'Groei versterken, maar niet ten koste van milieu'
6
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Hare Majesteit koningin Beatrix bij de opening van de Staten Generaal:
DEN HAAG - Het gaat goed met Nederland. Hare
Majesteit de Koningin roept de regering op verder
te bouwen aan de economische groei daarbij mag de
basis van dat alles, ons leefmilieu, niet uit het oog
worden verloren. Dat is een ven de belangrijkste za
ken uit de Troonrede, die hieronder integraal is af
gedrukt.
wordt fiscaal ondersteund.
De arbeidskosten aan de on
derkant van de arbeids
markt zullen verder worden
verlaagd. De lastenverlich
ting voor bedrijven wordt
voorts gericht op economi
sche innovatie, verbetering
van het milieu en bevorde
ring van scholing en oplei
ding.
De snel voortschrijdende in
ternationalisering en het
wegvallen van de Europese
binnengrenzen maken struc
turele aanpassingen van ons
belastingstelsel nodig. Doel
stellingen daarbij zijn het
goedkoper maken van ar
beid, het vergroten van de
economische dynamiek en
het stimuleren van milieube
wust gedrag. De regering zal
binnenkort een nota aan u
voorleggen waarin de hoofd
lijnen van een nieuw stelsel
worden verkend.
De gunstige sociaal-economi
sche ontwikkelingen zijn me
de te danken aan de stabiele
arbeidsverhoudingen in ons
land. Kenmerk van ons ov'er-
legstelsel is dat, met erken
ning van uiteenlopende be
langen en onder behoud van
eigen verantwoordelijkhe
den, wordt gezocht naar we
gen om het gezamenlijke be
lang te realiseren. De
regering vertrouwt erop dat
langs de weg van overleg ook
in de komende jaren kan
worden verder gewerkt aan
de oplossing van de belang
rijke sociale en economische
vraagstukken die zich aan
ons voordoen.
De ruimtelijk-economische
structuur van ons land zal in
de komende jaren onze aan
dacht blijven vragen. Hoe
zullen wij ons nationaal in
komen verdienen, waar zal
dat kunnen en onder welke
omstandigheden? Ingrijpen
de keuzen zullen noodzake
lijk zijn met betrekking tot
het ruimtegebrek van de zee
haven Rotterdam, de toe
komst van de luchtvaart in
Nederland en de economi
sche vitaliteit van de grote
steden. Het gaat hierbij om
investeringen in de fysieke
infrastructuur, de ruimtelij
ke kwaliteit en het stedelijk
leefklimaat, maar ook om in
vesteringen in kennis. Het
behoud van open ruimten en
landschappen, een goed on
derhouden gebouwd erfgoed
en een gezond leefmilieu zijn
voorwaarden waarbinnen de
plannen voor wonen, werken
en vervoer zullen moeten
passen.
Ook de programma's voor de
bereikbaarheid van de grote
steden, de verbetering van
het openbaar vervoer en de
beïnvloeding van de trans
portstromen maken deel uit
van deze afweging.
„Leden van de Staten-Gene-
raal,
Dankzij de inspanningen van
zeer velen heeft ons land in
de afgelopen jaren belangrij
ke vooruitgang geboekt,
zowel in sociaal als in econo
misch opzicht. De vooruit
zichten voor 1998 zijn gun
stig. Op ons allen rust de
taak om de basis voor wel
zijn en welvaart verder te
versterken. Voortgaande
groei van de werkgelegen
heid en bevordering van
maatschappelijke en econo
mische participatie door alle
burgers staan hierbij voorop.
Met het gezond maken van de
overheidsfinanciën en met
de duurzame versterking
van de economische struc
tuur dient te worden voort
gegaan. Van een vitale eco
nomie kan echter geen
sprake zijn wanneer de kwa
liteit van ons leefmilieu on
voldoende gewaarborgd
wordt. Werken aan de toe
komst betekent ook investe
ren in mensen, in hun kennis
en vaardigheden, in goed on
derwijs, en daarmee in kan
sen om deel te nemen aan de
samenleving.
Het aantal mensen met een
sociale uitkering daalt. De
werkgelegenheid blijft
krachtig doorgroeien. Eind
volgend jaar zullen naar ver
wachting bijna een half mil
joen personen meer betaalde
arbeid verrichten dan vier
jaar daarvoor. Onder hen
zijn ook vele allochtonen.
Toch blijft het noodzakelijk
dat de deelname aan de ar
beidsmarkt verder wordt
vergroot, in het bijzonder
voor hen die weinig oplei
ding of onvoldoende werker
varing hebben. De mogelijk
heden voor gedeeltelijk
arbeidsgeschikten tot herin
treding zullen worden ver
ruimd, ook door maatregelen
op het terrein van de sociale
zekerheid. De positie van ou
dere werknemers verdient
eveneens aandacht. Het
voortijdig buitenspel zetten
van mensen is sociaal schrij
nend en, in het licht van de
komende vergrijzing, econo
misch steeds minder verant
woord. Ruimere scholings-
en opleidingsmogelijkheden
en het bestrijden van leef
tijdsdiscriminatie zullen aan
ouderen de kans bieden om
langer aan het arbeidsproces
deel te nemen.
De verdeling van arbeid en
zorg tussen mannen en vrou
wen is nog steeds oneven
wichtig. Voldoende, toegan
kelijke kinderopvang, ook
voor schoolgaande kinderen,
zal vrouwen beter in staat
stellen hun keuze voor econo
mische zelfstandigheid te
verwezenlijken.
De verdere verlaging in 1998
van het tekort op de rijksbe
groting en de vermindering
van de schuldquote zijn van
meer dan cijfermatige bete
kenis. De daling van de ren
te-uitgaven die daardoor mo
gelijk wordt, schept
financiële ruimte voor nieu
we prioriteiten. De gunstige
economische situatiemaakt
het mogelijk om nu omvang
rijke bedragen te reserveren
voor de toekomst. Met het
oog op onze oudedagsvoor
ziening wordt een substan
tiële bijdrage geleverd aan
het AOW-fonds. Voorts wor
den middelen gereserveerd
voor de financiering van
noodzakelijke investeringen
in de infrastructuur in ruime
'Producten
en processen
die
de omgeving
minder zwaar
belasten'
'Verlaging
van het geheel
van belastingen
en premies'
Volgend jaar zal opnieuw
een aanzienlijke lastenver
lichting worden doorge
voerd. Voor burgers bete
kent dat onder meer een
verlaging van het geheel van
belastingen en premies en
een korting op de gemeente
lijke milieuheffingen. Mede
door deze maatregelen gaan
vrijwel ale groepen van de
bevolking er in koopkracht
op vooruit. Ouderen met al
leen AOW of met daarnaast
een klein aanvullend
pensioen krijgen een extra
voordeel. Met de koop
krachtondersteuning wordt
voortzetting van een verant
woorde loonontwikkeling
bevorderd. De overgang van
een uitkering naar werk
Recent onderzoek toont aan
dat de druk op het milieu, on
danks de groeiende econo
mie, op vele terreinen daalt.
De inspanningen van de af
gelopen jaren werpen dus
vruchten af. Om deze ont
wikkeling vast te houden en
verdere verbeteringen te be
reiken, zullen aanvullende
inspanningen nodig zijn, in
binnen- en buitenland. Deze
zullen in de eerste plaats ge
richt moeten zijn op het ont
wikkelen van producten en
processen die de omgeving
minder zwaar belasten. Wan
neer de milieukosten beter in
de prijzen van goederen en
diensten tot uitdrukking ko
men, zal het zoeken naar mi
lieuvriendelijke oplossingen
worden gestimuleerd. De ba
sis voor dit beleid is in de no
ta 'Milieu en Economie' neer
gelegd.
De uitstoot van C02 vormt
een apart probleem. Nog
steeds leidt meer economi
sche groei tot een hogere
C02-emissie. Hierin mogen
we niet berusten, omdat de
gevolgen voor het klimaat te
ernstig zijn. Het is nodig om
wereldwijd de uitstoot van
broeikasgassen terug te drin
gen. Op de wereldklimaat-
conferentie eind dit jaar in
Japan dienen daartoe afspra
ken te worden gemaakt. Ne
derland heeft daarvoor sa
men met andere Europese
landen verreikende voorstel
len gedaan. De bevordering
van investeringen in schone
technologie in minder wel
varende landen is van toene
mend belang. Daarmee kun
nen niet zelden veel
gunstiger milieu-effecten
worden bereikt tegen gelij
ke kosten.
De gezondheidszorg in Ne
derland staat op een hoog
peil. Dat is van groot belang
voor de individuele mens en
voor onze samenleving als
geheel. Uitgaven voor zorg
zijn niet alleen kosten; zij
hebben ook een grote maat
schappelijke en economische
waarde. De spanning tussen
de groeiende vraag naar zorg
en de noodzaak van kosten
beheersing zal ook de ko
mende jaren actueel blijven.
De gemiddelde levensver
wachting stijgt nog steeds.
Het blijft echter nodig dat
verschillen in gezondheid
tussen bevolkingsgroepen
worden verminderd. Meer
banen in de zorgsector dra
gen bij aan betere zorg voor
de patiënt, verkorting van de
wachtlijsten en een dalende
werkdruk. In 1998 zal meer
personeel in de verpleeg- en
verzorgingshuizen en in de
thuiszorg worden aange
steld. Voorts worden er mid
delen vrijgemaakt om de
werkdruk en de wachtlijsten
in de gehandicaptensector te
verminderen.
'Sport is een
inspiratiebron
voor velen'
Verontrüstend is het toene
mend aantal jongeren dat er
een ongezonde levensstijl op
na houdt: zij roken meer. ge
bruiken meer alcohol en
drugs en doen te weinig aan
lichaamsbeweging. Voor de
aanschaf van tabaksartike
len en alcohol zal een
leeftijdsgrens van 18 jaar
worden voorgesteld. Voor
lichting over de gezondheids
risico's van druggebruik en
bestrijding van de handel in
drugs blijven onverminderd
nodig.
Bezorgdheid over een onge
zonde levensstijl brengt het
belang van sportbeoefening
nog nadrukkelijker onder
onze aandacht. Sport is een
inspiratiebron voor velen.
Samen sporten kan de inte
gratie van minderheden be
vorderen. De actie 'Sport,
Tolerantie en Fairplay' is ge
richt op de strijd tegen discri
minatie en intolerantie.
Op de basisschool wordt het
fundament gelegd voor de
verdere ontwikkeling van
onze kinderen. De regering
heeft met ingang van het zo
juist begonnen schooljaar
een eerste aanzet gegeven
voor kleinere klassen in de
onderbouw van de basis
school, ter uitvoering van de
nota 'Onderwijs op maat'.
De nieuwe examenprogram
ma's van vbo en mavo geven
kinderen een betere toegang
tot het vervolgonderwijs.
Het is van essentieel belang
dat onderwijs aansluit bij de
talenten en ambities van
leerlingen en dat het reke
ning houdt met de eisen die
de arbeidsmarkt stelt. Om te
helpen voorkomen dat jonge
ren zonder diploma de school
verlaten, worden er extra
middelen ingezet. Kennis
moet worden bijgehouden.
Aan leren komt daarom een
vanzelfsprekende plaats in
het leven toe, naast werk,
huishouden en vrije tijd. De
resultaten van het kennisde
bat worden omgezet in het
nationaal programma 'Een
leven lang leren'.
De vruchten van wetenschap
en technologie bepalen in ho
ge mate de kwaliteit van de
samenleving van morgen.
Onderzoek heeft daarom
speciale aandacht. Het ge
bruik van de computer in de
school zal een grotere rol
krijgen. In het onderwijs
werken verhoudingsgewijs
veel ouderen. Extra maatre
gelen worden genomen om
van de kennis, inzet en erva
ring van oudere leerkrachten
gebruik te maken en hen op
een passende wijze in het on
derwijs te blijven inzetten.
Een open samenleving waar
in veranderingen snel door
werken, biedt aan velen
aantrekkelijke kansen voor
ontplooiing en groei, maar
kan ook leiden tot sociale
uitsluiting van mensen die
niet mee kunnen komen.
Twee jaar geleden heeft de
regering een krachtig beroep
gedaan op burgers, bedrijven
en maatschappelijke organi
saties om gezamenlijk met
dë verschillende overheden
vraagstukken rondom socia
le uitsluiting en armoede -
soms in stilte beleefd - onder
ogen te zien en eensgezind
aan te pakken. Aan deze pro
blematiek wordt nu in brede
kring aandacht gegeven. In
een samenleving die econo
mische vooruitgang laat
zien, mag geen sociale stil
stand of achteruitgang optre
den. Bevordering van de ar
beidsdeelname blijft
vooropstaan. Een betaalde
baan biedt vaak nieuwe kan
sen en een uitweg uit sociaal
isolement. Maar niet alleen
betaald werk is van belang,
ook maatschappelijke parti
cipatie telt. Vrijwilligers
werk versterkt de cohesie in
onze samenleving.
'Koopkracht
stijging
over vrijwel
de gehele linie
De inkomenspositie van bur
gers met een laag inkomen
zal worden verbeterd door
een reeks van maatregelen.
Naast koopkrachtstijging
over vrijwel de gehele linie
heeft de regering op ruime
schaal financiële middelen
vrijgemaakt voor gerichte
inkomensondersteuning.
Op 1 juli jongstleden is de in
dividuele huursubsidie voor
veel huishoudens extra om-
hooggegaan. Alles zal in het
werk worden gesteld om er
voor te zorgen dat mensen
die op deze voorziening recht
hebben, daadwerkelijk wor
den bereikt. Het budget van
de bijzondere bijstand wordt
aanmerkelijk verruimd. Ge
meenten worden daardoor in
staat gesteld een gerichter
beleid te voeren en meer
maatwerk te leveren.
'Veiligheid
en
verbetering
van de
leefomgeving
met des te meer resultaat
kunnen werken indien zij
mogen rekenen op de actieve
steun en betrokkenheid van
alle burgers. In de bestuurlij
ke organisatie staan de kwa
liteit van het .openbaar be
stuur op gemeentelijk,
provinciaal en rijksniveau
en een goede democratische
controle centraal.
In een dynamische samenle
ving vormen recht en recht
spraak een belangrijk an
ker. Het beroep op de
rechtspleging wordt steeds
groter. De rechterlijke orga
nisatie behoort opgewassen
te zijn tegen de eisen die in
de komende tijd aan haar
worden gesteld. De verande
ringen die daarvoor nodig
zijn vormen onderwerp van
nadere overweging. De toe
gankelijkheid van de recht
spraak moet gewaarborgd
blijven. Daarom zijn er
maatregelen genomen op het
gebied van de gefinancierde
rechtshulp.
Toepassing van het vreemde
lingenrecht brengt delicate
afwegingen met zich mee.
Een ieder die een aanvraag
indient om in Nederland te
mogen verblijven, heeft
recht op een zorgvuldige
beoordeling die binnen een
redelijke termijn tot duide
lijkheid leidt. De uitvoe
ringsorganisatie is daartoe
beter uitgerust.
Het culturele leven toont een
veelheid van bloeiende acti
viteiten en initiatieven die
op een groeiende belangstel
ling mogen rekenen. De Re
gering heeft besloten tot een
verlaging van het BTW-ta-
rief voor de podiumkunsten.
De toegankelijkheid wordt
daarmee bevorderd. Tenein
de belangrijke kunstwerken
voor Nederland te behouden
en te verwerven wordt een
begin gemaakt met een aan
koopfonds. Op 1 januari 1998
wordt de structuur van de
publieke omroep aangepast.
Daarmee wordt beoogd de
slagvaardigheid te vergroten
met behoud van de veelzij
digheid. Dit najaar zullen de
hoofdlijnen van een nieuwe
concessiewet voor de publie
ke omroep worden gepresen
teerd.
De organisatie van de politie
is de afgelopen jaren ver
sterkt. Landelijke en regio
nale opsporingsteams laten
regelmatig goede resultaten
zien. Toch blijft de veiligheid
een punt van zorg. De crimi
naliteit neemt weliswaar af,
maar nog lang niet voldoen
de. Verdere versterking van
de kwaliteit van het Open
baar Ministerie en de politie
is nodig. Een evaluatie van
enkele hoofdkenmerken van
het politiebestel is voorzien.
Tevens zal worden nagegaan
in hoeverre het politieon
derwijs wezenlijke verande
ringen behoeft. Bijzondere
aandacht vraagt de jeugdcri
minaliteit. Het is van groot
belang dat aan jongeren een
toekomstperspectief wordt
geboden. Zij moeten onder
wijs kunnen volgen en vol
doende kans op werk heb
ben. In aanvulling op het
algemene werkgelegenheids-
en onderwijsbeleid zullen de
bijzondere opvangprojecten,
gericht op scholing en ar
beidsinspanning voor kwets
bare jongeren, worden uitge
breid. Wanneer zich
ontsporingen voordoen, is
snel en consequent optreden
van politie en justitie het eni
ge juiste antwoord.
'Voorkomen
van
het uitbreken
van
nieuwe ziekten'
In het beleid ten behoeve van
grote steden zetten Rijk en
gemeenten zich samen met
bedrijven en maatschappe
lijke organisaties in voor
versterking van de economi
sche bedrijvigheid, werkge
legenheid en sociale cohesie
in wijken en buurten. Op
grote schaal worden inburge-
ringsprogramma's uitge
voerd ter bevordering van de
integratie van nieuwkomers.
Ook de veiligheid en de ver
betering van de leefomge
ving moeten hier worden
genoemd; een verantwoorde
lijkheid waaraan politie,
brandweer en stadswachten
de muntunie worden nage
streefd te verwezenlijken.
Het verdwijnen van oude
scheidslijnen binnen Europa
is voor de ontwikkeling van
stabiliteit, democratie en
welvaart van onschatbare
betekenis. De uitbreiding
van de NAVO en de verster
king van relaties met landen
die niet of nog niet zullen toe
treden, passen in de nieuwe
verhoudingen die na 1989 op
ons continent zijn ontstaan.
Het vredesproces in het Mid
den-Oosten verkeert in een
ernstige impasse. De rege
ring veroordeelt alle vormen
van geweld en terreur. Het
respecteren van de vredesak
koorden en van het interna
tionale recht is essentieel
voor het herstel van het ver
trouwen tussen Israëli's en
Palestijnen. Het streven
naar een democratische, mul-
ti-etnische staat in Bosnië-
Herzegovina stuit op zware
tegenstand. Internationale
steun en druk blijven nodig
voor vrede en verzoening.
Daar, maar ook elders in de
wereld, neemt de Nederland
se krijgsmacht intensief deel
aan vredesoperaties. De er
varingen met deze operaties
alsmede de evaluatie van de
krijgsmacht in de nieuwe
vorm zullen worden ver
werkt in een actualisering
van de Prioriteitennota.
'Internationaal
strafhofter
berechting
van oorlogs
misdaden'
De Nederlandse land- en
tuinbouw heeft zijn sterke
concurrentiepositie weten
vast te houden door innova
tie en door goed in te spelen
op internationale ontwikke
lingen, alsmede op wensen
van de consument. Deze posi
tieve ontwikkelingen wor
den echter overschaduwd
door de problematiek in ver
band met de varkenspest.
Binnen en buiten de sector
wordt ingezien dat in de
varkenshouderij alleen door
grote inspanningen weer een
gezond en duurzaam per
spectief kan ontstaan. Die in
spanningen zijn met het oog
op de belangen van de boe
ren, de werknemers in de sec
tor en hun gezinnen helaas
onvermijdelijk. Bij de aan
passingen die de regering
voor ogen heeft, staan het
voorkomen van het uitbre
ken van nieuwe dierziekten,
de kwaliteit van ons milieu
en het dierenwelzijn cen
traal.
De Europese samenwerking
blijft voor de toekomst van
ons land van vitaal belang.
Met het Verdrag van Amster
dam, dat binnenkort ter
goedkeuring aan u zal wor
den voorgelegd, zijn enkele
belangrijke stappen gezet.
De samenwerking op het ter
rein van politie en justitie en
van het personenverkeer
wordt uitgebreid. De econo
mische en monetaire integra
tie moet gepaard gaan met
een overtuigende aanpak
van de ernstige werkgelegen
heidsproblemen binnen de
Unie. In het Verdrag van
Amsterdam is aan deze sa
menhang vormgegeven. Te
vens is de basis gelegd om de
onderhandelingen te openen
voor de toetreding van nieu
we lidstaten tot de Unie. Uit
breiding van de Europese
Unie is van groot belang
voor de politieke, economi
sche en sociale toekomst van
Europa. In het komende jaar
zullen belangrijke besluiten
worden genomen over de
laatste fase yan de Economi
sche en Monetaire Unie. De
regering blijft hechten aan
een strikte toepassing van de
afspraken die in het Verdrag
van Maastricht zijn neerge
legd. Dit is nodig om de be
langrijke voordelen die met
De wereldgemeenschap zal
zich onverminderd moeten
blijven inzetten voor demo
cratie en mensenrechten. De
Nederlandse regering ziet
het als een prioriteit daaraan
bij te dragen, zoveel moge
lijk samen met de Europese
partners. Nederland onder
steunt de plannen om te ko
men tot een internationaal
strafhof ter berechting van
oorlogsmisdaden en andere
grove schendingen van de
mensenrechten
Voor veel ontwikkelingslan
den geldt dat in de afgelopen
periode van aanpassing een
basisi is gelegd voor voort
gaande economische groei.
Het Nederlandse beleid zal
daarop inspelen door een
uitbreiding van de steun aan
de particuliere sector en door
het stimuleren van investe
ringen. Een vast deel van de
middelen wordt ingezet voor
de verbetering van het leef
milieu en het ondersteunen
van duurzaamheid. Ondanks
de economische vopruitgang
leven tallozen nog steeds in
diepe armoede. Gewapende
conflicten, zowel in Afrika
als in Azië, verergeren deze
situatie. Miljoenen mensen
zijn ontheemd. Armoedebe
strijding blijft het belang-
rijkdste doel van ons beleid.
Daarnaast wordt vredeshulp
geboden om conflicten te be
heersen en waar mogelijk te
voorkomen.
De regeringen van de Neder
landse Antillen en Aruba
worden geconfronteerd met
grote en complexe proble
men, in het bijzonder bij de
gezondmaking van de over
heidsfinanciën, de ontwik
keling van de economie en de
bestrijding van de grens
overschrijdende criminali
teit. Vaak overstijgen deze
problemen de mogelijkhe
den van de landen afzonder
lijk en is samenwerking bin
nen de koninkrijksrelatie
geboden, met respect voor el-
kaars autonomie en verant
woordelijkheid."
„Leden van de Staten-Gene-
raal,
De fundamenten van onze sa
menleving liggen vast in on
ze staatsstructuur, onze par
lementaire democratie en het
respect voor grondrechten
van mensen. In het komende
jaar zal hieraan bijzondere
aandacht worden gewijd in
de herdenkingen van de er
kenning van Nederland als
aparte staat met de Vrede
van Munster, de grondwet
van 1848, die de grondslag
legde voor onze parlementai
re democratie, en de Univer
sele Verklaring van de Rech
ten van de Mens.
Door de inzet en het werk
van generatie op generatie is
veel tot stand gebracht. Op
ons allen rust nu de plicht on
ze bijdrage te leveren en te
werken aan de toekomst.
Van harte spreek ik de wens
uit dat u uw verantwoorde
lijke taken met toewijding
en grote inzet zult vervullen,
in het vertrouwen dat velen
met mij u wijsheid toewen
sen en om zegen voor u bid
den."
