aantal miljo
nairs en de bijna één miljoen
huishoudens die in armoede
leven.
Christelijk
De kleine christelijke partij
en-bekritiseren de eenzijdige
nadruk op materiële belan
gen als inkomen en betaald
werk. Volgens GPV, SGP en
RPF komen vrijwilligers
werk, het opvoeden van kin
deren, een goed milieubeleid
en persoonlijke zorg voor de
medemens in de knel.
De ouderenpartijen Unie55
en AOV stellen dat grote
groepen mensen niet delen in
de welvaart, maar zijn wel te
spreken over de maatregelen
van het kabinet om leeftijds
discriminatie van ouderen
tegen te gaan.
In de reacties van de rege
ringspartijen overheerst de
tevredenheid over het over
treffen van de doelstellingen
van het regeerakkoord als
het gaat om het terugdringèn
van het tekort van de over
heid en het scheppen van ba
nen. D66 is echter kritisch
over het milieubeleid. De
WD-fractie vindt dat er nog
altijd veel te veel mensen
zijn zonder betaald werk en
noemt ons belastingstelsel
„verouderd".
Verbeteren
Wel zijn de liberalen positief
over het verlengen van de
eerste en tweede schijf in de
inkomstenbelasting en over
het verhogen van het ar
beidskostenforfait, omdat
die maatregelen de werking
van de arbeidsmarkt verbe
teren. De PvdA benadrukt
dat de mensen met de laagste
inkomens er volgend jaar
wezenlijk op vooruit gaan en
dat de koopkracht van bijna
iedereen wordt verbeterd.
PvdA en D66 dringen tijdens de Algemene Beschouwingen van woensdag aan op meer geld
voor de gezondheidszorg. (Foto: Joop van Houdt)
Daardoor stijgt de koop
kracht voor iedereen.
Volgens Zalm is het succes
van de Nederlandse econo
mie vooral te danken aan de
volgehouden sanering van de
overheidsuitgaven en de ge-
matige loonstijgingen. Dat
beleid is al begin jaren '80 in
gezet. Het gaat daardoor veel
beter dan 15 jaar geleden.
Toch werken in Nederland
gemiddeld nog steeds minder
mensen dan in de overige Eu
ropese landen. Omgerekend
naar volledige banen ligt het
aantal werkende in Neder
land gemiddeld op 53 pro
cent. Het Europese gemid
delde bedraagt 55 procent.
Japan en de Verenigde Sta
ten presteren nog beter. Het
inkomen per hoofd van de
bevolking ligt in Nederland
ook nog steeds lager dan in
de omringende landen. „De
ambitie moet niet alleen zijn
de resterende gaten te dich
ten", vindt Zalm, „maar ook
om binnen Europa naar de
kopgroep op te schuiven."
